Следете не

На денешен ден

2 февруари – На денешен ден

Објавено пред

на

1509.- Португалците под команда на Франциско де Алмеида ја уништиле муслиманската флота во битката кај Диу и воспоставиле контрола во индиските води.

1536.- Шпанскиот истражувач Педро де Мендоза (Мендоза) го основал градот Буенос Аирес, главен град на Аргентина од 1880 година, на устието на реката Ла Плата.

1709.- Шкотскиот морнар Александар Селкрик (Александар) бил спасен од напуштениот остров во Пацификот каде што пристигнал во 1704 година по бродолом. Неговата приказна го инспирирала Даниел Дефо (Даниел) да го напише романот „Робинзон Крусо“.

1808.- Наполеонските трупи го окупираа Рим откако папата Пиј VII одби да го признае Кралството Неапол под француска власт и да се приклучи на сојузот против Велика Британија. Во 1809 година, Наполеон потоа го однел папата во заробеништво во Фонтенбло. Папската држава била обновена по падот на Наполеон во 1814 година.

1834.- Српскиот принц Милош Обреновиќ го објави третиот Хатишериф на турскиот султан Махмуд II, кој го обликуваше политичкиот статус и правниот карактер на Кнежевството Србија. Со тој документ кон Србија биле припоени шест нахии, а кнезот Милош добил достоинство на српски и наследен кнез со посебна беретка.

1848.- Со мирот во градот Гвадалупе Идалго заврши двегодишната војна меѓу Мексико и САД. Поразеното Мексико им ги отстапи Тексас, Ново Мексико, Аризона и Калифорнија на САД.

1878.- Грција и објави војна на Турција.

1895.- Умре српскиот писател Љубомир Ненадовиќ, кој се вбројува меѓу најчитаните српски писатели во втората половина на 19 век. Роден во едно од најистакнатите семејства во Србија, тој припаѓа на првата генерација српски интелектуалци образовани во странство. Во неговиот книжевен опус, патописите („Писма од Германија“, „Писма од Италија“, „За Црногорците“) се сметаат за највредни.

1907.- Умрел рускиот хемичар Дмитриј Иванович Менделеев, кој станал еден од најистакнатите научници во своето време со откривањето на периодичниот систем на хемиски елементи (1869), според кој својствата на хемиските елементи зависат од нивната атомска тежина.

1920.- Со мировниот договор во Дорпат (Тарт), Советска Русија ја призна независноста на Естонија, која беше под руски суверенитет од 1721 година. Советските трупи ја окупираа таа земја во јуни 1940 година, по што Естонија стана составен дел на СССР.

1924.- Умре српскиот писател Алекса Шантиќ, автор на антологиските песни „Остани овде“, „Емина“, „Вечер на училиште“. Припаѓал на мостарскиот круг околу книжевното списание „Зора“, кое го започнал со Јован Дучиќ и Светозар Ќоровиќ.

1943.- Во близина на Сталинград (Волгоград), советската Црвена армија ја принудила германската Шеста армија да капитулира по шестмесечни борби. Со тоа заврши една од клучните битки во Втората светска војна.

1964.- Умре српскиот писател, критичар и преведувач Милан Богдановиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите. Го уредуваше весникот „Република“ и списанијата „Данас“, „Српски книживје гласник“, „Књижевне новине“. Бил директор на Српскиот народен театар во Нови Сад и Народниот театар во Белград. Целокупните негови дела се објавени во пет книги под наслов „Старо и ново“.

1970.- Умре англискиот филозоф, математичар и писател Бертранд Расел (Расел), еден од основачите на аналитичката филозофија, основач и претседател на Меѓународниот суд за утврдување воени злосторства во Виетнамската војна. Бил ангажиран во борба за мир и разоружување, поради што двапати бил апсен. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1950 година.

1978.- Двајца советски космонаути од вселенското летало Salyut извршија операција на полнење гориво во отворен простор, за прв пат во историјата на вселенските летови.

1986.- Во Кнежеството Лихтенштајн, жените за првпат гласаа на парламентарни избори.

1990.- Јужноафриканскиот претседател Фердинанд де Клерк ја укина забраната за Африканскиот национален конгрес на Нелсон Мандела.

1996.- Умре американскиот актер и актер Џин Кели, ѕвезда на холивудските мјузикли („Американец во Париз“, „Танц на дождот“).

1997.- Полицијата во Белград со водени топови ги растера мирните демонстрации на граѓаните кои од ноември 1996 година секојдневно протестираа поради одбивањето на властите да ја признаат победата на опозицијата на локалните избори во Србија.

2002.- Холандскиот принц Вилем-Александар (Вилем-Александар) се оженил со Максима Зорегиета, Аргентинка чиј татко бил член на хунтата, со што ја оживувал традицијата на контроверзните бракови на холандското кралско семејство.

2003 – Во силна експлозија во Лагос, Банката на Нигерија беше уништена, а најмалку 33 лица загинаа. После тоа избувнаа големи немири, бидејќи стотици луѓе се бореа да земат пари од пропаднатата банка.

