Следете не

На денешен ден

22 февруари – На денешен ден

Објавено пред

на

1512.- Почина италијанскиот морепловец Америго Веспучи. По латинската верзија на неговото име (Америкус), германскиот картограф Мартин Валдсемулер (Валдсемулер) го нарекол Новиот свет Америка (Америка), иако новиот континент бил откриен од Кристофер Колумбо во 1492 година. Веспучи патувал во Новиот свет во 1499 година како член на шпанската експедиција, а во 1501 и 1502 година ја предводел португалската експедиција.

1784.- Првиот американски трговски брод за Кина, „Кинеската царица“, исплови од пристаништето во Њујорк. Тој пристигна во Кина на 28 август.

1788.- Роден е германскиот филозоф Артур Шопенхауер, чија работа стана ценета при крајот на неговиот живот и по неговата смрт (1860). Неговата длабоко песимистичка филозофија најде следбеници во генерацијата разочарана од неуспехот на националните движења во 1848 година, а во филозофијата и литературата таа се одрази во делата на Фридрих Ниче и Томас Ман („Светот како волја и претстава“, „Парарега и Паралипомена“).

1819.- САД ја презедоа Флорида од Шпанија, според договорот на американскиот државен секретар Џон Квинси Адамс (Џон Квинси) и шпанскиот министер Дон Луис де Онис.

1826.- Роден е политичарот и новинар Светозар Милетиќ, водач на борбата на Србите во Војводина за национални права во Австро-Унгарија. Бил учесник на Мајскиот собор во 1848 година, градоначалник на Нови Сад во 1861 година и водач на либералната струја на Благовештението. Основач е на „Српската народна слободоумна партија“ (1869) и творец на нејзината програма од Бечерек. Тој го започна водечкиот весник на војводинските Срби, „Застава“.

1828.- Со мирот кај Туркманчај, поразената Персија ѝ отстапи дел од Ерменија на Русија, вклучувајќи го и главниот град Ереван.

1848.- Во Париз избувна револуција предизвикана од економската криза. Под притисок на бунтовниците, кралот Луј Филип абдицирал и на 24 февруари била прогласена Втората република, која траела до декември 1852 година, кога Чарлс Луј Наполеон се прогласил за император Наполеон III.

1862.- За време на американската граѓанска војна, Џеферсон Дејвис беше прогласен за претседател на Конфедеративните држави на Америка (отцепените јужни држави).

1882.- Принцот Милан Обреновиќ ја прогласил Србија за кралство, а себеси за крал. Тој стана принц во 1868 година по убиството на неговиот татко, принцот Михаило, и ја презеде власта од вицекралот кога полнолетен во 1872 година.

19878.- 22 февруари во Охрид е роден македонскиот војвода Христо Узунов, еден од плејадата големи македонски револуционери.

1900.- Роден е шпанскиот филмски режисер Луис Буњуел (Бунуел), еден од најголемите творци на светската кинематографија. Сними 32 филма, а „Андалузиско куче“ од 1928 година и „Златното доба“ од 1930 година станаа шаблон за надреалистичкиот поетски филм.

1913.- Мексиканскиот револуционер и претседател (1911-13) Франциско Мадера (Франциско) и потпретседателот Пино Суарез (Суарез) беа убиени во воен бунт во Мексико.

1935.- Роден е Данило Киш, еден од најзначајните југословенски и српски писатели од втората половина на 20 век и еден од најистакнатите личности во книжевните кругови од 1960-тите и 1970-тите. Бил драматург во театарот „Ателје 212“ во Белград и коректор во Стразбур, Бордо и Лил („Поткровје“, „Градина, пепел“, „Песок“, „Гробница за Борис Давидовиќ“, „Енциклопедија на мртвите“ , „Лекција по анатомија“).

1966.- Премиерот на Уганда Милтон Оботе ја презеде целата власт и нареди апсење на пет министри.

1967.- Со напад на северно виетнамските трупи северно од Сајгон, американските и јужно виетнамските сили ја започнаа најголемата заедничка операција во Виетнамската војна.

1979.- Карипскиот остров Санта Лусија стекна независност по 165 години британско владеење и стана 40-та членка на Комонвелтот.

1980.- Владата на Израел воведе нова национална валута – шекел, која ја замени израелската фунта.

1987.- Умре американскиот сликар, новинар, филмски режисер и продуцент Енди Ворхол, еден од најзначајните претставници на поп-арт сликарството.

