На денешен ден
12 мај – На денешен ден

1607.- Англискиот авантурист Џејмс Смит ја основал првата англиска населба во Северна Америка, подоцна наречена Џејмстаун.
1820.- Родена е англиската медицинска сестра Флоренс Најтингел, која го отворила првото училиште за медицински сестри. Во Кримската војна (1853-1856), таа го организирала првиот тим за згрижување на ранетите.
1842.- Роден е францускиот композитор Жил Масене. Компонирал над 20 опери, претежно лирски теми, како и балети, ораториуми, оркестарска музика, кантати, соло песни („Манон“, „Вертер“, „Дон Кихот“, „Тајс“).
1871.- Умре францускиот композитор Даниел Франсоа Еспри Обер, автор на опери во кои се менуваат деловите за говор и пеење („Фра Диаволо“, „Црно домино“).
1884.- Умре чешкиот композитор Бедрих Сметана, основач на чешката опера и модерна музика („Продадена невеста“).
1888.- Британија воспостави протекторат над Северен Борнео и Брунеи.
1904.- Роден е чилеанскиот поет Пабло Неруда. Бил учесник во Шпанската граѓанска војна, по што се посветил на идеалите на социјалната правда. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1971 година („Самрак“, „Дваесет љубов и една очајна песна“, „Шпанија во срцето“).
1918.- Роден е американскиот инженер Џулиус Розенберг, кој и неговата сопруга Етел се првите цивили во САД осудени на смрт во 1953 година и погубени поради шпионажа, и покрај светската кампања за поштеда на нивните животи. 1925.- Врховниот совет на СССР го усвои првиот советски устав.
1926.- Маршалот Јозеф Пилсудски изврши државен удар и воспостави воена диктатура во Полска.
1937.- Англискиот крал Џорџ Шести е крунисан во Вестминстерската опатија во Лондон. Церемонијата беше емитувана на телевизијата Би-Би-Си, за прв пат во живо.
1943.- Со предавањето на германскиот генерал фон Арним во Тунис завршија борбите во Северна Африка во Втората светска војна.
1949.- Официјално заврши советската десетмесечна блокада на Берлин, при што градот беше снабден со воздушен мост од Сојузна Република Германија.
1957.- Умре американскиот филмски актер и еден од најголемите режисери на неми филмови Ерих фон Штрохајм.
1965.- Западна Германија воспостави дипломатски односи со Израел, а арапските земји ги прекинаа врските со владата во Бон.
1988.- Светската здравствена организација објави дека има повеќе од 34.000 заболени од СИДА ширум светот.
1992.- На седницата во Бања Лука, Собранието на српскиот народ во Босна и Херцеговина одлучи да се формира Армијата на Република Српска и да се формира новинската агенција СРНА; Не можејќи да го спречат ширењето на конфликтот во Босна, набљудувачите на ЕК го напуштија Сараево.
1994.- Палестинската полиција пристигна на Западниот Брег како подготовка за преземање на градот Ерихон, седиштето на палестинската автономија во Израел.
1995.- Сопствениците на Рокфелер центарот во Њујорк, поддржани од јапонскиот капитал, прогласија банкрот.
1997.- Рускиот претседател Борис Елцин и чеченскиот лидер Аслан Масхадов потпишаа договор за прекин на непријателствата.
2001.- Умре популарната пејачка Пери Комо, чиј релаксиран вокален стил доминира на сцената шест децении, со баладите како „Catch the Shooting Star“ и „Impossible“.
2003.- Иранскиот претседател Мохамад Катами пристигна во Либан и е првиот ирански лидер кој го посетил Либан по Исламската револуција во 1979 година.
2005.- Умре шведската џез-пејачка и актерка Моника Зетерлунд, која пееше со легендарниот пијанист Бил Еванс во 1960-тите. Изгорела во пожар што избувнал во нејзиниот стан.
2006.- Во експлозија на гасовод во Лагос, главниот град на Нигерија, загинаа околу 200 луѓе.
2008.- Во Варшава умре Ирена Сендлер, која стана симбол на несебична помош на Евреите во средината на холокаустот за време на Втората светска војна. Таа спасила најмалку 2.500 еврејски деца од сигурна смрт од варшавското гето.
2008.- Земјотрес со јачина од 7,8 степени според Рихтеровата скала ја погоди југозападната кинеска провинција Сечуан, при што загинаа или исчезнаа повеќе од 87.000 луѓе, меѓу кои 5.335 студенти.
2009.- Иван Џон Демјанјук, обвинет за нацистички воени злосторства, е депортиран од САД во Германија, каде што е осуден на пет години затвор за учество во убиството на европските Евреи во концентрациониот логор Треблинака-Собибор.
2013 – Папата Франциско ги прогласи првите светци на чело на Римокатоличката црква, канонизирајќи околу 800 италијански маченици.
2015.- Сликата „Жените од Алжир“ на шпанскиот сликар Пабло Пикасо е продадена на аукцијата на американската куќа „Кристи“ во Њујорк за 179 милиони долари, со што е поставен нов светски рекорд за најскапо уметничко дело.
2019 – Новиот претседател на Северна Македонија, Стево Пендаровски, го започнува својот петгодишен мандат со свечена изјава пред Собранието.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (28 јуни)
-
Хороскоп17 часа
Хороскоп за недела (29 јуни)
-
Временска прогноза1 ден
Викенд метео вести: Еве какво време ни претстои денес и утре
-
Магазин1 ден
iOS 26: Ова се iPhone моделите што добиваат надградба
-
Lifestyle1 ден
Кајгана како од хотел: кремаста, богата и совршена со еден едноставен трик
-
Магазин1 ден
Крај на една ера: Microsoft се збогува со „Blue Screen of Death“
-
Хроника4 часа
МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро
-
Скопје5 часа
Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре