Следете не

На денешен ден

13 ноември – На денешен ден

Објавено пред

на

1093.- Шкотскиот крал Малколм III (Малколм) починал за време на петтиот неуспешен обид да ја освои Англија. Тој дошол на власт во 1057 година, откако го победил и убил кралот Магбет. Така тој се одмаздил на својот татко кралот Данкан I (Данкан), кој бил убиен од Магбет во 1040 година.

1782.- Роден е Есајас Тегнер (Есаиас), еден од најголемите шведски поети, автор на познатата „Сага за Фритјоф“.

1813.- Во Његуш е роден Петар II Петровиќ Његош, црногорски епископ, филозоф и државник, голем епски поет, автор на познатото драмско-епско дело „Планински венец“. Како државник ги поставил темелите на модерната црногорска држава, ја основал извршната власт и сенатот, ги организирал судовите и вовел даноци. За време на неговото владеење, во 1834 година во Цетиње била основана првата печатница и било изградено првото училиште. Во своето книжевно наследство ги оставил и епот „Луча Микрокосма“, драмата „Лажниот император Шќепан Мали“, песни.

1868.- Умре италијанскиот композитор Џоакино Антонио Росини (Џоакино, Росини), автор на 39 опери, од кои најпознати се „Севилскиот бербер“, „Вилијам Тел“, „Отело“.

1871.- Роден е Владислав Рибникар, основач, прв директор и главен уредник на весникот „Политика“ (1904). Тој е еден од основачите на ТАНЈУГ и прв директор на таа агенција (1943). Бил министер за образование на ФНР на Југославија во 1945 година и претседател на Комитетот за култура и уметност во 1946 година.

1912.- Роден е францускиот писател со романско потекло Ежен Јонеско, кој со својата антидрама се спротивстави на класичниот театар отфрлајќи ги сите дејствија, каузалности и традиционални шеми на класичните драмски дела („Ќелавата пејачка“, „Лекција“, „Столови“ , „Носорогот“, „Магбет“).

1941.- Првиот британски носач на авиони „Арк Ројал“ беше погоден во Втората светска војна од германско торпедо кај Гибралтар и потона следниот ден.

1942.- Почна решавачката воздушно-морска битка меѓу јапонските и американските трупи во близина на Гвадалканал во Тихиот Океан. Во тридневните борби двете страни претрпеа големи загуби во бродови, но Американците постигнаа стратешки успех.

1944.- Партизанските единици на Народноослободителната војска на Југославија го ослободиле Скопје во Втората светска војна.

1945.- Францускиот генерал Шарл де Гол (Шарл, Гол) беше избран со гласовите на сите 555 пратеници за претседател на привремената влада, по што формираше коалициски кабинет во кој влегоа и пет комунисти.

1965.- Умре српскиот археолог Владимир Петковиќ, професор на Универзитетот во Белград, управител на Народниот музеј во Белград и член на Српската академија на науките и уметностите, експерт за српската средновековна уметност. Ги водеше ископувањата на Стоби и Царичина град.

1970 – Хафез ал Асад (Асад) ја презеде власта во Сирија со воен удар.

1974.- Умре италијанскиот филмски режисер и актер Виторио де Сика (Виторио, Сика), еден од креаторите на неореализмот („Крадци на велосипеди“, „Станица Термини“, „Кокар“, „Градина на Финците од Контини“).

1975.- Светската здравствена организација објави дека во Азија за прв пат во историјата е искоренета сипаница.

1980 – Американското вселенско летало Војаџер I ги испрати првите слики одблиску на Сатурн.

1985.- Во ерупцијата на вулканот Невадо дел Руиз во централна Колумбија, градот Армеро бил уништен. Загинаа околу 25.000 луѓе.

1994.- На референдум, Швеѓаните со 52,2 отсто од гласовите одлучија нивната земја да влезе во Европската унија.

1999.- Во земјотрес во Турција загинаа повеќе од 450 луѓе, а околу 2.500 беа повредени.

2000 – Претседателот на Филипините Џозеф Естрада (Јозеф) е обвинет за корупција. Во 2002 година, под притисок на протестите на граѓаните и војската, тој се повлече од власт и се предаде на Специјалниот суд за борба против корупцијата.

2001 – Борците на северната алијанса против талибанците влегоа во главниот град на Авганистан, Кабул.

2005.- Неколку илјади француска полиција беа распоредени за обезбедување на Ајфеловата кула, Елисејските полиња и метро станиците во Париз, по пораката објавена на Интернет повикувајќи на „насилна акција“. Немирите во предградијата на француските градови траат од 27 октомври, по смртта на двајца тинејџери со африканско потекло, кои мислеле дека ги гони полицијата и загинале во несреќа.

2006.- Владата на Чад прогласи вонредна состојба поради интензивирањето на конфликтот меѓу Арапите и другите популации, во кој загинаа стотици луѓе.

2006.- Почина италијанскиот пејач Марио Мерола, кој важеше за „крал“ на класичната неаполска песна.

2007 – Генералниот секретар на ОН Бан Ки-мун го назначи белгискиот судија Серж Брамерц за главен обвинител на Хашкиот трибунал, на местото на Карла дел Понте.

2010.- Со оставката од функцијата премиер на Франција, Франсоа Фијон го отвори патот за реконструкција на владата, која повторно ќе ја води. Францускиот претседател Саркози ја најави оваа реконструкција на владата по усвојувањето на реформата на пензискиот систем.

2011.- Поранешниот еврокомесар Марио Монти беше назначен за шеф на новата италијанска влада. Пред него таа функција ја имаше Силвио Берлускони, кој беше обвинет дека со скандали и судски постапки го загрозува кредибилитетот на земјата.

2015 – 129 луѓе беа убиени во терористички напади низ Париз. Нападнати се ресторан, кафуле, национален стадион и концертна сала, а одговорноста за нападите ја презеде Исламската држава.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево6 часа

Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст

Со голема радост и духовен трепет од с.Другово известуваат дека на големиот празник Рождество на Пресвета Богородица, ќе се изврши...

Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash
Магазин7 часа

Како батеријата на телефонот да трае цел ден? Еве три клучни совети

Денес паметните телефони се незаменливи – ги користиме за навигација, фотографирање, комуникација и пристап до информации во секое време. Но,...

Скопје8 часа

Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет

На 17.09.2025 во 17:30 часот во Скопје, на подрачјето на Центар, полициски службеници од СВР Скопје лишија од слобода двајца...

Спорт9 часа

Просинечки најверојатно ќе биде сменет од селектор на Црна Гора, своето деби го започна со победи над Македонија и Белорусија

Роберт Просинечки повеќе нема да ја извршува функцијата селектор на фудбалската репрезентација на Црна Гора. На седницата на Извршниот одбор...

Временска прогноза10 часа

Следната седмица вистинска промена на времето

Невообичани ладни утра за овој период од годината со потпросечни температури на воздухот се пред нас, а преку денот ќе...

Хороскоп19 часа

Хороскоп за четврток (18 септември)

ОВЕН Вашата страст и ентузијазам денес ќе ја истакнат вашата креативност. Ова е одличен период за да започнете некое уметничко...

Технологија1 ден

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили1 ден

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин1 ден

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

НАЈЧИТАНИ