На денешен ден
1 ноември – На денешен ден

1509 Сликите на таванот на Сикстинската капела насликани од Микеланџело за првпат беа претставени на јавноста.
1755. Земјотрес во Лисабон, со проценета магнитуда од 9 степени според Рихтеровата скала, цунамито и пожарот што го предизвика уништија две третини од градот, а околу 60.000 луѓе загинаа.
1842 Роден е српскиот историчар, филолог и државник Стојан Новаковиќ, автор на „Српска библиографија“ и „Историја на српската книжевност“. Како министер за образование помеѓу 1873 и
Во 1883 година спроведува реформи во српското образование. По Првата балканска војна (1912-13), како шеф на српската делегација, во Лондон склучил мир со Турција. Објавил повеќе од 400 научни трудови од различни области.
Во 1886 година во Белград била основана Кралската српска академија (подоцна Српска академија на науките и уметностите). Прв претседател беше Јосиф Панчиќ. Првите изданија што ги објавила се „Глас“ и „Споменик“, а најголем потфат е создавањето на „Речник на српскиот литературен јазик“ започнат во 1893 година.
Во 1894 година умре рускиот император Александар III, а на престолот се искачи Николај Втори Романов.
1892 Роден е рускиот велемајстор Александар Алехин, еден од најголемите во историјата на шахот. Светски шампион беше од 1927 година, кога го победи Кубанецот Капабланка, до 1935 година, кога загуби од Холанѓанката Ив. Светската титула ја вратил победувајќи ја Ева во реванш во 1937 година и ја задржал до неговата смрт во 1946 година.
Во 1918 година, Првата српска војска под команда на војводата Петар Бојовиќ во Првата светска војна го ослободила Белград.
Во 1928 година, арапската азбука беше заменета со латиницата во Турција, како дел од реформите на основачот на модерната турска држава, Мустафа Кемал Ататурк.
Во 1944 година, во Белград, претседателот на Националниот комитет за ослободување на Југославија, Јосип Броз Тито и претседателот на бегалската влада на Кралството Југославија, Иван Шубашиќ, потпишаа договор за формирање на обединета југословенска влада со задача за подготовка на избори за Основачко собрание.
Во 1945 година, Велика Британија објави дека лидерот на нацистичка Германија, Адолф Хитлер, најверојатно се самоубил во својот бункер во Берлин.
Во 1946 година, Генералното собрание на ОН го основа УНИЦЕФ (Меѓународен детски фонд на ОН).
Во 1952 година, САД ја тестираа првата хидрогенска бомба на Маршалските Острови.
1954.- Во Алжир започна востанието против француската колонијална власт, кое заврши во 1962 година со независност.
1956. На предлог на Југославија, Генералното собрание на ОН усвои резолуција со која се бара Велика Британија, Франција и Израел веднаш да престанат со вооружените дејствија, да се повлечат од територијата на Египет и да овозможат повторно отворање на Суецкиот канал.
Во 1963 година, претседателот Нго Дин Дием и неговиот брат Нго Дин Ну беа убиени во воен удар во Јужен Виетнам.
Во 1987 година, кинескиот лидер Денг Ксијаопинг поднесе оставка од сите позиции во Комунистичката партија.
Во 1995 година, започнаа мировните преговори за Босна и Херцеговина во американската воена база во Дејтон (Охајо). По три недели, мировниот договор со кој заврши војната во таа поранешна југословенска република беше парафиран од претседателите на Србија и Хрватска, Слободан Милошевиќ и Фрањо Туѓман и лидерот на босанските муслимани, Алија Изетбеговиќ.
1996. Умре поранешниот претседател на Шри Ланка, Јуниус Ричард Џајаварден. Премиер од 1977 година, по воспоставувањето на претседателскиот систем во 1978 година, стана првиот претседател на државата и на таа функција остана до 1988 година.
Во 2000 година СР Југославија беше примена во ООН. По распадот на СФРЈ и формирањето на новата држава СРЈ (1992), југословенските власти одбија да поднесат барање за прием во светската организација како новоформирана држава, инсистирајќи на континуитет со поранешната држава.
Во 2000 година, Собранието на Црна Гора го усвои законот за Централна банка, а германската марка, која беше паралелна валута од 2 ноември 1999 година, стана единственото платежно средство во Црна Гора.
2001 Турција, членка на пактот на НАТО, е првата муслиманска земја што испрати војници во војна против Авганистан.
Во 2003 година, Унгарија воведе визи за граѓаните на Србија и Црна Гора во согласност со стандардите на Европската Унија (ЕУ). Унгарија стана членка на ЕУ во мај 2004 година.
Во 2005 година, Генералното собрание на ОН го прогласи 27 јануари како ден на сеќавање на 6 милиони Евреи и многу други жртви на нацистичкиот холокауст за време на Втората светска војна.
Во 2007 година почина Американецот Пол Тибетс, пилот и командант на авионот Б-29 од кој во 1945 година беше фрлена атомската бомба врз Хирошима, при што загинаа меѓу 70.000 и 100.000 луѓе.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Хороскоп13 часа
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Македонија2 дена
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Музика1 ден
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Македонија2 дена
„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила
-
Временска прогноза1 ден
Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд
-
Магазин1 ден
Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате
-
Магазин1 ден
Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето