Следете не

На денешен ден

15 април – На денешен ден

Објавено пред

на

1450.- Во последната фаза од Стогодишната војна, Французите ги поразиле Англичаните во битката кај Формињи, ставајќи крај на англиската доминација над Нормандија.

1469.- Роден е индискиот духовен учител Гуру Нанак, основач на сикизмот. Неговите следбеници Сики живеат главно во Индија, а најбројни се во државите Пенџаб и Харајана.

1755.- Д-р Семјуел Џонсон, англиски поет, новинар и лексикограф, го објавил Речникот на англискиот јазик, првиот современ англиски речник.

1765.- Во Санкт Петербург умре Михаил Василевич Ломоносов, руски научник, поет и академик, енциклопедист со светско реноме. Се занимавал и со физика, хемија, географија и астрономија и значително придонел за развојот на овие науки. Тој е автор на првата руска граматика и основач на Московскиот универзитет (1755), кој сè уште го носи неговото име.

1764.- Во Версај умре Жана Антоан Поасен, Маркиза Де Помпадур, љубовница на кралот Луј XV и една од највлијателните личности на неговиот двор.

1843.- Роден е американскиот писател Хенри Џејмс. Има напишано околу 100 книги, меѓу кои најпознати романи се „Портрет на дама“, „Американец“, „Дејзи Милер“, „Родерик Хадсон“ …

1909.- Австрискиот император го одобри Статутот за автономна управа во Босна и Херцеговина.

1912.- Титаник, најголемиот и најлуксузниот океански брод во своето време, потона на своето прво патување од Велика Британија до САД. Животот го загубиле 1.523 од 2.224 патници.

1912.- Роден е корејскиот диктатор Ким Ил Сунг. Тој владееше со Северна Кореја од основањето на таа земја во 1948 година до неговата смрт во 1994 година. Смртта на „големиот водач“, како што официјално го нарекуваа неговите поданици, стави крај на едно од најдолгите апсолутистичко владеење во 20 век.

1923 – Инсулинот, откриен од канадскиот нобеловец Фредерик Бантинг во 1921 година, се користи за лекување на дијабетес.

1941.- Југословенската влада, предводена од нејзиниот претседател, генерал Душан Симовиќ, ја напушти земјата по германската окупација. Ден претходно земјата ја напушти и кралот Петар II Караѓорѓевиќ.

1945.- Британските трупи го ослободија германскиот концентрационен логор Берген-Белзен во Втората светска војна.

1952.- Френклин банка од Њујорк ја издаде првата кредитна картичка во светот.

1968.- Два советски сателити без екипаж, Космос 212 и 213, автоматски се споија додека кружат околу Земјата.

1974.- По 15-годишно владеење, претседателот на Нигер Диори Хамани беше сменет со воен удар.

1979.- Во земјотрес на црногорското крајбрежје загинаа повеќе од 100 луѓе, околу 600 беа повредени, а повеќе од 80.000 останаа без покрив над главата.

1980.- Во Париз умре францускиот филозоф и писател Жан Пол Сартр, еден од најважните претставници на егзистенцијализмот. Нобеловата награда за литература ја доби во 1964 година, но одби да ја прими („Гадење“, „Ѕид“, „Битие и ништо“, драми „Муви“, „Зад затворени врати“, „Валкани раце“).

1986.- Американски авиони ги бомбардираа Триполи и Бенгази како одмазда за смртта на двајца Американци во експлозија на бомба во дискотека во Берлин на 5 април. Во бомбардирањето загинаа околу 40 луѓе, меѓу кои и посвоената ќерка на либискиот лидер Моамер Гадафи.

1989.- Фудбалски стадион во Шефилд, на северот на Англија, уби 96 луѓе и уништи 200 луѓе кога беа ослободени нови групи навивачи.

1989.- Кинескиот политичар Ху Јаобанг, шеф на кинеската комунистичка партија, умре од 1981 до јануари 1987 година, кога беше сменет под обвинение дека дозволил да навлезат идеите на „буржоаскиот либерализам“. На денот на неговата смрт, студентите во Пекинг и Шангај излегоа на улиците за да ја изразат својата тага. Тоа беше почеток на големиот студентски протест кој заврши со крвопролевање на почетокот на јуни 1989 година на централниот плоштад Тјенанмен во Пекинг.

1990.- Во Њујорк умре шведската филмска актерка Грета Гарбо, „Божествената Грета“, како што ја нарекуваа обожавателите. Таа се смета за една од најголемите актерки на немиот и звучниот филм на 20 век („Кралица Кристина“, „Ана Каренина“, „Марија Валевска“, „Мата Хари“).

1992.- ОН и воведоа санкции на Либија поради нејзината вмешаност во поставувањето бомба на панамериканскиот авион што експлодираше над Локбери во Шкотска во 1988 година и уривајќи француски авион над Нигер во 1989 година.

1994.- Министрите на водечките светски земји го потпишаа ГАТТ (Општа спогодба за тарифи и трговија).

1996.- „Комисијата за вистината“ во Јужна Африка, формирана за да ја истражи злоупотребата на моќта за време на апартхејдот, отвори истрага.

1996.- Бајракли џамијата во Белград е оштетена од експлозивна направа. Белградскиот муфтија Хамдија Јусуфспахиќ рече дека тоа е седми напад врз џамијата Бајракли од 1990 година.

1997.- Аџилак уби 343 аџии во шаторски камп во близина на Мека, Саудиска Арабија.

