На денешен ден
11 март – На денешен ден

1544.- Роден е италијанскиот поет Торквато Тасо, автор на епот „Ослободен Ерусалим“, кој се смета за едно од најрепрезентативните дела на италијанската литература. Тој беше пример за романтичарите, а неговата поезија ги инспирираше и Гете и Бајрон. Некои од неговите сонети се посветени на Цвијета Зузориќ од Дубровник.
1885.- Роден е Англичанецот Малколм Кембел, кој во периодот од 1924 до 1935 година девет пати го собори светскиот рекорд за брзина со автомобил и три пати меѓу 1937 и 1939 година со брод. Во 1935 година, тој стана првиот човек кој возел автомобил „Сина птица“ побрзо од 300 милји на час (483 километри).
1911.- Роден е Сер Фицрој Меклејн, британски генерал, дипломат и писател, шеф на сојузничката мисија во Врховниот штаб на Народноослободителната војска (НОВ) и партизанските одреди на Југославија (ПОЈ).
1913.- Велика Британија и Германија постигнаа договор за границите на африканските колонии Нигерија и Камерун.
1917.- Британските трупи го окупираа Багдад во Првата светска војна.
1920.- Емирот Фајсал е прогласен за крал на независна Сирија.
1938.- Артур Сејс-Инкварт станал австриски канцелар на местото на Курт фон Шушниг, а следниот ден Хитлеровите трупи влегле во Австрија.
1941.- Конгресот на САД го одобри законот на предлог на претседателот Рузвелт, Законот за заеми и закупи, со кој на Британија и беше дадена потребната воена помош во Втората светска војна. Седум милијарди долари се наменети за спроведување на законот.
1955.- Умре британскиот микробиолог Александар Флеминг, кој во 1928 година го изолираше првиот антибиотик, пеницилин, од габата Penicilium Notatum. Тој ја подели Нобеловата награда за медицина во 1945 година со англискиот биохемичар Чејн и австралискиот лекар Флори, кој прв го применил неговиот изум.
1973 – Хектор Кампора победи на првите претседателски избори во Аргентина од 1965 година.
1974.- Умре адвокатот Милан Бартош, еден од најистакнатите југословенски експерти по меѓународно јавно право, професор на Правниот факултет во Белград, секретар на Српската академија на науките и уметностите.
1975.- Во Лисабон беше задушена парадата на падобранските единици против левичарската воена влада на Португалија, а поранешниот претседател генерал Антонио Рибеиро де Спинола побегна во Шпанија со група офицери.
1981.- Под слоганот „Косово – Република“ во Приштина избувнаа студентски демонстрации на косовските Албанци, кои во следните недели се проширија низ Косово. Ова беше првпат косовските Албанци масовно да ја поддржат идејата за независна косовска република.
1985.- Михаил Сергеевич Горбачов е избран за генерален секретар на Централниот комитет на Комунистичката партија на Советскиот Сојуз. На таа функција го наследи покојниот Константин Черненко.
1985 – Египетските браќа Фајед станаа мнозински сопственик на лондонската стоковна куќа „Хародс“.
1990.- Литванскиот парламент прогласи независност од Советскиот Сојуз. Тоа беше првата советска република што се отцепи од СССР.
1990.- Чилеанскиот диктатор генерал Аугусто Пиноче му ја предаде претседателската функција на Патрисио Ајлвин по повеќе од 16 години, но ја задржа командата на вооружените сили.
1998.- Покрај силните студентски протести кои бараа политички и економски реформи, генералот Сухарто го започна својот седми мандат како претседател на Индонезија.
1999.- Откако белградскиот суд осуди тројца новинари на „Дневни Телеграф“ на по пет месеци затвор, меѓународната организација за човекови права „Хјуман рајтс воч“ соопшти дека нападите на владата на СРЈ врз слободата на медиумите достигнале загрижувачки размери.
2000.- Во експлозија на метан во украинскиот рудник за јаглен Баракови, загинаа 81 рудар.
2000.- Академик и адвокат Рикардо Лагос е прогласен за претседател на Чиле, вториот социјалист на чело на земјата, по Салвадор Аљенде, кој беше убиен во државен удар во 1973 година.
2003.- Канадскиот судија Филипе Кирш е избран за претседател на првиот постојан меѓународен кривичен суд во Хаг, кој ќе биде одговорен за сите злосторства во светот. Речиси 90 земји го поддржаа формирањето на судот, но не и САД, Русија и Кина.
2003.- Врховниот суд на Јапонија го отфрли барањето на 42 Кинези за компензација за принудна работа во Јапонија за време на Втората светска војна, тврдејќи дека тоа било одамна.
2004.- Во терористички напад на три железнички станици во Мадрид загинаа 200, а беа повредени повеќе од 1.400. На најмасовните демонстрации во историјата на земјата, повеќе од осум милиони Шпанци протестираа против тероризмот.
2005.- Сириската армија го напушти северен Либан, со што заврши 29-годишното воено присуство на Сирија.
2006.- Поранешниот претседател на Србија и СР Југославија Слободан Милошевиќ умре во притвор во Хашкиот трибунал во Шевенинген, каде што му се суди за воени злосторства. Погребан е во дворот на семејната куќа во Пожаревац.
2011.- Јапонија ја погоди разорен земјотрес со јачина од 8,9 степени, со епицентар во Тихиот Океан, што предизвика силно цунами, најголемо во историјата на островот.
2014.- Парламентот на Крим прогласи независност на полуостровот од Украина, пет дена пред референдумот за припојување на територијата кон Русија.
2016.- Умре Драган Николиќ, југословенски и српски актер. Во својата богата кариера играше во 180 филмови и на телевизија, а најпознати ликови се Џими Барка (Кога сум мртов и бел), Флојд (Национална класа), Прле (отпишан), Попај (Балкан експрес), Влах-Алија (Бановиќ Страхиња), Урке (Последниот круг во Монца).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево24 часа
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Македонија2 дена
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Хороскоп15 часа
Хороскоп за недела (24 август)
-
Спорт2 дена
Утре започнува првото коло во втората македонска фудбалска лига, според новите правила само шампионот обезбедува место во ПМФЛ
-
Временска прогноза19 часа
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хроника1 ден
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle1 ден
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети