Следете не

На денешен ден

13 мај – (На денешен ден)

Објавено пред

на

1619.- По наредба на принцот Морис ван Насау, холандскиот државник Јохан навивач Олденбарневелт е погубен под обвинение за верска субверзија.

1717.- Во Виена е родена царицата на Австрија, кралица на Унгарија и Унгарија Марија Терезија, наследничка на Карло VI во 1740 година, една од најважните фигури на династијата Хабсбург.

1787.- Првите бродови со затвореници испловиле од Англија кон новата колонија Австралија, која тогаш служела како казнена колонија во Англија.

1792.- Роден е италијанскиот свештеник Џовани Мастаи Ферети, а од 1846 година папата Пие IX. За време на неговиот понтификат, најдолг во историјата на Римокатоличката црква (31 година и 236 дена), Црковната држава престана да постои (1870). Поголемиот дел од него станал дел од Кралството Сардинија, додека папската држава била сведена на некогашното наследство.

1795.- Роден е словачкиот филолог и историчар Павел Јозеф Шафарик (Јозеф), еден од основоположниците на славистиката. Бил директор на српската гимназија во Нови Сад од 1819 до 1833 година („Српска читанка“).

1798.- Роден е Константин Данил, еден од најголемите српски сликари во 19 век, претставник на српскиот бидермаер.

1830.- Основана е Република Еквадор, а Хуан Хозе е избран за нејзин прв претседател.

1840.- Роден е францускиот писател Алфонс Доде, автор на трилогијата Тарантино Тарасконк, ремек-дело на француската хумористична проза. Збирката раскази „Писма од мојата воденица“ му донесе голем успех.

1846.- Американскиот Конгрес официјално му објави војна на Мексико, иако борбите во Калифорнија започнаа неколку дена порано.

1848.- Во Сремски Карловци започнала седницата на „Мајскиот собор“, на која делегатите од 175 црковни општини од Војводина и Србија го избрале Јосиф Рајачиќ за патријарх, а полковникот Стеван Шупљикац за војвода. На 15 мај Собранието го прогласи Српското Војводство, но австриската и унгарската влада не ја признаа српската автономија.

1851.- Роден е српскиот писател и доктор Лаза Лазаревиќ („Прв пат со татко му наутро“, „Народот сето тоа ќе го позлати“, „Кај бунарот“, „Училишна икона“, „Тој сè знае“, Во добро време хајдуци“, „Вертер“).

1862.- Роден е српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи („Слики од селскиот живот“, „Сељанка“).

1881.- Роден е Димитрије Туцовиќ, водач на социјалистичкото движење во Србија. Бил еден од организаторите на првата балканска социјалдемократска конференција (1910), а на Конгресот на Интернационалата во Копенхаген (1910) решително се спротивставил на империјалистичката политика на официјална Австрија. Објавил околу 600 трудови во домашни и странски весници. Загинал на 20 ноември 1914 година во битката кај Колубара („Законско осигурување на работниците“, „Закон за дејствија и социјалдемократија“).

1882.- Роден е францускиот сликар Жорж Брак, кој заедно со Пабло Пикасо во 1905 година го основал кубистичкото движење.

1887.- Во Белград е основана Привремената опсерваторија на Големата школа. Со основањето на Републичкиот хидрометеоролошки завод на Србија во 1947 година, Опсерваторијата стана нејзин составен дел.

1888.- Во Бразил е укинато ропството.

1914.- Роден е американскиот боксер Џо Луис, светски шампион во тешка категорија од 1937 до 1949 година, кога се пензионирал.

1930.- Умре норвешкиот поларен истражувач и дипломат Фритјоф Нансен, добитник на Нобеловата награда за мир во 1922 година, кој како висок комесар на Друштвото на народите ја предводеше репатријацијата на воените заробеници по Првата светска војна.

1931.- Умре српскиот композитор и хорот Јосиф Маринковиќ, член на Српската кралска академија. Неговите соло песни и многуте хорски композиции придружени со пијано се особен придонес за српската музика. Бил диригент на белградското пејачко друштво „Обилиќ“.

1949.- Првиот британски авион Канбера го направи својот прв пробен лет.

1961.- Умре американскиот филмски актер Гери Купер, оскаровец за „Наредникот Јорк“ и „Токму на пладне“.

1968.- Во Париз започнаа официјалните разговори меѓу Северен Виетнам и Соединетите Држави за ставање крај на Виетнамската војна.

