Следете не

На денешен ден

20 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

1459.- Турците го зазеле утврдениот град Смедерево, последното упориште на српската средновековна држава, која формално ја изгубила својата независност и потпаднала под власта на Отоманската империја.

1597.- Холандскиот поларен истражувач Вилем Баренц умре додека се обидуваше да го пронајде североисточниот премин од Европа до Америка. Името го добило по Баренцовото Море во северна Европа. Делови од неговиот дневник ги пронашол норвешкиот капетан Карлсен во 1871 година. 1756 – 123 од 146 британски војници уапсени од индискиот гувернер (Набоб) Бенгал се задушиле во затворска ќелија во Калкута. Затворот подоцна стана познат како „Црната дупка на Калкута“.

1789.- Пратениците од третиот клас на новопрогласеното Народно собрание во Франција дадоа заклетва дека нема да се растураат додека не биде усвоен новиот устав, кој беше увертира за почетокот на Француската револуција.

1819.- Роден е францускиот композитор со германско потекло Жак Офенбах, творец на француската оперета („Орфеј во пеколот“, „Сина брада“) и автор на операта „Приказните на Хофман“.

1819.- Савана, првиот пароброд што го премина Атлантикот, заплови во англискиот град Ливерпул. Патувањето од американското пристаниште Савана (Грузија) траеше 27 дена и 11 часа.

1836.- Умре францускиот револуционер и свештеник Емануел Џозеф Сијес, еден од водачите на Француската револуција и основач на Јакобинскиот клуб. Тој одигра клучна улога во државниот удар од 1799 година кој го донесе Наполеон Бонапарта на власт.

1837.- Умре британскиот крал Вилијам IV. Него го наследи неговата внука Викторија, која владееше до неговата смрт во 1901 година.

1861.- Роден е англискиот биохемичар Фредерик Гоуланд, еден од основачите на науката за витамини. Во 1929 година ја подели Нобеловата награда за медицина со холандскиот лекар Кристиан Ајкман.

1891.- Велика Британија и Холандија ги дефинираа границите на колонијалните поседи на островот Борнео.

1902.- Роден е писателот и дипломат Марко Ристиќ, истакнат теоретичар на белградската надреалистичка група и еден од претставниците на модерната и авангардата во српската литература меѓу двете војни. Од 1945 до 1951 година бил југословенски амбасадор во Париз. („Од среќа и од сон“, „Без мерка“, „Нокс микрокосмика“).

1905.- Родена е американската писателка Лилијан Хелман. Позната е по нејзините драмски дела кои содржат остри критики за американското општество („Денови што доаѓаат“, „Малите лисици“) и мемоарите во кои го опишала времето на Макартизмот.

1909.- Роден е американскиот филмски актер со австралиско потекло Ерол Флин, еден од најпопуларните холивудски актери („Крвавиот капетан“, „Авантурите на Робин Худ“, „Пират“, „Принцот и просјакот“).

1923.- Убиен е мексиканскиот револуционер Франциско Панчо Вила, водач на селското движење во револуцијата од 1910 до 1917 година, кој во 1966 година е прогласен за национален херој на Мексико.

1933.- Умре германската револуционерка Клара Цеткин, членка на Меѓународното работничко движење. Во 1907 година, таа ја организира првата меѓународна женска конференција. На нејзин предлог, 8 март е прогласен за Меѓународен ден на жената.

1944.- Во Втората светска војна заврши поморската битка во Филипинското Море.

1960.- Американскиот боксер Флојд Патерсон ја нокаутира Швеѓанката Ингемар Џонансон (Јохансон) на меч во Њујорк и стана првиот боксер што ја вратил светската титула во тешка категорија.

1963.- Советскиот Сојуз и Соединетите Држави се договорија да воспостават телефонска линија.

1973.- Поранешниот претседател Хуан Доминго Перон (1946) се враќа во Аргентина по 18 години во егзил. Тој беше реизбран за претседател во септември 1973 година.

1991.- Германското мнозинство гласаше за преместување на главниот град од Бон, главниот град на Западна Германија, во Берлин. Источна и Западна Германија се обединија во октомври 1990 година.

1992.- Лидерите на Чешката Република и Словачка, Вацлав Клаус и Владимир Мечијар, се согласија да ја поделат Чехословачка на две држави.

1992.- Претседателството на Босна и Херцеговина прогласи воена состојба, објави општа мобилизација и воведе работна обврска.

