На денешен ден
На денешен ден – 6 јули

1415 година – Чешкиот реформатор Јан Хус е изгорен на клада во Констанца поради неговото теолошко и полемичко дело „За црквата“. Тој беше ректор на Универзитетот во Прага (1402) и ги реформираше чешкиот јазик и правопис.
1533 година – Умре Лодовико, автор на витешкиот еп „Бесен Орландо“. Тој се смета за најголем поет на италијанската ренесанса.
1535 година – Англискиот хуманист и писател Томас Море е погубен како предавник заради несогласување со црковната политика на кралот Хенри VIII. Во 1935 година, Католичката црква го прогласи за светец. Автор е на политичко-филозофското дело „Утопија“, во кое ја претстави идејата за идеална човечка заедница.
1885 година – Францускиот биолог и хемичар Луис Пастер успешно администрираше вакцина против беснило на деветгодишниот Josephозеф Мејстер од Алзас.
1893 година – Умре францускиот писател Ги де Мопасан, еден од најважните автори во кратка форма во светската литература („Дунда“, „Страсти“, „Лица“, „Стапици“).
1908 година – Во Турција започна „Младотурска револуција“, предводена од помлади офицери и интелектуалци незадоволни од владеењето на султанот Абдул Хамид Втори.
1919 година – Првиот авион што го преминал Атлантикот, британскиот воздушен брод „Р-34“, слета на Рузвелтовото поле во Newујорк.
1923 година – Официјално е прогласено основање на СССР (Сојуз на Советски социјалистички републики), врз основа на одлуката на Првиот конгрес на Сојузите на сите сојузи на крајот на 1922 година.
1928 – Во Newујорк се одржа премиерата на Светлиот Yorkујорк, првиот звучен филм во историјата на кинематографијата.
1944 година – Пожар во главниот шатор на циркусот Браќа Ринглинг и Барнум и Бејли уби пожар во американскиот град Хартфорд, Конектикат, при што загинаа 167 лица.
1962.- Умре Вилијам Фокнер, еден од најважните модерни писатели во Америка. Во најголем дел, неговото книжевно дело е сага за судбината на американскиот југ. Добитник е на Нобелова награда за литература во 1949 година („Сарторис“, „Бучава и бес“, „Светлина во август“, „Коњски гамбит“, „Диви палми“).
1964 година – Британски протекторат во Африка, Нова Малезија, стана независна држава под британскиот Комонвелт.
1967 година – Во Нигерија започна граѓанска војна во врска со прогласувањето независност на Источна Нигерија (Бијафра). Повеќе од милион луѓе загинаа во двегодишната војна.
1971.- Умре легендарниот американски џез-музичар, трубач и пејач Луис „Сатчмо“ Армстронг, најважната фигура во историјата на џезот. Тој ја започна својата кариера во 1918 година, а бројните турнеи низ целиот свет му донесоа неофицијална титула амбасадор на добра волја.
1973.- Умре германскиот диригент Ото Клемперер (Ото), еден од најважните диригенти на 20 век, особено познат по изведбата на делата на Бетовен.
1988 година – Во британското северно море експлодира платформа за нафта „Пајпер алфа“, при што загинаа 167 лица.
1990 година – Бугарскиот претседател Петар Младенов поднесе оставка во врска со обвинувањата дека наредил тенкови да ги растеруваат антивладините протести.
1999 година – Меѓународните мировници во Босна го уапсија лидерот на Народната партија и член на Собранието на Република Српска, Радослав Брѓанин, во Бања Лука и го екстрадираа на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ).
2000 година – Собранието на СР Југославија усвои измени и дополнувања на Уставот со кои се дозволува тогашниот претседател Слободан Милошевиќ повторно да се кандидира за претседател на СР Југославија.
2000 година – Топлотниот бран во југозападна Европа, со температура на воздухот до 45 степени Целзиусови, уби 25 лица и предизвика многу пожари.
2003 година – Либеријанскиот претседател Чарлс Тејлор прифати понуда за азил во Нигерија. Неговото заминување беше услов американскиот претседател Georgeорџ Буш да ги ангажира Соединетите држави во воспоставувањето мир во западноафриканската земја, која е потресена од конфликти веќе 14 години.
2005 година – Првата редовна автобуска линија од Црна Гора до Хрватска замина од Улцињ кон Дубровник и Сплит, по 14-годишна пауза поради војната во поранешна Југославија.
2005 година – Умре Клод Симон, француски писател и добитник на Нобелова награда од 1985 година.
2006 година – Индија и Кина го отворија граничниот премин Нату Ла по 44 години.
2007 година – По 16 години прекин, обновен е автобускиот превоз меѓу Белград и Тузла.
2009 година – Јованка Броз, вдовицата на поранешниот претседател на СФР Југославија Јосип Броз Тито, по скоро 30 години, доби пасош и лична карта.
2011 година – Британската кралица Елизабета Втора зборуваше на Генералното собрание на ООН во Newујорк, првпат по 50 години.
2012 година – Поранешниот аргентински диктатор Хорхе Рафаел Видела е осуден на 50 години затвор за кражба на бебиња од затвореници за време на владеењето на воената хунта и нејзината војна против левичарските дисиденти. Таа виде дека тој е на чело на Аргентина од 1976 до 1981 година. За време на владеењето на воената хунта загинаа околу 13 000 луѓе.
2020 година – почина Енио Мориконе, италијански композитор познат по својата музика за „Шпагети вестернс“ на Серж Леоне („За грст долари“, „За еден долар повеќе“ и „Добро, лошо, зло“. Неговите иновативни резултати се радикално ја смени музиката за филмот.
ФОТО: Pixabay
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Музика1 ден
(ВИДЕО) Кичевчани во полн ефект до достигнувања на соништата, „Men Of Silver Soul“ на „Marbled In Stone“ ќе ви стане омилена веднаш!
-
Кичево2 дена
Среќен крај, баба Велјанка е пронајдена жива и здрава
-
Спорт1 ден
(ФОТО) На пауза во Кичево, полека финишира 34-то издание на мото-рели „Независност Македонија 2025“
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (9 септември)
-
Македонија12 часа
МВР со детали за тешката сообраќајка со мотоцикли на магистралниот пат Гостивар-Кичево вчера
-
Македонија2 дена
Среќен роденден Татковино! „Нека ни е честит 8-ми септември, 34 години самостојна и независна Република Македонија!“
-
Македонија1 ден
Прекинат сообраќајот на патот Мавровска крстосница-Гостивар поради сообраќајна несреќа, возилата се пренасочуваат по споредните патишта
-
Хороскоп2 часа
Хороскоп за среда (10 септември)