На денешен ден
2 јануари – На денешен ден

1492 – Шпанија под кралот Фердинанд од Арагон, го презеде од Маврите градот Гранада, последното мавританско упориште на Пиринејскиот Полуостров.
1799.- Војниците на францускиот генерал Наполеон Бонапарта влегле во Сирија.
1837.- Роден е рускиот композитор, пијанист и диригент Милиј Балакирев, иницијатор и идеолошки водач на композиторската група „Кругот на Балакирев“ или „Големата петорка“, во која беа и Куј, Мусоргски, Римски-Корсаков и Бородин. Во неговите музички дела („Русија“, „Тамара“) внесе елементи на рускиот и ориенталниот фолклор.
1839.- Францускиот пронаоѓач и основач на фотографијата Луис Дагер ја направил првата фотографија од Месечината.
1898.- Родена е српската актерка Љубинка Бобиќ, членка на Народниот театар во Белград од 1920 година.
1905.- Русија беше принудена да го предаде пристанишниот град Порт Артур на Јапонија во руско-јапонската војна. Јапонците ја заробија руската флота во пристаништето со потопување трговски бродови и затворање на влезот во пристаништето.
1915.- Завршила петдневната битка кај Сарикамис во Првата светска војна, при што руската војска и нанела тежок пораз на војската на Ахмет Паша. Турците изгубиле 77.000 од 95.000 војници.
1918.- Умре францускиот писател Едмонд Ростан, кој го оживеа романтичниот театар во пресрет на натурализмот и се обиде да му го врати некогашниот сјај. Неговиот „Сирано д’Бержерак“ (1897) ја освои тогашната публика и остана на театарските репертоари до денес.
1920.- Роден е Исак Асимов (Ајзак), американски писател на научна фантастика. Со циклусот раскази за роботи „Јас, робот“ и серијалот книги од серијалот „Фондација“, тој значително влијаеше на развојот на научната фантастика како литературен жанр.
1942.- Во Втората светска војна, Јапонците го зазедоа главниот град на Филипините, Манила.
1943.- Повлекувајќи се пред советската Црвена армија, Германците го започнаа своето повлекување од Кавказ во Втората светска војна.
1955 – Претседателот, полковник Хозе Антонио Ремон (Хозе), беше убиен во Панама. Него го наследи првиот потпретседател Хозе Рамон Гвисадо (Гуизадо), кој беше на власт помалку од две недели. Тој беше соборен под обвинение дека учествувал во заговорот во кој беше убиен претседателот Ремон.
1959.- Лансиран е првиот вселенски брод кон Месечината, советскиот „Луна I“ без човечки екипаж.
1971.- На фудбалскиот стадион „Ајброкс Парк“ во Глазгов загинаа 66 навивачи кога дел од трибината се урна за време на натпреварот меѓу Селтик и Ренџерс.
1980.- Во Велика Британија започна штрајкот на работниците во челик, прв од 1926 година. Штрајкот беше прекинат на 2 април.
1992.- Претседателите на Србија и Хрватска, Слободан Милошевиќ и Фрањо Туѓман, го прифатија Договорот за планот за мировни операции во Југославија (планот Венс), кој предвидува демилитаризација на областите погодени од војната во Хрватска, повлекување на југословенската Народна армија од тие области и ставање на тие области под заштита на заштитените подрачја на Обединетите нации); воените команданти во Хрватска прифатија прекин на огнот за распоредување на 10.000 мировници на ОН.
1994.- Повеќе од 70 луѓе беа убиени, а најмалку 670 ранети за време на дводневните борби меѓу ривалските исламски фракции во главниот град на Авганистан, Кабул.
1995.- Поранешниот претседател на Сомалија, Мохамед Сиад Баре, кој дојде на власт со државен удар во 1969 година и беше соборен на ист начин во 1991 година, почина во егзил во Нигерија.
1998.- Нигериските власти го уапсија поранешниот премиер Хама Амаду, обвинет за учество во заговор за атентат на шефот на државата, Ибрахим Баре Мајнасара.
2002 – Перонистот Едуардо Дуалде (Дуалде) стана нов претседател на Аргентина, преземајќи ја тешката задача да ја извлече земјата од најголемата економска и финансиска криза во историјата на земјата. Тоа беше петти избор на претседател на државата во период од две недели.
2003.- Комитетот за заштита на новинарите (CPJ) објави дека во претходната година, 19 новинари биле убиени ширум светот, што е најмал број од 1985 година, кога биле забележани нивните маки.
2007.- Почина поранешниот градоначалник на Ерусалим Теодор „Теди“ Колек, кој неуморно се залагаше за соживот на Евреите и Палестинците. Од 1965 година кога беше избран, тој беше градоначалник на Ерусалим 28 години.
2011 – По 18 години, Мостар повторно стана седиште на Захумско-херцеговската епархија на Српската православна црква. Мостар беше седиште на таа епархија од 18 век до војната во Босна и Херцеговина во 1992 година, кога седиштето беше преместено во Требиње.
2012.- Умре Киро Глигоров, првиот претседател на независна Република Македонија. Долги години беше висок функционер на СФРЈ. Пред 12 години се повлече од политичкиот живот и се посвети на новинарството. Тој го преживеа атентатот во 1995 година во кој загуби око.
2016 – Саудиска Арабија егзекутира 47 лица за тероризам, вклучувајќи го и имамот Нимр ал-Нимр, централна фигура во шиитските протести што избувнаа во 2011 година како дел од Арапската пролет.
2017 – Исламската држава ја презеде одговорноста за нападот во ноќен клуб во Истанбул (Турција) на новогодишната ноќ, во кој беа убиени 39 лица.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Спорт15 часа
(ФОТО) Кичевски „ФК Напредок“ ги наполни трибините со љубители на фудбалот, а играчите им возвратија со победа за почеток на сезоната
-
Спорт1 ден
„ФК Напредок“ денес на домашен терен го игра првиот натпревар од новата сезона, ве повикуваме сите на градски како во старите добри времиња
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за недела (14 септември)
-
Хороскоп12 часа
Хороскоп за понеделник (15 септември)
-
Спорт2 дена
Анчелоти до Нејмар: „Во денешно време е морате да бидете во добра форма“
-
Магазин24 часа
Microsoft потсетува: Остануваат само 30 дена…
-
Магазин24 часа
iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26 и macOS 26 пристигнуваат на 15 септември – компатибилни уреди и нов дизајн
-
Временска прогноза2 часа
Од денес ќе дува засилен ветер од северен правец, додека времето ќе биде стабилно