2000.- Францускиот суд го ослободи германскиот лекар Ханс Муенко (89), кој работел во лабораторија во логорот Аушвиц, со образложение дека е премногу стар за судење. Ослободен е во 1946/47 година. донесе суд во Краков, Полска, каде што беше уапсен по војната, а потоа ослободен.

2000.- Француската медиумска компанија Вивенди, односно нејзиниот кабелски ТВ канал Канал плус и канадската компанија Сиграм постигнаа договор за обединување во бизнис вреден 33,7 милијарди долари, со што се создаде нова светска медиумска сила.

2001 – Српскиот парламент донесе закон за еднократен данок на дополнителна добивка и дополнителни средства стекнати со користење на посебни бенефиции за време на режимот на Слободан Милошевиќ.

2001.- Воениот водач на Пакистан, генерал Первез Мушараф, положи заклетва, на местото на Мухамед Рафик Тарар, кој се појави на чело на државата по воениот удар на Мушараф во 1999 година.

2003.- Италијанскиот претседател Карло Азело Шампи го потпиша законот со кој на пет италијански лидери им се дозволува да се повикаат на имунитет при гонење. Овој потег го запре судењето на премиерот Силвио Берлускони за корупција.

2006.- Поранешниот либериски претседател Чарлс Тејлор пристигна во Холандија за да му се суди пред Меѓународниот кривичен трибунал за поранешни убиства, силувања и осакатување на стотици илјади во Западна Африка.

2007.- Островот Иво Џима, кој беше сцена на крвава битка пред крајот на Втората светска војна, беше преименуван во Иво То, соопшти Јапонскиот институт за географија.

2012.- Умре филмскиот критичар Ендрју Сарис, еден од најголемите поборници на авторскиот филм во САД. Тој е заслужен за претставувањето на европскиот филм пред американската публика (Федерико Фелини, Ингмар Бергман), како и за новиот бран американски творци Роберт Алтман и Мартин Скорсезе.

2015.- Репрезентацијата на Србија го освои првото место на Светското првенство за фудбалери до 20 години.

2019 – Унгарскиот Апелационен суд осуди четири лица осудени на доживотен затвор за нивната улога во инцидентот од 2015 година, кога 71 мигрант се задуши во фрижидер пронајден на патот во Австрија

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (25 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со која го потиснувал самоволието на бојарите. За време на неговото владеење бил основан Архангелск, Сибир бил припоен кон Русија, а во 1553 година започнала да работи првата печатница во земјата.

1718 – Француски емигранти во Луизијана го основале градот Њу Орлеанс, именуван по францускиот војвода од Орлеанс.

1744 – Роден е германскиот писател, филозоф и теолог Јохан Готфрид фон Хердер. Неговото дело влијаело врз германскиот романтизам, особено врз Гете и движењето „Штурм унд Дранг“. Во својата збирка „Гласови на народот во песните“ вклучил и српски народни песни, меѓу кои и „Хасанагиница“ во превод на Гете.

1819 – Роден е Ален Пинкертон, американски детектив од шкотско потекло, основач на Националната детективска агенција „Пинкертон“ (1850).

1822 – Починал англискиот астроном Вилијам Хершел, откривачот на планетата Уран (1781).

1825 – Уругвај ја прогласил својата независност од Шпанија.

1839 – Во Ужице е основано средно училиште, кое го посетувале истакнати личности како Радован Драговиќ, Димитрије Туцовиќ, Душан Поповиќ, Љубомир Давидовиќ и Милан Предиќ.

1842 – Во Крагуевац избувнал бунт на селани против зголемените даноци, предводен од Томо Вучиќ-Перишиќ. Принц Михаило Обреновиќ бил соборен, а за принц бил прогласен Александар Караѓорѓевиќ. Михаило повторно станал владетел во 1860 година, до неговото убиство во 1868 година.

1867 – Починал англискиот физичар и хемичар Мајкл Фарадеј, откривач на законот за електромагнетна индукција (1831) и законите за електролиза.

1875 – Капетан Метју Веб станал првиот човек што го препливал Ламанш.

1900 – Починал германскиот филозоф Фридрих Ниче, татко на нихилизмот и автор на дела како „Така зборуваше Заратустра“ и „Надвор од доброто и злото“.

1921 – САД потпишале мировен договор со Германија, со што формално завршила воената состојба меѓу двете земји по Првата светска војна.

1930 – Роден е шкотскиот актер Шон Конери, светски познат по улогата на Џејмс Бонд.

1940 – Британското воздухопловство ги фрлило првите бомби врз Берлин во Втората светска војна.

1944 – Сојузничките сили го ослободиле Париз.

