Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 19 февруари

Објавено пред

на

1473.- Роден е полскиот научник Николај Коперник, творец на хелиоцентричниот систем и основач на модерната астрономија. Неговите учења беа во спротивност со учењето на Црквата за земјата како центар на светот, поради што многу од неговите следбеници страдаа како жртви на католичката инквизиција. Во 1616 година, Католичката црква ги забранила сите дела засновани на коперниканските учења. Забраната беше укината во 1757 година.

1674.- Потпишан е Вестминстерскиот договор со кој заврши англо-холандската војна, а Нова Холандија (сега Њујорк) е припоена кон Англија.

1797.- Папата Пиј VI го потпишал Договорот од Торонто со Наполеон Бонапарта, според кој Болоња, Ромања и Ферара и припаѓаат на Франција.

1807.- Британска флота помина низ Дарданелите за да им се придружи на руските сили во војната против Турција.

1861.- Царот Александар II го укина крепосништвото во Русија со Царскиот манифест и Законот за правниот статус на селаните.

1918.- Советскиот Централен извршен комитет издаде декрет со кој се забранува приватна сопственост на земјиште, вода и природни ресурси.

1922.- Во Загреб излезе првиот број на весникот „Борба“, поддржан од илегалната Комунистичка партија на Југославија. Весникот бил забранет на 13 јануари 1929 година. Повторно бил објавен за време на Втората светска војна во Ужице на крајот на 1941 година и во Босанската Краина од октомври 1942 до февруари 1943 година. По војната продолжил да се издава во Белград како дневно.

1940.- Умрел српскиот политичар Љубомир Давидовиќ, еден од водачите на Радикалната партија на Србија до 1901 година и еден од основачите на Независната радикална партија во 1902 година. Од 1919 година бил претседател на новоформираната Демократска партија, претседател на југословенската влада. (1919 и 1924 г.), а од 1929 г. лидер на здружената опозиција.

1942.- Јапонските авиони го бомбардираа градот Дарвин и блиската воена база во првиот напад на Австралија во Втората светска војна. Во нападот загинаа 243 Австралијци, потонаа осум бродови и беа уништени 23 авиони.

1945.- Американските трупи слетаа на тихоокеанскиот остров Иво Џима во Втората светска војна. Во борбите кои траеја до 26 март, кога Јапонците се предадоа, загинаа повеќе од 6.800 Американци.

1951.- Умре францускиот писател Андре Жид, една од најконтроверзните и највлијателните личности во француската литература во 20 век. Романсиер, есеист, критичар, ја добил Нобеловата награда за литература во 1947 година, а во 1952 година неговите дела биле вклучени во листата на забранети книги на Ватикан („Фалсификувани фалсификатори“, „Ватикански визби“, „Пасторална симфонија“).

1952.- Умре норвешкиот писател Кнут Хамсун, добитник на Нобеловата награда за литература во 1920 година, кој за време на Втората светска војна, како симпатизер на Квислинг и нацистичка Германија, ја загуби својата популарност, а неговите читатели му враќаа книги по пошта. По војната, веќе во длабока старост, тој е осуден на висока парична казна за соработка со окупаторот („Глад“, „Тава“, „Тава“, „Плодови на земјата“).

1959.- Во Лондон беше потпишан договор за независност од страна на Велика Британија, Грција и Турција, со што заврши востанието против британската колонијална власт.

1977.- Во Букурешт е потпишан југословенско-романскиот договор за понатамошно заедничко користење на Дунав и изградба на хидроцентралата Џердап 2. 1991.- Борис Елцин побара оставка од советскиот претседател Михаил Горбачов, тврдејќи дека ги жртвувал реформите за да ја зголеми личната моќ.

1992.- Во Јужна и Северна Кореја стапи на сила забраната за нуклеарно оружје на Корејскиот полуостров.

1993.- Од 1.500 патници и членови на екипажот на ферибот потонати во бура кај брегот на Хаити, 285 се спасени.

1997.- Умре кинескиот државник Денг Ксијаопинг, кој како лидер на Кина ја водеше земјата во политичките и економските реформи од 1978 година. Тој поднесе оставка од власта во 1990 година, но до неговата смрт имаше одлучувачко влијание во пост-маоистичката Кина.

1999.- Убиен е ирачкиот шиитски верски водач Големиот ајатолах Мохамед Садек (Мохамед Садек), заедно со неговите два сина.

