На денешен ден 26 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

1843 година – Хонг Конг е прогласен за британска кралска колонија, а Хенри Потингер е назначен за прв гувернер.

1856 – Умре германскиот филозоф Макс Штирнер, поддржувач и теоретичар на анархизмот. Неговото главно дело, „Ѓонот и неговиот имот“ (1845), предизвика остра контроверзност и беше забрането некое време („Историја на реакцијата“, „Ситни дела“).

1858 година – Британско-кинеската војна заврши со потпишување на мировниот договор во Тиенцин. Кина се обврза да отвори нови пристаништа за европската трговија и да го легализира увозот на опиум.

1867 година – Турското знаме, кое се вееше над градот четири века, беше симнато од белградската тврдина. Три месеци претходно, Турците му ги предале клучевите од Белград на кнезот Михаило Обреновиќ, но турското знаме останало на белградската тврдина покрај српското.

1869 – Роден е српскиот геолог и палеонтолог од руско потекло Владимир Димитријевиќ Ласкарев, еден од најдобрите експерти за терцијарниот и кватернерниот период. Тој ја истражувал неогенската и кватернерната и фосилната фауна во Србија.

1877 – Во ослободителната војна на Србија и Црна Гора против Турција (1876-78), Црногорците ја победија турската војска предводена од командантот на Скадар, Сулејман-паша, кај Спуж.

1881 година – Српскиот кнез Милан Обреновиќ склучил „Тајна конвенција“ со Австро-Унгарија, со која Србија се обврзала да престане со агитацијата во Босна и Херцеговина и да не склучува никаков меѓународен договор спротивен на интересите на Виена. За возврат, тој добил поддршка во прогласувањето на кралството и независноста на Српската православна црква од Цариградската патријаршија.

1892 – Родена е американската писателка Перл Бак, која во своите романи го опишува животот во Кина каде што пораснала како ќерка на мисионер („Павилјон на жени“, „Добрата земја“, „Исток-Запад“). Таа ја доби Нобеловата награда за литература во 1938 година.

1898 – Роден е германскиот дизајнер на авиони и индустријалец Вилхелм Месершмит, кој го изградил првиот авион во светот со брзина на лет од 1.000 километри на час (1941).

1905.- Умрел српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи за селскиот живот („Слики од селскиот живот“, „Селанка“).

1906 година – Првата трка за автомобили Гран При е одржана во францускиот град Ле Ман.

1917 година – Генерал-полковник на српската армија Драгутин Димитријевиќ Апис и мајорите Љубо Вуловиќ и Раде Малобабиќ беа погубени на Солунското поле, откако беа осудени на смрт од воен суд за наводно планирање на атентатот врз регентот Александар Караѓорѓевиќ.

1941 година – Финска се приклучи на Германија во Втората светска војна и објави војна на СССР, во која учествуваше три години.

1945 година. – Во Сан Франциско, претставници на 50 земји, вклучувајќи ја и Југославија, ја потпишаа Повелбата за основање на ООН, која стапи на сила на 24 октомври.

1960 година – Поранешната француска колонија Мадагаскар доби независност како Мадагаскарска Република; Британскиот протекторат Сомалиленд стана независна држава, а на 1 јули се обедини со италијанскиот Сомалиленд под името Сомалија.

1970 – Александар Дубчек, водач на чехословачкото реформистичко движење („Прашка пролет“), беше исклучен од Комунистичката партија на Чехословачка.

1977 година – Африканската држава Џибути доби независност по 117 години француска власт.

1977 година – Американскиот пејач Елвис Присли го одржа својот последен концерт во Индијанаполис. Тој почина два месеци подоцна.

1992 година. – За време на војната во Босна, генералниот секретар на ОН, Бутрос Бутрос-Гали, ги повика босанските Срби да ја запрат офанзивата врз Сараево во рок од 48 часа, а босанските муслимани да го деблокираат аеродромот во Сараево.

2000 година – Научници од 18 земји декодираа 85 проценти од човечкиот геном, отворајќи нова ера во човечката медицина. Во научните кругови ширум светот, се проценува дека декодирањето на човечкиот геном претставува најголемо откритие во историјата на човештвото.

2001 година – Претставници на седум балкански земји (СРЈ, Босна и Херцеговина, Албанија, Бугарија, Хрватска, Македонија и Романија) потпишаа, во рамките на Пактот за стабилност за Југоисточна Европа, Меморандум за разбирање за слободна трговија. Босна и Херцеговина, Сојузна Република Југославија и Хрватска потпишаа договор со кој се обврзаа да го решат проблемот со 1,2 милиони бегалци и раселени лица за време на војните во поранешна СФРЈ (1991-95).

2004 година – По 14 години прекин, првиот воз од Белград пристигна во хрватскиот град Сплит.

2006 година – Српскиот претседател Борис Тадиќ ја оствари својата прва официјална посета на независна Црна Гора, каде што беше пречекан со највисоки државни почести од црногорскиот претседател Филип Вујановиќ.

2008 година – Врховниот суд на САД пресуди дека американските граѓани можат да поседуваат и користат огнено оружје, особено во случаи на самоодбрана.

