Следете не

На денешен ден

16 август – На денешен ден

Објавено пред

на

1717.- Во битката за Белград во Австриско-турската војна, во која 6.000 Срби од Војводина се бореле на страната на Австријците, принцот Јуџин Савојски (Евгениј де Савоја) ја поразил турската војска и го зазел Белград. Со Пожаревачкиот мир кој следел во 1718 година, северна Србија, Банат и северна Босна и припаднале на Австрија. Белград останал под австриска власт до 1739 година, кога повторно бил преземен од Турците.

1819.- Во бранот протести на англиските работници и членовите на средната класа, барајќи парламентарни и други реформи, неколку луѓе беа убиени и неколку стотици ранети во Манчестер кога владините трупи беа испратени да го прекинат протестниот состанок.

1832.- Роден е германскиот психолог, филозоф и лингвист Вилхелм Вунд (Вилхелм Вунд), основач на експерименталната психологија („Принципи на физиолошката психологија“, „Вовед во психологија“, „Психологија на луѓето“ – десет тома).

1845.- Роден е францускиот физичар Габриел Липман (Габриел Липман), добитник на Нобеловата награда за физика во 1908 година, кој го измислил процесот на фотографирање во природни бои. Конструирал и капиларен електрометар и го воспоставил принципот на зачувување на електричната енергија.

1858.- Американскиот претседател Џејмс Бјукенан (Џејмс Бјукенан) и британската кралица Викторија (Викторија) си размениле телеграфски честитки по повод пуштањето во употреба на прекуокеанскиот телеграфски кабел. Ова беа првите пораки испратени преку телеграф преку океанот.

1913.- Во Полска е роден израелскиот државник Менахем Бегин (Менахем), еден од основачите на партијата Ликуд. Како премиер на Израел (1977-1983), тој го потпиша првиот мировен договор со Египет во 1977 година, а во 1978 година ја доби Нобеловата награда за мир, која ја подели со египетскиот претседател Анвар ел Садат.

1919.- Под претседателство на Љубо Давидовиќ беше формирана владата на Кралството Срби, Хрвати и Словенци, составена од претставници на Демократската партија (заедницата) и Социјалдемократската партија.

1921.- Умрел кралот Петар I Караѓорѓевиќ, крал на Србија од 1903 до 1918 година, а потоа до неговата смрт Кралството на Србите, Хрватите и Словенците. Погребан е во гробницата на семејството Караѓорѓевиќ во Опленац. Него го наследил неговиот син Александар I.

1949.- Почина американската новинарка Маргарет Мичел (Мичел), авторка на популарниот роман „Однесено од виорот“, кој со години беше бестселер и од кој беше снимен истоимениот филм.

1953.- Во Иран беше обид за државен удар, а шахот Мохамад Реза Пахлави (Мохамед) избега од земјата. По три дена, премиерот Мохамед Мошадек беше соборен, а шахот се врати на тронот со англо-американска помош.

1956.- Умре американскиот филмски актер со унгарско потекло Бела Блашко (Блашко), познат како Бела Лугоши (Лугоши), толкувач на серија улоги на Дракула во хорор филмови. Тој беше погребан во наметката на Дракула.

1958.- Родена е американската пејачка и актерка Мадона Луиз Вероника Циконе (Madonna Louise Veronica Ciccone), позната како Мадона, една од најпопуларните пејачки на крајот на 20 век.

1960.- Кипар се стекна со независност, а архиепископот Макариос стана првиот претседател на Републиката.

1973.- Умрел Селман Абрахам Ваксман, американски микробиолог со украинско еврејско потекло, добитник на Нобеловата награда за медицина во 1952 година за пронајдокот на стрептомицин.

1974.- Стапи во сила прекинот на огнот меѓу кипарските Грци и турските сили, кој слета на северниот дел на островот на 20 јули. Една третина од Кипар остана под турска власт.

1977.- Во Мемфис (Тенеси) на 42-годишна возраст умре американскиот музичар Елвис Арон Присли, „кралот на рокот“, исклучително популарен во педесеттите и шеесеттите години на 20 век. Продал повеќе од 150 милиони плочи и играл во дваесет филмови.

1984.- Умре српскиот писател Душан Радовиќ, уредник на детските редакции на Радио и телевизија Белград и автор на популарната емисија Студио Б „Белград, добро утро“. Благодарение на него е обновен познатото детско списание „Полетарац“ (стихозбирки „Драги деца“, „Смешни зборови“, „Волчја азбука“, „Ти раскажувам приказна“, „Капетан Џон Пиплфокс“).

