Следете не

На денешен ден

2 февруари – На денешен ден

Објавено пред

на

1509.- Португалците под команда на Франциско де Алмеида ја уништиле муслиманската флота во битката кај Диу и воспоставиле контрола во индиските води.

1536.- Шпанскиот истражувач Педро де Мендоза (Мендоза) го основал градот Буенос Аирес, главен град на Аргентина од 1880 година, на устието на реката Ла Плата.

1709.- Шкотскиот морнар Александар Селкрик (Александар) бил спасен од напуштениот остров во Пацификот каде што пристигнал во 1704 година по бродолом. Неговата приказна го инспирирала Даниел Дефо (Даниел) да го напише романот „Робинзон Крусо“.

1808.- Наполеонските трупи го окупираа Рим откако папата Пиј VII одби да го признае Кралството Неапол под француска власт и да се приклучи на сојузот против Велика Британија. Во 1809 година, Наполеон потоа го однел папата во заробеништво во Фонтенбло. Папската држава била обновена по падот на Наполеон во 1814 година.

1834.- Српскиот принц Милош Обреновиќ го објави третиот Хатишериф на турскиот султан Махмуд II, кој го обликуваше политичкиот статус и правниот карактер на Кнежевството Србија. Со тој документ кон Србија биле припоени шест нахии, а кнезот Милош добил достоинство на српски и наследен кнез со посебна беретка.

1848.- Со мирот во градот Гвадалупе Идалго заврши двегодишната војна меѓу Мексико и САД. Поразеното Мексико им ги отстапи Тексас, Ново Мексико, Аризона и Калифорнија на САД.

1878.- Грција и објави војна на Турција.

1895.- Умре српскиот писател Љубомир Ненадовиќ, кој се вбројува меѓу најчитаните српски писатели во втората половина на 19 век. Роден во едно од најистакнатите семејства во Србија, тој припаѓа на првата генерација српски интелектуалци образовани во странство. Во неговиот книжевен опус, патописите („Писма од Германија“, „Писма од Италија“, „За Црногорците“) се сметаат за највредни.

1907.- Умрел рускиот хемичар Дмитриј Иванович Менделеев, кој станал еден од најистакнатите научници во своето време со откривањето на периодичниот систем на хемиски елементи (1869), според кој својствата на хемиските елементи зависат од нивната атомска тежина.

1920.- Со мировниот договор во Дорпат (Тарт), Советска Русија ја призна независноста на Естонија, која беше под руски суверенитет од 1721 година. Советските трупи ја окупираа таа земја во јуни 1940 година, по што Естонија стана составен дел на СССР.

1924.- Умре српскиот писател Алекса Шантиќ, автор на антологиските песни „Остани овде“, „Емина“, „Вечер на училиште“. Припаѓал на мостарскиот круг околу книжевното списание „Зора“, кое го започнал со Јован Дучиќ и Светозар Ќоровиќ.

1943.- Во близина на Сталинград (Волгоград), советската Црвена армија ја принудила германската Шеста армија да капитулира по шестмесечни борби. Со тоа заврши една од клучните битки во Втората светска војна.

1964.- Умре српскиот писател, критичар и преведувач Милан Богдановиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите. Го уредуваше весникот „Република“ и списанијата „Данас“, „Српски книживје гласник“, „Књижевне новине“. Бил директор на Српскиот народен театар во Нови Сад и Народниот театар во Белград. Целокупните негови дела се објавени во пет книги под наслов „Старо и ново“.

1970.- Умре англискиот филозоф, математичар и писател Бертранд Расел (Расел), еден од основачите на аналитичката филозофија, основач и претседател на Меѓународниот суд за утврдување воени злосторства во Виетнамската војна. Бил ангажиран во борба за мир и разоружување, поради што двапати бил апсен. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1950 година.

1978.- Двајца советски космонаути од вселенското летало Salyut извршија операција на полнење гориво во отворен простор, за прв пат во историјата на вселенските летови.

1986.- Во Кнежеството Лихтенштајн, жените за првпат гласаа на парламентарни избори.

1990.- Јужноафриканскиот претседател Фердинанд де Клерк ја укина забраната за Африканскиот национален конгрес на Нелсон Мандела.

1996.- Умре американскиот актер и актер Џин Кели, ѕвезда на холивудските мјузикли („Американец во Париз“, „Танц на дождот“).

1997.- Полицијата во Белград со водени топови ги растера мирните демонстрации на граѓаните кои од ноември 1996 година секојдневно протестираа поради одбивањето на властите да ја признаат победата на опозицијата на локалните избори во Србија.

2002.- Холандскиот принц Вилем-Александар (Вилем-Александар) се оженил со Максима Зорегиета, Аргентинка чиј татко бил член на хунтата, со што ја оживувал традицијата на контроверзните бракови на холандското кралско семејство.

