Следете не

На денешен ден

11 ноември – На денешен ден

Објавено пред

на

1331.- Починал српскиот крал Стефан Дечански Немањиќ, син на кралот Милутин. За време на неговото владеење од 1322 година, тој ја обезбедил надмоќта на Србија на Балканот со победата над Бугарите во битката кај Велбужде во 1330 година. Тој го изградил Дечанскиот манастир, а неговата Дечанска црква е вреден документ со список на села и жители на дечанскиот имот.

1405.- Починала српската принцеза Милица, сопруга на кнезот Лазар Хребељановиќ. По битката за Косово во 1389 година склучила мир со Турците и управувала со Србија во името на нејзиниот малолетен син Стефан. Подоцна се замонашила и го изградила манастирот Љубоштиња, каде што била погребана како монахиња Евгенија.

1500.- Францускиот крал Луј XII и Фердинанд од Арагон потпишале таен договор во Гранада за поделба на Италија.

1821.- Роден е Фјодор Михајлович Достоевски, еден од најголемите руски и светски писатели. Во 20 век неговото дело стана неисцрпен извор за најразновидните книжевно-теориски, естетски, психолошки и филозофски студии и толкувања. Имал влијание врз целата европска и американска литература, а особено често се повикувале експресионистите во литературата и егзистенцијалистите во филозофијата („Злосторство и казна“, „Браќата Карамазови“, „Клетници“, „Понижување и навреда“, „Белешки од на мртвата куќа, „Идиот“).

1855.- Умрел данскиот филозоф Aabye Soeren Kierkegaard, претставник на антихегелијанската насока, критичар на христијанството како црковна догма и основач на егзистенцијализмот („Или-или: фрагменти од животот“, „Концепт на анксиозност“, „Смртна болест“, „Филозофски трошки“).

1869.- Роден е Виторио Емануел III (Виторио), крал на Италија од 1900 до 1946 година, оженет со Јелена, ќерка на црногорскиот крал Николај I. Тој го поддржувал режимот на Мусолини и бил прогласен за император на Етиопија во 1936 година, а за крал на Албанија391 . Абдицирал во 1946 година во корист на неговиот син Умберто, надевајќи се дека ќе ја спаси династијата Савој, но во јуни 1946 година Италијанците на плебисцит гласале за република.

1878.- Умре црногорскиот писател и политичар Стефан Митров Љубиша, често нарекуван „Његош во проза“. Својот прв расказ го објавил во 1868 година и веднаш станал еден од најистакнатите и најпочитуваните раскажувачи. Во неговите раскази, од кои најпознати се „Кањош Македоновиќ“ и „Приказната за Вук Дојчевиќ“, се спојуваат епската легенда и реализмот.

1918.- Со капитулацијата на Германија заврши Првата светска војна во која учествуваа 36 земји. Околу 10 милиони луѓе ги загубија животите. Безусловната капитулација, според која Германија мораше да ги напушти сите окупирани земји на запад и исток, Алзас и Лорен и левиот брег на Рајна, беше потпишана во железнички вагон во францускиот град Компиењ.

1918.- Маршалот Јозеф Пилсудски ја прогласил независната република Полска.

1941.- Од територијата на СССР за време на Втората светска војна започна да се емитува програмата на радио станицата „Слободна Југославија“.

1942.- Во Втората светска војна, германските трупи окупираа и неокупиран дел од Франција, под контрола на квислиншката влада во Виши. Истиот ден, германските и италијанските трупи го окупираа францускиот остров Корзика.

1944.- Започнала битката кај Батин, во која единиците на советската Црвена армија и Народноослободителната војска на Југославија во Втората светска војна, по тешки борби, на 23 ноември ги поразиле германските сили.

1945.- Во Југославија беа одржани првите повоени избори, врз основа на кои е конституирано Основачкото собрание на Демократска Федеративна Југославија.

1952.- Џон Малин (Џон Малин) и Вејн Џонсон (Вејн Џонсон) во Лос Анџелес за прв пат го покажаа својот изум – видео рекордер.

1961.- Советскиот град Сталинград беше преименуван во Волгоград.

1965.- Премиерот на Родезија Јан Смит еднострано прогласи независност од Велика Британија.

1971.- Американскиот Сенат го ратификуваше договорот со кој ѝ го врати островот Окинава на Јапонија, кој беше заземен на крајот од Втората светска војна.

1975.- Прогласена е независноста на Ангола, по пет века португалско колонијално владеење. Агостињо Нето стана првиот претседател на Народна Република Ангола.

1992.- Англиканската црква на Англија ја напуштила вековната традиција и им дозволила на жените да бидат свештеници.

1996.- Претседателот на Гватемала Алваро Арзу (Арзу) објави дека е постигнат договор со герилското движење за ставање крај на 36-годишната граѓанска војна во таа централноамериканска земја.