1993.- Советот за безбедност на ОН едногласно усвои резолуција за формирање на Меѓународен трибунал за гонење на одговорните за сериозно кршење на меѓународното хуманитарно право на територијата на поранешна Југославија.

1997 – Една од вооружените групи на косовските Албанци – „Националното движење за ослободување на Косово“ во својот билтен „Clirimi“ (Ослободување) ги повика косовските Албанци на вооружено национално востание како „единствениот начин што гарантира слобода и победа над српската окупатор“.

2002.- Јонас Савимби, водач на движењето УНИТА, кој се бореше за власт во Ангола повеќе од 30 години, беше убиен во судир со владините сили.

2005.- Во земјотресот што ја погоди југоисточната иранска провинција Керман загинаа 612 луѓе и уништија неколку планински села.

2005.- На 86-годишна возраст во Загреб почина легендарниот коментатор и доајен на хрватското и југословенското спортско новинарство Младен Делиќ.

2014.- Демонстрантите во Украина ја презедоа контролата врз Киев, а парламентот на земјата гласаше за соборување на претседателот Јанукович и одржување нови избори, кои Јанукович ги опиша како државен удар и одби да се повлече.

2016.- На референдум, граѓаните на Боливија гласаа против промена на Уставот, што требаше да му овозможи на претседателот Ево Моралес четврти претседателски мандат.

2017 – Пронајдени се седум планети слични на Земјата надвор од Сончевиот систем и некои од нив имаат услови за постоење на живот. Планетите се наоѓаат во соѕвездието Водолија (Водолија), 40 светлосни години од Земјата и орбитираат околу една ѕвезда.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Свет3 часа

Тлото на Јапонија не престанува да се тресе, регистриран нов силен земјотрес од 6,3 степени според Рихтер, првиот беше со јачина од 7,6 степени

Денес, во 22:52 часот, беше забележан нов земјотрес со јачина од 6,3 степени според Рихтерова скала на јапонскиот остров Хокаидо....

Хороскоп4 часа

Хороскоп за вторник (9 декември)

ОВЕН Не се прикажува? ( Повеќе инфо ) Премногу очекувате од соработниците кои не размислуваат на ист начин како вас....

Спорт7 часа

Ако не победат „Кралевите“ против Сити, клубот ќе го менува Алонсо, по незадоволството од поразот против Селта Виго?

Реал Мадрид по поразот од Селта Виго со 0:2 на домашен терен во „Примера дивизион“ минатата недела, при што беа...

Македонија8 часа

Жена од охридското с.Лескоец удрила во полициско „јети“ на охридската полиција, за среќа учесниците поминале со телесни повреди

На 07.12.2025 во 09:40 часот во СВР Охрид е пријавено дека на крстосницата од ул. „7 Ноември“ со ул.„Васил Главинов“...

Македонија13 часа

ПС Франгово и РЦ Запад запленија три торби со 62 паковки со марихуана

Денеска (08.12.2025) во 07:05 часот, на магистралниот пат Струга-Ќафасан, во близина на струшкото село Франгово, полициски службеници од, Полициската станица...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за понеделник (8 декември)

ОВЕН Не се прикажува? ( Повеќе инфо ) Размислувате да воведете некои инавации во работата. Подготвени сте да се посветите...

Кичево1 ден

„ЕВН КЕЦ Кичево“ во вторник ќе работи на терен, дел од „Ужичка“, „Мечкин Камен“ и дел од месноста „Под Крушино“ времено ќе бидат без електрична енергија

Како што информираат од ЕВН, поради зафати на електродистрибутивната мрежа 09.12.2025 г. – вторник „ЕВН КЕЦ Кичево“ ќе работи на...

Фото: Jonas Kakaroto @ unsplash Фото: Jonas Kakaroto @ unsplash
Здравје и убавина1 ден

Дајте им одмор на цревата во организмот со ова овошје

Многу луѓе се соочуваат со проблеми во дигестивниот систем кога патуваат на одмор. Промената на климата и новата околина често...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за недела (7 декември)

ОВЕН Вдишете длабоко и одвојте малку повеќе време за себе. На овој начин ќе сфатите дека ништо нема да се...

Здравје и убавина2 дена

Како полесно да ја издржите диетата за слабеење

Според една понова анализа спроведена од научници од Холандија и Португалија, ако за време на држење диета си дозволиме еден...

НАЈЧИТАНИ