1994 – И покрај обвинувањата за сериозна изборна измама, Хоакин Балагер стана претседател на Доминиканската Република по седми пат.

1995.- Мировниот договор во Чеченија стапи на сила, откако помалите групи чеченски бунтовници го предадоа своето оружје и руските трупи почнаа да се повлекуваат од линијата на фронтот.

1997.- Германската полиција уапси околу 220 лица, учесници на демонстрациите организирани низ цела Германија од страна на неонацистите по повод 10-годишнината од смртта на нацистичкиот водач Рудолф Хес.

1999.- САД отворија конзулат во поранешниот Сајгон, 25 години по драматичната евакуација на нивната амбасада во тој град на крајот од Виетнамската војна.

2002.- Телото на палестинскиот герилски водач Сабри ал Бан, попознат како Абу Нидал, беше пронајдено во главниот град на Ирак, Багдад. Тој беше заколнат непријател на палестинскиот претседател Јасер Арафат. Неговата фракција на Револуционерниот фронт Ал Фатах се отцепи од Ослободителната организација на Палестина (ПЛО) на Арафат во 1974 година, тврдејќи дека ПЛО станала премногу умерена.

2003.- Поранешниот диктатор на Уганда Иди Амин Дада умре во егзил во Саудиска Арабија. За време на неговата осумгодишна диктатура (1971-1979), беа масакрирани околу 400.000 цивили, главно од малцинските етнички заедници, а тој беше обвинет и за канибализам.

2005.- Сите 160 патници, главно туристи, загинаа во авионска несреќа во западна Венецуела.

2006.- Поранешниот парагвајски диктатор Алфредо Стреснер (Штрошнер) умре во егзил во Бразил. Тој дојде на власт во Парагвај со воен удар во 1954 година и владееше со таа земја до 1989 година, кога беше симнат од власт. Според хуманитарните организации, за време на неговото владеење исчезнале најмалку 900 луѓе, а неколку илјади луѓе биле мачени.

2007.- Во земјотрес со јачина од 8 степени според Рихтеровата скала во Перу загинаа 519, а беа повредени 1.366 луѓе.

2008.- Рускиот претседател Дмитриј Медведев потпиша договор од шест точки за прекин на огнот со Грузија по конфликтот околу регионот Јужна Осетија.

2012.- Полицијата уби 36 рудари во жестоки судири со рударите кои штрајкуваа во рудник за платина во Јужна Африка барајќи повисоки плати.

2015 – Во експлозии во кинеското пристаниште Тијанџин, загинаа 112 лица, 700 беа повредени, а населението во зоната на три километри од складиштето за хемикалии беше евакуирано. Тијанџин, најголемото пристаниште во светот, има 15 милиони жители и е центар на кинеската петрохемиска индустрија.

2021 – Авганистан е во рацете на талибанците кои ја поразија локалната власт на оваа земја поддржана од САД и НАТО. Голем број Авганистанци се обидуваат да ја напуштат земјата, а меѓународната заедница во заедничка изјава изрази подготвеност да им помогне.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево3 часа

Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст

Со голема радост и духовен трепет од с.Другово известуваат дека на големиот празник Рождество на Пресвета Богородица, ќе се изврши...

Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash
Магазин4 часа

Како батеријата на телефонот да трае цел ден? Еве три клучни совети

Денес паметните телефони се незаменливи – ги користиме за навигација, фотографирање, комуникација и пристап до информации во секое време. Но,...

Скопје5 часа

Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет

На 17.09.2025 во 17:30 часот во Скопје, на подрачјето на Центар, полициски службеници од СВР Скопје лишија од слобода двајца...

Спорт6 часа

Просинечки најверојатно ќе биде сменет од селектор на Црна Гора, своето деби го започна со победи над Македонија и Белорусија

Роберт Просинечки повеќе нема да ја извршува функцијата селектор на фудбалската репрезентација на Црна Гора. На седницата на Извршниот одбор...

Временска прогноза7 часа

Следната седмица вистинска промена на времето

Невообичани ладни утра за овој период од годината со потпросечни температури на воздухот се пред нас, а преку денот ќе...

Хороскоп16 часа

Хороскоп за четврток (18 септември)

ОВЕН Вашата страст и ентузијазам денес ќе ја истакнат вашата креативност. Ова е одличен период за да започнете некое уметничко...

Технологија1 ден

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили1 ден

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин1 ден

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

НАЈЧИТАНИ