Следете не

На денешен ден

14 октомври – На денешен ден

Објавено пред

на

322 п.н.е – Најголемиот оратор на античкиот век, атинскиот државник Демостен, се самоуби пиејќи отров. Како лидер на антимакедонската партија во Атина, тој се прослави со неговите говори против Филип Втори Македонски (Филипика). Неговите говори, од кои околу 40 се зачувани, се сметаат за модел на ораторство.

1322 – Армијата на шкотскиот крал Роберт I во битката кај Биланд тешко ги порази англиските трупи на кралот Едвард II (Едвард). Тој пораз ја принуди Англија да ја признае независноста на Шкотска.

1806.- Војниците на Наполеон ги поразиле Прусите и Саксонците во битките кај Јена и Ауерштат. Во следните шест недели, Наполеон ја освоил Прусија.

1809.- Со Виенскиот мир, Австрија била принудена да го предаде Трст, дел од Хрватска и Далмација на Наполеоновата Франција, Галиција на Полска и Русија, а областа Ин на Баварија.

1882.- Роден е ирскиот државник Ејмон де Валера (Ејмон), водач на републиканското движење „Шин Фејн“ (ирски: Ние самите) од 1917 до 1926 година, претседател на Ирска од 1959 до 1973 година. Како премиер од 1937 до 1959 година (втора пократки прекини) реши некои спорни економски, политички и воени прашања со Велика Британија. Тој беше претседател на Лигата на народите во 1938-39 година.

1890.- Роден е американскиот генерал и државник Двајт Дејвид Ајзенхауер (Двајт Дејвид Ајзенхауер), врховен командант на сојузничките сили во Втората светска војна во Европа, претседател на САД од 1953 до 1961 година, командант на пактот за НАТО од 1950 до 1952 година, кога тој поднесе оставка поради претседателските избори во САД.

1894.- На линијата Калемегдан-Славија тргна првиот трамвај во Белград, а го влечеа коњи.

1912.- Во Милвоки непознато лице го застрела американскиот претседател Теодор Рузвелт. Дебелиот капут и пакетот ракописи во внатрешниот џеб го спречија куршумот да стигне до телото.

1913.- Во најголемата рударска несреќа во ОК, во рудник за јаглен во близина на Гламорган во Велс загинаа 439 рудари.

1930.- Роден е Џозеф Дезир Мобуту (Жозеф), познат како Мобуту Сесе Секо, претседател на Заир (Конго) до мај 1997 година, кога бил соборен од бунт предводен од Лоран Кабила (Лорен). Тој владееше диктаторски од 1965 година, по завршувањето на петгодишната граѓанска војна.

1933.- Нацистичка Германија ја напушти Лигата на народите и Женевската конференција за разоружување.

1939.- Повеќе од 800 британски морнари загинаа кога на почетокот на Втората светска војна германската подморница „U 47“ вплови во британското воено пристаниште и со торпеда го потопи бродот „Royal Oak“.

1941.- За време на Втората светска војна, Германците стрелале 6.000 цивили од Краљево и околината, поради нивната поддршка на движењето на отпорот.

1944.- Германскиот фелдмаршал Ервин Ромел, познат како „Пустинска лисица“ и автор на спектакуларните победи на Африканскиот корпус во Втората светска војна, изврши самоубиство со таблета со цијанид за да избегне апсење поради неговата вмешаност во заговорот против Хитлер.

1944.- Британските и грчките сили ја ослободија Атина, која беше под германска окупација од април 1941 година.

1944.- Во Дубровник умре сликарот Марко Мурат, првиот вистински и доследен уметник во југословенското и српското сликарство. Од 1894 година бил учител по цртање во Белград и значително влијаел на создавањето на „Белградската школа“. Тој е еден од основачите на уметничкото друштво „Лада“ (1904) и Уметничко-занаетчиското училиште во Белград (1905) („Девојка од Конавало“, „Жена со капа“, „Шипанска Лука“, „Пролет во Шипан“. “).

1947.- За време на пробниот лет на американскиот воен авион X-1, капетанот Чарлс Јегер стана првиот човек кој ја проби „звучната бариера“ при хоризонтален лет со брзина од 1,07 мах (1.310 км/ч).

1964.- Нобеловата награда за мир му беше доделена на американскиот црнец активист за човекови права Мартин Лутер Кинг (Лутер).

1973.- Во Тајланд, владата на премиерот Таном Китикачорн беше принудена да поднесе оставка откако армијата го отфрли неговото барање за насилно задушување на студентските демонстрации.

1977.- Умре американскиот пејач и филмски актер Хари Лилис „Бинг“ Крозби (Хари Лилис, Крозби), ѕвезда на холивудскиот музички филм, добитник на Оскар за филмот „Going Your Own Way“.

1988.- Египќанецот Нагиб Махфуз стана првиот арапски писател кој ја добил Нобеловата награда за литература.

1990.- Умре Леонард Бернштајн (Бернштајн), американски пијанист, диригент и композитор на мјузиклот „West Side Story“. Диригирал речиси сите поголеми американски оркестри, а од 1958 до 1969 година ја водел Њујоршката филхармонија (две симфонии, операта „Неволја на Тахити“, балетот „Слободна имагинација“, музика за филмот).

