На денешен ден
14 октомври – На денешен ден

322 п.н.е – Најголемиот оратор на античкиот век, атинскиот државник Демостен, се самоуби пиејќи отров. Како лидер на антимакедонската партија во Атина, тој се прослави со неговите говори против Филип Втори Македонски (Филипика). Неговите говори, од кои околу 40 се зачувани, се сметаат за модел на ораторство.
1322 – Армијата на шкотскиот крал Роберт I во битката кај Биланд тешко ги порази англиските трупи на кралот Едвард II (Едвард). Тој пораз ја принуди Англија да ја признае независноста на Шкотска.
1806.- Војниците на Наполеон ги поразиле Прусите и Саксонците во битките кај Јена и Ауерштат. Во следните шест недели, Наполеон ја освоил Прусија.
1809.- Со Виенскиот мир, Австрија била принудена да го предаде Трст, дел од Хрватска и Далмација на Наполеоновата Франција, Галиција на Полска и Русија, а областа Ин на Баварија.
1882.- Роден е ирскиот државник Ејмон де Валера (Ејмон), водач на републиканското движење „Шин Фејн“ (ирски: Ние самите) од 1917 до 1926 година, претседател на Ирска од 1959 до 1973 година. Како премиер од 1937 до 1959 година (втора пократки прекини) реши некои спорни економски, политички и воени прашања со Велика Британија. Тој беше претседател на Лигата на народите во 1938-39 година.
1890.- Роден е американскиот генерал и државник Двајт Дејвид Ајзенхауер (Двајт Дејвид Ајзенхауер), врховен командант на сојузничките сили во Втората светска војна во Европа, претседател на САД од 1953 до 1961 година, командант на пактот за НАТО од 1950 до 1952 година, кога тој поднесе оставка поради претседателските избори во САД.
1894.- На линијата Калемегдан-Славија тргна првиот трамвај во Белград, а го влечеа коњи.
1912.- Во Милвоки непознато лице го застрела американскиот претседател Теодор Рузвелт. Дебелиот капут и пакетот ракописи во внатрешниот џеб го спречија куршумот да стигне до телото.
1913.- Во најголемата рударска несреќа во ОК, во рудник за јаглен во близина на Гламорган во Велс загинаа 439 рудари.
1930.- Роден е Џозеф Дезир Мобуту (Жозеф), познат како Мобуту Сесе Секо, претседател на Заир (Конго) до мај 1997 година, кога бил соборен од бунт предводен од Лоран Кабила (Лорен). Тој владееше диктаторски од 1965 година, по завршувањето на петгодишната граѓанска војна.
1933.- Нацистичка Германија ја напушти Лигата на народите и Женевската конференција за разоружување.
1939.- Повеќе од 800 британски морнари загинаа кога на почетокот на Втората светска војна германската подморница „U 47“ вплови во британското воено пристаниште и со торпеда го потопи бродот „Royal Oak“.
1941.- За време на Втората светска војна, Германците стрелале 6.000 цивили од Краљево и околината, поради нивната поддршка на движењето на отпорот.
1944.- Германскиот фелдмаршал Ервин Ромел, познат како „Пустинска лисица“ и автор на спектакуларните победи на Африканскиот корпус во Втората светска војна, изврши самоубиство со таблета со цијанид за да избегне апсење поради неговата вмешаност во заговорот против Хитлер.
1944.- Британските и грчките сили ја ослободија Атина, која беше под германска окупација од април 1941 година.
1944.- Во Дубровник умре сликарот Марко Мурат, првиот вистински и доследен уметник во југословенското и српското сликарство. Од 1894 година бил учител по цртање во Белград и значително влијаел на создавањето на „Белградската школа“. Тој е еден од основачите на уметничкото друштво „Лада“ (1904) и Уметничко-занаетчиското училиште во Белград (1905) („Девојка од Конавало“, „Жена со капа“, „Шипанска Лука“, „Пролет во Шипан“. “).
1947.- За време на пробниот лет на американскиот воен авион X-1, капетанот Чарлс Јегер стана првиот човек кој ја проби „звучната бариера“ при хоризонтален лет со брзина од 1,07 мах (1.310 км/ч).
1964.- Нобеловата награда за мир му беше доделена на американскиот црнец активист за човекови права Мартин Лутер Кинг (Лутер).
