На денешен ден
18 мај – На денешен ден

1781.- Шпанците го погубија Тупак Амаруа II (Тупак), водач на востанието на Инките против шпанската власт, во Куско, Перу.
1799.- Умре францускиот драматург Пјер Бомарше, автор на комедии Севилскиот бербер и Бракот на Фигаро, инспирирани од Џоакино Росини и Волфганг, Моцарт.
1800.- Во Санкт Петербург умре рускиот војсководец и стратег Александар Суворов, кој се борел 55 години и водел вкупно 60 битки.
1803.- Британија и објави војна на Франција поради мешањето на Наполеон во Италија и Швајцарија.
1804.- Наполеон Бонапарта е прогласен за император на Франција и крунисан Наполеон I во декември.
1836.- Роден е австрискиот шаховски велемајстор Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион. Титулата светски шампион во шах ја освоил во 1886 година со победата во мечот со Јоханес Цукерторт.
1868.- Роден е рускиот цар Николај II Александрович Романов, последниот монарх на Русија, најстариот син на Александар III. Тој беше симнат од тронот во Октомвриската револуција во 1917 година, а беше погубен следната година заедно со членовите на семејството.
1872.- Роден е британскиот филозоф и математичар Бертранд Расел, основач и претседател на Меѓународниот кривичен трибунал за Виетнам. Бил ангажиран во борба за мир и разоружување, поради што двапати бил апсен. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1950 година.
1883.- Роден е германскиот архитект Валтер Гропиус, кој во 1919 година ја основал престижната архитектонска школа Баухаус во Вајмар, една од највлијателните во текот на 20 век.
1911.- Умре австрискиот композитор и диригент Густав Малер. Компонирал десет симфонии, циклуси соло песни за глас и оркестар.
1919.- Родена е британската примабалерина Маргот Фонтејн, една од најпознатите балерини на 20 век. Од 1962 година таа е партнер на прославениот Рудолф Нуреев.
1920.- Во Полска, во близина на Краков, е роден Карол Војтила, кој во 1978 година станал папа Јован Павле Втори, првиот неиталијански папа по 455 години.
1944.- Повеќе од 200.000 Татари беа протерани од Крим во Советскиот Сојуз под обвинение дека соработувале со Германците.
1954.- Стапува на сила Европската конвенција за човекови права.
1973.- Умрела американската пацифистка Жанет Ранкин, првата жена што станала член на американскиот Конгрес.
1974.- Индија го изврши својот прв нуклеарен тест во пустината Раџастан и стана шестата земја што изврши нуклеарна експлозија.
1988.- Советските трупи се повлекоа од Авганистан.
1992.- Високиот комесаријат за бегалци на ОН соопшти дека 1.300.000 луѓе ја напуштиле југословенската војна, што ја создала најголемата бегалска криза во Европа од Втората светска војна.
1995.- Умре рускиот балетан Александар Годунов, кој стекна светска слава по емигрирањето од СССР.
1996.- Романо Проди стана претседател на 55-та италијанска влада од Втората светска војна. Десет години подоцна (2006) Проди повторно стана претседател на 61-та италијанска влада.
1996.- Под притисок на меѓународната заедница, воениот водач на босанските Срби Радован Караџиќ поднесе оставка како претседател на Република Српска. Таа должност ја презеде поранешната потпретседателка на РС, Билјана Плавшиќ. Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг го обвини Караџиќ во ноември 1995 година за воени злосторства и геноцид.
1998.- Против Мајкрософт, најсилната софтверска компанија во светот, е поднесена тужба поради монопол.
1999.- Владата во Сиера Леоне и бунтовниците се договориле за прекин на огнот, со што завршиле седумгодишните брутални борби.
2000 – Советот за безбедност на ОН едногласно усвои ембарго за оружје против Етиопија и Еритреја како резултат на обновувањето на нивната двегодишна гранична војна.
2005.- Умре Френк Горшин, американски актер и голем имитатор.
2009.- Европскиот комесар за буџет и поранешна министерка за финансии Далија Грибаускаите стана првиот претседател на Литванија со победата на претседателските избори.
2009 – Неколку големи американски дневни весници или банкротираат или целосно се затвораат, како резултат на драматичните промени предизвикани од појавата на Интернет и избувнувањето на светската економска криза.
2010.- Американскиот претседател Барак Обама го потпиша Законот за слобода на печатот со цел да се обезбеди основа за поголема заштита на новинарите и слободниот печат ширум светот и да се идентификуваат земјите каде што овие принципи се прекршени. Законот го доби името по новинарот на Волстрит, Даниел Перл, кој беше убиен во 2002 година од екстремисти во Пакистан.
2011 – Меѓународниот трибунал за Руанда го осуди поранешниот генерал Августин Бизмунг на 30 години затвор за неговата улога во масовни убиства, особено на племето Тутси.
2014.- Почина српскиот писател, академик и прв претседател на Сојузна Република Југославија Добрица Ќосиќ. Неговите најпознати романи се: Сонцето е далеку, Време на смртта, Корени, Поделби, Време на злото и Време на моќта.
2018 – Авионска несреќа во Куба, кога авион со 113 патници и членови на екипажот се урна веднаш по полетувањето од меѓународниот аеродром во Хавана, при што загинаа 110 лица.
2018 – 17-годишен ученик е осомничен за напад на средно училиште во американскиот град Санта Фе во близина на Хјустон.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Кичево8 часа
Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Хороскоп21 час
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Музика2 дена
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Временска прогноза2 дена
Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд
-
Скопје10 часа
Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет
-
Временска прогноза12 часа
Следната седмица вистинска промена на времето
-
Магазин1 ден
Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате