На денешен ден
21 јуни – На денешен ден
1377.- Почина англискиот крал Едвард III. Тој стана крал во 1327 година, наследувајќи го својот татко Едвард II. Поради неговите претензии за францускиот трон, започна Стогодишната војна.
1527.- Почина италијанскиот политичар и писател Николо Макијавели, автор на „Владетелот“ во кој тврди дека владетелот не треба да избира средства за постигнување цел, од која подоцна е изведен терминот „макијавелизам“. 1791.- Францускиот крал Луј XVI и кралицата Марија Антоанета стигнале до Варен во обид да побегнат од земјата, каде што биле откриени и уапсени.
1813.- Во битката кај Виторија, британската војска, предводена од војводата од Велингтон, го победи братот на Наполеон Џозеф, кралот на Шпанија. Со тоа заврши француското владеење во Шпанија.
1852.- Умрел германскиот педагог Фридрих Фробел, кој ја основал првата градинка во 1840 година.
1881.- Принцот Милан Обреновиќ со сребрен будак го означи почетокот на изградбата на првата пруга во Србија, Белград – Ниш. Првиот патнички воз за Ниш тргнал од белградската железничка станица на 3 септември 1884 година.
1905.- Роден е францускиот писател и егзистенцијалистички филозоф Жан Пол Сартр. Во 1964 година ја доби Нобеловата награда за литература („Гадење“, „Ѕид“, „Битие и ништо“, „Зад затворени врати“, „Валкани раце“).
1908.- Умре рускиот композитор и диригент Николај Андреевич Римски-Корсаков, член на композиторската група „Големата петорка“ („Шехерезада“, „Шпанско Капричо“). Го напишал популарниот прирачник „Принципи на оркестрација“.
1919.- По наредба на адмирал Ројтерс, екипажот на германската морнарица ги потопи повеќето од нејзините бродови (над 70) кои по капитулацијата на Германија во Првата светска војна се наоѓаа во британската поморска база Скепе Флоу, Шкотска.
1933.- Родена е француската писателка Франсоа Кварез, позната како Франсоа Саган. Таа се прослави со својот прв роман „Добар ден на тагата“, отпечатен во милиони примероци.
1942.- Германскиот северноафрикански корпус на фелдмаршалот Ервин Ромел го зазеде либискиот град Тобрук во Втората светска војна и зароби 25.000 британски војници.
1945.- Јапонските трупи на островот Окинава, последната линија на одбрана на Јапонија во Втората светска војна, им се предадоа на Американците. 1948 – Колумбија рекордс го произведе првиот успешен лонгплеј од винил пластика.
1963 – Кардиналот Џовани Батиста стана папа Павле Шести по смртта на папата Јован XXIII.
1963.- Францускиот претседател Шарл де Гол ги повлече поморските сили од НАТО. Следејќи ја политиката на независност, Франција го напушти Воениот комитет на НАТО во 1966 година.
1969.- Умре американската тенисерка Морин Коноли, по име Мала Мо. Во 1953 година, таа беше првата во историјата која ги освои сите четири Грен слем турнири.
1970.- Умре Ахмед Сукарно, првиот претседател на Индонезија (1945-67) по стекнувањето независност од Холандија и еден од водачите на Движењето на неврзаните.
1970.- Во финалето на Светското првенство, Бразил ја победи Италија со 4-1 во Мексико Сити и стана првиот трикратен освојувач на трофејот Жил Риме.
1971.- Меѓународниот суд на правдата во Хаг пресуди дека нелегитимната влада на Јужна Африка е во Југозападна Африка (Намибија).
1981.- На општите избори во Франција со големо мнозинство победија социјалистите, кои станаа најсилната партија со 38 отсто од гласовите. Социјалистичкиот лидер Франсоа Митеран стана претседател на Франција во мај истата година.
1990.- Во Унгарија официјално е отворена берзата, затворена од комунистичките власти 42 години порано.
1990.- Во земјотрес во северен Иран загинаа 100.000 луѓе.
2000.- Во Белград умре публицистот и политиколог Слободан Иниќ, еден од основачите на Демократската партија.
2001.- Умре американскиот блуз ветеран Џон Ли Хукер, кој влијаеше на генерации рок и фолк ѕвезди со својот редок, хипнотички стил на свирење гитара.
2002.- Поранешниот директор на Радио телевизија на Србија (РТС), Драгољуб Милановиќ, е осуден на 10 години затвор за убиство на 16 телевизиски работници во бомбардирањето на НАТО на 23 април 1999 година.
2003.- Умре Леон Урис, американски бестселер автор на романот „Егзодус“ од 1958 година.
2007 – Истражувачкиот и документациониот центар (IDC) во Сараево објави дека 97.207 луѓе биле убиени во војната во Босна и Херцеговина (1991-1995).
2012.- За прв пат во модерната историја, Франција доби влада од која половината ја сочинуваат жени, во согласност со изборното ветување на францускиот претседател Франсоа Оланд за еднаквост меѓу мажите и жените на власт.
2016 – Меѓународниот кривичен суд во Хаг (МКС) го осуди поранешниот потпретседател на Конго Жан-Пјер Бемба на 18 години затвор за убиство, силување и грабеж извршени од неговите војници во Централноафриканската Република.
2017.- Повеќе од 100 луѓе загинаа во судирите во градот Брија во Централноафриканската Република, само еден ден по мировниот договор потпишан во Рим, кој предвидува итен прекин на огнот во Централноафриканската Република.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Спорт1 денКичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа
-
Магазин2 денаИвана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно
-
Хороскоп1 денХороскоп за сабота (6 декември)
-
Lifestyle2 дена(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика
-
Временска прогноза2 денаВрнежите од дожд продолжуваат, Попоски апелира за зголемување на нивоата од реките и езерата
-
Временска прогноза13 часаСе менува ли климата? Најава за невообичаено топло време од следната седмица во месец декември – ова се информациите
-
Македонија1 ден„ЛУКОИЛ Македонија“ продолжува да функционира во нормални рамки
-
Автомобили2 дена„Tesla“ постави нов рекорд во продажба на електрични автомобили во Норвешка
