Следете не

На денешен ден

18 февруари – На денешен ден

Објавено пред

на

1405.- Татарскиот емир Тимур Ленк (Тамерлан), освојувачот на Персија, Индија, Месопотамија и поголемиот дел од Мала Азија, умрел за време на походот против Кина.

1455.- Почина италијанскиот сликар Фра Анџелико, доминикански монах, еден од најзначајните претставници на раната ренесанса. Негови најважни дела се фреските во манастирот Свети Марко во Фиренца и во Ватикан.

1478.- Братот на англискиот крал Едвард IV (Едвард), Џорџ, војводата од Кларенс (Џорџ, Кларенс), осуден за предавство, бил убиен во лондонската кула со давење во буре вино.

1546.- Умре германскиот верски реформатор Мартин Лутер (Лутер), монах од Августин, основач на протестантизмот во Германија, најважниот водач на европската црковна реформација. Во 1517 година, Лутер закова 95 тези за црковната реформа на вратата на катедралата во Витенберг и повика на јавна дебата, поради што беше екскомунициран од Католичката црква.

1564.- Умрел италијанскиот скулптор, сликар, архитект и поет Микеланџело Буонароти, заедно со Леонардо и Рафаел, најголемиот уметник на високата ренесанса. Креаторот на познатите фрески во Систинската капела и монументалните скулптури „Пит“, „Давид“, „Мојсеј“, беше погребан со највисоки почести во црквата Санта Кроче во Фиренца.

1861.- Првиот парламент на обединета Италија го прогласил сардинскиот крал Виторио Емануеле II (Виторио Емануеле) за крал на Италија.

1865.- Во американската граѓанска војна, флотата на Унијата го зазеде градот Чарлстон, Јужна Каролина, едно од најважните упоришта на јужните сили.

1900 – Започна битката кај Пардберг во која Бурите го претрпеа првиот голем пораз во војната со Британците. На крајот на февруари, 4.000 војници на Бур им се предадоа на британските трупи кои влегоа во Јоханесбург на крајот на мај и во Преторија во јуни.

1915.- Умре српскиот политичар, дипломат, филолог и историчар Стојан Новаковиќ, член на Српската кралска академија, еден од основачите на Напредната партија во 1880 година, кој како министер за образование спроведе реформи во образованието и го иницираше формирањето на Национална библиотека, музеј и Државна печатница. Ја напишал „Српска библиографија“ со список на сите српски книги објавени во 1741-1861 и 1868-76 година и неколку значајни дела од средновековната историја.

1932.- Роден е чешкиот филмски режисер Милош Форман, истакнат претставник на „новиот бран“ во чешката кинематографија. Се прослави со филмовите „Еден прелета над кукавичкото гнездо“, снимен по заминувањето во САД во 1967 година, добитник на пет Оскари, „Амадеус“, за кој доби и Оскар, „Коса“, „Соблекување“, Народот против Лери Флинт“.

1952.- Грција и Турција станаа членки на НАТО.

1956.- Умрел францускиот композитор Густав Шарпентие, кој во 1902 година го основал „Конзерваториумот Мими Пинсон“, посветен на музичкото образование на работниците. Се прославил со операта „Луиза“ (1900), со која се обидел да создаде натуралистички израз во операта. Познати се и неговите соло песни на стихови од Бодлер и Верлен.

1960.- Аргентина, Бразил, Мексико, Парагвај, Перу, Уругвај и Чиле постигнаа договор за основање на Латинска Американска асоцијација за слободна трговија.

1965.- Прогласена е независност на африканската држава Гамбија во рамките на Британскиот Комонвелт.

1967.- Умрел американскиот атомски физичар Роберт Опенхајмер (Опенхајмер), професор на Универзитетот во Калифорнија, водечки експерт за создавање на првата нуклеарна бомба во лабораторијата во Лос Аламос. Од 1953 година, во периодот на „Меккартизмот“, тој беше осомничен за одржување врски со комунистите и му беше забрането да работи во атомски програми. Тој беше рехабилитиран во 1963 година, а Комисијата за атомска енергија на САД му ја додели наградата Ферми.

1991.- Во терористички напад на Ирската републиканска армија (ИРА) на железничката станица Викторија во Лондон, едно лице загина, а најмалку 40 беа повредени во експлозија на поставена бомба.

1997.- Центарот за мини на ОН објави дека на територијата на Босна и Херцеговина има околу еден милион нагазни мини, а според податоците на Меѓународниот комитет на Црвениот крст, во периодот 1992-97 г. загинале околу 3.200 луѓе, од кои 686 биле деца.

