Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 16 јануари

Објавено пред

на

1778.- Франција ја призна независноста на Соединетите Држави за време на американската војна за независност од британското колонијално владеење (1775-83). Во февруари истата година, во Париз беше потпишан договор за сојуз во таа војна и илјадници доброволци тргнаа да им помогнат на Американците, вклучувајќи ги Лафајет, Сент Симон и Кошјушко.

1794.- Умре англискиот историчар Едвард Гибон, автор на „Пропадот и падот на Римската империја“, кој се смета за едно од најважните дела во светската историографија.

1864.- Австрија и Прусија испратија ултиматум до Данска со барање да го повлече уставот според кој провинциите Шлезвиг и Холштајн станаа составен дел на Данска. Во војната што следела, Данците биле поразени, а спорните војводства потпаднале под заедничка власт на Прусија и Австрија.

1908.- Во Белград бил отворен хотелот „Москва“, изграден на местото на таверната „Велика Србија“. Зградата е проектирана од архитектот Јован Илкиќ и група архитекти од Санкт Петербург.

1920.- Во САД стапи на сила забраната, законска забрана за производство и продажба на алкохол.

1927.- Умре српскиот географ Јован Цвијиќ, основач на антропогеографијата и геоморфологијата и на Географското друштво во Белград (1910). Претседател на Српската кралска академија од 1921 година до неговата смрт и почесен доктор на повеќе странски универзитети и академии, претседател на територијалната комисија на мировните преговори во Версај (1919-20) („Антропогеографски проблеми на Балканскиот Полуостров“, „Балканот Полуостров и јужнословенски земји“, „Етногеографски карти Југословенски земји“).

1945.- Победата на сојузничките сили под команда на генералите Бернард Монтгомери и Омар Бредли стави крај на германската офанзива во Ардените, Белгија. Германците во таа операција изгубиле 220.000 војници (110.000 заробени), додека сојузничките сили изгубиле 77.000 (21.000 заробени).

1957.- Умре италијанскиот диригент Артуро Тосканини, еден од најзначајните во 20 век. Диригирал во Ла Скала во Милано и Метрополитен операта во Њујорк, каде што организирал и симфониски оркестар.

1969.- Во центарот на Прага, чешкиот студент Јан Палах изврши самоубиство со самозапалување во знак на протест против окупацијата на Чехословачка од страна на членовите на Варшавскиот пакт во август 1968 година, по налог на Советскиот Сојуз.

1969.- Советските космонаути во вселенското летало „Сојуз 4“, Владимир Шаталов и Сојуз 5, Борис Волјанов, Алексеј Јелисејев и Евгениј Хрунов се приклучија на две летала со екипаж во орбитата околу Земјата за прв пат во историјата.

1979 – Шахот на Иран Реза Пахлави ја напушти земјата под притисок на следбениците на ајатолахот Хомеини (Хомеини), кои потоа ја презедоа власта.

1987.- Шефот на Комунистичката партија на Кина, Ху Јаобанг, поднесе оставка, прифаќајќи ја вината за политичките грешки што предизвикаа студентски немири. Жао Зијанг ја презеде функцијата генерален секретар на партијата.

1991.- САД и западните сојузници ја започнаа операцијата „Пустинска бура“ во Заливската војна со масивни воздушни напади врз воени и индустриски цели во Ирак и Кувајт, 19 часа по истекот на ултиматумот на ОН до Багдад.

1993.- Во опколеното Сараево, кое со месеци беше без струја и вода, осум лица загинаа, а 19 беа ранети кога граната експлодираше на место каде што луѓето чекаа ред за вода.

1996.- Рускиот премиер Анатолиј Чубаис, креаторот на програмата за приватизација, поднесе оставка.

1998.- Во експлозија на метан во рудникот „Соко“ во Читлук кај Сокобања загинаа 29 рудари.

2000 – Рикардо Лагос беше избран за претседател на Чиле. Тој е првиот социјалистички претседател по соборениот Салвадор Аљенде, кој беше убиен во 1973 година од пучистите предводени од генералот Аугусто Пиноче.

2001.- Во обидот за државен удар во Демократска Република Конго (Заир), претседателот Лоран Дезир Кабила беше убиен, а неговиот син Џозеф ја презеде функцијата претседател. Кабила дојде на власт во мај 1997 година по бунтот, поддржан од Уганда и Руанда, против тогашниот диктатор Мобуту Сесе Секо.

2001.- Во Љубљана умре Сергеј Крајгер, познат словенечки и југословенски политичар од комунистичката ера. Бил член на Претседателството на СФР Југославија од 1970 година и претседател на Претседателството од мај 1981 до мај 1982 година.

2002.- Советот за безбедност на ОН едногласно усвои санкции против терористичката мрежа Ал Каеда и остатоците од талибанците во Авганистан и надвор од земјата.

