Следете не

На денешен ден

13 март – На денешен ден

Објавено пред

на

1325.- Ацтеките ја основале својата населба Тенохтитлан, подоцна главен град на Ацтечката империја, на местото на сегашниот град Сиудад, Мексико. 1567.- Германски платеници ангажирани од холандската владетелка Маргарет од Парма убиле 2.000 калвинисти.

1572.- Во Стариград на островот Хвар умрел Петар Хекторовиќ, автор на песната „Рибари и рибарски поплаки“, вклучувајќи ја и српската народна песна „Краљевиќ Марко и неговиот брат Андријас“. Ја превел песната „Remedia amoris“ од римскиот поет Овидиј.

1781.- Англискиот астроном Вилијам Хершел ја откри седмата планета во Сончевиот систем, подоцна наречена Уран.

1809.- По неуспехот во војната со Русија и Данска во 1808 година, шведскиот крал Густав IV е симнат од тронот со офицерски заговор.

1848.- Под притисок на демонстрациите и немирите во Виена, австрискиот канцелар Клеменс Метерних поднесе оставка. Канцеларот побегна во Велика Британија и им вети устав на илјадниците гневни Виенци кои го опколија дворот на императорот Фердинанд I.

1865.- За време на американската граѓанска војна, Конфедеративниот конгрес, под претседателот Џеферсон Дејвис, жесток противник на укинувањето на ропството, донесе закон со кој им дозволува на робовите да бидат војници во јужната армија во замена за слобода.

1881.- Во Санкт Петербург е убиен рускиот цар Александар II. Атентатот го извршиле членови на тајното терористичко здружение „Народна волја“.

1906.- Умре Сузан Ентони, основач и водач на движењето за правата на жените во САД. Таа напиша „Историја на женските избирачки права“.

1913 – Канбера стана главен град на Австралија.

1928.- Повеќе од 450 луѓе се удавија во поплавите на браната Свети Францис, на околу 60 милји (60 километри) северно од Лос Анџелес.

1946.- Припадниците на југословенската служба за државна безбедност го уапсија генералот и командант на кралската армија во Втората светска војна Драгољуб Дража Михаиловиќ. На судењето пред Воениот суд во Белград, Михаиловиќ беше осуден на смрт за предавство. Тој беше застрелан на 17 јули истата година.

1972.- Велика Британија и Кина договорија размена на амбасадори 22 години откако Лондон ја призна владата во Пекинг Британците го затворија конзулатот во Тајван.

1975.- Умре Иво Андриќ, еден од најголемите југословенски писатели на 20 век, чие дело и донесе престиж и меѓународно признание на југословенската литература. Тој е единствениот југословенски писател кој ја добил Нобеловата награда за литература (1961) („Екс понто“, „Знакови“, „На Дрини ќуприја“, „Травничка хроника“, „Госпоѓица“, „Проклета авлија“).

1990.- Советскиот парламент гласаше за воведување повеќепартиски систем, по 72-годишниот монопол на комунистичката моќ.

1992.- Во земјотрес во источна Турција загинаа најмалку 570 луѓе.

1995.- На 72-годишна возраст во Белград умре популарниот театарски и филмски актер Мија Алексиќ.

1996.- Во Данблан, околу 40 километри северно од Глазгов, вооружен маж уби 16 првачиња на возраст од пет до шест години и нивниот учител во теретана во основно училиште, рани уште 13 ученици и потоа изврши самоубиство.

1998.- Јужнокорејскиот претседател Ким Дае Јонг, кој и самиот е затворен поради своите политички убедувања, донесе одлука за масовна амнестија за повеќе од пет милиони луѓе, од политички затвореници до пијани возачи на кои им се одземени возачките дозволи.

1999.- Во експлозија на бомба во центарот на Подуево и на пазар во Косовска Митровица загинаа шест, а повредени беа повеќе од 50, а загинаа двајца припадници на Југословенската армија во близина на Ослободителната војска на Косово Вучитрн кај Вучитрн.

2002.- Владата на Ангола прогласи едностран прекин на огнот во 27-годишната граѓанска војна со бунтовниците од Националниот сојуз за независност на Ангола (УНИТА).

2004.- Умре австрискиот кардинал Франц Кениг, познат по своите заслуги во поврзувањето на религиите. Со години работел на воспоставување врски меѓу Ватикан и комунистичките држави, а на негова иницијатива во 1964 година е основана Фондацијата „Про Ориент“ која се занимава со дијалог меѓу Римокатоличката и православната црква.

2012.- Во сообраќајна несреќа во тунелот Сиера во Швајцарија загинаа 28 лица, меѓу кои 22 деца. Во автобусот кој удрил во бетонскиот ѕид од тунелот имало 52 деца од Белгија и се враќале дома по зимскиот распуст.

2013 – Нов папа стана Аргентинецот Хорхе Марио Бергољо, кој го избра името на папата Франциско. Тој беше избран за поглавар на Римокатоличката црква откако неговиот претходник Бенедикт Шеснаесетти поднесе оставка на 28 февруари.

2016.- Во експлозија на автомобил-бомба во близина на автобуската станица во турскиот главен град Анкара загинаа 37 лица, а 125 беа повредени.

2017.- На кандидатот на владејачката партија Фидес, Јанош Адер, му е доверен нов мандат на претседателот на Унгарија.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин51 секунда

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин9 минути

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин11 минути

YouTube ја воведе повеќејазичната аудио функција – креаторите добиваат глобален досег

По двегодишна пилот-програма, YouTube официјално ја лансира повеќејазичната аудио функција, овозможувајќи им на милиони креатори да додаваат синхронизација на своите...

Музика3 часа

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ со голема радост Ве известува дека отворена е сесија за упис на нови...

Временска прогноза3 часа

Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд

Поради брз продор на ладен воздух од север, утре и задутре (среда и четврток 17/18 септември) во Македонија ќе дува...

Хороскоп12 часа

Хороскоп за среда (17 септември)

ОВЕН Слушајте ги другите повеќе од себе. Луѓето околу вас и оние со кои деловно соработувате сега повеќе гледаат од...

Македонија22 часа

„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила

Граѓаните од денеска можат да пријавуваат случаи на незаконита, партиска или приватна употреба на службени возила, на 070 399 050...

Македонија22 часа

Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата

Центарот за граѓански комуникации го објави најновото годишно рангирање според Индексот на активна транспарентност – мерка која ја оценува отвореноста...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

iOS 26 е тука! 10 големи нови функции и три модели на iPhone без поддршка

Apple го објави iOS 26, првиот оперативен систем чиј број во името е усогласен со годината на издавање. Најновата верзија...

Скопје1 ден

(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!

Потпретседателот на Собранието, Антонијо Милошоски, објави видео-снимка на која се гледа моментот кога е подметнат пожарот во сервисот за автомобили...

НАЈЧИТАНИ