Следете не

На денешен ден

12 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

1667.- Жан Батист Дени, лекарот на Луј XIV, ја извршил првата успешна трансфузија на крв на 15-годишно момче користејќи овча крв.

1683.- Во Виена започна турската опсада. Градот бил ослободен во септември истата година од полскиот крал Јан Собиецки.

1691.- Ахмед II го наследи султанот Сулејман III на турскиот престол во многу тешки околности за империјата. Водел неуспешни војни против Австрија, Венеција и Русија и бил принуден да ги прифати неповолните услови на Карловачкиот мир во 1699 година.

1759.- Умре Вилијам Колинс, еден од најзначајните англиски лирички поети од 18 век („Вечер“, „Шкотски суеверија“, „Слобода“).

1798.- Наполеон Бонапарта го зазеде островот Малта во Египет.

1848.- Унгарската војска го нападна Сремске Карловце, седиштето на Србите во Унгарија, што се смета за почеток на унгарско-српската војна во 1848 година.

1849.- Унгарците речиси целосно го уништиле Нови Сад со топови од Петроварадин, бранејќи се од нападот на војската на хрватскиот бан Јелачиќ, кој како австриски офицер имал наредба да ја задуши унгарската револуција.

1897.- Роден е англискиот државник Роберт Ентони Иден, лидер на Конзервативната партија од 1955 година, министер за надворешни работи (1935-38; 1941-45; 1951-55), премиер (1955-57). Под притисок на јавното мислење, поради британско-француско-израелската агресија врз Египет во ноември 1956 година, тој поднесе оставка и се повлече од јавниот живот.

1898.- За време на Американско-шпанската војна, водачот на филипинското револуционерно движење, генералот Емилио Агиналдо, со поддршка од САД прогласи независност на Филипините.

1900.- Германскиот Рајхстаг донесе закон за зголемување на германската морнарица, која подоцна ќе стане една од најсилните во светот.

1917.- Грчкиот крал Константин абдицирал во корист на својот најстар син, принцот Александар.

1929.- Родена е Ана, авторка на дневник за страдањата на Евреите во окупираниот Амстердам во Втората светска војна, кој го напишала во тајно скривалиште. Таа беше убиена во март 1945 година во нацистичкиот логор Берген-Белзен. Од семејството Френк, војната ја преживеа само таткото на Ана.

1934.- Со пуч беше соборена бугарската влада, која дојде на власт со пуч во мај 1934 година.

1936.- Во Мали Калемегдан, Белград, отворена е зоолошка градина, каде до 1941 година биле собрани околу 1.200 животни.

1964.- Нелсон Мандела, Валтер Сисулу и уште шест водачи на антирасистичкото движење во Јужна Африка беа осудени на доживотен затвор.

1976.- Во Уругвај со државен удар беше соборен претседателот Хуан Бордабери и започна деветгодишната воена диктатура.

1987.- Поранешниот император на Централноафриканската Република Жан Бедел Бокаса е осуден на смрт за злосторства извршени за време на неговото 13-годишно владеење.

1988.- Во Бангладеш избувнаа демонстрации поради уставниот амандман донесен пет дена претходно, со што исламот стана религија на државата.

1991.- Борис Елцин е избран за претседател на Русија на првите директни претседателски избори во земјата. Елцин го доби својот втор претседателски мандат во јули 1996 година, само за да поднесе оставка доброволно во декември 1999 година и да го номинира Владимир Путин за негов наследник.

1993.- Американските авиони го бомбардираа главниот град на Сомалија Могадишу во обид да ги уништат герилците на генералот Мохамед, Фарах Аидид.

1995.- Умре италијанскиот музичар Артуро Бенедети Микеланџели, еден од најголемите пијанисти на 20 век.

1999.- На Косово и Метохија започна распоредувањето на меѓународните сили за безбедносна помош (КФОР), врз основа на резолуцијата 1244 на Советот за безбедност на ОН.

2001.- Македонија го укина признавањето на Тајван, кое го призна две години претходно, и се сврти кон политичка соработка со Кина.

2001.- Мохамед Рашид Дауд Ал-Овали, следбеник на терористот Осама бин Ладен, беше осуден во Њујорк на доживотен затвор, без жалба, за убиство на 213 луѓе во експлозија на бомба во 1998 година во американската амбасада во Кенија и учество во истата. терористички напад.напад на амбасадата во Танзанија.

2003 – Советот за безбедност на ОН усвои резолуција со која се продолжува изземањето на Американците од Меѓународниот кривичен суд за една година.

2003.- Умре Грегори Пек, еден од последните филмски великани на своето време. Остана запаметен по улогите во филмовите „Празник во Рим“, „Господински договор“, „Снегови од Килиманџаро“… Оскар го доби во 1962 година за улогата во филмот „Убиј ја птицата потсмев“.

2005.- Масуме ал-Мубарак, долгогодишна активистка за правата на жените, е назначена за министер за планирање и развој на администрацијата и е првата жена во историјата на Кувајт која станала министерка во владата на земјата.

