Следете не

На денешен ден

16 април – На денешен ден

Објавено пред

на

1346.- Во Скопје, српскиот крал Душан Стефан Немањиќ бил крунисан за цар. Во исто време била прогласена Српската патријаршија, а прв патријарх бил Јоаникиј.

1828.- Во Франција умре шпанскиот сликар Франциско де Гоја, каде што е во доброволен егзил од 1824 година. Како дворски сликар правел познати портрети на членови на кралското семејство, дворјани и истакнати личности, а меѓу неговите најпознати слики се „Одевена Маја“ и „Гола Маја“.

1844.- Роден е Франсоа-Анатол Тибо, член на Француската академија и добитник на Нобеловата награда за литература во 1921 година. („Градината на Епикур“, „Злосторствата на Силвестер Бонар“, „Бунтот на ангелите“).

1850.- Умре француската скулпторка Мари Тисо, која во 1802 година го основаше музејот за восочни восоци во Лондон.

1856.- За време на војната е усвоена Париската декларација за правото на морето.

1859.- Умре францускиот политичар и историчар Алексис Клерел Токвил, чија работа имаше значително влијание врз развојот на граѓанската демократија („Американска демократија“).

1867.- Роден е американскиот пилот и дизајнер на авиони Вилбур Рајт, кој во 1903 година го направил првиот лет со својот брат Орвил. Летот траел 59 секунди, а авионот прелетал 285 метри. Браќата Рајт основале компанија за авиони во 1909 година.

1872.- Родена е српската сликарка со германско потекло Бета Вукановиќ. Била професорка во белградското уметничко училиште и една од основачите на Здружението на српски уметници, сликари и скулптори „Цвијета Зузориќ“.

1879.- Умре Беранде Субиру, чија „визија за Дева Марија“ претходеше на создавањето светилиште во Лурд, Франција.

1889.- Роден е англискиот филмски актер, сценарист, режисер и продуцент Чарли Чаплин. Кариерата ја направи во САД, а во 1952 година емигрира во Швајцарија, каде што почина во 1977 година. Во текот на 40-те години снимил 75 кратки и играни филмови, а во 1972 година добил Оскар за животно дело. („Светлините на метрополата“, „Модерни времиња“, „Големиот диктатор“, „Светлата на сцената“).

1922.- Германија и Советскиот Сојуз го потпишаа Договорот од Рапало, со кој се признава Советскиот Сојуз и се обновуваат дипломатските и трговските односи.

1940.- Родена е данската кралица Маргарет Втора. Таа стана кралица во 1972 година и беше првата жена што се качи на данскиот трон по 600 години.

1944.- Сојузничката авијација го бомбардира Белград во Втората светска војна. Повеќе од 1.200 луѓе загинаа, илјадници беа ранети и повредени, а уништени се 600 згради.

1945.- Американските трупи влегоа во германскиот град Нирнберг за време на Втората светска војна.

1947.- Во експлозија на бомба во близина на пристаништето Тексас во САД загинаа најмалку 580 луѓе.

1948.- Во Париз е основана Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЕЦ).

1964.- Девет лица во Британија беа осудени на затвор од 25 до 30 години за учество во „Големиот грабеж на воз“ од 1963 година. Еден од главните актери во „грабежот на векот“ Роналд Бигс успеа да побегне од затвор и да пристигне во Бразил, каде живеел до мај 2001 година кога се предал на Скотланд Јард.

1970.- Лавина усмрти детски санаториум во Салан на француските Алпи, убивајќи 72 лица.

1975.- Умре индискиот филозоф и државник Сервепали Радакришнан, претседател на Индија од 1962 до 1967 година.

1982.- Британската кралица Елизабета го прогласи новиот устав на Канада, ставајќи крај на последните колонијални врски на земјата со Велика Британија.

1988.- Во Тунис е убиен воениот командант на Палестинската ослободителна организација Калил ал-Вазир (Абу Џихад).

1992.- Кошаркарите на белградски Партизан станаа европски шампиони со победата во Истанбул над Хувентуд од Барселона со 71:70 (40:34).

1996.- Поранешниот италијански премиер Бетино Кракси беше осуден во отсуство на осум години и три месеци затвор под обвинение за корупција. Кракси побегна во Тунис, каде ќе остане до својата смрт.