1998.- Од срцев удар умре поранешниот диктатор на Камбоџа Пол Пот. За време на неговото четиригодишно владеење, од 1975 до 1979 година, повеќе од еден милион луѓе биле убиени или умреле од тортура, глад и болести.

1999.- НАТО ја презеде одговорноста за бомбардирањето на конвојот бегалци на Косово, при што според југословенски извори загинаа 75 цивили.

2003.- Волкерт ван дер Граф, убиецот на холандскиот политичар Пим Фортујн, е осуден на 18 години затвор. Тоа беше првиот политички атентат во Холандија во повеќе од три века.

2005 – Спомен плоча на жртвите од логорот Јасеновац (Хрватска) беше откриена во Меморијалниот парк на Холокаустот во Бруклин, првиот јавен споменик во САД на загинатите во логорот.

2008.- Руската владејачка партија Единствена Русија (ЈР) едногласно го избра рускиот претседател Владимир Путин за лидер на партијата. На конгресот на ЈР претходно беше изменет статутот со кој беше воведена функцијата претседател на партијата. Со прифаќањето на таа позиција, Путин останува највлијателната личност во руската политика, дури и откако на почетокот на мај му ја препушти претседателската функција на Дмитриј Медведев.

2010 – Густите облаци од прашина од исландскиот вулкан Ејафјалајокул, кој повторно еруптираше по речиси 200 години неактивност, предизвикаа прекин на околу 6.000 летови на авиокомпании во северна Европа, што го означи почетокот на петдневното невидено нарушување на воздушниот сообраќај на континентот.

2011 – Хашкиот трибунал ги осуди хрватскиот генерал Анте Готовина на 24 години и Младен Маркач на 18 години затвор за злосторства против српското население во Книн Краина за време и по операцијата „Бура“ во 1995 година. Во ноември 2012 година, Апелацискиот совет на Трибуналот ја поништи првостепената пресуда против хрватските генерали и ги ослободи од сите обвиненија.

2013 – Три лица загинаа, а повеќе од стотина беа повредени во две експлозии за време на голем маратон во Бостон, САД. За нападот се осомничени браќата Царнаеви, по потекло од Чеченија.

2013 – Тесна победа на претседателските избори во Венецуела постигна Николас Мадуро. Противникот на Мадуро, Хенрике Каприлес, одби да го прифати резултатот на изборната комисија, велејќи дека има илјадници нерегуларности на изборите и ги повика своите поддржувачи на протести.

2015 – Повеќе од 800 бегалци и мигранти загинаа кога брод се преврти во Средоземното Море кај либискиот брег. Несреќата ја преживеале само 28 патници на бродот. Според УНХЦР, повеќето бегалци и мигранти во Медитеранот загинале во оваа несреќа.

2018.- Во првиот круг од претседателските избори во Црна Гора, Мило Ѓукановиќ го освои мнозинството и по вторпат стана претседател на оваа земја. Претходниот мандат го имаше од 1998 до 2002 година.

2019 година – Катедралата Нотр Дам во Париз е зафатена од огромен пожар во кој кулата се урива. Во гаснењето на пожарот од земја учествувале повеќе од 400 пожарникари, бидејќи гаснењето од воздух се заканувало да ја уништи целата конструкција на зградата, чија изградба започнала во 1163 година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Lifestyle12 часа

Кајгана како од хотел: кремаста, богата и совршена со еден едноставен трик

Не мора да одите во скап ресторан за да уживате во совршено кремаста кајгана која се топи во устата. Со...

Магазин12 часа

Крај на една ера: Microsoft се збогува со „Blue Screen of Death“

Microsoft објави дека ја укинува легендарната порака за грешка позната како „Blue Screen of Death“ (BSOD), симбол на фрустрација и...

Магазин12 часа

iOS 26: Ова се iPhone моделите што добиваат надградба

Apple на својот годишен настан WWDC 2025 официјално го претстави iOS 26 — новата верзија на оперативниот систем која носи...

Временска прогноза16 часа

Викенд метео вести: Еве какво време ни претстои денес и утре

Под влијание на стабилна и на посвежа воздушна маса од север, викендов (сабота и недела 28 и 29 јуни) во...

Хороскоп23 часа

Хороскоп за сабота (28 јуни)

ОВЕН Пред вас е поволен период доколку имате во план некои нови потези на работно поле. Имате проблеми со саканата...

Временска прогноза1 ден

Доаѓа дожд према нашиот регион, ова се последните метео вести

Поради прилив на поладен воздух од север на висина, денес (петок 27 јуни) во попладневните  и во вечерните часови во...

Кичево1 ден

Предмалку случена сообраќајка во близина на с.Извор кичевско, правец Кичево-Охрид

Предмалку се случила сообраќајна несреќа на патот Кичево-Охрид во близина на с.Извор. Од информации од терен дознаваме дека сообраќајот бил...

Автомобили1 ден

Перу прва во светот со старосна граница за возачки дозволи: по 80-тата година нема обновување

Перу стана првата земја во светот што воведе старосна граница по која возачите повеќе нема да можат да ја обновуваат...

Магазин1 ден

Дали е штетно батеријата да се полни неколку пати на ден?

Не, честото полнење на телефонот не е штетно – напротив, полнењето во пократки интервали може да помогне батеријата да трае...

Lifestyle1 ден

Палачинки со тиквички – брз, евтин и идеален летен оброк

Сезоната на тиквички секоја година нè радува бидејќи нуди безброј решенија за брзи и лесни летни оброци. Палачинките со тиквички...

НАЈЧИТАНИ