Следете не

На денешен ден

10 октомври – На денешен ден

Објавено пред

на

680 – Во борбата за моќ што доведе до поделба на исламскиот свет на сунити и шиити, во битката кај Кербала, на Еуфрат, Хусеин Ибн Али (Хусеин), внук на пророкот Мухамед и претендент за калифатскиот престол на династијата Алида, беше убиен. Подоцна стана шиитски светец.

1582 – Поради воведувањето на Грегоријанскиот календар, 10 октомври 1582 година не постои во календарите на Италија, Полска, Португалија и Шпанија.

1733.- Франција му објавила војна на императорот Чарлс VI од Австрија поради неговата поддршка за принцот Август III да стане полски крал, наместо францускиот кандидат Станислав Лешчински. Војната за полско наследство траела до 1735 година.

1780 – Ураган уби од 20.000 до 30.000 луѓе на Карибите таа година.

1813.- Италијанскиот композитор Џузепе Верди (Џузепе) е роден со Рихард Вагнер (Ричард Вагнер), најистакнатиот романтичен оперски творец на 19 век. Неговите опери „Аида“, „Отело“, „Риголето“, „Травијата“ сè уште се клучни парчиња од репертоарот на оперските куќи ширум светот.

1837.- Умре францускиот економист Шарл Фурие, социјалистичко-утопист. Кон крајот на својот живот, тој доби значителен број поддржувачи кои се шират и се обидоа да ја реализираат неговата идеја за експериментални заедници – фаланги, како преодна фаза кон „општество на хармонија“ („Новиот индустриски и социјален свет“ , „Теорија на четири движења“).

1868.- Карлос Цеспедес прогласи независност на Куба, со што започна десетгодишната војна со Шпанија.

1871.- Изгаснат тридневен пожар во кој загинаа 300 луѓе во Чикаго, изгореа згради на девет квадратни километри од градот, а повеќе од 100.000 жители останаа без покрив над главата.

1888.- Роден е рускиот револуционер Николај Иванович Бухарин, функционер на Коминтерната, еден од водечките идеолози на болшевиците. Поради неговото противење на бруталната колективизација на селата од Сталин, тој беше избркан од Политбирото на КПСС во 1929 година, уапсен во 1937 година и стрелан во 1938 година по наместено судење.

1901.- Роден е швајцарскиот скулптор, сликар и графичар Алберто Џакомети (Џакомети), познат по надреалистичките просторни конструкции („Палата во 4 часот наутро“) и екстремно издолжените бронзени човечки фигури („Кочии“, „Седум фигури“. и една глава“).

1911.- Кинескиот национален водач Сун Јат Сен (Јат) прогласил република во Вучанг и започнал револуција во која била соборена династијата Манчу. Со ова е завршено владеењето на кинеските императори, кое траело 2.000 години.

1913.- Завршена е изградбата на Панамскиот канал долг 81,6 километри, кој ги поврзува Атлантскиот и Тихиот океан.

1917.- Бразил и објави војна на Германија во Првата светска војна, откако Германците торпедираа бразилски бродови.

1918.- Првата српска војска под команда на војводата Петар Бојовиќ ги започнала операциите за ослободување на Ниш за време на Првата светска војна. Градот бил заземен на 12 октомври, а австроунгарската војска била принудена да се повлече на север.

1935.- Грчката армија со државен удар ја собори Втората грчка република и владата на Панагис Калдарис и го обнови кралството под регентот Георгиос Кондилис.

1954.- Виетнамскиот водач Хо Ши Мин (Ши Мин) влезе во главниот град на Виетнам, Ханој, кој два дена претходно беше напуштен од француските колонијални трупи.

1964.- Во Токио беа отворени Олимписките игри, први во Азија.

1970.- Умре францускиот политичар Едуар Даладиер. Како премиер на Франција, тој го потпиша Минхенскиот договор во 1938 година, кој му овозможи на Хитлер да ја припои Судетската област во Чехословачка кон Германија.

1975 – Филмските ѕвезди Ричард Бартон и Елизабет Тејлор се венчаа по втор пат. Следната година повторно се разведоа.

1980.- Во разорниот земјотрес во Алжир, загинаа 2.590 луѓе, а околу 330.000 жители на градот Ел Аснам останаа без покрив над главата.

1982.- САД воведоа санкции против Полска поради одлуката на нејзината влада да го забрани синдикатот „Солидарност“.

1985.- Умре американскиот филмски актер, режисер и продуцент Орсон Велс (Велс). Неговиот прв филм „Граѓанинот Кејн“ се смета за еден од најголемите класици на кинематографијата. Во 1971 година добива Оскар за животно дело („Величествениот Амберсонс“, „Дамата од Шангај“, „Магбет“, „Отело“, „Третиот човек“).

1985.- Умре американскиот филмски и театарски актер Јул Бринер, добитник на Оскар за улогата во филмот „Кралот и јас“, а со години играше во театарот („Десетте заповеди“, „Анастасија“, „Браќата“. Карамазов“, „Величествените седум“).

