Следете не

На денешен ден

18 јануари – На денешен ден

Објавено пред

на

1520.- Кралот на Данска и Норвешка Кристијан II ја освоил Шведска.

1535.- Шпанскиот конквистадор Франциско Пизаро ја основал Лима, сегашен главен град на Перу.

1654.- Водачот на запорожјските козаци, хетман Богдан Хмелницки, ја признал врховната власт на московскиот император. Ова ја обедини Украина со Русија, што ја предизвика Руско-полската војна (1654-67).

1689.- Роден е францускиот филозоф Шарл Луј де Секунд Монтескје. Автор е на капиталното дело „Духот на законот“, во кое ја разви теоријата за поделба на власта на законодавна, извршна и судска, што стана основа на парламентарната демократија.

1778.- Англискиот морепловец Џејмс Кук ги открил Хаваите, кои ги нарекол Сендвич Острови по Лорд Сендвич.

1871.- Во Салата на огледалата на Версајската палата, кралот Вилхелм I од Прусија бил прогласен за прв император на новата германска империја.

1882.- Роден е англискиот писател Ален Александар Милн, автор на популарните романи за деца „Кога бевме многу млади“, „Вини Пу“, „Куќата на Пуовиот агол“, „Сега сме шестмина“.

1904.- Роден е американскиот филмски актер со англиско потекло Арчибалд Александар Лич, познат како Кери Грант. Играше во комедии на Хауард Хокс, и толкуваше ликови улоги во филмовите на Алфред Хичкок (Хичкок) („Грозната вистина“, „Приказната за Филаделфија“, „Север-Северозапад“, „Држи го крадецот!“).

1909.- Роден е писателот Оскар Давичо, кој во 50-тите и 60-тите години значително влијаел на поезијата на Југославија. Бил и еден од најактивните и најистакнатите фигури во литературниот живот на Белград и Југославија (стихозбирки „Цреша на ѕидот“, „Настанјене очи“, романи „Песма“, „Бетон и свици“).

1919.- Францускиот премиер Жорж Клемансо ја отвори мировната конференција во Версај по завршувањето на Првата светска војна. Со мировниот договор потпишан на 28 јуни, Германија ја презеде одговорноста за војната, се обврза да плати воени репарации и и беше забрането да се вооружува. Беа создадени новите држави Полска, Унгарија, Чехословачка, Естонија, Летонија, Литванија и Кралството на Србите, Хрватите и Словенците.

1944.- По седумдневни жестоки борби, советските трупи во Втората светска војна ја прекинаа блокадата на Ленинград, каде за време на германската опсада од септември 1941 година, околу 620.000 луѓе умреа од исцрпеност и глад.

1974.- По седумдневни преговори, Египет и Израел потпишаа договор за раздвојување на воените сили долж Суецкиот канал.

1977.- Претседателот на Сојузниот извршен совет (Владата) на СФР Југославија, Џемал Биједиќ, неговата сопруга Разија и уште шест патници загинаа во авионска несреќа кај Сараево.

1977.- Во најтешката железничка несреќа во Австралија, 80 луѓе загинаа кога воз удри во бетонски мост во Сиднеј.

1989.- Четврти ден по ред, илјадници Чехословаци се собраа на централниот Вацлавски плоштад во Прага извикувајќи „Слобода“, „Вистина“ и „Човекови права“ во мирен протест против комунистичките власти.

1991.- Јорданскиот парламент ги осуди воздушните напади врз Ирак во операцијата „Пустинска бура“ и ги повика арапските и исламските земји да преземат акција против САД и нивните сојузници.

1996.- Пратеничката група на грчката владејачка партија, социјалистичката ПАСОК, го избра реформистот Костас Симитис за премиер, откако тешко болниот основач на ПАСОК Андреас Папандреу поднесе оставка.

1997.- Франц Враницки поднесе оставка од функцијата австриски канцелар, која ја извршуваше речиси 11 години.

1999.- Одлуката на владата на СР Југославија да го прогласи претставникот на ОБСЕ во Косово, Вилијам Вокер за „персона нон грата“ и да ѝ одбие дозвола на главниот обвинител на Меѓународниот трибунал за воени злосторства, Луиз Арбор, да влезе во СРЈ, дополнително ги заостри односите на Белград со меѓународната заедница.