2003 – Шатлот Колумбија беше лансиран од вселенскиот центар Кенеди во Флорида. Непосредно пред слетувањето на Флорида (1 февруари) по 16-дневна мисија, шатлот се распадна во пламен над Тексас. Сите седум астронаути загинаа, вклучувајќи го и првиот израелски астронаут Илон Рамон.

2004 – Врховниот суд на Шпанија ја потврди забраната за радикалната баскиска сепаратистичка партија Батасуна, за која долго време се веруваше дека е политичко крило на вооружената баскиска терористичка група ЕТА. Батасуна е првата партија која е забранета во Шпанија од 1975 година.

2005.- На изборите во Хрватска, претседателот Стјепан Месиќ во вториот круг доби нов петгодишен мандат.

2006 – Американец кој дезертирал од Маринскиот корпус за време на Виетнамската војна, бил уапсен во Тексас по 36 години во бегство.

2009.- Почина Богдан Тирнаниќ, белградски новинар, публицист и еден од најпознатите филмски критичари.

2014 – Повеќе од 1.000 луѓе беа убиени во двенеделни борби, најжестоки од почетокот на конфликтот меѓу ривалските бунтовнички групи во Сирија, соопшти Сириската опсерваторија за човекови права.

2014.- Димитрије Јаниќијевиќ, кандидат на Независната либерална партија за градоначалник на Косовска Митровица, беше убиен пред неговата куќа во северниот дел на градот.

2016 – Цаи Инг-вен (59) беше избрана за прва жена претседател на Тајван како лидер на Демократската прогресивна партија (ДПП), која отворено се залага за независност на Тајван од Кина.

2016 – Укинати се санкциите кон Иран, врз основа на договорот меѓу земјата и шесте светски сили (САД, Русија, Кина, ОК, Франција и Германија) од 14 јули 2015 година, со кој се ограничува нуклеарната програма на Иран во замена за укинување на меѓународните санкции.

2017 – Во Киргистан се урна транспортен авион на турска компанија, при што загинаа 37 луѓе, главно жители на село во близина на Бишкек, каде што авионот се урна при обид да слета во густа магла.

2018.- Убиен е Оливер Ивановиќ, претседател на Граѓанската иницијатива СДП, откако непознато лице испукало неколку истрели од пиштол кон него во северниот дел на Косовска Митровица.

2022.- Во Србија се одржа референдум за измена на Уставот во делот што се однесува на судството. Законот за референдум беше претходно изменет, со што се укина условот од 50 отсто излезност за референдумите да се сметаат за валидни. На референдумот излегоа само 30 проценти од запишаните гласачи, од кои повеќето гласаа за опцијата „за“.

2024.- Еден работник загина, а четворица се повредени во експлозија во објект за производство на компоненти за ракетно гориво во фабриката „Трајал“ во Крушевац.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Jonas Kakaroto @ unsplash Фото: Jonas Kakaroto @ unsplash
Здравје и убавина26 минути

Дајте им одмор на цревата во организмот со ова овошје

Многу луѓе се соочуваат со проблеми во дигестивниот систем кога патуваат на одмор. Промената на климата и новата околина често...

Хороскоп20 часа

Хороскоп за недела (7 декември)

ОВЕН Вдишете длабоко и одвојте малку повеќе време за себе. На овој начин ќе сфатите дека ништо нема да се...

Здравје и убавина22 часа

Како полесно да ја издржите диетата за слабеење

Според една понова анализа спроведена од научници од Холандија и Португалија, ако за време на држење диета си дозволиме еден...

Временска прогноза1 ден

Се менува ли климата? Најава за невообичаено топло време од следната седмица во месец декември – ова се информациите

Температури за околу па и за повеќе од 10 степени повисоки од просечните за месец декември следната седмица ќе го...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за сабота (6 декември)

ОВЕН Треба да се ослободите од дополнителни обврски, но немате доволно енергија да се вклучите на повеќе страни истовремено. Прифатете...

Македонија2 дена

„ЛУКОИЛ Македонија“ продолжува да функционира во нормални рамки

Претседателот на Регулаторната комисија за енергетика, Марко Бислимоски, денеска изјави дека е позитивно тоа што бензинските станици на „Лукоил“ можат...

Спорт2 дена

Кичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа

Искусниот судиски арбитар од Кичево, Куштрим Лика официјално беше назначен за главен помошен арбитар на престижниот европски „play-off“ натпревар меѓу...

Lifestyle2 дена

(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика

Анатоли е младо момче кое за кратко време стана вистинска сензација на TikTok. Познат е по тоа што крева неверојатно...

Магазин2 дена

Ивана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно

Кичевчанката Ивана Маркоска не престанува да плени со своите хумани гестови, имено како претходните години, продолжува и оваа година по...

Автомобили2 дена

„Tesla“ постави нов рекорд во продажба на електрични автомобили во Норвешка

Според најновите податоци објавени од Yahoo! Finance, Tesla постави нов рекорд на норвешкиот пазар на електрични автомобили. Американскиот гигант во...

НАЈЧИТАНИ