2003 – Во силна експлозија во Лагос, Банката на Нигерија беше уништена, а најмалку 33 лица загинаа. После тоа избувнаа големи немири, бидејќи стотици луѓе се бореа да земат пари од пропаднатата банка.

2004.- Умре британскиот историчар Алан Булок (Булок), автор на биографијата на нацистичкиот водач Адолф Хитлер: „Хитлер: студија за тиранијата“.

2005.- Умре Макс Шмелинг, боксерската легенда и првиот европски светски шампион. Поранешниот германски боксер ја освои титулата светски шампион во 1930 година победувајќи го Џек Шарки. Неговиот познат нокаут од 1936 година, исто така на легендарниот американски боксер Џо Луис во 12. рунда од мечот, влезе во историјата на боксот.

2007.- Почина пијанистот Џо Хантер, добитник на три музички награди „Греми“.

2008 – Неколку илјади луѓе протестираа во Анкара против планот на турската влада да им дозволи на студентките да носат муслимански шамии на универзитетите, што се сметаше за воведување порадикална форма на исламот.

2009.- Либискиот лидер Моамер ел Гадафи беше избран за претседател на Африканската унија. Пред неколку години, Гадафи се залагаше за проект за обединета африканска влада, како единствен начин за африканските земји да се борат против сиромаштијата и да ги смират конфликтите без мешање на Западот.

2014 – Американскиот актер и режисер, оскаровец Филип Сејмур Хофман, познат по улогите во филмовите „Капоте“, „Сомничење“, „Талентираниот господин Рипли“, „Магнолија“, „Големиот Лебовски“…

2015 – Меѓународниот суд на правдата во Хаг ги отфрли барањата на Хрватска против Србија и Србија против Хрватска за геноцид.

2018 – Десет мигранти се удавија, а 90 исчезнаа откако бродот што го превезуваа во Европа се преврте недалеку од брегот на Либија.

2020 – На Филипините е потврдена смрт од корона вирусот, прва надвор од Кина.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (29 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.

1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.

1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.

1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.

1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.

1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.

1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.

1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.

1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.

1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.

1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.

1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.

1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.

1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.

1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.

1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.

1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.

1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.

1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.

1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.

1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.

1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.

2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.

2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.

2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.

2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.

2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.

2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.

2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево48 минути

Апел за изгубено лице од Кичево, доколку имате било какво инфо известете

Апел за изгубено лице, Велјанка Штерјоска. Последен пат била видена пред својата куќа до црквата во Белица, вчера наутро, околу...

Кичево7 часа

Започнува „Наше театарче“ на „Intellect Education“ место каде најмилите ќе го развијат својот талент, ќе ја откријат својата креативност и ќе блеснат на сцената!

Од најдобрите и најкреативни програми, овој пат ви го претставуваме новото, кичевско „Наше театарче“ – магично место каде што вашите...

Хороскоп18 часа

Хороскоп за недела (7 септември)

Овен Ќе се однесувате непромислено. Можно е да ги пропуштите предизвиците. Додека во прашањето поврзано со работата воглавно ќе бидете...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за сабота (6 септември)

ОВЕН Мирен ден е пред вас и ова темпо одамна не сте го почувствувале. Претходно секогаш брзавте некаде и не...

Македонија2 дена

Од една до друга патарина на патен правец Гостивар-Тетово, ќе се изведуваат градежни работи со времетраење од две седмици

Bиадукт Трејд – Дооел од 01.09.2025 г. започна со нова фаза на градежни активности , односно воспоставена е времена измена на режимот...

Фото: Martin Katler @ unsplash Фото: Martin Katler @ unsplash
Автомобили2 дена

Десетте најпродавани автомобили во Европа во 2025 година

Во првата половина од 2025 година, европскиот автомобилски пазар бележи значајни промени и трендови. Според податоците на JATO Dynamics, објавени...

Фото: Homescreenify @ unsplash Фото: Homescreenify @ unsplash
Магазин2 дена

Тајната на вистинскиот италијански болоњезе сос

Болоњезе сос е едно од најпознатите јадења во светот, но вистинската тајна на неговиот вкус лежи во традицијата на градот...

Кичево2 дена

Поради одржување на атлетска трка во Кичево, во недела следните улици и делови на градот ќе бидат затворени за сообраќај

Во недела, 7 септември 2025, поради одржување на атлетската трка во град Кичево, од 08:00 до 11:00 часот ќе биде...

Хороскоп3 дена

Хороскоп за петок (5 септември)

Овен Пробувате да дојдете до некои промени, но тоа не ви оди од рака. Можно е да имате трема пред...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин3 дена

YouTube укинува Premium Family сметки надвор од заедничко домаќинство

YouTube го следи примерот на Netflix и Disney+, воведувајќи построги правила за користење на Premium Family пакетите. Компанијата почна да...

НАЈЧИТАНИ