2001.- САД ги укинаа санкциите кон СР Југославија воведени на почетокот на 1999 година поради политиката на режимот на Слободан Милошевиќ кон Албанците во Косово. Тогаш на американските компании им беше забрането да работат со СРЈ. Укинувањето на таа забрана и американските санкции ја отворија вратата за давање странски заеми на СРЈ.

2002.- Владата на Сиера Леоне објави крај на граѓанската војна во која загинаа 50.000 луѓе, главно цивили. Војната против Владата ја водеше Револуционерниот обединет фронт (РУФ), познат по својата бруталност.

2003.- Слободан Милошевиќ беше реизбран за претседател на Социјалистичката партија на Србија (СПС) на Шестиот вонреден конгрес, иако веќе беше во притвор во Хаг.

2005 – Европскиот производител на авиони „Ербас“ го претстави својот нов авион А380, најголемиот патнички авион некогаш направен, во Тулуз (Франција). Новиот двокатен авион има распон на крилата од 80 метри, опашка висока до седумкатна зграда и повеќе од 550 седишта. Во неговиот развој беа вложени 13 милијарди долари.

2009.- Премиерите на Русија и Украина, Владимир Путин и Јулија Тимошенко, постигнаа договор за испорака на гас за Украина и транспорт на руски гас до европските потрошувачи.

2015 – Една од најлошите епидемии на ебола во Западна Африка заврши во Мали, која однесе над 6.500 човечки животи.

2016.- Почина Мишел Турние, еден од големите француски писатели од втората половина на 20 век, добитник на наградата Гонкур за делото „Кралот на елфовите“.

2016.- Македонскиот претседател Ѓорѓе Иванов му го довери на Емил Димитриев мандатот за формирање преодна влада која ќе ги подготви вонредните парламентарни избори закажани за 24 април.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија4 часа

(ФОТО) Полицијата на РЦ Запад уапси двајца скопјани, кај нив се најдени шприцеви со течност и дрога

Денеска (10.09.2025) околу 11 часот, во струшкото село Луково, полициски службеници од Регионалниот центар за гранични работи Запад при Бирото...

Мобилни уреди6 часа

„Apple“ ја претстави новата серија на iPhone 17

Apple ја претстави новата серија iPhone 17. Почетната цена во САД за основниот модел изнесува 799 долари, додека за iPhone...

Македонија8 часа

(ВИДЕО) МВР: 23 нови мотоцикли и опрема за сообраќајната полиција, одлична меѓуинституџионална соработка со РСБСП

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и претседателот на Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот на патиштата, Горан Ангеловски денес...

Спорт9 часа

Македонија до 21 година вчера не ја искористи шансата со играч повеќе и загуби од Италија на стадионот „Петар Милошевски“ во Битола

Македонската фудбалска репрезентација до 21 година запиша нов пораз во квалификациите за Европското првенство, овојпат на домашен терен против силната...

Временска прогноза9 часа

Нестабилна воздушна маса од утре до понеделник носи нова дестабилизација на времето и пороен дожд

Под влијание на влажна и на нестабилна воздушна маса од запад  и од северозапад која е поврзана со фронаталната долина...

На денешен ден10 часа

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Хороскоп20 часа

Хороскоп за среда (10 септември)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

Македонија1 ден

Од вечерва поскапуваат горивата, ова е новата цена за литар

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-ЕV) и на Екстра лесното масло за домаќинство на...

Македонија1 ден

МВР со детали за тешката сообраќајка со мотоцикли на магистралниот пат Гостивар-Кичево вчера

На 08.09.2025 во 15:50 часот во ОВР Гостивар било пријавено дека на магистралниот пат Гостивар-Кичево, во близина на Мавровска крстосница,...

Спорт1 ден

Англиската репрезентација со четири победи вечерва со фаворитски статус во Белград пред Србија

Српската фудбалска репрезентација вечерва ќе биде домаќин на Англија во рамките на квалификациите за Светското првенство. Атмосферата на преполниот стадион...

НАЈЧИТАНИ