1994.- Нобеловата награда за мир ја поделија израелскиот премиер Јицак Рабин, израелскиот министер за надворешни работи Шимон Перес и водачот на Ослободителната организација на Палестина, Јасер Арафат.

1999.- Умре поранешниот претседател на Танзанија Јулиус Нирере (Јулиус, Нирере), еден од водачите на Движењето на неврзаните, клучна фигура во борбата за независност на неговата земја од Велика Британија во 1961 година, претседател на земјата од 1962 година. до 1985 година, кога, како еден од првите постколонијални африкански лидери, доброволно се повлече од власта. На свахили ги превел делата на Шекспир „Јулиј Цезар“ и „Венецијанскиот трговец“.

2000.- Алија Изетбеговиќ, последниот водач од војните за време на распадот на Југославија, се повлече од Претседателството на Босна и Херцеговина.

2001.- Во нигерискиот град Кано, убиени се 200 антиамерикански демонстранти кои два дена палеле цркви, џамии и продавници.

2003.- Умре Моктар Улд Дада (Оулд Дада), првиот претседател на Мавританија, кој беше на власт од 1960 година кога земјата стекна независност од Франција.

2012.- Умре поранешниот крал на Камбоџа Нородом Сиханоук, кој ја одбележа историјата на втората половина на 20 век и важеше за „татко на независноста“ на својата земја.

2012.- Падобранецот и екстремен спортист Феликс Баумгартнер (43) скокна од капсула подигната со балон до „работ“ на земјината атмосфера. За време на скок-летот од висина од 39.068 метри до површината на Земјата, кој траеше пет и пол минути, Баумгартнер со своето тело го проби „звучниот ѕид“.

2014.- Натпреварот меѓу фудбалските репрезентации на Србија и Албанија во Белград, во квалификациите за Европското првенство, беше прекинат поради конфликт меѓу играчите, откако беспилотно летало го прелета теренот носејќи карта на „Голема Албанија“ со фигури на историски албански водачи.

2018 – Почина југословенската и српската актерка Милена Дравиќ, која реализираше повеќе од 100 филмски продукции и 20 театарски улоги, од кои многу добија повеќе награди. Играла во филмовите „Коза“, „Прекобројна“, „Јутро“, „Хасанагиница“, „Љубовниот живот на Будимир Трајковиќ“, „Работа одредено време“, „Тато ми на одредено време“, „Секула добива повторно мажена“, „Со мажите не е лесно“, „Зона Замфирова“…

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.

1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.

1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.

1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.

Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.

1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.

1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.

1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.

2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.

2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.

Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.

1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.

Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.

2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (26 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Античко и средновековно време

  • 604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.

  • 735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.

  • 1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.


🕌 Историја на Азија

  • 1659 г.Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.


👑 Европска политика и култура

  • 1805 г.Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.

  • 1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.

  • 1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.

  • 1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.

  • 1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.

  • 1896 г.Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.


⚔️ 20 век – војни и политики

  • 1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.

  • 1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.

  • 1955 г.Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.

  • 1966 г.Британска Гвајана станала независна држава.

  • 1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.

  • 1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.

  • 1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.

  • 1991 г.Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.

  • 1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.

  • 1997 г.Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.

  • 1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.

  • 2001 г.Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.

  • 2002 г.Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.

  • 2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.

  • 2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.

  • 2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.

  • 2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.

  • 2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.

  • 2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.

  • 2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.

  • 2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.

  • 2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (24 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🪐 Наука и технологија

  • 1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.

  • 1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.

  • 1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.

  • 1844Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“


⚔️ Историски и политички настани

  • 1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.

  • 1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.

  • 1993Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.

  • 2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.


👑 Личности

  • 1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.

  • 1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.

  • 1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.

  • 2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.


🧱 Културни и социјални настани

  • 1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.

  • 1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.

  • 1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп2 часа

Хороскоп за четврток (5 јуни)

ОВЕН Некој на работа врши притисок врз вас и приморани сте некои работи да ги завршите побрзо отколку што очекувавте....

Спорт5 часа

ФФМ на дечињата кои учествуваа во финалниот турнир во „Детската лига“ ќе им овозможи бесплатно да го следат мечот Македонија-Белгија од трибините на „Тодор Проески“

Фудбалската федерација на Македонија ќе им овозможи бесплатен влез на источната трибина на Националната арена „Тодор Проески“ на сите деца...

Хроника12 часа

При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина

На 03.06.2025 во 07:25 часот во СВР Охрид е пријавено дека, О.З.(52) од Кина, при изведување градежни работи на автопатот...

Временска прогноза18 часа

Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите

Под влијание на фронтална долина со поладен воздух во висина која се наоѓа над нашиот дел од Европа, во Македонија...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за среда (4 јуни)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

На денешен ден1 ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве...

Македонија1 ден

(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта

СВР Охрид во соработка со општинскиот Совет за превенција на детско престапништво и секторот за комунални дејности, сообраќај и улици...

Македонија1 ден

МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал поднесе кривична пријава против шест физички лица поради постоење основи на сомнение...

Автомобили1 ден

Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“

Главниот технолошки директор на Субару, Тецуо Фуџинуки, накратко зборуваше за новото возило, кое според тизер фотографијата најверојатно е поврзана со...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за вторник (3 јуни)

ОВЕН Учествувајте во она што се случува околу вас, во спротивно ќе бидете изоставени кога станува збор за донесување одлуки...

НАЈЧИТАНИ