На денешен ден
17 ноември – На денешен ден
1558.- Почина англиската кралица Мери I Тудор (Мери Тудор), ќерка на Хенри VIII (Хенри). За време на нејзиното владеење од 1553 година како сопруга на шпанскиот крал Фелипе II, таа се обидела да ја врати Англија под влијание на папата, а поради жестокото прогонство на протестантите (англиканите) била наречена Крвава Марија. По нејзината смрт, на тронот дојде нејзината сестра Елизабета Прва, која ги постави темелите на идната Британска империја.
1800.- Американскиот Конгрес за прв пат се состана во новиот главен град Вашингтон, а претседателот Џон Адамс беше првиот што се всели во зградата подоцна наречена Бела куќа.
1855.- Шкотскиот истражувач Дејвид Ливингстон ги открил водопадите на реката Замбези, именувани по англиската кралица Викторија.
1858.- Умрел Велшанецот Роберт Овен (Овен), социјалистички утопист и социјален реформатор, индустријалец кој го потрошил своето богатство обидувајќи се да спроведе проекти за социјални реформи.
1869.- По повеќе од десет години работа под раководство на Французинот Фердинанд де Лесепс (Фердинанд, Лесепс), бил отворен Суецкиот канал кој го поврзува Средоземното Море со Индискиот Океан.
1913.- Првите бродови поминаа низ Панамскиот канал, кој официјално беше отворен една година подоцна.
1917.- Умре францускиот скулптор Огист Роден, еден од најголемите уметници од крајот на 19 и почетокот на 20 век. Неговото дело ги обедини романтичниот дух и модерните стремежи и имаше пресудно влијание врз европската скулптура („Мислител“, „Бакнеж“, „Балзак“, „Граѓаните на Кале“, „Парите на пеколот“, „Вечниот идол“).
1938.- Умре хрватскиот политичар Анте Трумбиќ, кој заедно со Франо Шупил и Иван Мештровиќ беше главниот претставник на обединувањето на Хрватска со Србија и Црна Гора во заедничка држава. Бил претседател на Југословенскиот комитет од неговото формирање во 1915 година до неговото распуштање во декември 1918 година, кога било формирано Кралството на Србите, Хрватите и Словенците.
1947.- Отворена е пругата Шамац-Сараево, долга 242 километри, во чија изградба учествувале младински бригади од цела Југославија.
1954.- Египетскиот генерал Гамал Абдел Насер (Насер) стана шеф на државата по падот на претседателот Мохамед Нагиб (Нагиб), со кого во 1952 година го собори кралот Фарук I (Фарук).
1969.- СССР и САД започнаа разговори за ограничување на стратешкото оружје (СОЛ) во Хелсинки.
1971.- Револуционерната партија предводена од Тан Китикачорн изврши воен удар и ја презеде власта во Тајланд. Парламентот беше укинат, владата се распушти и уставот суспендиран.
1974.- На првите парламентарни избори во Грција по повеќе од десет години и седумгодишна воена диктатура, убедливо победи конзервативната партија Нова демократија на Константин Караманлис (Констанин).
1976.- Кина ја изведе најголемата нуклеарна експлозија во атмосферата.
1988.- Отстранувањето на високите функционери во Покраинскиот комитет на Сојузот на комунистите, Качуша Јашари и Азем Власи, предизвика масовни демонстрации на Албанците во Косово и штрајк на 1.000 рудари во рудникот Стари трг, кој започна во февруари 1989 година.
1989.- Демонстрациите во Прага за одбележување на денот во 1939 година кога Германците егзекутирале девет чешки студенти и ги затвориле чешките универзитети, се претвориле во протестен марш против социјалистичката влада. Полицијата жестоко реагираше, многумина беа уапсени, а 71 лице е повредено.
1989.- Во една од најголемите рударски несреќи во Србија, во јамата „Морава“ во рудниците за јаглен Алексинац загинаа 90 рудари.
1993.- Судии од 11 земји положија заклетва на првата седница на Меѓународниот кривичен трибунал на ОН во Хаг за поранешна Југославија, првиот трибунал за воени злосторства по Нирнберг и Токио, основан по Втората светска војна.
1996.- Во вториот круг од локалните избори во Србија, коалицијата на опозициските партии „Заедно“ победи во повеќето поголеми градови, вклучувајќи ги Белград, Ниш, Нови Сад и Крагуевац. Тоа беше прва победа на опозицијата од воведувањето на повеќепартискиот политички систем во 1990 година. Обидот на владата да ги фалсификува изборните резултати предизвика масовни тримесечни демонстрации.
1997.- Припадниците на најголемата египетска милитантна организација „Ал Гама ал Исламија“ убиле 58 странски туристи и четворица Египќани во близина на храмовите во Луксор.
1998.- Израелскиот Кнесет (парламент) со мнозинство гласови го ратификуваше „Патниот договор“ со кој се предвидуваше префрлање на дел од територијата окупирана во 1968 година на палестинската самоуправа.
2001.- Во Косово се одржаа првите парламентарни избори по доаѓањето на меѓународните сили во јуни 1999 година. Демократскиот сојуз на Косово на Ибрахим Ругова извојува убедлива победа, освојувајќи 45,6 отсто од гласовите. Српската коалиција „Повратак“ освоила 11,34 отсто од гласовите. На изборите учествуваа 63 отсто од Албанците и 56 отсто од Србите.
2003.- Србија и ги вратила на Хрватска матичните книги кои биле земени од делови на Хрватска кои биле под контрола на Србите во 1995 година.
2005.- На церемонија во Дејтон, САД, на поранешниот американски пратеник за Балканот, Ричард Холбрук, му беше врачена Дејтонската награда за мир, како признание за договорот со кој заврши војната во Босна и Херцеговина 10 години претходно.
2008.- Умре Ѓоко Вјештица, новинар и уредник, еден од основачите на Студио Б и долгогодишен водител на „Белградска разгледница“, утринската програма на радио станицата е.
2011.- Американскиот судија Теодор Мерон (Теодор) по вторпат ја презеде функцијата претседател на Меѓународниот трибунал во Хаг.
2013.- Сите 50 патници и членови на екипажот загинаа во авион кој се урна при слетувањето на аеродромот во градот Казан, во руската република Татарстан.
2015 – 32.658 луѓе беа убиени во терористички напади во 2014 година, а 18.111 во 2013 година. Бројот на терористички напади во 2014 година е зголемен за 80 отсто, а екстремистичките групи Исламска држава и Боко Харам се одговорни за половина од жртвите, соопшти Институтот за економија и мир.
2018 – Потонатиот брод на аргентинска подморница е пронајден во Атлантикот на длабочина од 870 метри по една година потрага. Подморницата со 44 членови на екипажот заплови на 15 ноември 2017 година.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хроника9 часаЕдногодишно бебе почина во кичевската болница, било донесено во тешка здравствена состојба, реанимација и медицинската помош не помогнале
-
Кичево1 денНоќеска во кичевски објект едно лице извршило напад врз малолетник, потоа и на неговиот татко
-
Хороскоп2 денаХороскоп за недела (23 ноември)
-
Хороскоп22 часаХороскоп за понеделник (24 ноември)
-
Македонија8 часа16 годишник од Охрид извршил обљуба врз 12 годишно девојче, видеото стигнало до уценувач
-
Македонија11 часаСе вози во „алкохолизирана“ состојба, МВР презеде мерки врз возачи на кои им е констатирано дека возеле под дејство на алкохол