1990 – СССР и Германија потпишаа договор за повлекување на советските војници од Германија до крајот на 1994 година. Во Источна Германија имаше 380.000 советски војници со 220.000 членови на семејството.

1991.- Српскиот парламент одлучи државното знаме да биде тробојно, без комунистичкиот симбол, ѕвездата со пет крака.

1995.- Израел, во согласност со мировниот договор со Палестинската ослободителна организација, почна да се повлекува од Западниот Брег и ослободи од затвор околу 300 Палестинци.

2000.- Умре Сиримаво Бандаранаике, поранешен премиер на Шри Ланка (1960-1977) и првата жена на таа функција во светот. Таа беше меѓу основачите на Движењето на неврзаните.

2001 – Американците Џорџ А. Акерлоф, А. Мајкл Спенс и Џозеф Е. Стиглиц ја добија Нобеловата награда за економија. Тие со „Анализа на пазари со асиметрични информации“ покажаа до кој степен информациите влијаат на функционирањето на пазарите, од продажба на половни автомобили до подем и колапс на големите берзи.

2003.- Умре американскиот пијанист Јуџин (Јуџин) Истомин, последниот жив член на познатото камерно трио, во кое беа и Исак (Ајзак) Стерн и Леонард Роуз (Роуз).

2005.- Во Белград беше објавен почеток на преговорите за Договорот за стабилизација и пристапување на Србија и Црна Гора во Европската унија.

2005.- Милтон Оботе, првиот лидер на Уганда по независноста, умре во егзил во Јужна Африка.

2008.- Поранешниот фински претседател и долгогодишен мировен посредник Марти Ахтисари ја доби Нобеловата награда за мир. Ахтисари беше посредник на ОН во преговорите за статусот на Косово.

2010 – 124 полицајци и 17 демонстранти беа полесно и тешко повредени во судирите во Белград по повод геј парадата „Парада на гордоста“, при што беа приведени 207 лица.

2015 – Во две експлозии во Анкара загинаа 95 луѓе, а повеќе од 500 беа повредени. Експлозиите се случија пред главната железничка станица додека стотици луѓе се собраа да побараат поголема демократија и прекин на конфликтот со курдските сепаратисти.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп1 час

Хороскоп за среда (20 август)

ОВЕН Постои можност на деловно поле да добиете помош околу напредувањето кое сте го очекувале. Потребно е повеќе да и...

Македонија11 часа

МВР соопшти за деталите околу сообраќајката кај с.Ботун на магистралниот пат Охрид-Кичево, каде учесници беа два автомобили и едно тешко товарно возило

На 18.08.2025 во 17:10 часот во СВР Охрид било пријавено дека на магистралниот пат Охрид-Кичево, после влез за с.Ботун, се...

Автомобили13 часа

Фолксваген продаде 1,5 милиони електрични автомобили и најави поевтини модели

Фолксваген постигна нов историски успех во преминот кон електрична мобилност – електричниот автомобил со сериски број 1.500.000 од семејството ID...

Lifestyle13 часа

Домашен сок од грозје – рецепт што враќа во детството

Ако сакате пијалок со природен вкус и арома, кој ќе ве потсети на детството, домашниот сок од грозје е вистинскиот...

Lifestyle13 часа

Грешки што ги правиме при нанесување дезодоранс – една е особено опасна

Во текот на летото, високите температури и лесната облека бараат да останеме свежи подолго. Но, многу луѓе прават несвесни грешки...

Lifestyle13 часа

Како да ги направите крпите повторно меки со едноставен трик

Крпите се едни од најчесто користените текстилни предмети во секое домаќинство. Секојдневно ги земаме во раце, очекувајќи да бидат меки,...

Спорт14 часа

ФФМ донесе значајна одлука, клубовите на „ВМФЛ“ нема да плаќаат котизација, „ФК Преспа“ доаѓа на местото од „ФК Беса“ која се откажа од натпреварувањата

Фудбалската федерација на Македонија донесе значајна одлука – клубовите кои се натпреваруваат во Втората македонска фудбалска лига повеќе нема да...

Автомобили14 часа

Што знаеме за легендарниот „BMW E21“ кој ги освои сите симпатии на експертите и купувачите

Првата BMW Серија 3 (E21), претставена во 1975 година, создаде сосема нова класа на возила и стана најпродаваниот премиум автомобил...

Култура15 часа

Денес е празник, „Преображение Господово“ – За многу години!

Празникот Преображение Господово се вбројува меѓу големите празници што ги чествува Православната Црква. Покрај неговото богословско значење, Преображението има и...

Македонија16 часа

(ФОТО) Во два одвоени случаи лишени од слобода три лица во Кочани и кочанско, пронајдена дрога

На 18.08.2025 во 15:40 часот во Кочани, полициски службеници од СВР Штип – ОВР Кочани го лишиле од слобода Б.Д.(22)...

НАЈЧИТАНИ