Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 16 јануари

Објавено пред

на

1778.- Франција ја призна независноста на Соединетите Држави за време на американската војна за независност од британското колонијално владеење (1775-83). Во февруари истата година, во Париз беше потпишан договор за сојуз во таа војна и илјадници доброволци тргнаа да им помогнат на Американците, вклучувајќи ги Лафајет, Сент Симон и Кошјушко.

1794.- Умре англискиот историчар Едвард Гибон, автор на „Пропадот и падот на Римската империја“, кој се смета за едно од најважните дела во светската историографија.

1864.- Австрија и Прусија испратија ултиматум до Данска со барање да го повлече уставот според кој провинциите Шлезвиг и Холштајн станаа составен дел на Данска. Во војната што следела, Данците биле поразени, а спорните војводства потпаднале под заедничка власт на Прусија и Австрија.

1908.- Во Белград бил отворен хотелот „Москва“, изграден на местото на таверната „Велика Србија“. Зградата е проектирана од архитектот Јован Илкиќ и група архитекти од Санкт Петербург.

1920.- Во САД стапи на сила забраната, законска забрана за производство и продажба на алкохол.

1927.- Умре српскиот географ Јован Цвијиќ, основач на антропогеографијата и геоморфологијата и на Географското друштво во Белград (1910). Претседател на Српската кралска академија од 1921 година до неговата смрт и почесен доктор на повеќе странски универзитети и академии, претседател на територијалната комисија на мировните преговори во Версај (1919-20) („Антропогеографски проблеми на Балканскиот Полуостров“, „Балканот Полуостров и јужнословенски земји“, „Етногеографски карти Југословенски земји“).

1945.- Победата на сојузничките сили под команда на генералите Бернард Монтгомери и Омар Бредли стави крај на германската офанзива во Ардените, Белгија. Германците во таа операција изгубиле 220.000 војници (110.000 заробени), додека сојузничките сили изгубиле 77.000 (21.000 заробени).

1957.- Умре италијанскиот диригент Артуро Тосканини, еден од најзначајните во 20 век. Диригирал во Ла Скала во Милано и Метрополитен операта во Њујорк, каде што организирал и симфониски оркестар.

1969.- Во центарот на Прага, чешкиот студент Јан Палах изврши самоубиство со самозапалување во знак на протест против окупацијата на Чехословачка од страна на членовите на Варшавскиот пакт во август 1968 година, по налог на Советскиот Сојуз.

1969.- Советските космонаути во вселенското летало „Сојуз 4“, Владимир Шаталов и Сојуз 5, Борис Волјанов, Алексеј Јелисејев и Евгениј Хрунов се приклучија на две летала со екипаж во орбитата околу Земјата за прв пат во историјата.

1979 – Шахот на Иран Реза Пахлави ја напушти земјата под притисок на следбениците на ајатолахот Хомеини (Хомеини), кои потоа ја презедоа власта.

1987.- Шефот на Комунистичката партија на Кина, Ху Јаобанг, поднесе оставка, прифаќајќи ја вината за политичките грешки што предизвикаа студентски немири. Жао Зијанг ја презеде функцијата генерален секретар на партијата.

1991.- САД и западните сојузници ја започнаа операцијата „Пустинска бура“ во Заливската војна со масивни воздушни напади врз воени и индустриски цели во Ирак и Кувајт, 19 часа по истекот на ултиматумот на ОН до Багдад.

1993.- Во опколеното Сараево, кое со месеци беше без струја и вода, осум лица загинаа, а 19 беа ранети кога граната експлодираше на место каде што луѓето чекаа ред за вода.

1996.- Рускиот премиер Анатолиј Чубаис, креаторот на програмата за приватизација, поднесе оставка.

1998.- Во експлозија на метан во рудникот „Соко“ во Читлук кај Сокобања загинаа 29 рудари.

2000 – Рикардо Лагос беше избран за претседател на Чиле. Тој е првиот социјалистички претседател по соборениот Салвадор Аљенде, кој беше убиен во 1973 година од пучистите предводени од генералот Аугусто Пиноче.

2001.- Во обидот за државен удар во Демократска Република Конго (Заир), претседателот Лоран Дезир Кабила беше убиен, а неговиот син Џозеф ја презеде функцијата претседател. Кабила дојде на власт во мај 1997 година по бунтот, поддржан од Уганда и Руанда, против тогашниот диктатор Мобуту Сесе Секо.

2001.- Во Љубљана умре Сергеј Крајгер, познат словенечки и југословенски политичар од комунистичката ера. Бил член на Претседателството на СФР Југославија од 1970 година и претседател на Претседателството од мај 1981 до мај 1982 година.

2002.- Советот за безбедност на ОН едногласно усвои санкции против терористичката мрежа Ал Каеда и остатоците од талибанците во Авганистан и надвор од земјата.

2003 – Шатлот Колумбија беше лансиран од вселенскиот центар Кенеди во Флорида. Непосредно пред слетувањето на Флорида (1 февруари) по 16-дневна мисија, шатлот се распадна во пламен над Тексас. Сите седум астронаути загинаа, вклучувајќи го и првиот израелски астронаут Илон Рамон.

