На денешен ден
1 април – На денешен ден
1572.- Со востанието на протестантите против шпанскиот крал Филип II, Холандија ја започна својата борба за независност. Во следните децении, заедно со Англија, Холандија водеше немилосрдна борба за превласт над морињата и колониите со веќе ослабената Шпанија.
1815.- Роден е германскиот државник и политичар Ото фон Бизмарк, првиот канцелар на обединетата германска империја, познат како „железен канцелар“. Тој претседаваше со Берлинскиот конгрес во 1878 година, на кој европските сили воспоставија нова рамнотежа на силите во југоисточна Европа – намерата на Русија да создаде голема Бугарија беше спречена, а Србија и Црна Гора доби меѓународно признание.
1868.- Роден е францускиот поет и драматург Едмонд Ростан, кој со голем успех го оживува романтичниот театар среде натурализмот. Неговиот „Сирано де Бержерак“ ја освои публиката и до денес остана на репертоарите на светските театри.
1918.- Во Велика Британија се основани Кралските воздухопловни сили (РАФ).
1920.- Роден е јапонскиот актер Тоширо Мифуне, кој светската слава ја стекна со толкување на улогите на самураите, особено во филмовите на режисерот Акира Куросава. Се прослави со филмовите „Рашомон“, „Седум самураи“, „Крвав трон“, „Шогун“.
1924.- Германскиот суд го осуди Адолф Хитлер на пет години затвор за обид за државен удар во ноември 1923 година, но тој беше амнестиран на 20 декември. Во затворот Хитлер ја напишал книгата „Mein Kampf“ (Мојата борба) во која го претставил концептот на „новиот поредок“ и расната надмоќ на Германците.
1933.- Во Германија започна прогонството на Евреите со бојкот на нивните бизниси и блокирање на банкарските сметки.
1939.- Во Шпанија заврши тригодишната граѓанска војна, при што загинаа повеќе од еден милион луѓе, а повеќе од половина милион избегаа. Во следните 36 години, Шпанија беше под диктатура на генералот Франциско Франко.
1945.- Американските трупи слетаа на јапонскиот остров Окинава, означувајќи го крајот на сојузничката инвазија на Јапонија од Втората светска војна. Во оваа најголема амфибиска операција на Пацификот учествуваа 183.000 војници, 1.727 авиони и 1.321 воени бродови. Борбите во кои беа убиени 7.000 американски и 100.000 јапонски војници завршија на 2 јули.
1946.- Со првата младинска работна акција во повоена комунистичка Југославија започна изградбата на пругата Брчко-Бановиќи. Во изградбата на 90 километри пруга учествуваа 60.000 млади луѓе од цела поранешна Југославија.
1948.- Почна советската блокада на Берлин.
1970.- Белградското радио „Студио Б“ започна да емитува програма од зградата на весникот „Борба“.
1975.- Камбоџанскиот претседател Лон Нол избега во Индонезија откако Црвените Кмери го опколија главниот град Пном Пен.
1976.- Во Париз умре германскиот сликар и скулптор Макс Ернст, еден од основачите на дадаистичкото движење во Келн. Во 1924 година во Париз се приклучува на надреалистите и станува еден од најистакнатите претставници на тоа движење. Тој воведе нови техники во современото сликарство – колаж фотографија и фротаж техника. Роден е во 1891 година.
1983.- Во катастрофален земјотрес во Колумбија загинаа повеќе од 500 луѓе, а повеќе од 1.500 беа повредени.
1996 – Со спојување на Mitsubishi Bank и Tokyo Bank се создаде најголемата јапонска банка.
1999.- Во воздушниот напад на НАТО врз СР Југославија беше уништен Варадинскиот мост на Дунав во Нови Сад.
2001.- Поранешниот претседател на Србија и СР Југославија, Слободан Милошевиќ, е уапсен во Белград под обвинение дека ја злоупотребил својата положба за време на неговото десетгодишно владеење (1990-2000 година) за да оствари лична корист и корист за Социјалистичката партија на Србија. Милошевиќ беше предаден од српските власти на Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг во јуни истата година.
2001.- Американски шпионски авион се судри со кинески ловец над Јужното Кинеско Море, принудувајќи американски авион да слета во кинеската воена база Хаинан. По извинувањето од американската влада, Кинезите на 13 април ослободија 24 членови на екипажот.
2003.- Британскиот суд осуди двајца Алжирци на 11 години затвор за собирање пари за терористичката мрежа Ал Каеда. Тоа беше прва пресуда во врска со Ал Каеда во Велика Британија.
2003.- Умре Мајкл Џетер, американски театарски и филмски актер кој ја толкуваше улогата на господинот Нудл во познатата детска серија „Улица сезам“.
2005 – Умре Харалд Јунке (Јунке) еден од најомилените германски телевизиски, филмски и театарски ѕвезди, кого многумина го нарекуваа Германецот Франк Синатра.
2009.- Со свеченото положување на ратификационите документи во Стејт департментот, Хрватска и Албанија станаа полноправни членки на НАТО.
2010.- На 92-годишна возраст умре американскиот филмски и ТВ актер Џон Форсајт. Светска популарност стекна со улогата на Блејк Карингтон во серијата „Династија“.
2014 – Ер Србија го направи својот прв лет од Белград до Будимпешта, означувајќи го повторното основање на авиокомпанија меѓу двата града, по 22-годишен прекин.
2016 – Белградскиот муфтија Хамдија Јусуфспахиќ, кој почина на 31 март, беше погребан до турбето на Шеик Мустафа, недалеку од џамијата Бајракли. За муфтија на Исламската заедница на Србија е избран во 1994 година, а во 2006 година станал прв реис-л-улема на ИЗС.
2017.- Рускиот поет, романсиер, режисер и сценарист Евгениј Евтушенко, симбол на една ера на Советскиот Сојуз, почина на 85-годишна возраст во САД.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево1 ден(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Хороскоп1 денХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Хороскоп12 часаХороскоп за среда (19 ноември)
-
Македонија2 денаПоскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар
-
Временска прогноза1 денВо овој момент се формира влажен бран кој носи обилен дожд и невреме!
-
Спорт2 денаВажен натпревар, врвен судиски тим. Макеле ќе биде главен судија на Македонија – Велс во Кардиф
-
Македонија2 денаНелегално ја преминал границата „Ќафасан“, потоа превезувал огревно дрво без таблици и без документација
-
Македонија2 денаМВР: Сузбиена криминална група инволвирана во вршење на кривично дело криумчарење мигранти, поднесена кривична пријава
