На денешен ден
16 август – На денешен ден
1717.- Во битката за Белград во Австриско-турската војна, во која 6.000 Срби од Војводина се бореле на страната на Австријците, принцот Јуџин Савојски (Евгениј де Савоја) ја поразил турската војска и го зазел Белград. Со Пожаревачкиот мир кој следел во 1718 година, северна Србија, Банат и северна Босна и припаднале на Австрија. Белград останал под австриска власт до 1739 година, кога повторно бил преземен од Турците.
1819.- Во бранот протести на англиските работници и членовите на средната класа, барајќи парламентарни и други реформи, неколку луѓе беа убиени и неколку стотици ранети во Манчестер кога владините трупи беа испратени да го прекинат протестниот состанок.
1832.- Роден е германскиот психолог, филозоф и лингвист Вилхелм Вунд (Вилхелм Вунд), основач на експерименталната психологија („Принципи на физиолошката психологија“, „Вовед во психологија“, „Психологија на луѓето“ – десет тома).
1845.- Роден е францускиот физичар Габриел Липман (Габриел Липман), добитник на Нобеловата награда за физика во 1908 година, кој го измислил процесот на фотографирање во природни бои. Конструирал и капиларен електрометар и го воспоставил принципот на зачувување на електричната енергија.
1858.- Американскиот претседател Џејмс Бјукенан (Џејмс Бјукенан) и британската кралица Викторија (Викторија) си размениле телеграфски честитки по повод пуштањето во употреба на прекуокеанскиот телеграфски кабел. Ова беа првите пораки испратени преку телеграф преку океанот.
1913.- Во Полска е роден израелскиот државник Менахем Бегин (Менахем), еден од основачите на партијата Ликуд. Како премиер на Израел (1977-1983), тој го потпиша првиот мировен договор со Египет во 1977 година, а во 1978 година ја доби Нобеловата награда за мир, која ја подели со египетскиот претседател Анвар ел Садат.
1919.- Под претседателство на Љубо Давидовиќ беше формирана владата на Кралството Срби, Хрвати и Словенци, составена од претставници на Демократската партија (заедницата) и Социјалдемократската партија.
1921.- Умрел кралот Петар I Караѓорѓевиќ, крал на Србија од 1903 до 1918 година, а потоа до неговата смрт Кралството на Србите, Хрватите и Словенците. Погребан е во гробницата на семејството Караѓорѓевиќ во Опленац. Него го наследил неговиот син Александар I.
1949.- Почина американската новинарка Маргарет Мичел (Мичел), авторка на популарниот роман „Однесено од виорот“, кој со години беше бестселер и од кој беше снимен истоимениот филм.
1953.- Во Иран беше обид за државен удар, а шахот Мохамад Реза Пахлави (Мохамед) избега од земјата. По три дена, премиерот Мохамед Мошадек беше соборен, а шахот се врати на тронот со англо-американска помош.
1956.- Умре американскиот филмски актер со унгарско потекло Бела Блашко (Блашко), познат како Бела Лугоши (Лугоши), толкувач на серија улоги на Дракула во хорор филмови. Тој беше погребан во наметката на Дракула.
1958.- Родена е американската пејачка и актерка Мадона Луиз Вероника Циконе (Madonna Louise Veronica Ciccone), позната како Мадона, една од најпопуларните пејачки на крајот на 20 век.
1960.- Кипар се стекна со независност, а архиепископот Макариос стана првиот претседател на Републиката.
1973.- Умрел Селман Абрахам Ваксман, американски микробиолог со украинско еврејско потекло, добитник на Нобеловата награда за медицина во 1952 година за пронајдокот на стрептомицин.
1974.- Стапи во сила прекинот на огнот меѓу кипарските Грци и турските сили, кој слета на северниот дел на островот на 20 јули. Една третина од Кипар остана под турска власт.
1977.- Во Мемфис (Тенеси) на 42-годишна возраст умре американскиот музичар Елвис Арон Присли, „кралот на рокот“, исклучително популарен во педесеттите и шеесеттите години на 20 век. Продал повеќе од 150 милиони плочи и играл во дваесет филмови.