2012 година – Советот на министри на ЕУ одлучи да одобри почеток на преговори за членство на Црна Гора во унијата.

2012 година – Одделот за воени злосторства на Високиот суд осуди 14 припадници на поранешната ЈНА и паравоената формација „Душан Силни“ на вкупно 128 години затвор за убиството на 70 хрватски цивили во селото Ловас во Хрватска во 1991 година.

2013 година – По објавувањето на резултатите од парламентарните избори во Албанија, конзервативниот премиер Сали Бериша го призна својот изборен пораз од социјалистите предводени од Еди Рама.

2015 година – Во напад на исламски екстремисти во Тунис загинаа 37 лица, вклучувајќи странски туристи; Во самоубиствен бомбашки напад во шиитска џамија во Кувајт загинаа 25 лица, а 200 беа повредени.

2016 година – Српската ватерполо репрезентација ја освои својата четврта последователна титула во Светската лига, односно својот десетти златен медал на овој турнир.

2021 година – Извештајот на американската влада за „неидентификувани летачки објекти“ не потврди дека 144 видувања на авиони или други уреди што летаат со зачудувачка брзина или по неверојатни траектории се поврзани со „вонземјани“. Во истражените случаи, имало премалку информации за да се објасни природата на набљудуваните феномени.

2024 година – Кенискиот претседател Вилијам Руто го повлече законот за зголемување на даноците по демонстрациите во кои загинаа 22 лица.

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

• 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
• 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

• 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
• 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
• 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
• 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

• 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
• 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
• 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

• 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
• 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
• 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

• 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
• 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

• 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.

На денешен ден 21 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🔱 Средновековие и рана модерна ера

• 1377 – Почина Едвард III, англиски крал чии претензии за францускиот престол го иницираа почетокот на Стогодишната војна.

• 1527 – Почина Николо Макијавели, познат по своето политичко дело „Принцот“, кое го инспирира терминот макијавелизам.

• 1791 – Обидот за бегство на Луј XVI и Марија Антоанета заврши со нивно апсење во Варен, што дополнително го поттикна падот на монархијата.

⚔️ Војни и револуции

• 1813 – Во битката кај Виторија, силите на Велингтон ја поразија француската војска – крај на француската власт во Шпанија.

• 1919 – Германски морнари самоиницијативно ги потопија сопствените бродови во Скепа Флоу – еден од најмасовните чин на уништување на сопствена флота.

• 1942 – Фелдмаршал Ромел го освои Тобрук, заробувајќи 25.000 британски војници.

• 1945 – Јапонските трупи се предадоа на Окинава, клучна победа за САД во Втората светска војна.

• 1970 – Бразил го победи Италија на финалето на СП – станува прв трикратен светски шампион.

🎓 Култура, наука и уметност

• 1852 – Почина Фридрих Фробел, основачот на првата градинка.

• 1905 – Роден Жан-Пол Сартр, водечки егзистенцијалист, Нобеловец (кој ја одби наградата).

• 1908 – Почина Римски-Корсаков, автор на дела како „Шехерезада“ и „Шпански каприц“.

• 1933 – Родена Франсоаз Саган, авторка на култниот роман „Добро утро, тага“.

• 1948 – „Колумбија рекордс“ ја издаде првата винилна долга плоча (LP) – револуција во музичката индустрија.

 Политика и општество

• 1963 – Папа Павле VI беше избран; Шарл де Гол ги повлече поморските сили од НАТО.

• 1971 – Меѓународниот суд го прогласи владеењето на Јужна Африка над Намибија за нелегално.

• 1981 – Социјалистите на Митеран победија во Франција – значаен пресврт во француската политика.

• 1990 – Повторно отворање на берзата во Унгарија, симбол на економска трансформација.

• 2012 – За прв пат половина од француската влада беа жени – чекор кон родова еднаквост.

🕯️ Смрт на значајни личности

• 1970 – Почина Ахмед Сукарно, првиот претседател на Индонезија.

• 1969 – Умре Морен Коноли, првата жена која ги освоила сите 4 Гренд Слема во една година.

• 2001 – Почина Џон Ли Хукер, легенда на блуз музиката.

• 2003 – Почина Леон Урис, автор на „Егзодус“.

• 2000 – Почина Слободан Иниќ, политиколог и основач на Демократската партија.

⚖️ Судски и правни настани

• 2002 – Драгољуб Милановиќ, поранешен директор на РТС, осуден за смртта на 16 лица во НАТО бомбардирањето.

• 2016 – Жан-Пјер Бемба, поранешен потпретседател на Конго, осуден на 18 години затвор за воени злосторства.

🌍 Современи конфликти и трагедии

• 1990 – Катастрофален земјотрес во Иран, со околу 100.000 жртви.

• 2007 – Објавен бројот на загинати во војната во БиХ: 97.207.

• 2017 – Масакр во Брија (Централноафриканска Република), само ден по мировен договор.

• 2020 – Српската напредна партија освои доминантно мнозинство на изборите во Србија.