2001.- Поранешниот филипински претседател Џозеф Естрада му се предаде на антикорупцискиот суд кој издаде налог за негово апсење поради корупција и лажно сведочење. Естрада поднесе оставка како претседател на 20-ти јануари под притисок на уличните демонстрации и војската.

2002 – Холандската влада и началникот на Генералштабот на холандската армија поднесоа оставки. Падот на владата предизвика официјален холандски извештај за Сребреница, во кој се проценува дека холандските мировници и ОН се делумно одговорни за падот на енклавата (јули 1995 година) во рацете на војската на Република Српска (ВРС) и масакрот на 7.500 муслиманите.

2003.- Драган Николиќ – „Гаги“ е уапсен во Виена и екстрадиран на српските власти. Николиќ е осуден во отсуство на 15 години затвор како соучесник во убиството на водачот на паравоената формација Жељко Ражнатовиќ – „Аркан“.

2008.- На 91-годишна возраст умре американскиот математичар и метеоролог Едвард Лоренц, креаторот на теоријата за хаос и „Ефектот на пеперутката“. Лоренц откри дека дури и многу мали разлики во динамичен систем, како што е атмосферата, може да предизвикаат огромни промени. Зборувајќи за природата на климата, Лоренц изјавил во една студија од 1972 година за „Ефектот на пеперутката“: „Ако пеперутката мавта со крилјата во Бразил, може да предизвика торнадо во Тексас“.

2008 – Умре Оли Џонстон, последниот од легендарниот тим на креатори на класични цртани од студиото Волт Дизни „Снежана и седумте џуџиња“, „Фантазија“ и „Бамби“. Тој беше еден од главните карикатуристи на „Алиса во земјата на чудата“, „Пепелашка“, „Заспаната убавица“, „Петар Пан“, „Мери Попинс“ и „Книги за џунглата“.

2014.- Потона јужнокорејски траект со 476 патници, главно средношколци. Спасени се 172 лица, од кои 13 членови на екипажот.

2017 – Во Турција референдумот го смени Уставот и воведе претседателски систем на владеење.

2019 – Египетскиот парламент гласа за уставните амандмани со кои се дозволува продолжување на мандатот на претседателот Абдел Фатах ал-Сиси до 2030 година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија8 часа

„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила

Граѓаните од денеска можат да пријавуваат случаи на незаконита, партиска или приватна употреба на службени возила, на 070 399 050...

Македонија9 часа

Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата

Центарот за граѓански комуникации го објави најновото годишно рангирање според Индексот на активна транспарентност – мерка која ја оценува отвореноста...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин11 часа

iOS 26 е тука! 10 големи нови функции и три модели на iPhone без поддршка

Apple го објави iOS 26, првиот оперативен систем чиј број во името е усогласен со годината на издавање. Најновата верзија...

Скопје12 часа

(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!

Потпретседателот на Собранието, Антонијо Милошоски, објави видео-снимка на која се гледа моментот кога е подметнат пожарот во сервисот за автомобили...

Свет12 часа

„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија

Американската компанија Гугл денеска објави план за инвестиција од пет милијарди фунти (околу 5,78 милијарди евра) во Велика Британија во...

Временска прогноза14 часа

По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец

Под влијание на стабилна, сува и посвежа воздушна маса од север, во текот на оваа седмица времето во Македонија ќе...

Хороскоп23 часа

Хороскоп за вторник (16 септември)

ОВЕН Денешниот ден ви доаѓа како порачан. Намалениот прилив на обврски ќе ви го овозможи потребниот одмор. Можни се сомнежи...

Македонија1 ден

Од ноќеска цените на горивата се намалуваат

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д Е V), се намалуваат за 0,50 ден/лит,...

Скопје1 ден

(ВИДЕО) Уништени над 4 тони и 18 илјади стебла марихуана и повеќе од 21 килограми друга дрога

Денеска во присуство на министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и раководството на МВР, Агенцијата за управување со одземен имот,...

Здравје и убавина1 ден

Единствен рецепт за појак имунитет

Познатиот руски професор и експерт за кинезитерапија, Сергеј Бубновски, тврди дека постои многу едноставен начин за зајакнување на имунитетот. Според...

НАЈЧИТАНИ