2006.- Умре унгарскиот композитор Ѓерѓ, познат по операта „Grand Macabre“ и музиката за „2001: Вселенска одисеја“ на Стенли Кјубрик.

2006.- Умре канадскиот медиумски тајкун Кен Томпсон, кој ја претвори печатарската империја на неговиот татко во најголемиот светски електронски издавач – корпорацијата Томсон.

2007.- Хашкиот трибунал го осуди поранешниот водач на хрватските Срби Милан Мартиќ на 35 години затвор за злосторства против Хрватите и муслиманите во Книн Краина, западна Босна и Загреб во периодот 1991-1995 година.

2008 – Канадскиот премиер Стивен Харпер официјално им се извини во име на владата на домородците во Канада за практиката на одвојување на домородните деца од нивните семејства и принудување на нив да посетуваат државни училишта за да се асимилираат во канадското општество. Од 19 век до 1970-тите, повеќе од 150.000 деца биле насилно отстранети од нивните домови.

2010.- Во судирите меѓу мнозинството Киргистанци и малцинските Узбеки во јужен Киргистан загинаа 62 лица, а преодните власти на таа централноазиска земја побараа воена помош од Русија.

2014.- Министерот за образование и наука на Србија, Срѓан Вербиќ, го повика ректорот на Универзитетот „Мегатренд“, Миќо Јовановиќ, да поднесе оставка затоа што неговиот докторат не бил пронајден во Лондонската школа за економија и политички науки.

2015 – Премиерот на Молдавија, Кирил Габуручи, поднесе оставка поради спорната автентичност на неговата универзитетска и универзитетска диплома. Бизнисменот како премиер помина неполни пет месеци.

2018 – Поранешната југословенска Република Македонија е преименувана во Република Северна Македонија, во договор со официјална Атина.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

На денешен ден – 13 мај

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1792.- Роден е италијанскиот свештеник Џовани Мастаи Ферети (Џовани, Ферети), од 1846 година папата Пиј IX (Пиј). За време на неговиот понтификат, најдолгиот во историјата на Римокатоличката црква (31 година и 236 дена), црковната држава престана да постои (1870). Најголемиот дел од него станал дел од Кралството Сардинија, додека папската држава била сведена на поранешното Наследство.

1795 – Роден е словачкиот филолог и историчар Павел Јозеф Шафарик (Јозеф), еден од основачите на славистичките студии. Тој бил директор на српската гимназија во Нови Сад од 1819 до 1833 година („Српска читанка“).

1798 – Роден е Константин Данил, еден од најголемите српски сликари на 19 век, претставник на српскиот бидермаер.

1830 година – Основана е Република Еквадор, а Хуан Хозе Флорес е избран за прв претседател.

1840 – Роден е францускиот писател Алфонс Доде, автор на трилогијата за авантурите на Тарантино де Тараскон, ремек-дело на француската хумористична проза. Неговата збирка раскази „Писма од мојата воденица“ му донесе голем успех.

1846 година – Конгресот на САД формално објави војна против Мексико, иако борбите во Калифорнија започнаа неколку дена претходно.

1848 година – Во Сремски Карловци започна заседанието на „Мајското собрание“, на кое делегати од 175 црковни општини од Војводина и Србија го избраа Јосиф Рајачиќ за патријарх, а полковникот Стеван Шупљица за војвода. На 15 мај, Собранието го прогласило Српското Војводство, но австриската и унгарската влада не ја признале српската автономија.

1851 – Роден е српскиот писател и доктор Лаза Лазаревиќ („Првиот пат со татко ми во зори“, „Сè ќе биде позлатено од народот“, „На бунарот“, „Училишната икона“, „На знае све“, „У добри час хајдуци“, „Вертер“).

1862 – Роден е српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи („Слики од селскиот живот“, „Селанка“).

1881 – Роден е Димитрије Туцовиќ, водач на социјалистичкото движење во Србија. Тој беше еден од организаторите на првата Балканска социјалдемократска конференција (1910), а на Конгресот на Интернационалата во Копенхаген (1910) решително се спротивстави на империјалистичката политика на официјална Австрија. Објавил околу 600 трудови во домашни и странски весници. Загинал на 20 ноември 1914 година, во Битката кај Колубара („Правно осигурување на работниците“, „Закон за продавници и социјалдемократија“).

1882 – Роден е францускиот сликар Жорж Брак, кој го основа кубистичкото движење заедно со Пабло Пикасо во 1905 година.

1887 – Во Белград е основана Привремената опсерваторија на Големата школа. Со основањето на Републичкиот хидрометеоролошки институт на Србија во 1947 година, опсерваторијата станала негов составен дел.

1888 година – Ропството е укинато во Бразил.

1914 година – Роден е американскиот боксер Џо Луис (Џо). Тој беше светски шампион во тешка категорија од 1937 до 1949 година, кога се пензионираше.

