Следете не

На денешен ден

15 октомври – На денешен ден

Објавено пред

на

70 п.н.е – Роден е Публиј Вергилиус Марон, најпознатиот поет на царскиот Рим, автор на националниот херојски еп „Енеида“ и пастирски песни („Буколикес“ или „Еклогови“) и на дидактичката песна „Георгика“. Водичот на Данте низ подземјето („Пекол“) е модел на латинско и западноевропско книжевно творештво.

1529.- Првата опсада на Виена завршила со повлекување на отоманската војска на султанот Сулејман II Величествениот.

1542.- Роден е императорот Могал Абу ул Фат Џалалудин Акбар, еден од најголемите владетели на Индија, кој ги покори бунтовничките држави Гуџарат и Кашмир и го освои Авганистан. Спроведе значајни реформи, го укина ропството и се обиде да создаде нова синкретистичка религија која ќе ги обедини Хиндусите и муслиманите.

1581.- Под покровителство на Катерина де Медичи, во Париз била изведена првата целовечерна балетска претстава („Балет комик де ла Реин“), па тој ден е земен како датум на создавање на балетот.

1582.- Во Шпанија, Португалија и папските држави во Италија, започна примената на Грегоријанскиот календар, со елиминирање на десет дена, а 5 октомври 1582 година стана 15 октомври.

1608.- Роден е италијанскиот физичар и математичар Евангелиста Торичели, кој го открил принципот на живин барометар (цевка Торичели). Тој беше соработник на Галилео Галилеј, по чија смрт ја наследи фотелјата по математика на Универзитетот во Фиренца.

1791.- Роден е Сима Милутиновиќ Сарајлија, еден од најзначајните и заедно со Лукијан Мушицки, највлијателниот српски поет во 19 век. Учествувал и во двете српски востанија против Турците, а од 1827 година во Цетиње бил секретар на епископот Петар I Петровиќ Његош и учител на неговиот внук Рад, подоцна Петар II Петровиќ Његош (песни „Србијанка“, „Тројебратство“, „Тројештаство „, трагедија „Обилиќ“, „Историја на Србија“, „Историја на Црна Гора“).

1817.- Умре полскиот национален херој Тадеуш Кошјушко, учесник во американската војна за независност и помошник на Џорџ Вашингтон, подоцна прв претседател на САД. Откако се вратил во својата татковина, се борел против распарчувањето на Полска, но неговата војска била поразена во октомври 1794 година. Умре во егзил во Швајцарија.

1894.- Под обвинение за велепредавство, во Париз бил уапсен францускиот офицер Алфред Драјфус, кој започнал бурна афера која со години го потресувала општествениот и политичкиот живот на Франција. Без докази, тој е осуден на доживотен затвор, но по големата јавна револт и привлечниот говор на писателот Емил Зола, откриен е вистинскиот виновник, а Драјфус бил рехабилитиран.

1917.- Во шумата Винсен, во близина на Париз, беше погубена Мата Хари, најпознатиот шпион во Првата светска војна. Професионална танчерка, специјализирана за егзотични танци од Индија и Јава, таа се сметаше за најубава жена во светот на своето време и беше осудена на смрт за шпионажа во корист на Германија.

1928.- Германскиот воздушен брод „Граф Цепелин“ го изврши првиот комерцијален лет преку Атлантикот.

1945.- Премиерот на „Виши Франција“ во Втората светска војна, Пјер Лавал, беше погубен поради предавање на земјата на нацистичка Германија.

1946.- Нацистичкиот водач Херман Геринг изврши самоубиство во својата затворска ќелија еден ден пред извршувањето на смртната казна на која беше осуден од Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Нирнберг.

1949.- Во Унгарија беа погубени Ласло Рајк, Тибор Соњи и Андраш Салаи. На монтиран судски процес, тие беа осудени на смрт како „буржоаски ревизионисти и титоисти“. Тие беа постхумно рехабилитирани во 1956 година како жртви на култот на личноста.