1984.- Умре српскиот писател Душан Радовиќ, уредник на детските редакции на Радио и телевизија Белград и автор на популарната емисија Студио Б „Белград, добро утро“. Благодарение на него е обновен познатото детско списание „Полетарац“ (стихозбирки „Драги деца“, „Смешни зборови“, „Волчја азбука“, „Ти раскажувам приказна“, „Капетан Џон Пиплфокс“).
1994 – И покрај обвинувањата за сериозна изборна измама, Хоакин Балагер стана претседател на Доминиканската Република по седми пат.
1995.- Мировниот договор во Чеченија стапи на сила, откако помалите групи чеченски бунтовници го предадоа своето оружје и руските трупи почнаа да се повлекуваат од линијата на фронтот.
1997.- Германската полиција уапси околу 220 лица, учесници на демонстрациите организирани низ цела Германија од страна на неонацистите по повод 10-годишнината од смртта на нацистичкиот водач Рудолф Хес.
1999.- САД отворија конзулат во поранешниот Сајгон, 25 години по драматичната евакуација на нивната амбасада во тој град на крајот од Виетнамската војна.
2002.- Телото на палестинскиот герилски водач Сабри ал Бан, попознат како Абу Нидал, беше пронајдено во главниот град на Ирак, Багдад. Тој беше заколнат непријател на палестинскиот претседател Јасер Арафат. Неговата фракција на Револуционерниот фронт Ал Фатах се отцепи од Ослободителната организација на Палестина (ПЛО) на Арафат во 1974 година, тврдејќи дека ПЛО станала премногу умерена.
2003.- Поранешниот диктатор на Уганда Иди Амин Дада умре во егзил во Саудиска Арабија. За време на неговата осумгодишна диктатура (1971-1979), беа масакрирани околу 400.000 цивили, главно од малцинските етнички заедници, а тој беше обвинет и за канибализам.
2005.- Сите 160 патници, главно туристи, загинаа во авионска несреќа во западна Венецуела.
2006.- Поранешниот парагвајски диктатор Алфредо Стреснер (Штрошнер) умре во егзил во Бразил. Тој дојде на власт во Парагвај со воен удар во 1954 година и владееше со таа земја до 1989 година, кога беше симнат од власт. Според хуманитарните организации, за време на неговото владеење исчезнале најмалку 900 луѓе, а неколку илјади луѓе биле мачени.
2007.- Во земјотрес со јачина од 8 степени според Рихтеровата скала во Перу загинаа 519, а беа повредени 1.366 луѓе.
2008.- Рускиот претседател Дмитриј Медведев потпиша договор од шест точки за прекин на огнот со Грузија по конфликтот околу регионот Јужна Осетија.
2012.- Полицијата уби 36 рудари во жестоки судири со рударите кои штрајкуваа во рудник за платина во Јужна Африка барајќи повисоки плати.
2015 – Во експлозии во кинеското пристаниште Тијанџин, загинаа 112 лица, 700 беа повредени, а населението во зоната на три километри од складиштето за хемикалии беше евакуирано. Тијанџин, најголемото пристаниште во светот, има 15 милиони жители и е центар на кинеската петрохемиска индустрија.
2021 – Авганистан е во рацете на талибанците кои ја поразија локалната власт на оваа земја поддржана од САД и НАТО. Голем број Авганистанци се обидуваат да ја напуштат земјата, а меѓународната заедница во заедничка изјава изрази подготвеност да им помогне.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево1 ден(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Хороскоп22 часаХороскоп за среда (19 ноември)
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Временска прогноза2 денаВо овој момент се формира влажен бран кој носи обилен дожд и невреме!
-
Кичево4 часа„Македонски Завет“ организира хуманитарен концерт во НУЦК „Кочо Рацин“ со културно уметнички друштва и естрадни уметници од Кичево
-
Македонија1 денЦУК: Апелираме за на зголемена внимателност при движење низ улиците каде има проблеми со апсорпцијата на атмосферските и фекалните канализации во урбаните делови на градот
-
Lifestyle1 денКако да го спречите замаглувањето на прозорците со средство што веќе го имате дома
-
Спорт2 денаМилевски: Посакувам да играме само со доверба и уживање во играта, убеден сум дека вистинскиот одговор потоа ќе следи и ќе ја постигнеме нашата цел
