На денешен ден
18 март – На денешен ден

1229.- Римско-германскиот император Фредерик II бил крунисан за крал на Ерусалим за време на Шестата крстоносна војна. 1584.- Умрел рускиот цар Иван IV (Грозни), првиот руски владетел што бил крунисан за цар (1547). Успешно се борел против Татарите и извршил внатрешни реформи, но поради суровоста кон болјарите го добил прекарот Грозни. Во 1553 година ја изградил првата печатница во Русија, а во 1584 година, за да ја зајакне трговијата со Западна Европа, го изградил градот Архангелск на сливот на Северна Двина и Белото Море.
1768.- Умре Лоренс Стерн, англиска писателка со ирско потекло. Покажувајќи го „текот на мислата“ на своите херои, тој предвидуваше некои форми на проза на 20 век, па затоа се смета за претходник на Џејмс Џојс и Вирџинија Вулф.
1780.- Роден е Милош Обреновиќ, водач на Второто српско востание, обновувач на државноста на Србија. Српскиот принц од 1815 до 1839 година и од 1858 година до неговата смрт во 1860 година, ја добил Србија автономија во рамките на Отоманската империја (1830 година), а за себе и наследната титула принц. По востанието се борел за автономија преку дипломатски средства, во договор со Русија и Турците. Стана еден од најбогатите луѓе на Балканот со извозен монопол.
1848.- Во Милано избувнал бунт против Австрија, а австрискиот фелдмаршал Јохан Јозеф Радецки морал да ги повлече трупите од градот.
1871.- Работниците во Париз ја започнаа првата пролетерска револуција, позната како Париска комуна, која беше предводена од Француско-пруската војна. Вооружените работници, наречени „комунисти“, ја создадоа Националната гарда, Централниот комитет како врховен орган, распишаа избори и прогласија комуна. Востанието беше задушено кон крајот на мај.
1913.- Во Солун е убиен грчкиот крал Џорџ I од данско потекло, кој владеел со Грција од 1863 година.
1921.- Болшевиците го прекинаа воениот бунт во Кронштат, главната база на руската Балтичка флота. Кронштатските морнари и пристанишните работници, кои силно ја поддржаа Октомвриската револуција во 1917 година, се побунија против болшевичката влада кон крајот на февруари 1921 година, барајќи економски реформи.
1922.- Британските колонијални власти го осудија водачот на индиското движење за независност Махатма Ганди на шест години затвор поради кампања за граѓанска непослушност.
1948.- Советската влада утредента ги отповика воените експерти од Југославија и цивилите, што го означи првиот јавен знак за расколот меѓу југословенскиот комунистички водач Јосип Броз Тито и советскиот водач Јосиф Сталин.
1956.- Во егзил во САД умре Николај Велимировиќ, епископ охридски и Жичка, еден од водечките теолози на Српската православна црква. Неговите мошти беа пренесени во Србија во 1991 година.
1962.- Потпишани се Евискиот мировен договор со кој заврши осумгодишната војна за независност на Алжир од француската колонијална власт.
1965.- За време на летот на вселенскиот брод „Вашод 2“, советскиот космонаут Алексеј Леонов се симнал од леталото и станал првиот човек што „прошетал“ низ вселената.
1965.- Во Рим умре поранешниот египетски крал Фарук I, последниот египетски монарх.
1967.- Торискиот кањон исфрли 80.000 тони нафта на брегот на Велика Британија.
1970.- Генерал Лон Нол изврши државен удар во Камбоџа додека претседателот Нородом Сиханук ја посети Москва.
1980.- Умре германскиот филозоф Ерих Фром, чие дело се заснова на хуманистичките традиции на марксизмот и кој со анализа на причините за човечкото самоотуѓување, стекна голема популарност како психоаналитичар и хуманист. Ја посетил Југославија и го популаризирал „југословенскиот пат кон социјализмот“ во светот („Бегство од слободата“, „Човек за себе“, „Здраво општество“, „Марксова концепција за човекот“).
1983.- Во прогонство во Швајцарија умре поранешниот италијански крал Умберто II, последниот италијански монарх. Станал крал во мај 1946 година, по абдицирањето на неговиот татко Виторио Еменуеле, а абдицирал во јуни 1946 година, откако Италијанците на референдум гласале за републиката.
1993.- Српските сили ги блокираа хуманитарните конвои на ОН за Сребреница за време на војната во Босна и извршија еден од најтешките артилериски напади врз опколеното Сараево.
1994.- Босанската влада и Хрватска потпишаа договор во Вашингтон во присуство на американскиот претседател Бил Клинтон за муслиманско-хрватска федерација во БиХ, која подоцна стана еден од двата ентитета во поранешната југословенска Република БиХ со Дејтонскиот договор.
1999.- Косовските Албанци потпишаа мировен договор во Рамбује во близина на Париз, додека српската делегација го отфрли воениот дел од договорот. Шест дена подоцна, силите на НАТО започнаа воздушни операции над СР Југославија.
2000.- Во катастрофалната поплава во Мозамбик загинаа 700 луѓе, а околу два милиони останаа без покрив над главата.
2004 – Хашкиот трибунал го осуди пензионираниот адмирал на Југословенската народна армија (ЈНА) Миодраг Јокиќ на седум години затвор за гранатирање на Дубровник.
2006 – Стотици илјади луѓе ширум Франција протестираа против новиот Закон за работни односи, вршејќи притисок врз владата да го откаже.
2008.- Умре британскиот писател на научна фантастика Артур Кларк, автор на повеќе од сто книги за вселената, меѓу кои и „2001: Одисеја во вселената“, Науката и иднината. Добитник е на најважните награди на тоа поле („Хуго“ и „Небулозно“).
2014.- Во Кремљ беше потпишан договор меѓу Русија и Крим и Севастопол за влез на овие две области во Руската Федерација како рамноправни членки. На приговорите на Европа и Северна Америка дека Русија ги прекршува нормите на меѓународното право, рускиот претседател Владимир Путин во парламентот изјави дека Крим го искористил правото дадено на Косово.
2014.- Наркобосот Дарко Шариќ беше уапсен во заедничка акција на полицијата на Црна Гора и Србија, според потерницата издадена по него во декември 2009 година. Шариќ е уапсен во Јужна Америка, од каде е префрлен во Црна Гора, а потоа во Белград.
2018 – Владимир Путин го освои вториот последователен шестгодишен претседателски мандат во Русија со убедлива победа на изборите. Ова е воедно четврти мандат на Путин како претседател, каде што беше избран во 2000 и 2004 година, а потоа и во 2012 година.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за вторник (16 септември)
-
Хороскоп22 часа
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Скопје1 ден
(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!
-
Македонија1 ден
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Музика12 часа
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Временска прогноза2 дена
По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец
-
Свет1 ден
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија
-
Македонија1 ден
„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила