Следете не

На денешен ден

18 мај – На денешен ден

Објавено пред

на

1781.- Шпанците го погубија Тупак Амаруа II (Тупак), водач на востанието на Инките против шпанската власт, во Куско, Перу.

1799.- Умре францускиот драматург Пјер Бомарше, автор на комедии Севилскиот бербер и Бракот на Фигаро, инспирирани од Џоакино Росини и Волфганг, Моцарт.

1800.- Во Санкт Петербург умре рускиот војсководец и стратег Александар Суворов, кој се борел 55 години и водел вкупно 60 битки.

1803.- Британија и објави војна на Франција поради мешањето на Наполеон во Италија и Швајцарија.

1804.- Наполеон Бонапарта е прогласен за император на Франција и крунисан Наполеон I во декември.

1836.- Роден е австрискиот шаховски велемајстор Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион. Титулата светски шампион во шах ја освоил во 1886 година со победата во мечот со Јоханес Цукерторт.

1868.- Роден е рускиот цар Николај II Александрович Романов, последниот монарх на Русија, најстариот син на Александар III. Тој беше симнат од тронот во Октомвриската револуција во 1917 година, а беше погубен следната година заедно со членовите на семејството.

1872.- Роден е британскиот филозоф и математичар Бертранд Расел, основач и претседател на Меѓународниот кривичен трибунал за Виетнам. Бил ангажиран во борба за мир и разоружување, поради што двапати бил апсен. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1950 година.

1883.- Роден е германскиот архитект Валтер Гропиус, кој во 1919 година ја основал престижната архитектонска школа Баухаус во Вајмар, една од највлијателните во текот на 20 век.

1911.- Умре австрискиот композитор и диригент Густав Малер. Компонирал десет симфонии, циклуси соло песни за глас и оркестар.

1919.- Родена е британската примабалерина Маргот Фонтејн, една од најпознатите балерини на 20 век. Од 1962 година таа е партнер на прославениот Рудолф Нуреев.

1920.- Во Полска, во близина на Краков, е роден Карол Војтила, кој во 1978 година станал папа Јован Павле Втори, првиот неиталијански папа по 455 години.

1944.- Повеќе од 200.000 Татари беа протерани од Крим во Советскиот Сојуз под обвинение дека соработувале со Германците.

1954.- Стапува на сила Европската конвенција за човекови права.

1973.- Умрела американската пацифистка Жанет Ранкин, првата жена што станала член на американскиот Конгрес.

1974.- Индија го изврши својот прв нуклеарен тест во пустината Раџастан и стана шестата земја што изврши нуклеарна експлозија.

1988.- Советските трупи се повлекоа од Авганистан.

1992.- Високиот комесаријат за бегалци на ОН соопшти дека 1.300.000 луѓе ја напуштиле југословенската војна, што ја создала најголемата бегалска криза во Европа од Втората светска војна.

1995.- Умре рускиот балетан Александар Годунов, кој стекна светска слава по емигрирањето од СССР.

1996.- Романо Проди стана претседател на 55-та италијанска влада од Втората светска војна. Десет години подоцна (2006) Проди повторно стана претседател на 61-та италијанска влада.

1996.- Под притисок на меѓународната заедница, воениот водач на босанските Срби Радован Караџиќ поднесе оставка како претседател на Република Српска. Таа должност ја презеде поранешната потпретседателка на РС, Билјана Плавшиќ. Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг го обвини Караџиќ во ноември 1995 година за воени злосторства и геноцид.

1998.- Против Мајкрософт, најсилната софтверска компанија во светот, е поднесена тужба поради монопол.

1999.- Владата во Сиера Леоне и бунтовниците се договориле за прекин на огнот, со што завршиле седумгодишните брутални борби.

2000 – Советот за безбедност на ОН едногласно усвои ембарго за оружје против Етиопија и Еритреја како резултат на обновувањето на нивната двегодишна гранична војна.

2005.- Умре Френк Горшин, американски актер и голем имитатор.

2009.- Европскиот комесар за буџет и поранешна министерка за финансии Далија Грибаускаите стана првиот претседател на Литванија со победата на претседателските избори.

2009 – Неколку големи американски дневни весници или банкротираат или целосно се затвораат, како резултат на драматичните промени предизвикани од појавата на Интернет и избувнувањето на светската економска криза.