1973.- Во Тајланд, владата на премиерот Таном Китикачорн беше принудена да поднесе оставка откако армијата го отфрли неговото барање за насилно задушување на студентските демонстрации.
1977.- Умре американскиот пејач и филмски актер Хари Лилис „Бинг“ Крозби (Хари Лилис, Крозби), ѕвезда на холивудскиот музички филм, добитник на Оскар за филмот „Going Your Own Way“.
1988.- Египќанецот Нагиб Махфуз стана првиот арапски писател кој ја добил Нобеловата награда за литература.
1990.- Умре Леонард Бернштајн (Бернштајн), американски пијанист, диригент и композитор на мјузиклот „West Side Story“. Диригирал речиси сите поголеми американски оркестри, а од 1958 до 1969 година ја водел Њујоршката филхармонија (две симфонии, операта „Неволја на Тахити“, балетот „Слободна имагинација“, музика за филмот).
1994.- Нобеловата награда за мир ја поделија израелскиот премиер Јицак Рабин, израелскиот министер за надворешни работи Шимон Перес и водачот на Ослободителната организација на Палестина, Јасер Арафат.
1999.- Умре поранешниот претседател на Танзанија Јулиус Нирере (Јулиус, Нирере), еден од водачите на Движењето на неврзаните, клучна фигура во борбата за независност на неговата земја од Велика Британија во 1961 година, претседател на земјата од 1962 година. до 1985 година, кога, како еден од првите постколонијални африкански лидери, доброволно се повлече од власта. На свахили ги превел делата на Шекспир „Јулиј Цезар“ и „Венецијанскиот трговец“.
2000.- Алија Изетбеговиќ, последниот водач од војните за време на распадот на Југославија, се повлече од Претседателството на Босна и Херцеговина.
2001.- Во нигерискиот град Кано, убиени се 200 антиамерикански демонстранти кои два дена палеле цркви, џамии и продавници.
2003.- Умре Моктар Улд Дада (Оулд Дада), првиот претседател на Мавританија, кој беше на власт од 1960 година кога земјата стекна независност од Франција.
2012.- Умре поранешниот крал на Камбоџа Нородом Сиханоук, кој ја одбележа историјата на втората половина на 20 век и важеше за „татко на независноста“ на својата земја.
2012.- Падобранецот и екстремен спортист Феликс Баумгартнер (43) скокна од капсула подигната со балон до „работ“ на земјината атмосфера. За време на скок-летот од висина од 39.068 метри до површината на Земјата, кој траеше пет и пол минути, Баумгартнер со своето тело го проби „звучниот ѕид“.
2014.- Натпреварот меѓу фудбалските репрезентации на Србија и Албанија во Белград, во квалификациите за Европското првенство, беше прекинат поради конфликт меѓу играчите, откако беспилотно летало го прелета теренот носејќи карта на „Голема Албанија“ со фигури на историски албански водачи.
2018 – Почина југословенската и српската актерка Милена Дравиќ, која реализираше повеќе од 100 филмски продукции и 20 театарски улоги, од кои многу добија повеќе награди. Играла во филмовите „Коза“, „Прекобројна“, „Јутро“, „Хасанагиница“, „Љубовниот живот на Будимир Трајковиќ“, „Работа одредено време“, „Тато ми на одредено време“, „Секула добива повторно мажена“, „Со мажите не е лесно“, „Зона Замфирова“…
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево2 дена
ОВР Кичево лиши од слобода кичевчанка која вчера на „Магистрален пат“ возела со брзина 107 км/ч
-
Кичево1 ден
Играорците на КУД „Бисер“ од Кичево во Полска, се натпреваруваат за најубава македонска носија на меѓународен фестивал
-
Спорт1 ден
(ВИДЕО) Кичевски „ФК Напредок“ со полна пареа ги започна припремите за новата сезона, сонот е познат – „Враќање на победничките патеки“
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (19 август)
-
Македонија12 часа
МВР соопшти за деталите околу сообраќајката кај с.Ботун на магистралниот пат Охрид-Кичево, каде учесници беа два автомобили и едно тешко товарно возило
-
Култура15 часа
Денес е празник, „Преображение Господово“ – За многу години!
-
Македонија2 дена
Денес во Штип, Македонската Армија одбележува 33 години од своето формирање, три децении исполнети со професионализам, посветеност и храброст
-
Временска прогноза2 дена
Се чини полека летните горештини попуштаат, денес повторно нестабилно си повремен пороен дожд во попладневните часови