На денешен ден
19 март – На денешен ден
1563.- Со мировен договор во Амбоаз заврши првата верска војна во Франција, по која на Хугенотите (протестантите) им беше дадена ограничена верска слобода. Војните на Хугенотите ја распаднаа Франција повеќе од 30 години.
1628.- Во САД е основана британска колонија Масачусетс.
1796 – Француската Република донесе декрет за слобода на печатот.
1812.- Шпанскиот парламент усвои либерален устав во Кадиз кој стана идеал на слободоумните аспирации на буржоазијата во европските земји. По враќањето на тронот во 1813 година, кралот Фердинанд VII го укина Уставот и го врати феудално-апсолутистичкиот поредок, но по избувнувањето на востанието во 1820 година, тој беше принуден да го врати на сила.
1813.- Роден е Дејвид Ливингстон, шкотски мисионер и истражувач на Африка, кој ги открил Викторините водопади во 1855 година. Тој беше првиот што ја истражуваше пустината Калахари, басенот на реката Замбези и изворот на реката Конго. Како најголем британски истражувач на Африка, тој беше погребан во Вестминстерската катедрала во Лондон.
1861.- По долгогодишни борби, Британците го задушија бунтот на домородното население Маори од Нов Зеланд и се повлекоа во внатрешноста на земјата.
1872.- Роден е рускиот балетски кореограф Сергеј Павлович Дијагилев, основач на групата „Руски балет“, која со голем успех настапувала од 1909 до 1929 година.
1920.- САД одбија да го потпишат Версајскиот договор по Првата светска војна и се приклучија на Друштвото на народите поради страв дека ќе бидат вовлечени во војната во случај на напад врз член на Лигата.
1930.- Умре англискиот државник Артур Џејмс Балфур, премиер на Велика Британија 1902-1906 година. Како министер за надворешни работи, тој во 1917 година објави план за создавање национална држава на Евреите во Палестина (Балфуровата декларација).
1945.- Британија ја призна владата на Демократска Федеративна Југославија, предводена од Јосип Броз Тито. DFJ подоцна беше признат од Соединетите Држави (18 март) и СССР (29 март).
1950.- Умре американскиот писател Едгар Рајс Бароуз, автор на авантуристички романи за Тарзан.
1970.- Шефовите на влади на источна и западна Германија Вили Брант и Вили Стоф се сретнаа во Ерфурт. Тоа беше прва средба на високи претставници на двете земји по поделбата на Германија во 1949 година.
1977.- Претседателот на Конго Мариен Нгуаби е убиен во неговата резиденција во Бразавил. Поранешниот шеф на државата Алфонс Масабма Дебат беше обвинет за убиство, а потоа и егзекутиран. Воената хунта ја презеде власта, а во април 1977 година за претседател беше прогласен полковникот Јоаким Јомби Опанго.
1978.- Израелската армија го окупира поголемиот дел од јужен Либан.
1991.- Народното собрание на Србија ги презеде овластувањата на распуштеното Собрание на Косово и го разреши Риза Сапунџија, член на Претседателството на СФР Југославија од Косово.
1994.- Владините сили на Пном Пен го окупираа градот Паилин во источна Камбоџа, главно упориште на маоистичкото герилско движење, Црвените Кмери.
1994.- Во експлозија на бомба во близина на главниот град на Азербејџан, Баку, загинаа 12, а повеќе од 50 беа повредени.
1996.- Полицијата на Федерацијата на БиХ влезе во Грбавица, последната сараевска општина која ја држат српските сили за време на војната во Босна. Со ова се заокружува трансферот на власта во општините во Сараево, кои според Дејтонскиот договор и припаѓаа на Федерацијата БиХ. Најголем дел од српското население ја напуштило Грбавица два дена порано, а според Ифор, за време на трансферот на власта од Сараево емигрирале 60.000 Срби.
1996.- Во пожар во дискотека во главниот град на Филипините, Манила, загинаа 150 луѓе.
1997.- Умре американскиот сликар со холандско потекло Вилем де Кунинг, основачот на апстрактниот експресионизам, кој го трансформираше сликарството во САД во 1940-тите.
1999.- Во експлозија на бомба во близина на пазарот во јужниот руски град Владикавказ загинаа повеќе од 50 луѓе.
1999.- По неуспешните разговори меѓу Србите и косовските Албанци во Париз, американскиот претседател Бил Клинтон рече дека „прагот е надминат“ и дека косовскиот проблем ги загрозува државните интереси на САД. Дипломатите од западните земји почнаа да го напуштаат Белград, а меѓународните верификатори почнаа да го напуштаат Косово.
2001.- Социјалистот Бертранд Деланое победи на изборите и стана првиот левичарски градоначалник на Париз.
2002 – Зимбабве е суспендиран од Комонвелтот на една година.
2006.- Илјадници демонстранти се собраа на големиот плоштад во белорускиот главен град Минск, одбивајќи да ги признаат резултатите од третите претседателски избори, на кои Александар Лукашенко победи по трет пат, продолжувајќи го неговото 12-годишно владеење.
2008.- Првата жена во историјата на Пакистан е избрана за претседател на Собранието, д-р Фехмида Мирза, од Пакистанската народна партија.
2011.- Започна воената операција на меѓународните сили во Либија наречена „Одисеја зора“, под команда на американскиот адмирал Семјуел Џеј Локлир.
2012.- Почина премиерката на Советот на Владата на Србија за борба против корупцијата, Верица Бараќ.
2014.- Претседателот на Демократската партија на Србија, Воислав Коштуница, поднесе оставка од својата партиска функција, бидејќи неговата партија ДСС, за прв пат од основањето во 1992 година, не го освои потребниот број гласови за влез во српскиот парламент.
2019 година – Циклонот Идаи во Источна Африка уби 760 луѓе во Мозамбик, Зимбабве и Малави.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хороскоп1 денХороскоп за сабота (22 ноември)
-
Спорт1 денУтре во Кичево, „ФК Напредок“ го дочекува „ФК Џепчиште“ во третата македонска фудбалска лига запад во претпоследното коло од есенскиот дел
-
Македонија2 денаАМСМ: Една коловозна лента во правец Охрид-Св.Наум има вода, сообраќајот се пренасочува по лева коловозна лента
-
Македонија2 денаЦУК: Истакна соопштение за состојбата на водостоите на реките, излевања, поплавени објекти и одрони по региони ширум Македонија
-
Македонија2 денаПоради обилен дожд, на подрачјето од Општина Ресен се поплавени над 50 куќи и магацински простории
-
Хороскоп7 часаХороскоп за недела (23 ноември)
-
Магазин2 денаRoblox ќе ги спречи децата да разговараат со непознати возрасни
-
Магазин2 денаЗа прв пат Android телефони поддржуваат AirDrop: овие четири модели можат директно да споделуваат фотографии со iPhone