2002.- Европската унија го одобри распоредувањето на полициските сили на земјите-членки на Унијата во Босна и Херцеговина, кои ќе ја заменат Меѓународната полиција на Обединетите нации (IPFT) која дејствуваше во БиХ врз основа на Дејтонскиот договор од 1995 година.

2002.- Пред Меѓународниот суд за воени злосторства во Хаг, започна доказната постапка против Слободан Милошевиќ по обвинението за злосторства извршени на Косово. Во текот на оваа постапка, која заврши на 13 септември, обвинителството изведе 145 сведоци.

2003.- Над 130 луѓе загинаа, а повеќе од 150 се повредени во пожар во метрото во јужнокорејскиот град Даегу.

2004 – Најмалку 200 луѓе загинаа, а повеќе од 400 беа повредени во експлозија на воз што превезуваше мешавина од нафта и хемиски супстанции во Иран.

2006.- Филмот „Hunchback“ на сараевскиот режисер Јасмила Жбаниќ е прогласен за најдобар на 56. Меѓународен филмски фестивал во Берлин.

2008 – Соединетите Американски Држави беа првите кои официјално го признаа Косово како суверена независна држава. Истиот ден независноста на Косово ја признаа Франција, Велика Британија, Германија и Италија.

2012.- На референдум, граѓаните на Летонија со големо мнозинство го отфрлија предлогот рускиот да стане втор официјален јазик во поранешната советска република.

2013 – Социјалистот Рафаел Кореа беше реизбран за претседател на Еквадор.

2014 – 13 лица ги загубија животите во конфликтот што настана откако украинската полиција со водени топови ги растера демонстрантите од централниот плоштад во Киев.

2018 – Патнички авион се урна во јужен Иран, при што загинаа сите 65 патници и членови на екипажот.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Култура8 минути

Денес е голем празник „Петровден“, утре „Павловден“ – ова се народните верувања за празниците, за многу години!

Денеска е Петровден, а утре Павловден, со кој се поврзани многу обичаи. Собор на 12 Апостоли – Павловден. Бидејќи претходниот...

Хороскоп12 часа

Хороскоп за сабота (12 јули)

Овен Не сте баш расположени, но наместо да бидете сами, поминувајте време со блиски луѓе, тоа ќе ве израдува. На...

Спорт13 часа

Синер и Алкараз во големото финале на Вимблдон во 2025 година

Јаник Синер ќе игра во своето прво финале на Вимблдон, откако успеа да го совлада Новак Ѓоковиќ во три сета...

Скопје14 часа

СВР Скопје лиши од слобода уште еден предизвикувач на пожар

Денеска (11.07.2025) полициски службеници од СВР Скопје во 18.30 часот, кај старата депонија во с.Огњанци го затекнале А. Ф. (61)...

Кичево17 часа

ТППЕ Кичево и денес интервенираа на опожарена куќа и плевна

Денес во 9 часот во ТППЕ Кичево било пријавено за настанат пожар на куќа и плевна во село Јагол кичевско....

Култура17 часа

Кичевската парохија истакна известување за Хиротонијата на идниот високопреосвештен Митрополит дебарско-кичевски г. Георгиј

Со благослов на Светиот Архиерејски Синод на Македонската Православна Црква – Охридска Архиепископија, а во духот на молитвено единство и...

Автомобили23 часа

ЕУ инвестира 852 милиони евра во фабрики за батерии за електрични возила – еве каде ќе се градат

Европската Унија започнува со значајна инвестиција во иднината на одржливиот транспорт. Европската комисија објави дека преку Фондот за иновации ќе...

Lifestyle23 часа

Топлотниот бран може да биде смртоносен за кучињата оставени во автомобил – еве како да ги заштитите

Во летните денови, температурите во автомобилите можат да достигнат опасно високо ниво за само неколку минути – и тоа е...

Магазин23 часа

OpenAI подготвува нов веб-прелистувач со интегриран ChatGPT – револуција во начинот на сурфање?

OpenAI работи на развој на сопствен веб-прелистувач кој би можел целосно да го промени начинот на кој ги користиме интернет...

Македонија1 ден

Лишен од слобода старец од тетовско, на нива запалил сува трева и отпадоци

На 10.07.2025 во 21.00 часот во близина на бензинска пумпа во Тетово, полициски службеници од СВР Тетово го лишиле од...

НАЈЧИТАНИ