Следете не

На денешен ден

15 октомври – На денешен ден

Објавено пред

на

70 п.н.е – Роден е Публиј Вергилиус Марон, најпознатиот поет на царскиот Рим, автор на националниот херојски еп „Енеида“ и пастирски песни („Буколикес“ или „Еклогови“) и на дидактичката песна „Георгика“. Водичот на Данте низ подземјето („Пекол“) е модел на латинско и западноевропско книжевно творештво.

1529.- Првата опсада на Виена завршила со повлекување на отоманската војска на султанот Сулејман II Величествениот.

1542.- Роден е императорот Могал Абу ул Фат Џалалудин Акбар, еден од најголемите владетели на Индија, кој ги покори бунтовничките држави Гуџарат и Кашмир и го освои Авганистан. Спроведе значајни реформи, го укина ропството и се обиде да создаде нова синкретистичка религија која ќе ги обедини Хиндусите и муслиманите.

1581.- Под покровителство на Катерина де Медичи, во Париз била изведена првата целовечерна балетска претстава („Балет комик де ла Реин“), па тој ден е земен како датум на создавање на балетот.

1582.- Во Шпанија, Португалија и папските држави во Италија, започна примената на Грегоријанскиот календар, со елиминирање на десет дена, а 5 октомври 1582 година стана 15 октомври.

1608.- Роден е италијанскиот физичар и математичар Евангелиста Торичели, кој го открил принципот на живин барометар (цевка Торичели). Тој беше соработник на Галилео Галилеј, по чија смрт ја наследи фотелјата по математика на Универзитетот во Фиренца.

1791.- Роден е Сима Милутиновиќ Сарајлија, еден од најзначајните и заедно со Лукијан Мушицки, највлијателниот српски поет во 19 век. Учествувал и во двете српски востанија против Турците, а од 1827 година во Цетиње бил секретар на епископот Петар I Петровиќ Његош и учител на неговиот внук Рад, подоцна Петар II Петровиќ Његош (песни „Србијанка“, „Тројебратство“, „Тројештаство „, трагедија „Обилиќ“, „Историја на Србија“, „Историја на Црна Гора“).

1817.- Умре полскиот национален херој Тадеуш Кошјушко, учесник во американската војна за независност и помошник на Џорџ Вашингтон, подоцна прв претседател на САД. Откако се вратил во својата татковина, се борел против распарчувањето на Полска, но неговата војска била поразена во октомври 1794 година. Умре во егзил во Швајцарија.

1894.- Под обвинение за велепредавство, во Париз бил уапсен францускиот офицер Алфред Драјфус, кој започнал бурна афера која со години го потресувала општествениот и политичкиот живот на Франција. Без докази, тој е осуден на доживотен затвор, но по големата јавна револт и привлечниот говор на писателот Емил Зола, откриен е вистинскиот виновник, а Драјфус бил рехабилитиран.

1917.- Во шумата Винсен, во близина на Париз, беше погубена Мата Хари, најпознатиот шпион во Првата светска војна. Професионална танчерка, специјализирана за егзотични танци од Индија и Јава, таа се сметаше за најубава жена во светот на своето време и беше осудена на смрт за шпионажа во корист на Германија.

1928.- Германскиот воздушен брод „Граф Цепелин“ го изврши првиот комерцијален лет преку Атлантикот.

1945.- Премиерот на „Виши Франција“ во Втората светска војна, Пјер Лавал, беше погубен поради предавање на земјата на нацистичка Германија.

1946.- Нацистичкиот водач Херман Геринг изврши самоубиство во својата затворска ќелија еден ден пред извршувањето на смртната казна на која беше осуден од Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Нирнберг.

1949.- Во Унгарија беа погубени Ласло Рајк, Тибор Соњи и Андраш Салаи. На монтиран судски процес, тие беа осудени на смрт како „буржоаски ревизионисти и титоисти“. Тие беа постхумно рехабилитирани во 1956 година како жртви на култот на личноста.

1964.- Никита Хрушчов беше разрешен како прв секретар на Комунистичката партија на Советскиот Сојуз, а на негово место дојде Леонид Брежњев. Алексеј Косигин стана нов премиер.

1989.- Умре Данило Киш, еден од најголемите писатели на поновата српска литература, чие творештво значително придонесе за нејзината афирмација во светот. Преведена е на многу светски јазици и е добитник на бројни признанија и награди. („Поткровје“, „Градина, пепел“, „Песочница“, „Гробница за Борис Давидович“, „Рани таги“, „Енциклопедија на мртвите“, „Лекција по анатомија“).

