Следете не

На денешен ден

20 март – На денешен ден

Објавено пред

на

43 п.н.е – Роден е Публиј Овидиј Насо, еден од најголемите римски поети и еден од најпознатите автори на стихови за љубовта во светската литература („Посланија“, „Лекови на љубовта“, „Љубовни вештини“). Во главниот дел на „Метаморфозис“ отпеа 250 грчки митови.

1602.- Основана е холандска источноиндиска компанија, која стана една од најмоќните компании во светот со монопол на трговијата од Индонезија, Малаја и Цејлон. Бил распуштен во 1796 година, а неговите имоти станале дел од холандската колонијална империја.

1809.- Роден е рускиот писател Николај Васиљевиќ Гогољ, еден од најзначајните претставници на руската реалистична школа. Врз основа на своето дело, критичарот Висарион Бјелински ги формулирал принципите на природната школа на руската литература („Тарас Буљба“, „Ревизор“, „Мртви души“, „Шинел“).

1894.- Во Торино умре унгарскиот револуционер Лајош Кошут, водач на унгарското движење за независност од Австрија (1848-49). По колапсот на револуцијата во август

1949 година, емигрирал во Италија. 1929.- Умрел францускиот маршал Фердинанд Фох, кој командувал со клучните битки против Германците на Западниот фронт за време на Првата светска војна. Во неговиот команден автомобил во Компиењ, во близина на Париз, Германија ја потпиша капитулацијата во ноември 1918 година.

1933.- Германските нацисти го отворија првиот концентрационен логор во Дахау. За време на Втората светска војна (1939-45), бројот на логори во Германија и окупираните земји достигна 2.000, а во нив беа убиени околу 11 милиони луѓе, од кои шест милиони Евреи.

1945.- Во областа Лика и хрватското крајбрежје, југословенската армија ги започна последните операции за ослободување на Југославија во Втората светска војна. 1956.- Франција ја призна независноста на Тунис, со Хабиб Бургиба како нејзин прв претседател. 1970 – 57.000 тони нафта се излеале на брегот на Шведска во заливот Тралвет во сударот на бродовите „Империјал“ и „Отело“.

1972.- Снежна лавина на планината Фуџи, Јапонија, усмрти 19 планинари. 1991.- Каледа Зија е избрана за премиер на Бангладеш, прв мирен демократски трансфер на власта од основањето на земјата во 1971 година.

1994.- Тунис го доби својот прв повеќепартиски парламент.

1995.- Околу 35.000 турски војници го нападнаа Ирак во операција против курдските бунтовници.

1995.- Припадниците на јапонската религиозна секта AUM Shinri Kyo испуштија нервен гас во метрото во Токио, при што загинаа 12 лица, а беа повредени повеќе од 5.500. Основачот на сектата Шоко Асахара беше осуден на смрт на 27 февруари 2004 година поради организирање напад во метрото во Токио.

1995.- За време на војната во Босна, Армијата на БиХ започна силна офанзива против српските сили во Мајевица и Влашиќ, 40 дена пред крајот на четиримесечното примирје склучено со посредство на поранешниот американски претседател Џими Картер. 1996.- Британската влада за прв пат јавно потврди дека болеста „луда крава“ може да се пренесе на луѓето.

1997.- Белградските студенти со триумфален марш низ центарот на градот го прославија исполнувањето на нивното последно барање – оставка на ректорот и студентскиот проректор. Тоа беше и последниот ден од студентскиот протест кој започна на 20 ноември 1996 година поради фалсификување на резултатите од локалните избори во Србија. Студентите поставија светски рекорд со 119 дневни протести и порачаа дека се подготвени повторно да излезат на улица доколку се загрозат демократските институции, Уставот, законите и волјата на народот.

1998.- Отворен е првиот автопат во субсахарска Африка, кој ги поврзува бреговите на Индискиот и Атлантскиот Океан.

1999.- По повлекувањето на 1.380 верификатори на ОБСЕ, во областите Србица и Подујево на Косово се интензивираа судирите меѓу српските безбедносни сили и членовите на илегалната Ослободителна војска на Косово. Југословенската армија испрати засилување, полицијата ги блокираше сите главни патишта, а илјадници цивили заминаа во егзил.

2003.- САД и Велика Британија започнаа воена операција против Ирак откако ирачкиот претседател Садам Хусеин го отфрли американскиот ултиматум да го напушти Ирак. Американските и британските војници влегоа во Ирак од Кувајт, преку пограничниот град Ум Каср, на околу 50 километри јужно од Басра.

2004.- Холандската кралица Јулијана, која владееше со земјата од 1948 до 1980 година, умре кога круната и ја препушти на својата ќерка Беатрис. Таа беше позната како „народна кралица“, поради нејзината важна улога во закрепнувањето на Холандија по Втората светска војна, како и нејзината толеранција кон колониите кои бараа независност. 2007.- Умре Џон Бакус, креаторот на програмскиот јазик Фортран.

2010.- Поглаварот на Римокатоличката црква, папата Бенедикт Шеснаесетти, испрати писмо со извинување до Ирска за долгорочното злоставување на деца извршено под покровителство на црквата. Степенот на злоупотреба на деца во многу католички парохии и училишта во текот на 20 век излезе на виделина, прво во Канада и Австралија во текот на 1980-тите, а потоа и во Ирска, САД и Германија.

2013.- Умре Зилур Рахман, претседател на Бангладеш, кој беше на функцијата од февруари 2009 година. Неговата сопруга Иви Рахман беше убиена во терористички напад во 2004. 2017 година – Унгарија отвори воена база на јужната граница со Србија, која треба да спречи влез на мигранти.

2017 – Милијардерот и филантроп Дејвид Рокфелер, последниот од неговата генерација во тоа семејство, почина во Њујорк на 101-годишна возраст.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash
Магазин54 минути

Како батеријата на телефонот да трае цел ден? Еве три клучни совети

Денес паметните телефони се незаменливи – ги користиме за навигација, фотографирање, комуникација и пристап до информации во секое време. Но,...

Скопје2 часа

Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет

На 17.09.2025 во 17:30 часот во Скопје, на подрачјето на Центар, полициски службеници од СВР Скопје лишија од слобода двајца...

Спорт3 часа

Просинечки најверојатно ќе биде сменет од селектор на Црна Гора, своето деби го започна со победи над Македонија и Белорусија

Роберт Просинечки повеќе нема да ја извршува функцијата селектор на фудбалската репрезентација на Црна Гора. На седницата на Извршниот одбор...

Временска прогноза4 часа

Следната седмица вистинска промена на времето

Невообичани ладни утра за овој период од годината со потпросечни температури на воздухот се пред нас, а преку денот ќе...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за четврток (18 септември)

ОВЕН Вашата страст и ентузијазам денес ќе ја истакнат вашата креативност. Ова е одличен период за да започнете некое уметничко...

Технологија22 часа

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили1 ден

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин1 ден

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин1 ден

YouTube ја воведе повеќејазичната аудио функција – креаторите добиваат глобален досег

По двегодишна пилот-програма, YouTube официјално ја лансира повеќејазичната аудио функција, овозможувајќи им на милиони креатори да додаваат синхронизација на своите...

НАЈЧИТАНИ