Следете не

На денешен ден

1 декември – На денешен ден

Објавено пред

на

1455.- Починал италијанскиот скулптор, златар и сликар Лоренцо Гиберти, кој ја направил познатата врата во крстилницата на катедралата во Фиренца. Неговото дело „Коментари“ е вреден документ за проучување на италијанската архитектура и сликарство.

1640 – Португалија ја врати својата независност по востанието со кое беше соборена шпанската влада. Две недели подоцна војводата од Браганца (Браганка) беше крунисан за крал на Португалија под името Жоао IV (Жоао). Шпанија ја призна независноста на Португалија дури во 1668 година.

1761.- Родена е Мари Тусо, која се прославила правејќи восочни маски на луѓе погубени во Француската револуција, а во Велика Британија во 1802 година поставила постојана изложба на восочни фигури на нејзините современици (денес Музејот на Мадам Тисо).

1821.- Доминиканската Република, која ги сочинува источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

1822.- Основачот на бразилската империја Дом Педро е крунисан како прв император на Бразил под името Педро I.

1825.- Умре рускиот император Александар I Романов, кој за време на владеењето 1801-25 година. ја проширил територијата на Русија (Грузија 1801, Финска 1809, Бесарабија 1812, Азербејџан 1813). По поразот на Наполеон во Русија во 1812 година, тој одигра водечка улога во антифранцуската коалиција на европските сили и беше еден од главните иницијатори за создавање на Светиот сојуз во 1815 година. Успешно водеше војна против Отоманската империја ( 1806-12) и им помагал на српските востаници.

1906.- Во Париз е отворено киното „Omnia Pate“, првата сала во светот наменски изградена за прикажување филмови.

1918.- Со одлука на данскиот парламент, Исланд се стекна со независност.

1918.- Покраината Трансилванија, порано дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, се обедини со Романија. Романија го вклучувала и романскиот дел на Банат и некои други провинции. Романците го слават овој датум како национален празник, Денот на обединувањето.

1918.- Во Белград било прогласено Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, со кнезот Александар I Караѓорѓевиќ за регент, а Белград за главен град.

1925.- Во Локарно, Швајцарија, меѓу европските држави беа потпишани договори за гаранција на мирот и неповредливоста на границите. Најважен е Рајнскиот пакт со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија прифати демилитаризација на Рајнска област. Овие договори Хитлер ги прекршил во 1936 година, кога ја окупирал Рајнската област, а потоа ги нападнал Чехословачка (1938) и Полска (1939).

1934.- Во Ленинград е убиен Сергеј Киров, близок соработник на Сталин, член на Политбирото и секретар на Централниот комитет на Советската комунистичка партија. Убиството на Киров беше причина Сталин да започне жестоки конфронтации со неговите противници.

1936.- Умрел италијанскиот писател Луиџи Пирандело, добитник на Нобеловата награда за литература во 1934 година, еден од најзначајните драматурзи на 20 век, кој отворил нови патишта за модерната драматургија. Од неговите 44 драми собрани под наслов „Голи маски“, најпознати се „Џакомино“, „Хенри IV“, „Шест лица кои бараат писател“.

1971.- Во Караѓорѓев, на седницата на Претседателството на Сојузот на комунистите на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунистите на Хрватска – носители на политиката на т.н. масовно движење. Потоа следеа „чистки“ во политичкото и економското раководство во Србија, Словенија и Македонија, што спречи обид за политички и економски реформи во СФР Југославија.

1973.- Умре израелскиот државник Дејвид Бен Гурион, водачот на борбата за создавање на државата Израел и нејзиниот прв премиер во 1948-53 година. и повторно во 1955-63 година.

1981.- Во најголемата несреќа во историјата на југословенската авијација, авионот „ДЦ-9 супер 80“ на љубљанскиот „Инекс-адрија авиопромет“ се урна во планина кај Ајачио на Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

1988 – Беназир Буто (Буто) стана премиер на Пакистан, како прва жена на чело на исламска земја.

1989.- Михаил Горбачов, како прв советски водач, го посети Ватикан и со папата Јован Павле Втори се договори за воспоставување дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

1991.- На референдумот во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

2000 – Водачот на Националната акциона партија Винсенте Фокс беше инаугуриран за претседател на Мексико, завршувајќи го долгиот 71-годишен период на владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше прв пораз на партијата од 1929 година.

