Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 19 февруари

Објавено пред

на

1473.- Роден е полскиот научник Николај Коперник, творец на хелиоцентричниот систем и основач на модерната астрономија. Неговите учења беа во спротивност со учењето на Црквата за земјата како центар на светот, поради што многу од неговите следбеници страдаа како жртви на католичката инквизиција. Во 1616 година, Католичката црква ги забранила сите дела засновани на коперниканските учења. Забраната беше укината во 1757 година.

1674.- Потпишан е Вестминстерскиот договор со кој заврши англо-холандската војна, а Нова Холандија (сега Њујорк) е припоена кон Англија.

1797.- Папата Пиј VI го потпишал Договорот од Торонто со Наполеон Бонапарта, според кој Болоња, Ромања и Ферара и припаѓаат на Франција.

1807.- Британска флота помина низ Дарданелите за да им се придружи на руските сили во војната против Турција.

1861.- Царот Александар II го укина крепосништвото во Русија со Царскиот манифест и Законот за правниот статус на селаните.

1918.- Советскиот Централен извршен комитет издаде декрет со кој се забранува приватна сопственост на земјиште, вода и природни ресурси.

1922.- Во Загреб излезе првиот број на весникот „Борба“, поддржан од илегалната Комунистичка партија на Југославија. Весникот бил забранет на 13 јануари 1929 година. Повторно бил објавен за време на Втората светска војна во Ужице на крајот на 1941 година и во Босанската Краина од октомври 1942 до февруари 1943 година. По војната продолжил да се издава во Белград како дневно.

1940.- Умрел српскиот политичар Љубомир Давидовиќ, еден од водачите на Радикалната партија на Србија до 1901 година и еден од основачите на Независната радикална партија во 1902 година. Од 1919 година бил претседател на новоформираната Демократска партија, претседател на југословенската влада. (1919 и 1924 г.), а од 1929 г. лидер на здружената опозиција.

1942.- Јапонските авиони го бомбардираа градот Дарвин и блиската воена база во првиот напад на Австралија во Втората светска војна. Во нападот загинаа 243 Австралијци, потонаа осум бродови и беа уништени 23 авиони.

1945.- Американските трупи слетаа на тихоокеанскиот остров Иво Џима во Втората светска војна. Во борбите кои траеја до 26 март, кога Јапонците се предадоа, загинаа повеќе од 6.800 Американци.

1951.- Умре францускиот писател Андре Жид, една од најконтроверзните и највлијателните личности во француската литература во 20 век. Романсиер, есеист, критичар, ја добил Нобеловата награда за литература во 1947 година, а во 1952 година неговите дела биле вклучени во листата на забранети книги на Ватикан („Фалсификувани фалсификатори“, „Ватикански визби“, „Пасторална симфонија“).

1952.- Умре норвешкиот писател Кнут Хамсун, добитник на Нобеловата награда за литература во 1920 година, кој за време на Втората светска војна, како симпатизер на Квислинг и нацистичка Германија, ја загуби својата популарност, а неговите читатели му враќаа книги по пошта. По војната, веќе во длабока старост, тој е осуден на висока парична казна за соработка со окупаторот („Глад“, „Тава“, „Тава“, „Плодови на земјата“).

1959.- Во Лондон беше потпишан договор за независност од страна на Велика Британија, Грција и Турција, со што заврши востанието против британската колонијална власт.

1977.- Во Букурешт е потпишан југословенско-романскиот договор за понатамошно заедничко користење на Дунав и изградба на хидроцентралата Џердап 2. 1991.- Борис Елцин побара оставка од советскиот претседател Михаил Горбачов, тврдејќи дека ги жртвувал реформите за да ја зголеми личната моќ.

1992.- Во Јужна и Северна Кореја стапи на сила забраната за нуклеарно оружје на Корејскиот полуостров.

1993.- Од 1.500 патници и членови на екипажот на ферибот потонати во бура кај брегот на Хаити, 285 се спасени.

1997.- Умре кинескиот државник Денг Ксијаопинг, кој како лидер на Кина ја водеше земјата во политичките и економските реформи од 1978 година. Тој поднесе оставка од власта во 1990 година, но до неговата смрт имаше одлучувачко влијание во пост-маоистичката Кина.

1999.- Убиен е ирачкиот шиитски верски водач Големиот ајатолах Мохамед Садек (Мохамед Садек), заедно со неговите два сина.

