На денешен ден
12 октомври – На денешен ден
1492.- Шпанскиот морепловец Кристофоро Коломбо за прв пат стапнал на почвата на Новиот свет. По 33 дена пловење од Канарските острови, неговиот екипаж се симна на Бахамите, верувајќи дека стигнале до Азија.
1518.- Германскиот верски реформатор Мартин Лутер (Лутер), обвинет за ерес, одбил да се откаже од своите тези пред папскиот пратеник кардиналот Томас Кајетан (Кајетан). Длабоко погоден од трговијата со индулгенции (папско помилување), Лутер ги закачил своите 95 тези на вратата на црквата во Витенберг во 1517 година и повикал на јавна дебата. Тој настан се смета за почеток на реформацијата.
1810 – Денот кога се венчаа баварскиот принц Лудвиг и саксонската принцеза Тереза стана настан на годината и на крајот се претвори во баварски Октоберфест.
1811.- Парагвај прогласи независност од Шпанија и Аргентина.
1822.- Бразил се стекна со независност од Португалија.
1865.- Роден е српскиот научник, географ Јован Цвијиќ, основач на антропогеографијата и геоморфологијата во Србија и на Географското друштво во Белград (1910). Претседател на Српската кралска академија од 1921 година до неговата смрт и почесен доктор на повеќе странски универзитети и академии, претседател на територијалната комисија на Версајските мировни преговори (1919-20) („Балканскиот полуостров и јужнословенските земји“, „Балкански прашања“ , „Етногеографски карти на југословенските земји“).
1873.- Во Чачак е родена српската сликарка Надежда Петровиќ, чие дело силно влијаело на развојот на современото српско сликарство. Од околу 200 нејзини зачувани слики, некои се меѓу најдобрите дела во српската ликовна уметност – „Ресник“, „Автопортрет“, „Нотр Дам“, „Болоњска шума“. Била професорка на Академијата за ликовни уметности во Белград и организатор на првите ликовни изложби.
1897.- Посмртните останки на Вук Стефановиќ Караџиќ, реформатор на српскиот јазик, биле донесени од Виена во Белград и погребани во пристаништето на катедралата.
1918.- Со звуците на композицијата „Марш на Дрина“, Дринската дивизија на српската војска марширала во ослободениот Ниш за време на Првата светска војна.
1924.- Умрел францускиот писател Анатол Франс, еден од великаните на француската литература од крајот на 19 и почетокот на 20 век, кој ги добил сите почести на кои писателот можел да се надева за време на неговиот живот. Бил член на Француската академија и ја добил Нобеловата награда за литература во 1921 година.
1928.- Во детската болница во Масачусетс, за прв пат е употребено „железно белодробно крило“ кај пациент со полио.
1934.- Единаесетгодишниот Петар II Караѓорѓевиќ бил прогласен за крал на Југославија, откако неговиот татко, кралот Александар I, бил убиен во Марсеј на 9 октомври. Павле, д-р Раденко Станковиќ и д-р Иво Перовиќ. Прв заменик беше Павле Караѓорѓевиќ.
1935.- Роден е италијанскиот оперски пејач Лучијано Павароти. Кариерата како светска оперска ѕвезда ја започнал во 1961 година со улогата на Роберт во операта „Бохемија“ од Џакомо Пучини.
1942.- Во битката на пацифичкиот остров Гвадалканал во Втората светска војна, Американците ги победија Јапонците и го запреа нивното напредување кон Австралија.
1960.- За време на дебатата за колонијализмот во Генералното собрание на ОН, лутиот советски лидер Никита Хрушчов го соблече чевелот и неколку пати го тресна на масата.
1964.- Советскиот вселенски брод „Вашод 1“, првиот вселенски брод со повеќе членови на екипажот, беше лансиран во орбитата на Земјата.
1968.- Африканската држава Екваторијална Гвинеја се стекна со независност по 190 години шпанска колонијална власт.
