Следете не

На денешен ден

13 јануари – На денешен ден

Објавено пред

на

1691.- Почина Џорџ Фокс, основач на квакерската верска заедница „Друштво на пријатели“. Зафатен од идејата за „божествена инспирација“, Фокс одржа проповеди од 1648 година во кои се залагаше за воспоставување ригорозен морал во духот на старозаветната Библија и доби многу поддржувачи.

1806.- Роден е писателот Јован Стерија Поповиќ, првиот српски комичар, „татко“ на српската драма. Како на чело на Министерството за просвета на Србија (од 1842 г.) извршил пионерска работа во организацијата на образованието, ја покренал иницијативата за основање на Академијата на науките, Националната библиотека и Народниот музеј. Учествувал во подготовката на првиот белградски театар („Театар на Ѓумрук“) во 1841 година, отворен со неговата трагедија „Смртта на Стефан Дечански“. Претставите на Стерија се на репертоарот повеќе од 100 години („Лаги и парализа, „Покондирена Тиква“, „Кир Јања“, „Родољупци“).

1842.- За време на повлекувањето од авганистанскиот град Кабул, на планинскиот премин Кибер беа масакрирани 9.000 британски војници.

1854 – Јапонскиот шогун Токугава го потпиша првиот трговски договор за отворање на некои јапонски пристаништа кон САД. Подоцна, биле потпишани договори со Велика Британија, Русија и Франција, со што завршила политиката на изолација на Јапонија и почнала да се вклучува во меѓународните односи.

1898.- Францускиот писател Емил Зола (Емил) под наслов „Обвинувам“ во весникот „L’oror“ објави отворено писмо до претседателот на Републиката во кое ги посочува махинациите на највисоките воени кругови и бара ослободување на капетанот Алфред Драјфус (Драјфус), осуден во 1894 година на доживотен затвор за наводно давање воени тајни на Германија. Драјфус бил ослободен на обновеното судење и во 1906 година бил рехабилитиран, вратен во војска и унапреден во чин мајор.

1906.- Почина рускиот физичар и електроинженер Александар Степанович Попов, еден од пионерите на радио технологијата, пронаоѓач на антената. Во 1896 година, тој постигна пренос на сигнал користејќи радио бранови на растојание од 250 метри и утврди дека радио брановите се рефлектираат од поголеми објекти. 1910.- Се емитуваше првото радио емитување на операта од њујоршката „Метрополитен опера“ на програмата беа „Пајаци“ на Леонкавало и „Рустична коњаница“ на Маскањи.

1915 – 30.000 луѓе загинаа во земјотрес во градот Авекано во централна Италија.

1935.- Приклучувањето кон Германија беше изгласано на референдум во регионот Сар, кој, врз основа на мандатот на Лигата на народите – претходник на ОН, тогаш беше управуван од Франција.

1941.- Умре ирскиот писател Џејмс Џојс, кој со своите експерименти во наративната техника и структурата на романите и примената на потокот на свеста и даде нов правец на модерната литература. Неговиот роман „Улис“ се смета за „библија“ на европскиот прозен модернизам. И покрај многу острата и екстремистичка полемика околу литературното дело на Џојс, тој имаше огромно влијание врз развојот на книжевната проза на 20 век („Портрет на уметникот во младоста“, „Будењето на Финеган“, песните „Камерна музика“, расказите „Даблинците“, драмата „Прогонетите“).

1963.- Првиот претседател на Того, Силванус Олимпио, беше убиен во воен удар, а војската на власт го донесе Николас Груницки, кој беше во егзил од 1961 година. Истиот ден во 1967 година, потполковникот Етјен Гнасингбе Ејадема ја презеде власта со воен удар.

1972.- Во Гана, војската ја собори цивилната влада на претседателот Едвард Акуфа Адо (Едвард, Адо), а власта ја презеде потполковник Игнатиус Ачемпонг. 1977.- Умре францускиот режисер и сценарист Анри Жорж Клузо, добитник на „Златен лав“ на филмскиот фестивал во Венеција за филмот „Кеј Орфевр“ и „Златни палми“ на Канскиот филмски фестивал за филмот „Мистерија Пикасо“. Неговите филмови вклучуваат „Плата на стравот“, „Гавран“, „Вистината“.

1985.- 428 патници загинаа, а 370 беа повредени во воз што се урна во провалија на 250 километри источно од главниот град на Етиопија, Адис Абеба.