2002.- По убиството на шесте израелски војници, израелските сили го нападнаа штабот на палестинскиот лидер Јасер Арафат во Газа. Во нападот загинаа 15 Палестинци. 2003.- Меѓународниот кривичен трибунал за Руанда го осуди адвентистичкиот свештеник Елизафан Нтакирутина на 10 години и неговиот син д-р Жирар на 25 години затвор за геноцид и злосторства против човештвото во таа земја. Ова е прва пресуда на Трибуналот за еден свештеник.

2003.- Мунир Ел Мотасадеку, соучесник во терористичките напади во Њујорк на 11 септември 2001 година, е осуден на 15 години затвор во Германија.

2008.- Кубанскиот претседател Фидел Кастро, легенда на кубанската револуција и светска политичка фигура, поднесе оставка од водечките позиции во земјата на која беше од 1959 година. Кастро е отсутен од јавноста од јули 2006 година поради здравствени причини. За шеф на државата е избран неговиот брат Раул Кастро.

2008.- Една од најпознатите балерини на 20 век, долгогодишна примабалерина на театарот Бољшој, Наталија Бесмертнова, почина во Москва на 67-годишна возраст.

2013.- Осум маскирани лица извадија дијаманти вредни 37 милиони евра од багажникот на патнички авион на меѓународниот аеродром во Брисел. Еден од најголемите грабежи на дијаманти во последните години заврши без испукан истрел.

2013.- На 53-годишна возраст во Белград почина филмскиот режисер, сценарист, критичар и филмски историчар Динко Туцаковиќ. Бил програмски директор на Југословенската кинотека, претседател на Советот на ФЕСТ и филмски критичар на списанието Време. Туцаковиќ има објавено неколку книги од областа на филмот, меѓу кои „Тајниот живот на филмот“ и „Странци во рајот“.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп4 часа

Хороскоп за сабота (13 декември)

ОВЕН Направете планови за работа што ќе бара вистински професионалци, веројатно луѓе постари од вас. Без разлика на кој пол...

Кичево6 часа

(ВИДЕО) На голема радост на дечињата, ООУ „Кузман Јосифоски-Питу“ – Кичево блесна во украсна новогодишна бајка

Во рамки на денешниот ден заврши и предновогодишното украсување на училиштето. Благодарение на наставниот колегиум и директорот, ова училишно катче...

Македонија12 часа

Се намалува малопродажната цена на Мазутот, бензините и дизелот остануваат со иста цена за литар

Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 1,089 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Хроника12 часа

Денеска млад жител на Скопје бил пронајден починат во напуштена куќа, вчера имало уште еден случај пријавен до СВР Скопје..

Ноќеска, на 12.12.2025 околу 00:20 часот во СВР Скопје е пријавено дека во напуштена куќа на подрачјето на Центар е...

Кичево13 часа

Вчера вечер во кичевски угостителски објект бил нарушен јавниот ред и мир со физичка пресметка на четворица жители на град Кичево

На 11.12.2025 во 23:00 часот во ОВР Кичево е пријавено дека во угостителски објект, на ул. „Маршал Тито“ во Кичево...

Спорт13 часа

Во просториите на ФФМ работен состанок одржа комисијата за избор на нов селектор на фудбалската репрезентација, изборот ќе се знае до 25 декември

Комисијата за избор на нов селектор на македонската А-репрезентација, во состав на Масар Омерагиќ претседател на ФФМ, Горан Пандев директор...

Социјални мрежи15 часа

„Инстаграм“ за минатиот месец е водечка апликација по превземања на мобилните телефони, за септември на прво место беше „ChatGPT“

Мобилните апликации денес се неизбежен дел од нашата секојдневна рутина и заземаат голем дел од времето што го минуваме пред...

Македонија16 часа

(ВИДЕО) МВР: Расчистено убиство во гостиварско, поднесена кривична пријава

СВР Тетово – Надворешната канцеларија за криминалистички работи Гостивар поднесе кривична пријава против С.М.(53) од с.Неготино, општина Врапчиште, поради постоење...

Кичево17 часа

Финишираат подготовките за овогодинешниот Хуманитарен „Божиќен Базар“ во Кичево, период на многу забава, радост и среќа

Месец јануари ќе започне долгоочекуваниот „Божиќен Базар“ 2026, кој функционира долго време поради неговиот карактер и хуманитарна мисија. Предмалку побаравме...

Временска прогноза18 часа

Ладно на утро со температури под нулата

Влијанието на силниот Антициклон кој се протега од југ и кај нас условува да имаме стабилно суво и претежно сончево...

НАЈЧИТАНИ