2010.- Американскиот претседател Барак Обама го потпиша Законот за слобода на печатот со цел да се обезбеди основа за поголема заштита на новинарите и слободниот печат ширум светот и да се идентификуваат земјите каде што овие принципи се прекршени. Законот го доби името по новинарот на Волстрит, Даниел Перл, кој беше убиен во 2002 година од екстремисти во Пакистан.

2011 – Меѓународниот трибунал за Руанда го осуди поранешниот генерал Августин Бизмунг на 30 години затвор за неговата улога во масовни убиства, особено на племето Тутси.

2014.- Почина српскиот писател, академик и прв претседател на Сојузна Република Југославија Добрица Ќосиќ. Неговите најпознати романи се: Сонцето е далеку, Време на смртта, Корени, Поделби, Време на злото и Време на моќта.

2018 – Авионска несреќа во Куба, кога авион со 113 патници и членови на екипажот се урна веднаш по полетувањето од меѓународниот аеродром во Хавана, при што загинаа 110 лица.

2018 – 17-годишен ученик е осомничен за напад на средно училиште во американскиот град Санта Фе во близина на Хјустон.

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (28 октомври)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.

1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.

1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.

1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.

1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.

1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.

1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.

1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.

1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.

1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.

1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.

1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.

1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.

1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.

1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.

1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.

1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.

1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.

1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.

1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.

2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.

2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.

2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.

2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.

2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.

2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.

2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.

2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.

2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.

2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.

2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија1 час

МВР: Сузбиена криминална група инволвирана во вршење на кривично дело криумчарење мигранти, поднесена кривична пријава

На 16.11.2025, по претходно добиени оперативни сознанија, Националната единица за сузбивање на криумчарење мигранти и трговија со луѓе при Сектор...

Култура2 часа

(ФОТО) Празничната убавина во чест на Христовиот војвода во славниот манастир на свети Георгиј во Рајчица

Денес во славниот манастир на свети Георгиј во Рајчица, каде што, во храмот на Победоносецот беше отслужена серадосна Божествена Евхаристија....

Македонија2 часа

Поскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, се зголемуваат за 1,00 ден/лит, во однос на малопродажните цени утврдени...

Скопје3 часа

Во СВР Скопје пријавено дека починат во својот дом бил пронајден 55-годишник од Драчево

На 16.11.2025 во 12:40 часот во СВР Скопје е пријавено дека во домот на подрачјето на Драчево пронајден е починат...

Македонија4 часа

Нелегално ја преминал границата „Ќафасан“, потоа превезувал огревно дрво без таблици и без документација

На 16.11.2025 во 21:00 часот во близина на струшкото село Радолишта, полициски службеници од Полициската станица за Граничен надзор Франгово...

Спорт5 часа

Важен натпревар, врвен судиски тим. Макеле ќе биде главен судија на Македонија – Велс во Кардиф

Македонската фудбалска репрезентација утре во Кардиф ќе настапи против Велс во дуел што ќе ја одреди екипата која ќе ја...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин5 часа

Голем број нови функции доаѓаат во One UI 8.5, вклучувајќи го и App Lock

One UI 8.5 носи значајни подобрувања, меѓу кои се враќањето на Smart Manager Center, воведувањето на App Lock, нови алатки...

ФОТО: Unsplash.com @ Babak Habibi ФОТО: Unsplash.com @ Babak Habibi
Магазин5 часа

Samsung планира 310 милијарди долари за вештачка интелигенција

Компанијата Samsung планира да инвестира 310 милијарди долари во технологија за развој на вештачка интелигенција во следните пет години, со...

Македонија6 часа

МВР: 10.210 сообраќајни прекршоци до сега во месец ноември, лишени од слобода 55 лицa за безобзирно управување на возило согласно член 297-а од Кривичниот законик

Во периодот од 01.11.2025-16.11.2025 како резултат на редовните сообраќајни контроли што ги реализираат полициските службеници од сите сектори за внатрешни...

Кичево7 часа

„ЕВН КЕЦ Кичево“ најави прекин на електрична енергија на овие локации, работите на терен се планирани за вторник и четврток

Како што информираат од ЕВН, поради зафати на електродистрибутивната мрежа 18.11 и 20.11 – вторник и четврток, „ЕВН КЕЦ Кичево“ ќе...

НАЈЧИТАНИ