2004.- Умре британскиот историчар Алан Булок (Булок), автор на биографијата на нацистичкиот водач Адолф Хитлер: „Хитлер: студија за тиранијата“.

2005.- Умре Макс Шмелинг, боксерската легенда и првиот европски светски шампион. Поранешниот германски боксер ја освои титулата светски шампион во 1930 година победувајќи го Џек Шарки. Неговиот познат нокаут од 1936 година, исто така на легендарниот американски боксер Џо Луис во 12. рунда од мечот, влезе во историјата на боксот.

2007.- Почина пијанистот Џо Хантер, добитник на три музички награди „Греми“.

2008 – Неколку илјади луѓе протестираа во Анкара против планот на турската влада да им дозволи на студентките да носат муслимански шамии на универзитетите, што се сметаше за воведување порадикална форма на исламот.

2009.- Либискиот лидер Моамер ел Гадафи беше избран за претседател на Африканската унија. Пред неколку години, Гадафи се залагаше за проект за обединета африканска влада, како единствен начин за африканските земји да се борат против сиромаштијата и да ги смират конфликтите без мешање на Западот.

2014 – Американскиот актер и режисер, оскаровец Филип Сејмур Хофман, познат по улогите во филмовите „Капоте“, „Сомничење“, „Талентираниот господин Рипли“, „Магнолија“, „Големиот Лебовски“…

2015 – Меѓународниот суд на правдата во Хаг ги отфрли барањата на Хрватска против Србија и Србија против Хрватска за геноцид.

2018 – Десет мигранти се удавија, а 90 исчезнаа откако бродот што го превезуваа во Европа се преврте недалеку од брегот на Либија.

2020 – На Филипините е потврдена смрт од корона вирусот, прва надвор од Кина.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.

1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.

1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.

1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.

Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.

1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.

1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.

1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.

2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.

2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.

Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.

1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.

Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.

2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (26 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Античко и средновековно време

  • 604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.

  • 735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.

  • 1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.


🕌 Историја на Азија

  • 1659 г.Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.


👑 Европска политика и култура

  • 1805 г.Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.

  • 1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.

  • 1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.

  • 1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.

  • 1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.

  • 1896 г.Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.


⚔️ 20 век – војни и политики

  • 1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.

  • 1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.

  • 1955 г.Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.

  • 1966 г.Британска Гвајана станала независна држава.

  • 1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.

  • 1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.

  • 1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.

  • 1991 г.Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.

  • 1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.

  • 1997 г.Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.

  • 1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.

  • 2001 г.Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.

  • 2002 г.Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.

  • 2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.

  • 2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.

  • 2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.

  • 2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.

  • 2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.

  • 2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.

  • 2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.

  • 2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.

  • 2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (24 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🪐 Наука и технологија

  • 1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.

  • 1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.

  • 1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.

  • 1844Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“


⚔️ Историски и политички настани

  • 1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.

  • 1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.

  • 1993Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.

  • 2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.


👑 Личности

  • 1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.

  • 1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.

  • 1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.

  • 2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.


🧱 Културни и социјални настани

  • 1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.

  • 1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.

  • 1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија2 часа

СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности

Во периодот од 09 до 11 јуни 2025 година, од 10 до 16 часот, на плажата „Бафало бич“ во близина...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за петок (6 јуни)

ОВЕН Можно е денес да бидете под голем притисок и да не ви биде лесно сите задачи да ги извршите...

Кичево17 часа

(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“

Дива депонија уште беснее во Кичево, во близина на местото викано „Стара централа“, односно непосредно до кичевското село Србјани. Четворица...

Македонија19 часа

На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода

На 04.06.2025 во 10.50 часот на Граничен премин Табановце, на влез во државата, полициски службеници го лишија од слобода Р.А.(37)...

Скопје1 ден

За еден ден во Скопје изречени 180 мерки во областа на сообраќајот

Секторот за внатрешни работи Скопје во текот на вчерашниот ден (04.06.2025) продолжи со контролите во областа на сообраќајот. На територија...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за четврток (5 јуни)

ОВЕН Некој на работа врши притисок врз вас и приморани сте некои работи да ги завршите побрзо отколку што очекувавте....

Спорт2 дена

ФФМ на дечињата кои учествуваа во финалниот турнир во „Детската лига“ ќе им овозможи бесплатно да го следат мечот Македонија-Белгија од трибините на „Тодор Проески“

Фудбалската федерација на Македонија ќе им овозможи бесплатен влез на источната трибина на Националната арена „Тодор Проески“ на сите деца...

Хроника2 дена

При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина

На 03.06.2025 во 07:25 часот во СВР Охрид е пријавено дека, О.З.(52) од Кина, при изведување градежни работи на автопатот...

Временска прогноза2 дена

Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите

Под влијание на фронтална долина со поладен воздух во висина која се наоѓа над нашиот дел од Европа, во Македонија...

Хороскоп3 дена

Хороскоп за среда (4 јуни)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

НАЈЧИТАНИ