Следете не

На денешен ден

21 ноември – На денешен ден

Објавено пред

на

1694.- Роден е францускиот филозоф, писател и историчар Франсоа Мари Аруе, познат како Волтер, еден од најважните мислители на европското просветителство во 18 век („Кандид“, „Есеи за обичаите и духот на нацијата“ , „Филозофски писма“, „Трактат за метафизиката“).

1783.- Французите Франсоа Пилатр де Розие и Франсоа Лоран го направија првиот успешен лет со балон со топол воздух, прелетувајќи го Париз осум километри за 25 минути.

1806.- Со цел економски да ја уништи Велика Британија, Наполеон Бонапарта (Бонапарта) го објави Берлинскиот декрет за нејзината блокада, со забрана за приклучување на британски бродови во сите европски пристаништа.

1844.- Умре рускиот писател Иван Андреевич Крилов. Издавач на хумористични списанија и автор на сатирични „писма“, најголема популарност стекна со басни по моделот на Езоп, инспирирани исто така од рускиот фолклор.

1869.- Роден е правникот и историчар Слободан Јовановиќ, професор на белградскиот универзитет, претседател на Српската кралска академија, најзначајниот српски правен писател и теоретичар на државата во 20 век. За време на Втората светска војна бил претседател на југословенската емигрантска влада во Лондон (1942-43), а по војната комунистичките власти во отсуство го осудиле на 20 години затвор.

1877 – Томас Едисон (Томас) го објави пронајдокот на грамофонот.

1916.- Умре Франц Јозеф I (Франц Јозеф), австриски император од 1848 година, а од 1867 година цар и крал на австроунгарската монархија. Во 1878 година ја окупира, а потоа ја анектираше Босна и Херцеговина. Тој го искористил атентатот на неговиот братучед, надвојводата Франц Фердинанд во Сараево во 1914 година, за да го реши спорот со Србија. Се верува дека овој атентат бил непосредна причина за почетокот на Првата светска војна. Него го наследи Чарлс I, последниот владетел на империјата што пропадна за време на таа војна.

1937.- Основана е Музичката академија во Белград, која во 1973 година добива статус на факултет.

1938.- Германија ја окупирала Судетската област во Чехословачка и ја припоила кон германскиот Рајх.

1963.- Советот на Ватикан ја одобри употребата на мајчин јазик наместо латински во римокатоличките црковни обреди.

1974.- 21 лице загина, а 162 беа повредени во експлозии во два „пабови“ во англискиот град Бирмингем, што ги подметнаа припадници на Ирската републиканска армија.

1977.- Во југоисточна Индија, циклон уби 3.000 луѓе, а огромните бранови збришаа цели села.

1981.- Пред Втората светска војна умре Милан Кашанин, писател и историчар на уметноста и литературата, директор на Народниот музеј во Белград и музејот на принцот Павле, а по војната на Галеријата на фрески („Два века српско сликарство“, „Уметност и уметници“).

1994.- Авијацијата на НАТО со 36 бомбардери од базите во Италија го нападна аеродромот во Удбине по писмото на Фрањо Туѓман до ОН во кое хрватскиот претседател ги обвини Србите од Краина дека оттаму ја нападнале Босна и Херцеговина. Тоа беше најголемата воздушна операција на Северноатлантскиот договор од неговото основање во 1949 година.

1995.- По тринеделни преговори во воената база Рајт Петерсон, во американскиот град Дејтон, претседателите на Хрватска, Босна и Херцеговина и Србија – Фрањо Туѓман, Алија Изетбеговиќ и Слободан Милошевиќ, го парафираа мировниот договор со кој заврши војната во Босна и Херцеговина.

1995.- Аргентина го екстрадираше нацистичкиот офицер Ерих Прибке во Италија, одговорен за масакрот на 335 цивили во Втората светска војна.

2000.- Нападот на полициската станица во селото Кончуљ, во кој загинаа четворица припадници на српските безбедносни сили, ги обнови судирите меѓу вооружените Албанци и српските сили во Копнената безбедносна зона на југот на Србија.

2002.- Меѓународниот обвинител во Косово, Антони Рич, го обвини поранешниот командант на ОВК Рустем Мустафа, познат како „Реми“ и уште тројца поранешни членови на ОВК за воени злосторства во Косово од август 1998 до средината на јуни 1999 година.

2004.- Во Украина се одржа вториот круг од претседателските избори, по што илјадници приврзаници на опозицискиот кандидат Виктор Јушченко протестираа на улиците на Киев поради изборна кражба. Кризата е над 3 . декември, кога Уставниот суд донесе одлука за поништување на вториот изборен круг и реизбор на 26 декември, кога Јушченко беше избран за претседател на Украина.

