На денешен ден
12 март – На денешен ден

641 – Кинеската принцеза Вен Ченг се омажи за владетелот на Тибет, врз основа на што Кина подоцна полага право на суверенитет над јужниот планински регион.
1507.- Чезаре Борџија, италијански авантурист, политичар и кардинал, е убиен во битка со бунтовниците во Навара. Синот на папата Александар VI му служел на Макијавели како модел на политички цинизам и се верува дека начинот на владеење на Борџија го поттикнал да го напише делото „Владетелот“.
1537.- Турците ја зазеле далматинската тврдина Клис, која долго време се спротивставувала на турските упади од Босна. Во битката загинаа и легендарниот капетан на Сењ и принцот на Клис, Петар Кружиќ. Истата година, Турците го основале санџакот Клис, кој ја опфаќал целата далматинска заднина и дел од Босна.
1832.- Роден е англискиот капетан Чарлс Канингем Бојкотирам, против кого е одбиен ненасилен отпор во 1880 година, додека тој владеел со англиски газда во Ирска. Овој тип на отпор подоцна беше именуван по него – бојкот.
1848.- Во Виена избувнаа големи студентски демонстрации против апсолутистичкиот режим на канцеларот Клеменс Метерних, што го означи почетокот на револуцијата која ги потресе темелите на Австрија и доведе до колапс на апсолутизмот на Метерних.
1854.- Велика Британија и Франција склучија сојуз со Отоманската империја против Русија во Кримската војна.
1856.- Роден е Степа Степановиќ, еден од најистакнатите српски војсководци на двата Балкана и во Првата светска војна. Во 1907 година добил генералски чин, од 1908 година бил министер на војската, а по победата во Цер во август 1914 година бил унапреден во чин војвода. Тој го проби солунскиот фронт и ја разби бугарската одбрана во Првата светска војна, што придонесе за капитулацијата на Бугарија во септември 1918 година.
1868.- Отстранета е забраната од правописот на Вук Стефановиќ Караџиќ и дозволена е неговата употреба. Одлуката за тоа е донесена врз основа на одлуката на принцот Михаило Обреновиќ, министерот за образование Димитрија Црнобарац, доктор на науки од Виена и Париз. Забраната беше укината четири години по смртта на Караџиќ.
1880.- Роден е српскиот писател Владислав Петковиќ Дис, заедно со Симо Пандуровиќ и Милан Ракиќ, најважниот поет на српскиот модернизам од почетокот на 20 век. По враќањето од Франција во 1917 година, каде што избегал за време на Првата светска војна, Дис се удавил во близина на Крф кога германска подморница го торпедирала бродот на кој се наоѓала. Објавил две стихозбирки „Удавени души“ и „Го чекаме царот“.
1881.- Роден е турскиот државник Мустафа Кемал, познат како Ататурк, првиот претседател на Турција. Под негово водство, последниот султан Мухамед Шести бил соборен во 1922 година, а во 1923 година била прогласена република. Тој изврши значајни реформи кои беа основа за создавање на модерна европска држава.
1907.- Во експлозија на воениот брод Јена во француското пристаниште Тулон загинаа најмалку 118 луѓе.
1925.- Умре кинескиот револуционер и државник Сун Јат Сен, татко на модерна Кина и нејзин прв претседател (1911-12). Во 1894 година ја водел борбата за соборување на монархијата, а во 1905 година ја основал Федералната лига, која во 1912 година ја формирала партијата Куоминтанг. По неговата смрт, десното крило на партијата, предводено од Чианг Каи Шек, го презеде Куоминтанг.
1938.- Германските трупи маршираа кон Австрија, предводени од Адолф Хитлер, припојувајќи ја земјата кон Третиот рајх.
1947.- Американскиот претседател Хари Труман во Конгресот ја прогласи доктрината за помош на земјите загрозени од комунизмот („Доктрина Труман“). Првите средства беа дадени на Грција и Турција.
1964.- Умре српскиот сликар Јован Бијелиќ, член на Српската академија на науките, еден од најзначајните српски и југословенски уметници во 20 век. Од 1919 до 1925 година е сценограф на Народниот театар во Белград, а се истакнал и како педагог („Портрет на девојче“, „Капач“, „Јајце“, „Ќерка на уметник“, „Двор. “).
1966.- Индонезискиот парламент го лиши Ахмед Сукарно од сите функции, вклучително и претседателската функција, а генералот Сухарто стана вршител на должноста шеф на државата.
1971.- Премиерот Хафез ал Асад со референдум е избран за претседател на Сирија.
1978.- За прв пат во француската историја, левичарските партии освоија апсолутно мнозинство во првиот круг од парламентарните избори.
1984.- Во Британија започна генералниот штрајк на рударите.
1993.- Во серија бомбашки напади во индискиот град Мумбаи (Мумбаи) загинаа најмалку 200 луѓе, а 1.100 беа повредени.
1999.- Полска, Чешка и Унгарија станаа членки на НАТО. Ова беа првите земји од поранешниот Варшавски пакт што се приклучија на НАТО.
1999.- Умре Јехуди Менухин, еден од најголемите виолинисти на 20 век. Почнал да свири на петгодишна возраст, а светската слава ја стекнал на седум години, кога на концерт во Сан Франциско го свирел концертот за виолина на Менделсон. Во 1963 година го основал „Училиштето на Јехуди Менџухин“ за музички надарени деца.
2001.- Со посредство на меѓународната заедница, претставници на српската влада и бунтовниците Албанци во јужна Србија потпишаа договор за прекин на огнот.
2002.- На предлог на Соединетите Американски Држави, Советот за безбедност на ОН усвои резолуција во која за првпат, покрај Израел, се споменува и Палестина како посебна држава.
2003.- Во атентатот во Белград, пред седиштето на владата, беше убиен премиерот на Србија и лидер на Демократската партија (ДС) Зоран Ѓинѓиќ. Тој беше првиот демократски премиер на Србија. За време на неговиот мандат во СР Југославија беа укинати санкциите воведени за време на режимот на Слободан Милошевиќ, започна процесот на демократизација на општеството и радикалните економски и социјални реформи, а Србија се отвори кон светот.
2009.- Американскиот финансиски шпекулант Бернард Медоф (73) призна пред Федералниот суд во Менхетен дека е автор на најголемата финансиска измама во историјата, која ги оштетила клиентите на неговата „понзи шема“, инвестициски пандан на пирамидалните заштеди. дури 65 милијарди долари. Медоф беше осуден на 150 години затвор.
2015.- Умре Теренс Дејвид Џон „Тери Прачет“, британски писател еден од најпознатите во областа на белетристиката, кој светската слава ја стекна со серија романи за Diskworld.
2017 – Јужнокорејската претседателка Парк Геун е сменета откако Уставниот суд одлучи да ја отповика поради корупциски скандал.
2021 година – Американскиот град Минеаполис исплати 27 милиони долари на семејството на Афроамериканецот Џорџ Флојд, кој беше убиен во апсење, за да се откаже од тужбата. Флојд беше прогласен за мртов на 25 мај минатата година, откако полицаецот, белиот Дерек Шовин, го притискаше неговото колено со коленото 8 минути и 46 секунди.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево24 часа
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Македонија2 дена
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Хороскоп16 часа
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза19 часа
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Спорт2 дена
Утре започнува првото коло во втората македонска фудбалска лига, според новите правила само шампионот обезбедува место во ПМФЛ
-
Хроника1 ден
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle1 ден
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети