На денешен ден
14 ноември – На денешен ден
565.- Починал римскиот (византиски) император Јустинијан I Велики, кој по доаѓањето на тронот во 527 година се трудел да ја обнови Римската империја со седиште во Константинопол. Ги освоил Вандалите во Северна Африка во 534 година, Остроготите во Италија во 555 година и освоил дел од Шпанија. По негова наредба е подготвен зборникот „Corpus juris civilis“ во кој е кодифицирано римското право. Ја изградил базиликата Света Софија во Константинопол (532-37), која била претворена во џамија (Аја Софија) во 1453 година, а музеј од 1934 година.
1533.- Шпанските освојувачи под команда на Франциско Пизаро го зазеле градот Куско, главниот град на Империјата на Инките, на територијата на денешен Перу.
1770.- Шкотскиот истражувач Џејмс Брус открил дека изворот на Синиот Нил е во езерото Тана во северозападна Етиопија.
1840.- Роден е францускиот сликар Клод Моне, еден од основачите на импресионизмот. По неговата слика „Импресија, изгрејсонце“, изложена во 1874 година во Париз, именуван е целиот сликарски тренд, што ќе има големо влијание врз развојот на уметничката креативност.
1847.- Во Швајцарија избувна граѓанска војна меѓу силите на Швајцарската конфедерација и седумте католички кантони (Зондербунд), која заврши на крајот на истиот месец со пораз на Зондербунд.
1863.- Роден е белгискиот хемичар Лео Бакеланд (Бакеланд), кој ја открил цврстата пластична маса бакелит преку процесот на кондензација на формалдехид и фенол.
1889.- Роден е индискиот државник Џавахарлал Нехру (Џавахарлал), првиот премиер на Индија по независноста (1947-64), еден од основачите и истакнат водач на Движењето на неврзаните.
1891.- Роден е канадскиот физиолог Фредерик Грант Бантинг (Фредерик), кој го изолирал инсулинот во 1921 година со Чарлс Бест (Чарлс). Во 1923 година, тој ја подели Нобеловата награда за медицина со Џон Меклеод, професорот кој ја надгледуваше нивната работа. Наоѓајќи го Бест неспоредливо позаслужен од МекЛод, тој ја подели својата награда со него.
1910.- Капетанот Јуџин Ели за прв пат во историјата на авијацијата полета од палубата на бродот „Бирмингем“ закотвен во американското пристаниште Хемптон Роудс.
1918.- Томаш Масарик бил избран за прв претседател на Чехословачка.
1935.- Роден е јорданскиот крал Хусеин (Хусеин), кој на 18-годишна возраст го наследи својот татко, соборениот крал Талал. Во 1956 година, тој го откажа британско-јорданскиот договор од 1948 година, по што Британците го напуштија Јордан. Во војната со Израел во јуни 1967 година, тој се бореше на страната на Египет, но во 1970 година, неговите воени сили ги ликвидираа вооружените формации на Движењето за ослободување на Палестина во Јордан.
1946 – Мануел де Фала (Фала), еден од најзначајните шпански композитори и пијанисти на 20 век, кој успешно ја вклучи андалузиската и кастилската народна музика во своето дело („Ноќите во шпанските градини“, „Седум шпански народни песни“) почина во Аргентина. , балетите „Љубав сорценица“, „Шапка со три рога“).
1979.- Во земјотрес во провинцијата Хорасан во источен Иран загинаа најмалку 385 луѓе.
1983.- Првите американски крстосувачки ракети пристигнаа во британската заедничка воздухопловна база Гринхам, и покрај протестите на пацифистите.
1984.- Во Лос Анџелес беше уапсен хрватскиот воен злосторник Андрија Артуковиќ, министер за внатрешни работи на Независната држава Хрватска за време на Втората светска војна. Тој избегал во САД во 1948 година, но американските власти упорно одбивале да го исполнат барањето за екстрадиција на Југославија. Тој беше екстрадиран на 12 февруари 1986 година, а осуден на смрт во мај истата година. Починал во затвор во 1989 година.
1988.- Палестинскиот национален совет ја прифати резолуцијата 242 на ОН, а со тоа и новата политичка стратегија која вклучува признавање на државата Израел, мировни преговори за Блискиот Исток и отфрлање на тероризмот.
1989 – Црното национално движење SWAPO извојува убедлива победа на првите избори во Намибија.
1991.- Камбоџанскиот принц Нородом Сиханук се вратил во земјата по 13 години во егзил.
1994.- Тропската бура Гордон уби најмалку 829 луѓе на Хаити.
1999.- Санкциите на ОН против Авганистан стапија на сила поради одбивањето на авганистанските власти да го екстрадираат Осама бин Ладен, кој, според САД, е главниот организатор на бомбашките напади на американските амбасади во Кенија и Танзанија.
2000.- На конференцијата на Пактот за стабилност на Југоисточна Европа, која за прв пат се одржа во Белград, на СР Југославија и беше ветена помош од половина милијарда евра.
2001.- Петте држави наследнички на поранешна СФРЈ постигнаа договор за почеток на подготовките за прераспределба на 74,5 милиони долари во злато, што ќе биде прва транша од вкупното наследство од околу две милијарди долари.
2003 – Кралот Мсвати III од Свазиленд официјално го прифати новиот Устав, според кој целата власт е во рацете на кралот.
2007.- Умре Ира Левин (Ира), авторката на бестселерите „Бебето на Розмари“ и „Момци од Бразил“, од кои беа направени успешни филмови. За време на неговата долга кариера, Левин пишуваше и за телевизија и за Бродвеј.
2011 – На првите слободни парламентарни избори во Тунис, исламистите Енахда освоија 89, десничарската партија Конгрес за Република 29, движењето Народна петиција 26, левичарската партија Етакатол 20, Прогресивната демократска партија 16, Модерната Демократскиот блок пет пратеници од 217 пратенички места.
2021 – Владата на Австрија воведе забрана за патување за невакцинираните со цел да го спречи ширењето на корона вирусот. На граѓаните над 12 години им е забрането да ги напуштаат своите домови во наредните десет дена, освен за суштински активности како одење на работа, во продавница или за вакцинација.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Кичево21 часНоќеска во кичевски објект едно лице извршило напад врз малолетник, потоа и на неговиот татко
-
Хороскоп1 денХороскоп за недела (23 ноември)
-
Хороскоп12 часаХороскоп за понеделник (24 ноември)
-
Македонија14 минутиСе вози во „алкохолизирана“ состојба, МВР презеде мерки врз возачи на кои им е констатирано дека возеле под дејство на алкохол