1993.- Јужноафриканскиот претседател Фредерик Вилем де Клерк и водачот на Африканскиот национален конгрес Нелсон Мандела ја добија Нобеловата награда за мир за нивниот придонес во ставањето крај на режимот на апартхејдот во Јужна Африка.

1997.- Конгоанските бунтовници влегоа во главниот град Бразавил и го соборија претседателот Паскал Лисуба. По четиримесечна граѓанска војна, поранешниот претседател Денис Сасу Нгуесо се врати на власт.

1998.- Врз основа на договорот меѓу претседателот на СР Југославија Слободан Милошевиќ и американскиот пратеник Ричард Холбрук, началникот на Генералштабот на војската на Југославија Момчило Перишиќ и командантот на НАТО Весли Кларк потпишаа договор за формирање мисија за воздушно набљудување. во Косово.

2003 – Кина го лансираше своето прво вселенско летало со екипаж. Астронаутот Јанг Ливеи бил во вселенското летало „Шенџоу пет“.

2006.- Турскиот писател, романсиер Орхан Памук ја доби Нобеловата награда за литература.

2007.- Европската унија и Црна Гора го потпишаа Договорот за стабилизација и асоцијација во Луксембург.

2013 – Фудбалската репрезентација на Босна и Херцеговина се пласираше на Светското првенство за прв пат во историјата.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.

1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.

1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.

1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.

Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.

1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.

1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.

1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.

2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.

2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.

Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.

1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.

Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.

2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (26 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Античко и средновековно време

  • 604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.

  • 735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.

  • 1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.


🕌 Историја на Азија

  • 1659 г.Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.


👑 Европска политика и култура

  • 1805 г.Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.

  • 1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.

  • 1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.

  • 1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.

  • 1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.

  • 1896 г.Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.


⚔️ 20 век – војни и политики

  • 1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.

  • 1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.

  • 1955 г.Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.

  • 1966 г.Британска Гвајана станала независна држава.

  • 1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.

  • 1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.

  • 1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.

  • 1991 г.Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.

  • 1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.

  • 1997 г.Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.

  • 1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.

  • 2001 г.Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.

  • 2002 г.Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.

  • 2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.

  • 2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.

  • 2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.

  • 2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.

  • 2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.

  • 2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.

  • 2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.

  • 2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.

  • 2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (24 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🪐 Наука и технологија

  • 1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.

  • 1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.

  • 1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.

  • 1844Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“


⚔️ Историски и политички настани

  • 1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.

  • 1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.

  • 1993Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.

  • 2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.


👑 Личности

  • 1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.

  • 1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.

  • 1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.

  • 2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.


🧱 Културни и социјални настани

  • 1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.

  • 1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.

  • 1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп2 часа

Хороскоп за четврток (5 јуни)

ОВЕН Некој на работа врши притисок врз вас и приморани сте некои работи да ги завршите побрзо отколку што очекувавте....

Спорт5 часа

ФФМ на дечињата кои учествуваа во финалниот турнир во „Детската лига“ ќе им овозможи бесплатно да го следат мечот Македонија-Белгија од трибините на „Тодор Проески“

Фудбалската федерација на Македонија ќе им овозможи бесплатен влез на источната трибина на Националната арена „Тодор Проески“ на сите деца...

Хроника11 часа

При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина

На 03.06.2025 во 07:25 часот во СВР Охрид е пријавено дека, О.З.(52) од Кина, при изведување градежни работи на автопатот...

Временска прогноза18 часа

Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите

Под влијание на фронтална долина со поладен воздух во висина која се наоѓа над нашиот дел од Европа, во Македонија...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за среда (4 јуни)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

На денешен ден1 ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве...

Македонија1 ден

(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта

СВР Охрид во соработка со општинскиот Совет за превенција на детско престапништво и секторот за комунални дејности, сообраќај и улици...

Македонија1 ден

МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал поднесе кривична пријава против шест физички лица поради постоење основи на сомнение...

Автомобили1 ден

Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“

Главниот технолошки директор на Субару, Тецуо Фуџинуки, накратко зборуваше за новото возило, кое според тизер фотографијата најверојатно е поврзана со...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за вторник (3 јуни)

ОВЕН Учествувајте во она што се случува околу вас, во спротивно ќе бидете изоставени кога станува збор за донесување одлуки...

НАЈЧИТАНИ