На денешен ден
19 јуни – На денешен ден

1566.- Роден е кралот Џејмс Стјуарт, кој ја наследил шкотската круна како Џејмс VI во 1567 година по абдикацијата на неговата мајка Мери Стјуарт. По смртта на англиската кралица Елизабета во 1603 година, тој стана крал на Англија и на тој начин ги обедини круните на Англија, Ирска и Шкотска под негова власт.
1623.- Роден е францускиот математичар, физичар и филозоф Блез Паскал. Конструирал еден од првите калкулатори и значајно придонел за развојот на математичките теории, особено теоријата на веројатност.
1846.- Во Њу Џерси се одигра првиот воспоставен безбол натпревар.
1862.- Американскиот Конгрес го забрани ропството во САД.
1867.- Републиканците, следбеници на Пабло Хуарез, го погубија Максимилијан I кога Луј Наполеон III го прогласи за император на Мексико во 1864 година.
1885.- Во Њујорк пристигна Статуата на слободата, подарок од Франција.
1885.- Роден е српскиот композитор и диригент Стеван Христиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, еден од основачите на Музичката академија во Белград, раководител на Белградската филхармонија, директор на белградската опера и прв претседател на југословенските композитори. Здружението („Охридска легенда“), „Рапсодија“).
1886.- Роден е српскиот сликар Јован Бијелиќ, член на Српската академија на науките, еден од најзначајните југословенски уметници меѓу двете светски војни („Портрет на девојка“, „Капач“, „Двор“, „Женски акт“ , „Женски акт“, „Сараево“, „Портрет на старица“).“).
1897.- Умре англискиот капетан Чарлс Канингем Бојкотирам. Овој тип на отпор подоцна беше именуван по неговиот бојкот.
1906.- Роден е британскиот физиолог и биохемичар со руско потекло Ернст Борис Чејн. Тој ја сподели Нобеловата награда за медицина со откривањето на пеницилин во 1945 година со Александар и Хауард Волтер Флори.
1908.- Со пристигнувањето на бродот „Касато Мару“ во пристаништето Сантос со 168 јапонски семејства, започна имиграцијата на Јапонци во Бразил.
1937.- Умре шкотскиот писател Џејмс Метју Бари, автор на приказните за Петар Пан.
1944.- Американските сили го окупираа островот Саипан во Пацификот за време на Втората светска војна, каде Јапонците ја имаат една од најголемите поморски бази.
1947.- Роден е индискиот писател Салман Ружди кога иранскиот верски водач ајатолахот Хомеини во 1989 година беше осуден на смрт поради навреда на исламот во неговата книга Сатански стихови. Оттогаш до 2000 година, кога Ружди се преселил во Њујорк, живеел во Велика Британија под заштита на Скотланд Јард.
1953.- Јулиус и Етел Розенбарг, осудени за шпионажа за СССР, беа погубени на електричен стол во затворот Синг-Синг.
1961.- Кувајт, кој е британски протекторат од 1899 година, стекна целосна независност.
1961.- Откривањето на натписот со името на Понтиј Пилат при ископувањето на римскиот храм во Цезареја (Израел), за прв пат најде докази дека тој постоел.
1965.- Воен удар го собори алжирскиот претседател Ахмед Бен Бела со воен удар.
1970.- Советскиот вселенски брод Сојуз-9 постави нов рекорд во траење од 17 дена, 16 часа и 59 минути.
1975.- Генералниот секретар на ОН Курт Валдхајм ја отвори првата светска конференција за статусот на жената во Мексико Сити.
1987.- Во експлозија во гаража во стоковна куќа во Барселона загинаа 12, а повеќе од 30 беа повредени. Одговорноста ја презеде баскиската сепаратистичка организација ЕТА.
1988.- Во експлозија на бомба во близина на индискиот град Курукшетра загинаа 15, а 25 беа повредени.
1993.- Умре англискиот писател Вилијам Голдинг, добитник на Нобеловата награда за литература во 1983 година („Ореди на навигација“, „Господар на мувите“, „Слободен пад“).
1995.- Чеченските бунтовници ослободија 1.500 заложници, држени шест дена и ја напуштија болницата во јужниот руски град Будионовск, откако беше договорен прекин на огнот со руските власти и продолжија мировните преговори за Чеченија.
1999.- Знамето на ОН е подигнато во командната зграда на Приштинскиот корпус на Југословенската армија во Приштина, кога југословенската армија се повлекува и мировниците на ОН (КФОР) ја преземаат контролата врз српската покраина Косово.
2000.- Британските цариници пронајдоа 58 тела на кинески илегални имигранти во камион-ладилник во пристаништето Довер.
2003.- Турскиот парламент усвои пакет реформи за човековите права, последен во серијата закони со цел подобрување на шансите на Турција за пристапување во Европската унија.
2004 – Саудиска Арабија соопшти дека Абдулазиз ал-Мокрин (Могрин) бил убиен во судир меѓу безбедносните сили и терористите кога се сметал за водач на Ал Каеда во земјата и тројца негови помошници. Конфликтот избувна неколку часа откако терористите на својата веб-страница објавија фотографија од отсечената глава на киднапираниот американски инженер Пол М. Џонсон Џуниор.
2006.- За прв пат во историјата на Англиканската црква, Епископската црква на САД избра жена бискуп, Кетрин Џеферс.
2007.- Канадската чартер авиокомпанија Skyservice Airlines лета од Торонто до Белград по 15 години прекин на директниот воздушен сообраќај меѓу Србија и Канада.
2013.- Умре Јула Хорн, поранешна унгарска социјалистичка премиерка, позната како еден од комунистичките лидери кои ја пробија „железната завеса“ во летото 1989 година.
2014 – Шпанскиот крал Хуан Карлос I абдицира во корист на неговиот син принцот Фелипе. Хуан Карлос беше на тронот 39 години, а на тронот дојде по смртта на диктаторот Франциско Франко во ноември 1975 година.
2017.- Францускиот премиер Едуар Филип по вторпат доби мандат да формира влада по парламентарните избори во таа земја.
2021 година – Ебрахим Раиси убедливо победи на претседателските избори во Иран. Амнести интернешенел повика на истрага против Раиси за „злосторства против човештвото“, обвинувајќи го дека е член на комисија која киднапирала и егзекутирала илјадници политички дисиденти во 1988 година без судска одлука.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Спорт2 дена
(ФОТО) Кичевски „ФК Напредок“ ги наполни трибините со љубители на фудбалот, а играчите им возвратија со победа за почеток на сезоната
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (15 септември)
-
Хороскоп11 часа
Хороскоп за вторник (16 септември)
-
Магазин2 дена
Microsoft потсетува: Остануваат само 30 дена…
-
Магазин2 дена
iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26 и macOS 26 пристигнуваат на 15 септември – компатибилни уреди и нов дизајн
-
Македонија21 час
Од ноќеска цените на горивата се намалуваат
-
Временска прогноза1 ден
Од денес ќе дува засилен ветер од северен правец, додека времето ќе биде стабилно
-
Здравје и убавина21 час
Единствен рецепт за појак имунитет