На денешен ден
11 јануари – На денешен ден
347 – Роден е византискиот император Флавиј Теодосиј I, наречен Теодосиј Велики, последниот владетел на обединетата Римска империја (379-395). Сакајќи да воспостави најсилно можно државно единство, тој го прогласил христијанството за државна религија и ги забранил паганските култови. По неговата смрт, неговите синови ја презеле власта, Хонорија на Запад и Аркадија на Исток.
1503.- Роден е италијанскиот сликар и гравер Џироламо Франческо Марија Мацола, познат како Пармиџанино, најзначајниот претставник на маниризмот во Горна Италија. Открил нови можности во техниката на офорт. Тој е познат како портретист и сликар на фрескоживопис во Парма, Рим и Болоња.
1569.- Во Англија, под покровителство на кралицата Елизабета I (Елизабета), за прв пат беше организирана лотарија во катедралата Свети Павле во Лондон. Приходите се користеле за обнова на утврдувања, пристаништа и други јавни работи.
1735.- Почина црногорскиот епископ Данило I Петровиќ, основач на династијата Петровиќ, кој подоцна станал световни владетели. Ја освоил српскиот патријарх Арсеније Чарнојевиќ во 1696 година во Сечуј. На покана на Русија, тој влегол во војна против Турција во 1711 година, а во 1718 година учествувал во венецијанско-австриската војна против Турците. Тој ги зајакнал односите со Русија со посетата на императорот Петар Велики во 1715 година и значително го подигнал угледот на Црна Гора. По неговата смрт, го наследил неговиот внук Сава Петровиќ. Ликот на владиката Данило во акцијата против потурицата го отпеа Његош во „Горски венц“.
1811.- Соборот на сите народни старешини во Србија го основал првото старателство (министерство) во времето на Првото српско востание. Министерот за образование стана најучениот Србин во тоа време, ректорот на Големата школа во Белград, Доситеј Обрадовиќ.
1843.- Австрискиот император Фердинанд I, во времето на најголемиот подем на илирската преродба, ја забранил употребата на илирското име, особено во „весниците и јавните документи“.
1886.- Во Њујорк започна првиот шаховски меч за светскиот шампион меѓу Вилхелм Штајниц и Јоханес Цукерторт, кој го доби Штајниц со резултат 10:5, со пет нерешени. Титулата ја бранел во 1889 и 1892 година во натпреварите против Михаил Чигорин, но во 1894 година бил поразен од Емануел Ласкер. Тој го напишал „Учебникот за модерен шах“, кој се смета за основа на модерната шаховска стратегија.
1919.- Романија ја анектирала Трансилванија, која била дел од Австро-унгарската монархија до нејзиното распуштање во 1918 година.
1922.- Првиот пациент излечен од дијабетес со инсулин бил 14-годишниот Канаѓанец Леонард Томпсон.
1928.- Умре англискиот писател Томас Харди. Тој се сметаше за најдобар англиски писател на своето време, наречен „последниот голем викторијанец“, но поради неговиот либерален став за љубовта и бракот, тој дојде во конфликт со општествените конвенции („Под зеленото дрво“, „Далеку од лабавото Толпа“, „Враќањето на домородците“, „Теса од Д’Арбервилите“, „Непознат Јуда“).
1942.- Јапонците го окупираа Куала Лумпур во Втората светска војна.
1946.- Основачкото собрание во Тирана ја прогласи Народна Република Албанија.
1962.- Повеќе од 3.000 луѓе ги загубија животите под лавина што го затрупа селото Хуаскаран на перуанските Анди.
1966.- Умре Алберто Џакомети, швајцарски скулптор и сликар со италијанско потекло, чие обемно, разновидно и уникатно дело го претставува изразот на речиси сите доминантни уметнички движења на 20 век. Од 1931 година работи на надреалистички просторни конструкции и екстремно издолжени бронзени човечки фигури („Автомобили“, „Проект за еден квадрат“, „Седум фигури и една глава“).
1970.- По 32 месеци борби во граѓанска војна во која загинаа еден и пол милион луѓе, нигериската армија го задуши сецесионистичкиот бунт во провинцијата Биафра. Водачот на бунтовниците, генералот Чуквуемека Одумегву Ојукву ја напушти земјата еден ден по падот на Овери, главниот град на Биафра.
1989.- Пред Собранието на Црна Гора се одржа масовен собир на граѓани на кој се бара смена на државниот и партискиот врв. Под силен дводневен притисок на демонстрантите, тоа раководство поднесе оставка, а група млади комунисти предводени од Момир Булатовиќ и Мило Ѓукановиќ стапија на политичката сцена во Црна Гора.
2000 – Алжирскиот претседател Абделазиз Бутефлика (Бутефлика) донесе општа амнестија за членовите на Исламската армија за спас и за возврат побара распуштање на нивната организација.
2001 – Владата на Бурунди и бунтовничката група Хуту, едно од двете етнички малцинства, постигнаа договор за повлекување на своите трупи од Демократска Република Конго.
2003.- Индиската влада и движењето Нага, едно од најстарите сепаратистички движења во Азија, постигнаа договор за траен петгодишен прекин на огнот.
2008.- Умрел Сер Едмунд Хилари (Хилари) од Нов Зеланд, првиот човек кој го освоил врвот на светот Монт Еверест и станал легенда како еден од најголемите авантуристи на 20 век.
2010.- Умре Ерик Ромер (Жан Мари Морис Шерер), француски режисер, сценарист и филмски критичар, родоначалник на францускиот „нов бран“, уредник на „Филм томови“. Работел на повеќе од 50 филмови, од кои режирал 24, меѓу кои најпознати се „Ma nuit chez Maude“ и „Claire’s knee“ (Le genou de Claire).
2014.- Почина поранешниот израелски премиер и генерал Ариел Шарон, кој беше во кома од јануари 2006 година, откако претрпе мозочен удар. Шарон ќе остане запаметен по повлекувањето на израелската армија и евакуацијата на еврејските доселеници од Појасот Газа во летото 2005 година, шокантен пресврт за лидерот кој долго време се залагаше за населување на окупираните територии.
2015 – Кандидатот на ХДЗ Колинда Грабар-Китаровиќ победи во вториот круг од шестите претседателски избори во Хрватска, со што стана првата жена на функцијата претседател на Република Хрватска.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (15 декември)
На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:
1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.
1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.
1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.
1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.
1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.
2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.
2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
Кичево (Квалитет на воздух, ♻️ секој 2ч)
-
Кичево18 часаСреќна потрага во Кичево, пронајден 12-годишникот кој родителите го пријавија за исчезнат
-
Кичево2 денаПразничната магија во Кичево започнува, фотографии со Дедо Мраз, Дочек за Новата 2026 година, Хуманитарен Божиќен Базар
-
Временска прогноза17 часаНи претстои промена на синоптичката состојба со времето, не се исклучува можноста да имаме снег за новогодишните празници!
-
Македонија1 денЖивот непредвидлив, вчера вечер до темел изгоре куќата на Јане во село Воѓани, општина Кривогаштани, да донираме и да помогнеме да се возобнови!
-
Култура2 денаНа врата ни доаѓа големиот празник Св.Никола, светоцот заштитник на децата, сиромашните и работниците, за многу години најчестата слава во македонските домови!
-
Хороскоп1 денХороскоп за четврток (18 декември)
-
Хороскоп7 часаХороскоп за петок (19 декември)
-
Македонија19 часа„Од народ, за народ“: До сите градови, во тек е шестата најмасовна хуманитарна акција – „Пакетчиња за сите дечиња“, радувај се на новогодишната магија!