1964.- Никита Хрушчов беше разрешен како прв секретар на Комунистичката партија на Советскиот Сојуз, а на негово место дојде Леонид Брежњев. Алексеј Косигин стана нов премиер.

1989.- Умре Данило Киш, еден од најголемите писатели на поновата српска литература, чие творештво значително придонесе за нејзината афирмација во светот. Преведена е на многу светски јазици и е добитник на бројни признанија и награди. („Поткровје“, „Градина, пепел“, „Песочница“, „Гробница за Борис Давидович“, „Рани таги“, „Енциклопедија на мртвите“, „Лекција по анатомија“).

1993.- Јужноафриканскиот претседател Фредерик Вилем де Клерк и водачот на Африканскиот национален конгрес Нелсон Мандела ја добија Нобеловата награда за мир за нивниот придонес во ставањето крај на режимот на апартхејдот во Јужна Африка.

1997.- Конгоанските бунтовници влегоа во главниот град Бразавил и го соборија претседателот Паскал Лисуба. По четиримесечна граѓанска војна, поранешниот претседател Денис Сасу Нгуесо се врати на власт.

1998.- Врз основа на договорот меѓу претседателот на СР Југославија Слободан Милошевиќ и американскиот пратеник Ричард Холбрук, началникот на Генералштабот на војската на Југославија Момчило Перишиќ и командантот на НАТО Весли Кларк потпишаа договор за формирање мисија за воздушно набљудување. во Косово.

2003 – Кина го лансираше своето прво вселенско летало со екипаж. Астронаутот Јанг Ливеи бил во вселенското летало „Шенџоу пет“.

2006.- Турскиот писател, романсиер Орхан Памук ја доби Нобеловата награда за литература.

2007.- Европската унија и Црна Гора го потпишаа Договорот за стабилизација и асоцијација во Луксембург.

2013 – Фудбалската репрезентација на Босна и Херцеговина се пласираше на Светското првенство за прв пат во историјата.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп2 часа

Хороскоп за сабота (28 јуни)

ОВЕН Пред вас е поволен период доколку имате во план некои нови потези на работно поле. Имате проблеми со саканата...

Временска прогноза9 часа

Доаѓа дожд према нашиот регион, ова се последните метео вести

Поради прилив на поладен воздух од север на висина, денес (петок 27 јуни) во попладневните  и во вечерните часови во...

Кичево10 часа

Предмалку случена сообраќајка во близина на с.Извор кичевско, правец Кичево-Охрид

Предмалку се случила сообраќајна несреќа на патот Кичево-Охрид во близина на с.Извор. Од информации од терен дознаваме дека сообраќајот бил...

Автомобили12 часа

Перу прва во светот со старосна граница за возачки дозволи: по 80-тата година нема обновување

Перу стана првата земја во светот што воведе старосна граница по која возачите повеќе нема да можат да ја обновуваат...

Магазин12 часа

Дали е штетно батеријата да се полни неколку пати на ден?

Не, честото полнење на телефонот не е штетно – напротив, полнењето во пократки интервали може да помогне батеријата да трае...

Lifestyle13 часа

Палачинки со тиквички – брз, евтин и идеален летен оброк

Сезоната на тиквички секоја година нè радува бидејќи нуди безброј решенија за брзи и лесни летни оброци. Палачинките со тиквички...

Македонија13 часа

Од ноќеска цената на дизелот драстично паѓа, еве колку ќе биде литар дизел гориво од полноќ

Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалува за 2,50 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Македонија15 часа

Целосна забрана за движење во шумите

Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека согласно насоките на Владата по барање од корисниците на шумите – ЈП...

Македонија15 часа

Од 1 јули до крај на месец август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој се забранува движење на тешки товарни возила

Од 1 јули до 31 август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој се забранува движење на...

На денешен ден1 ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

НАЈЧИТАНИ