2002.- По убиството на шесте израелски војници, израелските сили го нападнаа штабот на палестинскиот лидер Јасер Арафат во Газа. Во нападот загинаа 15 Палестинци. 2003.- Меѓународниот кривичен трибунал за Руанда го осуди адвентистичкиот свештеник Елизафан Нтакирутина на 10 години и неговиот син д-р Жирар на 25 години затвор за геноцид и злосторства против човештвото во таа земја. Ова е прва пресуда на Трибуналот за еден свештеник.

2003.- Мунир Ел Мотасадеку, соучесник во терористичките напади во Њујорк на 11 септември 2001 година, е осуден на 15 години затвор во Германија.

2008.- Кубанскиот претседател Фидел Кастро, легенда на кубанската револуција и светска политичка фигура, поднесе оставка од водечките позиции во земјата на која беше од 1959 година. Кастро е отсутен од јавноста од јули 2006 година поради здравствени причини. За шеф на државата е избран неговиот брат Раул Кастро.

2008.- Една од најпознатите балерини на 20 век, долгогодишна примабалерина на театарот Бољшој, Наталија Бесмертнова, почина во Москва на 67-годишна возраст.

2013.- Осум маскирани лица извадија дијаманти вредни 37 милиони евра од багажникот на патнички авион на меѓународниот аеродром во Брисел. Еден од најголемите грабежи на дијаманти во последните години заврши без испукан истрел.

2013.- На 53-годишна возраст во Белград почина филмскиот режисер, сценарист, критичар и филмски историчар Динко Туцаковиќ. Бил програмски директор на Југословенската кинотека, претседател на Советот на ФЕСТ и филмски критичар на списанието Време. Туцаковиќ има објавено неколку книги од областа на филмот, меѓу кои „Тајниот живот на филмот“ и „Странци во рајот“.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Lifestyle50 минути

Фикусот не ви успева: најчестите грешки и како да ги избегнете

Фикусот е едно од најпопуларните собни растенија – изгледа прекрасно, освежува секоја просторија и создава чувство на природна хармонија. Но,...

Lifestyle55 минути

Три едноставни решенија за ослободување од муви

Со зголемувањето на температурите, мувите стануваат сè почести гости во нашите домови и дворови. Тие се досадни, слетуваат на храната...

Lifestyle1 час

Ако сакате да изгледате помлади за само 30 дена – воведете ги овие 5 навики

Без скапи препарати, агресивни третмани и нереални ветувања. Овие едноставни навики нема да ви ги избришат годините, но ќе ви...

Автомобили1 час

Рекордна продажба на електрични возила во Европа

Западна Европа забележа рекорден број на нови регистрации на електрични автомобили во вториот квартал. Речиси 600.000 електрични возила на батерии...

Магазин1 час

5-те најважни криптовалути што треба да ги знаете (освен Bitcoin и Ethereum)

Постојат неколку криптовалути што вреди да се запознаат, а кои не се ниту Bitcoin ниту Ethereum.За разлика од средината на...

Магазин1 час

iPhone 17 Air ќе биде поблиску до Pro моделите по перформанси

iPhone 17 Air ќе биде поблиску до Pro моделите по перформанси Apple подготвува големи промени со претстојната iPhone 17 серија,...

Автомобили1 час

Кои се последиците од возење автомобил со скоро празен резервоар

Возењето со скоро празен резервоар е навика што може сериозно да му наштети на вашиот автомобил. Освен што постои ризик...

Мобилни уреди2 часа

„Samsung Galaxy S25“ водечки мобилен уред на глобалниот пазар на премиум смартфони

Од својата презентација на пазарот на почетокот од годинава, серијата „Samsung Galaxy S25“ се етаблира како водечки играч на глобалниот...

Временска прогноза3 часа

Се чини полека летните горештини попуштаат, денес повторно нестабилно си повремен пороен дожд во попладневните часови

Денес (понеделник 18 август) ни следува ново невреме во повеќе делови од Република Македонија. Државата ќе биде под влијание на...

Македонија4 часа

Денес во Штип, Македонската Армија одбележува 33 години од своето формирање, три децении исполнети со професионализам, посветеност и храброст

Денес, во касарната „Јане Сандански“ во Штип, ќе се одржи централната прослава по повод 33-годишнината од формирањето на Армијата на...

НАЈЧИТАНИ