2000 – 159 луѓе ги загубија животите во запалена жичара во тунел под глечерот Кицштајнхорн во масивот Хоен Тауерн, во австриските Алпи.

2000.- Стапи на сила Законот за Централната банка на Црна Гора, со кој се заокружи монетарната власт во Црна Гора, инаугуриран пред една година, со воведувањето на германската марка во платниот промет на таа република.

2001.- Ден по приемот на Кина во Светската трговска организација, член на таа организација стана и Тајван.

2002 – Претседателот на компанијата Мајкрософт Бил Гејтс (Бил Гејтс) донираше 100 милиони долари за борба против СИДА во Индија.

2003.- Бугарскиот претседател Георги Прванов престојуваше во дводневна посета на Србија и Црна Гора. Тој е првиот шеф на бугарска држава кој официјално го посети Белград по 53 години.

2003.- Соединетите Американски Држави воведоа економски и дипломатски санкции за Сирија, поради нивната поддршка за „палестинскиот отпор кон израелската окупација“.

2004 – Палестинскиот претседател Јасер Арафат, кој беше на чело на Палестинската ослободителна организација (ПЛО) повеќе од 30 години, почина во воена болница во Париз.

2004 – Парламентот на Литванија го ратификуваше новиот Устав на Европската унија. Литванија е првата членка на Унијата која го усвои европскиот устав.

2005.- Умре Британецот Патрик Личфилд, еден од најпознатите фотографи во светот.

2008.- Почина Никица Мариновиќ, првата мис на СФРЈ и првата Југословенка која се појави на натпреварот за Мис на светот во 1966 година, каде што ја освои титулата прва придружничка и најубава Европејка.

2010.- Ирачкиот парламент го изгласа курдскиот лидер Џалал Талабани за претседател на земјата и врз основа на постигнатиот договор за поделба на власта, според кој шиитскиот политичар Ал-Малики ја добива премиерската функција, а сунитите го добиваат претседателот на парламентот. Договорот за поделба на власта стави крај на осуммесечната политичка криза во таа земја.

2015.- Уставниот суд на Шпанија ја суспендираше резолуцијата на каталонскиот парламент, со која се иницира процес на отцепување на тој регион од Шпанија, додека судот не го разгледа документот.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп4 часа

Хороскоп за среда (20 август)

ОВЕН Постои можност на деловно поле да добиете помош околу напредувањето кое сте го очекувале. Потребно е повеќе да и...

Македонија13 часа

МВР соопшти за деталите околу сообраќајката кај с.Ботун на магистралниот пат Охрид-Кичево, каде учесници беа два автомобили и едно тешко товарно возило

На 18.08.2025 во 17:10 часот во СВР Охрид било пријавено дека на магистралниот пат Охрид-Кичево, после влез за с.Ботун, се...

Автомобили15 часа

Фолксваген продаде 1,5 милиони електрични автомобили и најави поевтини модели

Фолксваген постигна нов историски успех во преминот кон електрична мобилност – електричниот автомобил со сериски број 1.500.000 од семејството ID...

Lifestyle15 часа

Домашен сок од грозје – рецепт што враќа во детството

Ако сакате пијалок со природен вкус и арома, кој ќе ве потсети на детството, домашниот сок од грозје е вистинскиот...

Lifestyle15 часа

Грешки што ги правиме при нанесување дезодоранс – една е особено опасна

Во текот на летото, високите температури и лесната облека бараат да останеме свежи подолго. Но, многу луѓе прават несвесни грешки...

Lifestyle15 часа

Како да ги направите крпите повторно меки со едноставен трик

Крпите се едни од најчесто користените текстилни предмети во секое домаќинство. Секојдневно ги земаме во раце, очекувајќи да бидат меки,...

Спорт16 часа

ФФМ донесе значајна одлука, клубовите на „ВМФЛ“ нема да плаќаат котизација, „ФК Преспа“ доаѓа на местото од „ФК Беса“ која се откажа од натпреварувањата

Фудбалската федерација на Македонија донесе значајна одлука – клубовите кои се натпреваруваат во Втората македонска фудбалска лига повеќе нема да...

Автомобили16 часа

Што знаеме за легендарниот „BMW E21“ кој ги освои сите симпатии на експертите и купувачите

Првата BMW Серија 3 (E21), претставена во 1975 година, создаде сосема нова класа на возила и стана најпродаваниот премиум автомобил...

Култура17 часа

Денес е празник, „Преображение Господово“ – За многу години!

Празникот Преображение Господово се вбројува меѓу големите празници што ги чествува Православната Црква. Покрај неговото богословско значење, Преображението има и...

Македонија18 часа

(ФОТО) Во два одвоени случаи лишени од слобода три лица во Кочани и кочанско, пронајдена дрога

На 18.08.2025 во 15:40 часот во Кочани, полициски службеници од СВР Штип – ОВР Кочани го лишиле од слобода Б.Д.(22)...

НАЈЧИТАНИ