Следете не

На денешен ден

12 декември – На денешен ден

Објавено пред

на

1586.- Почина Иштван Батори, принцот од Трансилванија од 1571 година и крал на Полска од 1575 година, кој за време на неговото владеење успеа да ја консолидира ситуацијата во земјата и да обезбеди полска надмоќ на Балтикот. Тој го основал Универзитетот во Вилнус во 1579 година.

1821.- Роден е Густав Флобер (Густав Флобер), класичен француски реалистичен роман, автор на „Госпоѓа Бовари“, за кој беше обвинет за кршење на јавниот морал („Бувар и Пекиш“, „Сентиментално образование“, „Саламбо“, „Искушенија. на Свети Антониј“).

1863.- Роден е норвешкиот сликар Едвард Мунк (Мунк), еден од основоположниците на експресионистичкото уметничко изразување. Сликал портрети (Ибзен, Стриндберг, Маларме) и пејсажи, а меѓу неговите најпознати слики се делата „Крисок“ и „Девојки на мостот“.

1873.- Во Србија динарот е воведен како парична единица, со што е елиминиран монетарниот хаос и употребата на повеќе од 40 видови странски метални пари – дукати, форинти, талери.

1894.- Јапонските трупи ја започнаа инвазијата на Кореја.

1896.- Гуглиелмо Маркони за прв пат јавно демонстрираше безжична радиотелеграфија во Лондон.

1913.- Сликата „Мона Лиза“ на Леонардо да Винчи (Винчи) е пронајдена во Фиренца, две години откако била украдена од парискиот музеј „Лувр“.

1915.- Полета првиот авион целосно изработен од метал, конструиран од Германецот Хуго Јункерс.

1915.- Роден е американскиот пејач и филмски актер Френк Синатра (Френк), кој светската слава ја стекна со серија музички хитови како „Strangers in the Night“ и „New York, New York“. Доби Оскар за филмот „Од овде до вечноста“.

1918.- По завршувањето на Првата светска војна, српската војска влегла во Земун, со што завршила двовековното владеење на Хабсбуршката монархија во тој град.

1920.- Формирано е основачко собрание на Кралството Срби, Хрвати и Словенци. Работата на собранието, со која претседаваше хрватскиот политичар Иван Рибар, траеше повеќе од шест месеци и заврши со донесување на Видовданскиот устав на 28 јуни 1921 година.

1940.- За време на Втората светска војна, Кралството Југославија потпиша пакт за вечно пријателство со Унгарија, со намера да ги подобри односите со Германија.

1958.- Умре српскиот правник и историчар Слободан Јовановиќ, професор на Универзитетот во Белград, претседател на Српската кралска академија, најзначајниот српски правен писател и теоретичар на државата во 20 век. За време на Втората светска војна бил претседател на југословенската влада во егзил во Лондон (1942-43), а по војната бил осуден во отсуство на 20 години затвор на судењето на Дража Михаиловиќ. Починал во емиграција во Велика Британија. Тој беше рехабилитиран со одлука на Окружниот суд во Белград на 26 октомври 2007 година.

1958.- Умре српскиот математичар, астроном и геофизичар Милутин Миланковиќ, основач на Катедрата за небесна механика на Универзитетот во Белград, творец на теоријата за движењето на половите на Земјата. Напишал повеќе од 700 монографии, студии, учебници и популарни дела.

1963 – Кенија стана независна земја во рамките на Британскиот Комонвелт со Џомо Кенијата како премиер. На истиот ден во 1964 година, таа стана република, а Кенијата стана првиот претседател.

1969.- Грција се повлече од Советот на Европа и со тоа избегна да биде исфрлена од таа европска институција поради воениот режим и кршењето на човековите права.

1979.- Група генерали извршија воен удар во Јужна Кореја и ја презедоа власта.

1983.- Шиитските екстремисти поставија автомобили бомби пред амбасадите на САД и Франција во Кувајт. Пет лица загинаа, а 86 се ранети.

1992.- Најмалку 2.200 луѓе загинаа во земјотрес на индонезиските острови Флорес и Баби.

1993.- На референдум, прво слободно гласање од 1917 година, Русите гласаа за нов устав со кој на претседателот Борис Елцин му се дадени широки овластувања. Спорот за уставот доведе на почетокот на октомври до трагичен конфликт со комунистите и екстремните националисти во кој загинаа повеќе од 150 луѓе.