1968.- На чело со полковникот Омар Торијос Херера, Панамската национална гарда го собори проамериканскиот претседател Арнулфо Ариас Мадрид.
1984.- За време на годишната конференција на Конзервативната партија во хотелот „Гранд“ во Брајтон, каде што престојувала британската премиерка Маргарет Тачер, експлодирала бомба поставена од членови на ИРЕ. Пет лица загинаа, а 30 се ранети.
1990.- Атентатори на мотори во Каиро го убиле претседателот на египетскиот парламент Рифаат Махџуб и тројца негови телохранители.
1992.- Повеќе од 550 луѓе загинаа во Каиро во земјотрес чиј епицентар беше во близина на Големите пирамиди во Гиза.
1996.- Умре францускиот тенисер Рене Лакост, последниот од „четворицата мускетари“ кои доминираа во светскиот тенис во 1920-тите. Основач е на познатата компанија за производство на спортска опрема.
1999.- ОН симболично го прогласија бебето родено во Сараево за шестиот милијардити жител на Земјата. На мајката на новороденото момче и беше врачен сребрен медал за мир на ОН.
1999.- Генералот Первез Мушараф ја презеде власта во Пакистан со воен удар.
2001.- Конгрегациската црква во Ниш, една од највредните во Србија, изгоре во пожар. Изграден е од 1856 до 1872 година, а проектот го изработи најпознатиот српски архитект од 19 век, Андреј Дамјановиќ.
2002.- Во бомбашки напад во ресторан и дискотека на индонезискиот остров Бали загинаа 202 лица, главно странски туристи. Судот во Индонезија ги осуди на смрт главните организатори на нападот, членовите на екстремната исламска група Џемаа Исламија, за која постои основано сомневање дека е поврзана со Ал Каеда.
2003.- Умрел Патрик Далзел-Џоб (Јоб), поранешен поручник во британската кралска морнарица, за кој се верува дека бил инспирација за ликот на тајниот агент Џејмс Бонд.
2011 – Европската комисија препорача на Република Србија да и се додели кандидатски статус за прием во Европската унија.
2013.- Умре Јован Ристиќ Рица, театарски, филмски и ТВ режисер, уредник на ТВ Белград, основач и претседател на Здружението на сценски уметници на Србија.
2014.- Во Босна и Херцеговина се одржаа општи избори, седми по ред.
2017 – САД одлучија да се повлечат од УНЕСКО на 31 декември 2018 година, оценувајќи дека има потреба од „фундаментална реформа“ на таа организација, како и дека е „антиизраелска“. Израел ја донесе истата одлука на крајот на декември, најавувајќи дека истовремено ќе се повлече од УНЕСКО.
2019 година – Еквадорскиот претседател Ленин Морено воведе полициски час и воена команда во и околу главниот град по 11 дена насилни демонстрации против економските реформи во земјата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Кичево14 часа(ФОТО) Вчера во Кичево во преполна сала и одличен амбиент се одржа првиот хуманитарен концерт на „Македонски Завет“ и „Патриотско Друштво“
-
Хороскоп1 денХороскоп за недела (30 ноември)
-
Спорт2 дена(ФОТО) „ФК Напредок“ и официјално со победа го заврши есенскиот дел од натпреварите против екипата на „ФК Ренова“ на гостински терен
-
Хороскоп6 часаМесечен Хороскоп (декември 2025)
-
Македонија2 денаСпречен канал на илегално внесување на ловечка муниција на Граничен премин Стар Дојран, лишени од слобода три лица
-
Здравје и убавина2 дена„Солта“ го подобрува вкусот на храната, но истовремено има силно влијание врз организмот ако ја користиме прекумерно
-
Спорт1 денМакедонската женска фудбалска репрезентација до 19 години со втора победа на турнирот за ЕП
-
Македонија15 часаКај „Романовце“ лишен од слобода криумчар, пронајдени седум илегални мигранти од Египет