1930.- Умре норвешкиот поларен истражувач и дипломат Фридтјоф Нансен (Фридтјоф), добитник на Нобеловата награда за мир во 1922 година. Како висок комесар на Лигата на народите, тој го надгледуваше репатријацијата на воените заробеници по Првата светска војна.

1931 – Почина српскиот композитор и хормајстор Јосиф Маринковиќ, член на Српската кралска академија. Неговите соло песни и многу хорски композиции придружени со пијано се посебен придонес во српската музика. Тој беше диригент на белградското пејачко друштво „Обилиќ“.

1949 година – Првиот британски млазен авион „Канбера“ го изврши својот прв пробен лет.

1961.- Почина американскиот филмски актер Гари Купер, добитник на Оскар за филмовите „Наредник Јорк“ и „Напладне“.

1968 година – Во Париз започнаа официјални преговори меѓу претставниците на Северен Виетнам и САД за завршување на Виетнамската војна.

1981 година – Папата Јован Павле II беше ранет во обид за атентат на плоштадот „Свети Петар“ во Рим. Атентаторот Мехмед Али Агџа беше уапсен. Тој беше ослободен од затвор по 20 години и предаден на Турција во јуни 2000 година.

1990 година – Во Загреб, на стадионот „Максимир“, за време на фудбалскиот натпревар помеѓу Динамо Загреб и Црвена Ѕвезда од Белград, се случи крвав судир меѓу навивачите на двата клуба.

1994 година – Министрите за надворешни работи на САД, ЕУ и Русија постигнаа договор во Женева за заедничка стратегија за решавање на босанскиот конфликт.

1999 година – Перу и Еквадор потпишаа документ за демаркација, со што заврши шестдеценискиот спор што ги доведе земјите до војна три пати.

1999 – Почина Џин Саразен, еден од само четирите голфери кои освоија четири големи професионални голф купови.

2005 година – Десет милиони долари беа собрани на првата меѓународна донаторска конференција за реставрација и зачувување на културното наследство во Косово, одржана во Париз, во организација на УНЕСКО.

2007 – На изборот за песна на Евровизија во Хелсинки, претставничката на Србија Марија Шерифовиќ победи со песната „Молитва“.

2011 година – Високиот комесаријат на Обединетите нации за бегалци (УНХЦР) објави дека околу 1.200 бегалци кои ја напуштиле Либија во март и април се удавиле во Средоземното Море.

2014 година – 301 рудар загинаа во несреќа во рудникот за јаглен Сома, 120 км североисточно од Измир во западна Турција. Во времето на експлозијата, 787 работници биле под земја.

2015 година – Ватикан официјално ја призна државата Палестина и ги насочи своите дипломатски активности, претходно насочени кон Организацијата за ослободување на Палестина, кон државата Палестина.

2018 година – На парламентарните избори во Ирак, политичкиот сојуз Саерун, предводен од радикалниот шиитски свештеник Моктада Садр, освои мнозинство.

2021 година – Конфликтот меѓу израелската армија и Хамас ескалираше понатаму и покрај напорите за постигнување прекин на огнот. Демонстрации и немири избувнаа во бројни израелски градови со мешано население. Сите летови кон меѓународниот аеродром во близина на Тел Авив беа пренасочени по ракетниот истрел од Појасот Газа.

2024 година – Еврото стана единственото официјално средство за плаќање во готово во Косово.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија3 часа

Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар

Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95, се зголемува за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Lifestyle5 часа

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања...

Lifestyle5 часа

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата...

Македонија5 часа

Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата

На 18.05.2025 во 11.30 часот во СВР Охрид е пријавено дека во автобус кој превезувал група туристи од Република Турција...

Македонија6 часа

МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч

На 18.05.2025 во 09.57 часот, полициски службеници од Полициската станица безбедност на патниот сообраќај Тетово го лишија од слобода Х.А.(56)...

Скопје7 часа

Универзитетската клиника за урологија стана лиценциран центар за поставување на уринарен сфинктер

Универзитетската клиника за урологија во Скопје, започна со изведување операции за вградување на вештачки уринарен сфинктер, нова процедура, која досега...

Хороскоп18 часа

Хороскоп за понеделник (19 мај)

Овен Пристапете се чекор по чекор денес, бидејќи тоа е како да се движите низ минско поле! Ситуацијата на работа...

Здравје и убавина19 часа

Положбата на спиењето кај луѓето е многу важна за здравјето и метаболизмот

Сигурни сме дека често не размислувате за позата во која спиете, бидејќи после напорниот ден единствено е важно да легнете...

Временска прогноза1 ден

Попоски: Продолжува нестабилно време, со развој на грмотевични облаци

Во текот на новата седмица која ни претстои, односно во периодот од понеделник (19 мај) до недела (25 мај) во...

Македонија1 ден

АД Мепсо ја соопшти причината за падот на електричната енергија во раните утрински часови

АД Мепсо истакна соопштение за прекинот на електрична енергија кој ја парализира буквално скоро цела држава. – Причина за овој...

НАЈЧИТАНИ