2000 – Еритреја и Етиопија потпишаа мировен договор во Алжир, со што заврши двегодишната гранична војна.

2000.- Умре Ндабанинги Ситоле, еден од водечките црни водачи од 60-тите и 70-тите години на минатиот век. Тој беше основач и претседател на Африканската национална унија на Зимбабве, која ја основаше во 1963 година.

2002.- Во Виена, Постојаниот совет на ОБСЕ одлучи да ги продолжи мандатите на своите мисии на територијата на поранешна Југославија.

2003.- Почина поранешниот претседател на Азербејџан Хејдар Алиев, кој беше на политичката сцена во таа земја повеќе од 30 години.

2005.- Американскиот претседател Џорџ Буш изјави дека околу 30.000 ирачки граѓани загинале во војната во таа земја од почетокот на инвазијата на 20 март 2003 година.

2008 – Тасос Пападопулос, кипарски политичар и државник, кој во периодот додека беше претседател на Кипар (2003-2008) го отфрли планот на Обединетите нации за повторно обединување на овој остров, поделен од 1974 година на турски дел, на север. , а грчкиот дел, на југ, умре.

2012 – Хашкиот трибунал го осуди генералот на војската на Република Српска Здравко Толимир на доживотен затвор, прогласувајќи го за виновен за геноцид врз муслиманите од Сребреница во летото 1995 година.

2014.- Првиот авион од Белград по 23 години слета на загрепскиот аеродром Плесо.

2015 – Претставници на 195 земји во Париз усвоија глобален договор за борба против климатските промени и глобалното затоплување. Целта на договорот е глобалното затоплување да се задржи под два степени, односно до 1,5 Целзиусови степени, како што бараат земјите најпогодени од климатските промени.

2020 – Генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш ги повика земјите да прогласат климатска вонредна состојба на виртуелен самит по повод петгодишнината од Парискиот договор.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп2 часа

Хороскоп за сабота (19 јули)

ОВЕН Обрнете внимание на новите професионални можности за да го проширите вашето знаење и да ја подобрите вашата севкупна позиција....

Кичево8 часа

Неконтролирано се движел, по пријава во Кичево бил сопрен, констатирано е дека бил пијан!

Денеска (18.07.2025) околу 14 часот на патот Охрид-Кичево полициски службеници од ОВР Кичево го лишија од слобода Б.К.(48) од Скопје,...

Македонија11 часа

(ВИДЕО) МВР формира нова Единица за сајбер безбедност која ќе биде клучен столб за дигиталниот суверенитет на институцијата

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски присуствуваше на промоцијата на новоформираната специјализирана Единица за сајбер безбедност на Министерството за внатрешни...

Спорт11 часа

(ВИДЕО) ФФМ пушти во употреба нов фудбалски терен во населба Илинден

Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) во општина Илинден го пушти во употреба новиот терен со вештачка трева, проект реализиран од...

Хроника13 часа

Од охридска плажа до болницата Св.Стефан донесен 65 годишник од БиХ без знаци на живот

На 17.07.2025 во 14:25 часот во СВР Охрид е пријавено дека од плажа на брегот на Охридското езеро во Ј.З.У....

Кичево13 часа

АТВА Маркети со нова викенд и неделна акција на производи, пазари и штеди уште веднаш!

Од денес во нова неделна и викенд на акција на производи во АТВА Маркети – Кичево Заштеди веднаш, само во...

Македонија14 часа

Се „лета“ на патиштата, на радар фатен 75 годишник од Охрид, возел 126 км/ч на место каде дозволено е 50?

На 17.07.2025 во 14.21 часот на регионален пат Царев двор-Макази, кај место викано „Ипоз Преспа”,  полициски службеници од ОВР Ресен...

Lifestyle14 часа

Не ги ставајте овие овошја и зеленчуци во фрижидер – еве зошто

Правилното складирање на овошјето и зеленчукот може значително да влијае на нивната свежина, вкус и трајност. Иако фрижидерот често се...

Магазин15 часа

Google го најави датумот за претставување на новите Pixel уреди

Американската технолошка компанија Google најави дека на 20 август ќе го одржи својот следен голем настан – „Made by Google“...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за петок (18 јули)

ОВЕН Ако неодамна сте донирале дел од вашите пари, сте позајмиле одредена сума на пријател или си купиле нешто непотребно,...

НАЈЧИТАНИ