2001.- Јапонската кралска двојка, принцезата Масако и престолонаследникот Нарухито, го добија своето прво дете, ќерката Аико, по осум години брак.

2002.- Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

2004 – Умре холандскиот принц Бернард (Бернхард), татко на кралицата Беатрис. Бернард де Липе-Бистерфелд (Липе-Бистерфелд) е роден во Германија, а станал крал на Холандија на 7 јануари 1937 година, кога се оженил со тогашната холандска кралица Јулијана.

2010 – Конгресот на САД одлучи да плати 4,6 милиони на американските Индијанци и црните фармери, кои со децении чекаа Вашингтон да одговори на нивните тврдења.

2011 – Помина Криста Волф, литературен критичар, романсиер и есеист, еден од најпознатите писатели во поранешна Источна Германија („Московски приказни“, „Рефлексии за Криста Т“, „Разделено небо“, „Без места – никаде“, далеку) „Што останува“).

2013 – На локалните избори во Косово, владејачката Демократска партија на Косово и опозициската Демократска алијанса на Косово освоија мнозинство градоначалници во албанските области, додека Граѓанската иницијатива Српска убедливо победи во општините со српско мнозинство.

2013 – Во Хрватска се одржа референдум за брак, на кој граѓаните изјавија дека Уставот на земјата го дефинира бракот како заедница на маж и жена.

2016 – Тајландскиот престолонаследник Маха Ваџиралонгкорн официјално се искачи на тронот, наследувајќи го неговиот неодамна починат татко Бумибол Адуљадеј, кој владееше 70 години.

2017 година – Колумбискиот конгрес го ратификуваше изменетиот мировен договор меѓу владата и Револуционерните вооружени сили на Колумбија (ФАРК), откако претходниот договор постигнат на крајот на септември беше отфрлен на референдум. Се проценува дека 220.000 луѓе загинале во вооружените конфликти во Колумбија кои траат повеќе од 50 години.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп6 часа

Хороскоп за недела (29 јуни)

ОВЕН Ќе ви биде доста тешко да ги контролирате емоциите, особено кога станува збор за љубовни интереси и односи со...

Lifestyle18 часа

Кајгана како од хотел: кремаста, богата и совршена со еден едноставен трик

Не мора да одите во скап ресторан за да уживате во совршено кремаста кајгана која се топи во устата. Со...

Магазин19 часа

Крај на една ера: Microsoft се збогува со „Blue Screen of Death“

Microsoft објави дека ја укинува легендарната порака за грешка позната како „Blue Screen of Death“ (BSOD), симбол на фрустрација и...

Магазин19 часа

iOS 26: Ова се iPhone моделите што добиваат надградба

Apple на својот годишен настан WWDC 2025 официјално го претстави iOS 26 — новата верзија на оперативниот систем која носи...

Временска прогноза23 часа

Викенд метео вести: Еве какво време ни претстои денес и утре

Под влијание на стабилна и на посвежа воздушна маса од север, викендов (сабота и недела 28 и 29 јуни) во...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за сабота (28 јуни)

ОВЕН Пред вас е поволен период доколку имате во план некои нови потези на работно поле. Имате проблеми со саканата...

Временска прогноза2 дена

Доаѓа дожд према нашиот регион, ова се последните метео вести

Поради прилив на поладен воздух од север на висина, денес (петок 27 јуни) во попладневните  и во вечерните часови во...

Кичево2 дена

Предмалку случена сообраќајка во близина на с.Извор кичевско, правец Кичево-Охрид

Предмалку се случила сообраќајна несреќа на патот Кичево-Охрид во близина на с.Извор. Од информации од терен дознаваме дека сообраќајот бил...

Автомобили2 дена

Перу прва во светот со старосна граница за возачки дозволи: по 80-тата година нема обновување

Перу стана првата земја во светот што воведе старосна граница по која возачите повеќе нема да можат да ја обновуваат...

Магазин2 дена

Дали е штетно батеријата да се полни неколку пати на ден?

Не, честото полнење на телефонот не е штетно – напротив, полнењето во пократки интервали може да помогне батеријата да трае...

НАЈЧИТАНИ