1981.- Папата Јован Павле Втори е убиен на плоштадот Свети Петар во Рим. Уапсен е атентаторот Мехмед Али Агџа. Тој беше ослободен од затвор по 20 години и предаден на Турција во јуни 2000 година.

1990.- На фудбалскиот натпревар меѓу загребски Динамо и белградска Црвена звезда во Загреб на стадионот „Максимир“ се случи крвава пресметка меѓу навивачите на двата клуба.

1994.- Министрите за надворешни работи на САД, ЕУ и Русија во Женева договорија заедничка стратегија за решавање на босанскиот конфликт.

1999.- Перу и Еквадор потпишаа документ за разграничување, со што заврши шестдеценискиот спор околу три земји.

1999 – Умре Џин Саразен, еден од само четворицата голфери кои освоиле четири големи професионални чаши за голф.

2005.- Првата меѓународна донаторска конференција за реставрација и зачувување на културното наследство на Косово, одржана во Париз од страна на УНЕСКО, собра десет милиони долари.

2007.- Претставничката на Србија Марија Шерифовиќ победи на Евровизија во Хелсинки со песната „Молитва“.

2011 – Високиот комесаријат за бегалци на Обединетите нации (УНХЦР) соопшти дека околу 1.200 бегалци кои ја напуштиле Либија во март и април се удавиле во Средоземното Море.

2014 – 301 рудар загинаа во несреќа во рудникот за јаглен Сома, 120 километри североисточно од Измир во западна Турција. Во моментот на експлозијата под земја биле 787 работници.

2015 – Ватикан официјално ја призна државата Палестина и ги насочува своите дипломатски активности, претходно фокусирани на Палестинската ослободителна организација, кон државата Палестина.

2018 – На парламентарните избори во Ирак мнозинството го освои политичкиот сојуз Саерун, на чело со радикалниот шиитски свештеник Моктада Садр.

2021 – Судирот меѓу израелската армија и Хамас ескалира и покрај напорите да се постигне прекин на огнот. Во многу израелски градови со мешано население избувнаа демонстрации и немири. Сите летови до меѓународниот аеродром во близина на Тел Авив беа пренасочени по ракетниот истрел од Појасот Газа.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија3 часа

Од ноќеска цените на горивата се намалуваат

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д Е V), се намалуваат за 0,50 ден/лит,...

Скопје3 часа

(ВИДЕО) Уништени над 4 тони и 18 илјади стебла марихуана и повеќе од 21 килограми друга дрога

Денеска во присуство на министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и раководството на МВР, Агенцијата за управување со одземен имот,...

Здравје и убавина3 часа

Единствен рецепт за појак имунитет

Познатиот руски професор и експерт за кинезитерапија, Сергеј Бубновски, тврди дека постои многу едноставен начин за зајакнување на имунитетот. Според...

Временска прогноза6 часа

Од денес ќе дува засилен ветер од северен правец, додека времето ќе биде стабилно

Под влијание на значително поладен воздух од север,денес понеделник (15 септември) во Македонија ќе дува засилен до силен ветер од...

Хороскоп17 часа

Хороскоп за понеделник (15 септември)

ОВЕН Може да очекувате фаза која ќе биде многу поволна за вас. Ќе успеете да остварите стабилизација на работа. Ве...

Спорт19 часа

(ФОТО) Кичевски „ФК Напредок“ ги наполни трибините со љубители на фудбалот, а играчите им возвратија со победа за почеток на сезоната

Недела, некогаш претпознатлив ден за фудбал на градскиот стадион во Кичево. Но денес за момент се чинеше дека токму го...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26 и macOS 26 пристигнуваат на 15 септември – компатибилни уреди и нов дизајн

Apple официјално објави дека iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26, macOS 26 и visionOS 26 ќе излезат од бета и...

Фото: Clint Patterson @ unsplash Фото: Clint Patterson @ unsplash
Магазин1 ден

Microsoft потсетува: Остануваат само 30 дена…

Microsoft официјално ги потсети корисниците за крајот на поддршката за Windows 10. Компанијата објави дека на 14 октомври 2025 година...

Спорт1 ден

„ФК Напредок“ денес на домашен терен го игра првиот натпревар од новата сезона, ве повикуваме сите на градски како во старите добри времиња

Стартот во новата сезона во рамките на Трета лига Запад „Фудбалскиот Клуб НАПРЕДОК“ ќе ја започне на домашен терен,а за...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за недела (14 септември)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

НАЈЧИТАНИ