На денешен ден
На денешен ден – 6 јули
1415 година – Чешкиот реформатор Јан Хус е изгорен на клада во Констанца поради неговото теолошко и полемичко дело „За црквата“. Тој беше ректор на Универзитетот во Прага (1402) и ги реформираше чешкиот јазик и правопис.
1533 година – Умре Лодовико, автор на витешкиот еп „Бесен Орландо“. Тој се смета за најголем поет на италијанската ренесанса.
1535 година – Англискиот хуманист и писател Томас Море е погубен како предавник заради несогласување со црковната политика на кралот Хенри VIII. Во 1935 година, Католичката црква го прогласи за светец. Автор е на политичко-филозофското дело „Утопија“, во кое ја претстави идејата за идеална човечка заедница.
1885 година – Францускиот биолог и хемичар Луис Пастер успешно администрираше вакцина против беснило на деветгодишниот Josephозеф Мејстер од Алзас.
1893 година – Умре францускиот писател Ги де Мопасан, еден од најважните автори во кратка форма во светската литература („Дунда“, „Страсти“, „Лица“, „Стапици“).
1908 година – Во Турција започна „Младотурска револуција“, предводена од помлади офицери и интелектуалци незадоволни од владеењето на султанот Абдул Хамид Втори.
1919 година – Првиот авион што го преминал Атлантикот, британскиот воздушен брод „Р-34“, слета на Рузвелтовото поле во Newујорк.
1923 година – Официјално е прогласено основање на СССР (Сојуз на Советски социјалистички републики), врз основа на одлуката на Првиот конгрес на Сојузите на сите сојузи на крајот на 1922 година.
1928 – Во Newујорк се одржа премиерата на Светлиот Yorkујорк, првиот звучен филм во историјата на кинематографијата.
1944 година – Пожар во главниот шатор на циркусот Браќа Ринглинг и Барнум и Бејли уби пожар во американскиот град Хартфорд, Конектикат, при што загинаа 167 лица.
1962.- Умре Вилијам Фокнер, еден од најважните модерни писатели во Америка. Во најголем дел, неговото книжевно дело е сага за судбината на американскиот југ. Добитник е на Нобелова награда за литература во 1949 година („Сарторис“, „Бучава и бес“, „Светлина во август“, „Коњски гамбит“, „Диви палми“).
1964 година – Британски протекторат во Африка, Нова Малезија, стана независна држава под британскиот Комонвелт.
1967 година – Во Нигерија започна граѓанска војна во врска со прогласувањето независност на Источна Нигерија (Бијафра). Повеќе од милион луѓе загинаа во двегодишната војна.
1971.- Умре легендарниот американски џез-музичар, трубач и пејач Луис „Сатчмо“ Армстронг, најважната фигура во историјата на џезот. Тој ја започна својата кариера во 1918 година, а бројните турнеи низ целиот свет му донесоа неофицијална титула амбасадор на добра волја.
1973.- Умре германскиот диригент Ото Клемперер (Ото), еден од најважните диригенти на 20 век, особено познат по изведбата на делата на Бетовен.
1988 година – Во британското северно море експлодира платформа за нафта „Пајпер алфа“, при што загинаа 167 лица.
1990 година – Бугарскиот претседател Петар Младенов поднесе оставка во врска со обвинувањата дека наредил тенкови да ги растеруваат антивладините протести.
1999 година – Меѓународните мировници во Босна го уапсија лидерот на Народната партија и член на Собранието на Република Српска, Радослав Брѓанин, во Бања Лука и го екстрадираа на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ).
2000 година – Собранието на СР Југославија усвои измени и дополнувања на Уставот со кои се дозволува тогашниот претседател Слободан Милошевиќ повторно да се кандидира за претседател на СР Југославија.
2000 година – Топлотниот бран во југозападна Европа, со температура на воздухот до 45 степени Целзиусови, уби 25 лица и предизвика многу пожари.
2003 година – Либеријанскиот претседател Чарлс Тејлор прифати понуда за азил во Нигерија. Неговото заминување беше услов американскиот претседател Georgeорџ Буш да ги ангажира Соединетите држави во воспоставувањето мир во западноафриканската земја, која е потресена од конфликти веќе 14 години.
2005 година – Првата редовна автобуска линија од Црна Гора до Хрватска замина од Улцињ кон Дубровник и Сплит, по 14-годишна пауза поради војната во поранешна Југославија.
2005 година – Умре Клод Симон, француски писател и добитник на Нобелова награда од 1985 година.
2006 година – Индија и Кина го отворија граничниот премин Нату Ла по 44 години.
2007 година – По 16 години прекин, обновен е автобускиот превоз меѓу Белград и Тузла.
2009 година – Јованка Броз, вдовицата на поранешниот претседател на СФР Југославија Јосип Броз Тито, по скоро 30 години, доби пасош и лична карта.
2011 година – Британската кралица Елизабета Втора зборуваше на Генералното собрание на ООН во Newујорк, првпат по 50 години.
2012 година – Поранешниот аргентински диктатор Хорхе Рафаел Видела е осуден на 50 години затвор за кражба на бебиња од затвореници за време на владеењето на воената хунта и нејзината војна против левичарските дисиденти. Таа виде дека тој е на чело на Аргентина од 1976 до 1981 година. За време на владеењето на воената хунта загинаа околу 13 000 луѓе.
2020 година – почина Енио Мориконе, италијански композитор познат по својата музика за „Шпагети вестернс“ на Серж Леоне („За грст долари“, „За еден долар повеќе“ и „Добро, лошо, зло“. Неговите иновативни резултати се радикално ја смени музиката за филмот.
ФОТО: Pixabay
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Хороскоп2 денаХороскоп за четврток (4 декември)
-
Магазин5 часаИвана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно
-
Хороскоп16 часаХороскоп за петок (5 декември)
-
Спорт2 денаБлагоја Милевски се заблагодари на сите досегашни претседатели на ФФМ, сите наши фудбалери, стручен штаб, медицински лица и логистика
-
Здравје и убавина1 денСамо со неколку нови навики, стартот на денот ќе ви биде полн со енергија
-
Lifestyle3 часа(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика
-
Македонија17 часаСообраќај по наместа влажни коловози, намалена видливост поради магла има на превоите „Стража, Ѓавато, Плетвар и Крушево “
-
Свет17 часаПоради злоупотреба, Русија ги блокира „Snapchat“ и „FaceTime“
