На денешен ден
13 ноември – На денешен ден
1093.- Шкотскиот крал Малколм III (Малколм) починал за време на петтиот неуспешен обид да ја освои Англија. Тој дошол на власт во 1057 година, откако го победил и убил кралот Магбет. Така тој се одмаздил на својот татко кралот Данкан I (Данкан), кој бил убиен од Магбет во 1040 година.
1782.- Роден е Есајас Тегнер (Есаиас), еден од најголемите шведски поети, автор на познатата „Сага за Фритјоф“.
1813.- Во Његуш е роден Петар II Петровиќ Његош, црногорски епископ, филозоф и државник, голем епски поет, автор на познатото драмско-епско дело „Планински венец“. Како државник ги поставил темелите на модерната црногорска држава, ја основал извршната власт и сенатот, ги организирал судовите и вовел даноци. За време на неговото владеење, во 1834 година во Цетиње била основана првата печатница и било изградено првото училиште. Во своето книжевно наследство ги оставил и епот „Луча Микрокосма“, драмата „Лажниот император Шќепан Мали“, песни.
1868.- Умре италијанскиот композитор Џоакино Антонио Росини (Џоакино, Росини), автор на 39 опери, од кои најпознати се „Севилскиот бербер“, „Вилијам Тел“, „Отело“.
1871.- Роден е Владислав Рибникар, основач, прв директор и главен уредник на весникот „Политика“ (1904). Тој е еден од основачите на ТАНЈУГ и прв директор на таа агенција (1943). Бил министер за образование на ФНР на Југославија во 1945 година и претседател на Комитетот за култура и уметност во 1946 година.
1912.- Роден е францускиот писател со романско потекло Ежен Јонеско, кој со својата антидрама се спротивстави на класичниот театар отфрлајќи ги сите дејствија, каузалности и традиционални шеми на класичните драмски дела („Ќелавата пејачка“, „Лекција“, „Столови“ , „Носорогот“, „Магбет“).
1941.- Првиот британски носач на авиони „Арк Ројал“ беше погоден во Втората светска војна од германско торпедо кај Гибралтар и потона следниот ден.
1942.- Почна решавачката воздушно-морска битка меѓу јапонските и американските трупи во близина на Гвадалканал во Тихиот Океан. Во тридневните борби двете страни претрпеа големи загуби во бродови, но Американците постигнаа стратешки успех.
1944.- Партизанските единици на Народноослободителната војска на Југославија го ослободиле Скопје во Втората светска војна.
1945.- Францускиот генерал Шарл де Гол (Шарл, Гол) беше избран со гласовите на сите 555 пратеници за претседател на привремената влада, по што формираше коалициски кабинет во кој влегоа и пет комунисти.
1965.- Умре српскиот археолог Владимир Петковиќ, професор на Универзитетот во Белград, управител на Народниот музеј во Белград и член на Српската академија на науките и уметностите, експерт за српската средновековна уметност. Ги водеше ископувањата на Стоби и Царичина град.
1970 – Хафез ал Асад (Асад) ја презеде власта во Сирија со воен удар.
1974.- Умре италијанскиот филмски режисер и актер Виторио де Сика (Виторио, Сика), еден од креаторите на неореализмот („Крадци на велосипеди“, „Станица Термини“, „Кокар“, „Градина на Финците од Контини“).
1975.- Светската здравствена организација објави дека во Азија за прв пат во историјата е искоренета сипаница.
1980 – Американското вселенско летало Војаџер I ги испрати првите слики одблиску на Сатурн.
1985.- Во ерупцијата на вулканот Невадо дел Руиз во централна Колумбија, градот Армеро бил уништен. Загинаа околу 25.000 луѓе.
1994.- На референдум, Швеѓаните со 52,2 отсто од гласовите одлучија нивната земја да влезе во Европската унија.
1999.- Во земјотрес во Турција загинаа повеќе од 450 луѓе, а околу 2.500 беа повредени.
2000 – Претседателот на Филипините Џозеф Естрада (Јозеф) е обвинет за корупција. Во 2002 година, под притисок на протестите на граѓаните и војската, тој се повлече од власт и се предаде на Специјалниот суд за борба против корупцијата.
2001 – Борците на северната алијанса против талибанците влегоа во главниот град на Авганистан, Кабул.
2005.- Неколку илјади француска полиција беа распоредени за обезбедување на Ајфеловата кула, Елисејските полиња и метро станиците во Париз, по пораката објавена на Интернет повикувајќи на „насилна акција“. Немирите во предградијата на француските градови траат од 27 октомври, по смртта на двајца тинејџери со африканско потекло, кои мислеле дека ги гони полицијата и загинале во несреќа.
2006.- Владата на Чад прогласи вонредна состојба поради интензивирањето на конфликтот меѓу Арапите и другите популации, во кој загинаа стотици луѓе.
2006.- Почина италијанскиот пејач Марио Мерола, кој важеше за „крал“ на класичната неаполска песна.
2007 – Генералниот секретар на ОН Бан Ки-мун го назначи белгискиот судија Серж Брамерц за главен обвинител на Хашкиот трибунал, на местото на Карла дел Понте.
2010.- Со оставката од функцијата премиер на Франција, Франсоа Фијон го отвори патот за реконструкција на владата, која повторно ќе ја води. Францускиот претседател Саркози ја најави оваа реконструкција на владата по усвојувањето на реформата на пензискиот систем.
2011.- Поранешниот еврокомесар Марио Монти беше назначен за шеф на новата италијанска влада. Пред него таа функција ја имаше Силвио Берлускони, кој беше обвинет дека со скандали и судски постапки го загрозува кредибилитетот на земјата.
2015 – 129 луѓе беа убиени во терористички напади низ Париз. Нападнати се ресторан, кафуле, национален стадион и концертна сала, а одговорноста за нападите ја презеде Исламската држава.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Кичево1 денПредмалку се случила тешка сообраќајна несреќа на магистралниот пат кај с. Трапчин Дол кичевско
-
Хороскоп2 денаМесечен Хороскоп (декември 2025)
-
Кичево6 часа(ФОТО) Конечно „ATVA Residence Hotel & Spa“ официјално отворен, уникатен модерен хотелски комплекс, уреден според највисоки светски стандарди
-
Хороскоп17 часаХороскоп за вторник (2 декември)
-
Здравје и убавина2 денаШто значи топла или превриена вода за човечкиот организам, еве неколку здравствени проблеми кои топлата вода може да ги реши
-
Кичево21 часКК „Баскет Кичево“ започнува со тренинзи по термини во спортска сала, стани и ти дел од вистинска спортска приказна со искусни тренери
-
Здравје и убавина2 денаПробајте врз утринското кафе да му додадете парче чоколадо
-
Македонија23 часаЈП за Државни патишта со санација на потпорниот ѕид и заштита кај Бигорскиот Манастир