1961 – Бразилскиот претседател Јанио Квадрос поднел оставка, повикувајќи се на „окултни сили“.

1964 – Кенет Каунда станал првиот претседател на Замбија.

1965 – Лавина во Швајцарските Алпи закопала 108 лица.

1972 – Кина за првпат го искористила своето право на вето во Советот за безбедност на ООН, спротивставувајќи се на приемот на Бангладеш.

1989 – Американската сонда „Војаџер 2“ стигнала до Нептун и неговиот сателит Тритон, испраќајќи снимки на Земјата.

1999 – Во Виена е уапсен генерал-потполковник Момир Талиќ, началник на Генералштабот на Армијата на Република Српска, по обвинение од Хашкиот трибунал.

2000 – Во Белград исчезнал Иван Стамболиќ, поранешен претседател на Србија и критичар на Слободан Милошевиќ. Неговото тело било пронајдено во 2003 година на Фрушка Гора.

2001 – Мете-Марит Тјесем Хојби се омажила за норвешкиот престолонаследник Хакон.

2003 – Во Руанда биле одржани први повеќепартиски претседателски избори од независноста. Победил Пол Кагаме.
– Во Мумбаи, Индија, експлодирале две автомобил-бомби; загинале 52 лица, а над 150 биле повредени.

2004 – Во Јужна Африка е уапсен Марк Тачер, син на поранешната британска премиерка Маргарет Тачер, под сомнение за вмешаност во државен удар во Екваторска Гвинеја.

2010 – Починал јапонскиот режисер и автор на аниме Сатоши Кон („Совршено сино“, „Паприка“).

2012 – Починал Нил Армстронг, американски астронаут и првиот човек што зачекорил на Месечината (1969).

2014 – Миро Церар, победник на јулските избори, станал премиер на Словенија.

2021 – Починал Милан Лане Гутовиќ, театарски и филмски актер, популарен по улогите во „Буба у уху“ и ТВ-серијата „Бела лаѓа“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево32 минути

(ФОТО) Денес официјално промовиран првиот „Млекомат“ во Кичево, каде присуствуваше министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Цветан Трипуновски и Лазар Неданоски од МРФП

Со поддршка од Европската Унија, преку проектот „АгроСмарт“ кој се реализира од Македонската развојна фондација за претпријатија (МРФП) во соработка...

Македонија48 минути

МВР со детали за инцидентот на игралиштето „Бело брдо“ во Штип, каде се одигра првенствен фудбалски натпревар

На 24.8.2025 во СВР Штип било пријавено дека околу 11:40 часот на игралиштето „Бело брдо“ во Штип, за време на...

Автомобили1 час

РКЕ: Од полноќ поскапуваат горивата, ова е новата цена за литар источено гориво на малопродажните објекти

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се зголемуваат за 1,00 ден/лит, во однос на малопродажните цени утврдени...

Македонија3 часа

Се вози брзо: Во изминатото деноноќие лишени од слобода пет возачи за „безобѕирно управување со моторно возило“

На 24.08.2025 во 17:58 часот на автопатот Скопје-Тетово, на место викано „Студена вода“, полициски службеници од СВР Тетово го лишиле...

Автомобили3 часа

Рекорден број автомобили во Германија – нови податоци за моторизацијата

На почетокот на годината, Германија забележа рекорден број на регистрирани патнички автомобили. Според податоците на германскиот завод за статистика Destatis,...

Спорт4 часа

ФФМ со најостра осуда за немилиот настан кој се случи на мечот помеѓу ФК Шкупи и ФК Брегалница

Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) со најостра осуда реагира на инцидентот што се случи за време на натпревар од младинските...

Кичево5 часа

Утрово на бул. „Ослободување“ во Кичево од автомобил бил удрен повозрасен пешак, веднаш интервенирала екипа на Брза Помош

Утрово нешто по 07:20ч во Кичево на бул. „Ослободување“ се случил немил настан, имено автомобил удрил повозрасен пешак. Увид на...

На денешен ден6 часа

Времеплов: На денешен ден (25 август)

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со...

Хороскоп15 часа

Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)

ОВЕН Денес ќе бидете стимулирани на различни начини. Ќе бидете фасцинирани од се што блеска, па внимавајте да не ги...

Спорт16 часа

Маркез доминираше денес за големата награда на Унгарија на уникатната патека „Балатон Парк“

Шпанецот Марк Маркез, возач на Дукати, извојува убедлива победа на денешната трка за Големата награда на Унгарија, возена на патеката...

НАЈЧИТАНИ