2006.- Во Белград умре композиторката, пијанистка и поетеса Ксенија Зечевиќ.

2011.- Почина Ен МекКафри, една од најпознатите писатели на научна фантастика, авторка на епската фантастична серија „Јавачите на змејови од Перна“, добитничка на двете најважни награди за создавање СФ/Ф: Хуго и Небула.

2012 – Европското движење во Србија (ЕПуС) ја прослави својата 20-годишнина.

2012 – Монголија стана 57-ма членка на Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ).

2014 – Буркина Фасо доби цивилна преодна влада предводена од дипломатот Мишел Кафанда, откако претседателот Блез Компаоре поднесе оставка по 27 години на власт поради насилни протести. Привремената влада траеше до средината на септември 2015 година, кога армијата на Буркина Фасо ја презеде власта неколку недели пред изборите.

2015 – Во Куала Лумпур (Малезија) се одржа дводневен состанок на Асоцијацијата на десет нации од Југоисточна Азија (АСЕАН), каде една од главните теми беше борбата против тероризмот.

2017 – Роберт Мугабе поднесе оставка од функцијата претседател на Зимбабве, која ја извршуваше од 1987 година. На оставката и претходеа демонстрации поддржани од армијата која ја презеде власта и го држеше Мугабе во домашен притвор.

2018 – Владата на Косово донесе одлука за зголемување на данокот на стоки од Србија и Босна и Херцеговина на 100 проценти. Приштина една недела претходно воведе данок од 10 проценти.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:

1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.

1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.

1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.

1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.

1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.

1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.

2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.

2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.

2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Скопје2 часа

(ФОТО) Успешно реализиран првиот четиридневен „Startup Revolution AI Summit“ во Скопје со над 1200 учесници од регионот и пошироко

Четиридневниот Startup Revolution AI Summit, одржан од 27 до 30 ноември 2025 година, го претвори Скопје во најголемиот собирен простор...

Кичево3 часа

ТППЕ Кичево вчера со полни раце работа, интервенирале врз опожарен автомобил и зграда

На 14.12.2025 во 20:45 часот во ОВР Кичево е пријавено дека настанал пожар во зграда на улица „Маршал Тито“ во...

Фото: Steven Ungermann @ unsplash Фото: Steven Ungermann @ unsplash
Lifestyle4 часа

Идеално решение за мувла во бањата: експертски совети за ефикасна превенција

Мувлата во бањата е чест проблем со кој се соочуваат речиси сите домаќинства. Сепак, со неколку едноставни и практични мерки...

Фото: Taylor Beach @ unsplash Фото: Taylor Beach @ unsplash
Lifestyle4 часа

Патник споделува трикови за паметно пакување: „Носете ги најтешките предмети врз себе“

Паметното пакување може значително да ви заштеди простор, тежина и стрес при патување. Искусни патници советуваат дека со неколку едноставни...

ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com
Магазин4 часа

Disney инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и ги отвора своите легендарни ликови за вештачка интелигенција

Компанијата Walt Disney објави дека инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и потпишала тригодишен договор за лиценцирање, со кој корисниците...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин4 часа

По iOS 26.2, Apple оди чекор понатаму: 10 клучни функции доаѓаат со идните верзии на iOS

Протечени информации од внатрешниот програмски код на Apple откриваат амбициозни планови за идните верзии iOS 26.4, iOS 27 и iOS...

Фото: Laurenz Heymann @ unsplash Фото: Laurenz Heymann @ unsplash
Магазин4 часа

Apple ги објави најпопуларните апликации и игри за iPhone и iPad во 2025 година

Apple ја објави официјалната листа на најпреземаните апликации и игри за iPhone и iPad уредите за 2025 година, откривајќи кои...

На денешен ден7 часа

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Спорт17 часа

Ракометар од битолски ракометен клуб по завршувањето на мечот во „Биљанини Извори“ нападнал помошен тренер на охридскиот ракометен клуб по меѓусебниот натпревар

На 14.12.2025 година во 20.20 часот, во СВР Охрид приведен е Д.М. (33) ракометен играч од Скопје, член на ракометен...

Хороскоп17 часа

Хороскоп за понеделник (15 декември)

ОВЕН Може да очекувате генерално поволен ден. Ако вашата работа е поврзана со продажба, ќе имате голем успех. Можно е...

НАЈЧИТАНИ