2004 – Врховниот суд на Шпанија ја потврди забраната за радикалната баскиска сепаратистичка партија Батасуна, за која долго време се веруваше дека е политичко крило на вооружената баскиска терористичка група ЕТА. Батасуна е првата партија која е забранета во Шпанија од 1975 година.

2005.- На изборите во Хрватска, претседателот Стјепан Месиќ во вториот круг доби нов петгодишен мандат.

2006 – Американец кој дезертирал од Маринскиот корпус за време на Виетнамската војна, бил уапсен во Тексас по 36 години во бегство.

2009.- Почина Богдан Тирнаниќ, белградски новинар, публицист и еден од најпознатите филмски критичари.

2014 – Повеќе од 1.000 луѓе беа убиени во двенеделни борби, најжестоки од почетокот на конфликтот меѓу ривалските бунтовнички групи во Сирија, соопшти Сириската опсерваторија за човекови права.

2014.- Димитрије Јаниќијевиќ, кандидат на Независната либерална партија за градоначалник на Косовска Митровица, беше убиен пред неговата куќа во северниот дел на градот.

2016 – Цаи Инг-вен (59) беше избрана за прва жена претседател на Тајван како лидер на Демократската прогресивна партија (ДПП), која отворено се залага за независност на Тајван од Кина.

2016 – Укинати се санкциите кон Иран, врз основа на договорот меѓу земјата и шесте светски сили (САД, Русија, Кина, ОК, Франција и Германија) од 14 јули 2015 година, со кој се ограничува нуклеарната програма на Иран во замена за укинување на меѓународните санкции.

2017 – Во Киргистан се урна транспортен авион на турска компанија, при што загинаа 37 луѓе, главно жители на село во близина на Бишкек, каде што авионот се урна при обид да слета во густа магла.

2018.- Убиен е Оливер Ивановиќ, претседател на Граѓанската иницијатива СДП, откако непознато лице испукало неколку истрели од пиштол кон него во северниот дел на Косовска Митровица.

2022.- Во Србија се одржа референдум за измена на Уставот во делот што се однесува на судството. Законот за референдум беше претходно изменет, со што се укина условот од 50 отсто излезност за референдумите да се сметаат за валидни. На референдумот излегоа само 30 проценти од запишаните гласачи, од кои повеќето гласаа за опцијата „за“.

2024.- Еден работник загина, а четворица се повредени во експлозија во објект за производство на компоненти за ракетно гориво во фабриката „Трајал“ во Крушевац.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево2 часа

За прв пат во Македонија и Кичево, од манастирската фарма на „Богородица Пречиста,“ свежо, органско кравјо млеко и сирење

Со радост ве известуваме дека за прв пат во Македонија, манастирот Богородица Пречиста, познат по својата долга и развиена сточарска...

Македонија3 часа

(ВИДЕО) МВР со кампања за безбедно возење на е-тротинети

МВР и РСБСП со заедничка кампања за намалување на бројот на повредени лица кои управуваат електрични тротинети. Преку видео едукативен...

Спорт5 часа

Македонскиот „дијамант“ повторно пред вратите на Наполи? Тоа би било посебен момент за клубот и неговите фанови

Торино продолжува со обидите да го доведе Елиф Елмас назад во своите редови, но трансферот се соочува со сериозни пречки....

Занимливости6 часа

Во Македонија возиме драстично поевтино гориво за разлика од соседството?

Во следната недела во соседна Србија, цената на дизелот ќе биде пониска, имено литар еуродизел чини 192 динари, додека цената...

Култура6 часа

Денес се празнува „Откривањето и преносот на моштите на Светиот првомаченик и архиѓакон Стефан“, еден од четирите празници посветени на овој светец.

На денешен ден, односно 15 август, православните христијани го празнуваат „Откривањето и преносот на моштите на Светиот првомаченик и архиѓакон...

Македонија7 часа

МВР: Изминатите два дена 1455 сообраќајни прекршоци на територија на цела држава, 348 за брзо возење

Во текот на изминатите два дена (13./14.08.2025) како резултат на редовните сообраќајни контроли што ги реализириаат полициските службеници од сите...

Македонија7 часа

Кај возач на возило, сопственост на ЈЗУ „Здравствен дом“ – Берово, била пронајдена дрога, возачот бил лишен од слобода

На 14.08.2025 околу 22 часот на ул. „Браќа Миладинови” во Виница од страна на полициски службеници од ПС Виница во...

Спорт8 часа

Рома најблиску до Санчо, крилниот напаѓач на „црвените ѓаволи“

Џејдон Санчо, крилниот напаѓач на Манчестер Јунајтед, би можел наскоро да ја продолжи кариерата во Рома. Италијанскиот клуб започна конкретна...

Временска прогноза9 часа

Метео мапата за викендов укажува промена на времето, нестабилност, проследена со дожд и засилен ветер?

Викендов (сабота и недела 16/17 август) во Македонија ќе има изолирана попладневна нестабилност проследена со пороен дожд, грмежи и со...

Хороскоп18 часа

Хороскоп за петок (15 август)

ОВЕН Колку и да се согласува човек денес со вас и идеите што ги имате, подеднакво ќе изрази незадоволство, ќе...

НАЈЧИТАНИ