1991.- Југословенските ватерполисти го освоија златниот медал на светското првенство во австралискиот град Перт. Југославија стана светски шампион во ватерполо за прв пат во Мадрид во 1987 година.

1993.- Судската постапка против поранешниот претседател на Демократска Република (Источна) Германија, Ерих Хонекер, беше прекината со одлука на Уставниот суд на Германија. Судот заклучи дека судскиот процес против 80-годишниот Хонекер, кој боледува од рак, претставува повреда на човечкото достоинство. По 169 дена во притвор, Хонекер емигрирал во Чиле, каде што починал во мај 1994 година.

2001.- Во Белград умре југословенскиот поет, романсиер, новинар и писател за деца Бранко В. Радичевиќ. Објавил 70 книги, од кои најпознати се „Песни за мајката“, „Животинска приказна“, „Са Овчар и Каблар“, „Војнички песни“, „Полноќни музичари“, „Селани“ и „Антологија на српската поезија“. Напишал и две монографии за „патниците“ – главно српски споменици покрај патиштата, обично војници чии гробови не се познати. Бил иницијатор на музичката манифестација „Драгачевска труба“ во Гуча и поетската „Дисова пролет“ во Чачак.

2001.- Во земјотресот во Ел Салвадор загинаа 701 лице, а 3.883 беа повредени, а 160.598 станбени згради беа уништени, сериозно оштетени или затрупани.

2002.- Во Белград умре писателот Антоније Исаковиќ, потпретседател на Српската академија на науките и уметностите од 1980 до 1992 година. Слуга“, „Трен 1“ и „Трен 2“, „Говори и разговори“).

2002.- Умрел Кубанецот Грегорио Фуентес, рибар и капетан на рибарскиот брод „Пилар“ на Ернест Хемингвеј, кој бил инспирација за романот „Старецот и морето“ на тој американски писател.

2003 – Авганистан го ратификуваше Римскиот договор за основање на Меѓународниот кривичен суд, отворајќи го патот за екстрадиција и судења за воени злосторства и кршење на човековите права во таа земја.

2012.- Почина Миљан Миљаниќ, поранешен претседател на Фудбалскиот сојуз на Југославија и долгогодишен селектор на репрезентацијата.

2016.- Почина новинарот Захарије Трнавчевиќ, автор и водител на ТВ емисиите „Знаење-имање“ и „Добра земја“, пратеник во две свикувања на српскиот парламент и советник на министерот за земјоделство.

2017.- Почина пејачот Миодраг-Мики Јевремовиќ, кој се прослави во Југославија во 1960-тите и 1970-тите години со песните „Мама“, „Пијем“ и „Осумнаесет жолти рози“.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп4 часа

Хороскоп за вторник (1 јули)

ОВЕН Ова е уште еден работен ден каде што сѐ ќе се одвива со поспоро темпо, најмногу поради фактот дека...

Македонија7 часа

МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули

Од 1 јули до 31 август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој...

Магазин9 часа

Утре започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“

Во време кога фитнесот станува сè поголем дел од секојдневниот живот, Adastra и Дејан Пауновски – „Pakigram“ ги здружуваат силите...

Македонија12 часа

СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост

Денеска (30.06.2025 година) во 10,30 часот, во полициската станица за граничен надзор „Охридско езеро“, пријавено е дека, на пловен објект...

Временска прогноза14 часа

Од денес во најава многу топло време со висок УВ индекс

Територијата на Република Македонија, како и на целиот регион, од денес (понеделник 30 јуни), па се до следниот понеделник (7...

Македонија14 часа

СВР Охрид со засилени контроли во патниот сообраќај, изречени низа санкции

На 29.08.2025 година од 11 до 17 часот, на подрачјето на СВР Охрид преземени се засилени контроли во патниот сообраќај....

Македонија15 часа

Од ноќеска цената на нафтените деривати се намалува, ова е новата цена

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се намалуваат за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажните цени утврдени...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за понеделник (30 јули)

ОВЕН Денеска во неколку наврати ќе треба да покажете како можете да бидете храбри, бестрашни и директни. Не заземајте страна...

Спорт1 ден

Ландо Норис ја забележа својата трета победа

Ландо Норис ја забележа својата трета победа оваа сезона и вкупно седма во кариерата, триумфирајќи на патеката Ред Бул Ринг....

Кичево1 ден

(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево

Во 18:17ч денес пријавено било дека гори дива депонија во близина на с.Пополжани кичевско од битолска страна. Како што не...

НАЈЧИТАНИ