Следете не

На денешен ден

22 февруари – На денешен ден

Објавено пред

на

1512.- Почина италијанскиот морепловец Америго Веспучи. По латинската верзија на неговото име (Америкус), германскиот картограф Мартин Валдсемулер (Валдсемулер) го нарекол Новиот свет Америка (Америка), иако новиот континент бил откриен од Кристофер Колумбо во 1492 година. Веспучи патувал во Новиот свет во 1499 година како член на шпанската експедиција, а во 1501 и 1502 година ја предводел португалската експедиција.

1784.- Првиот американски трговски брод за Кина, „Кинеската царица“, исплови од пристаништето во Њујорк. Тој пристигна во Кина на 28 август.

1788.- Роден е германскиот филозоф Артур Шопенхауер, чија работа стана ценета при крајот на неговиот живот и по неговата смрт (1860). Неговата длабоко песимистичка филозофија најде следбеници во генерацијата разочарана од неуспехот на националните движења во 1848 година, а во филозофијата и литературата таа се одрази во делата на Фридрих Ниче и Томас Ман („Светот како волја и претстава“, „Парарега и Паралипомена“).

1819.- САД ја презедоа Флорида од Шпанија, според договорот на американскиот државен секретар Џон Квинси Адамс (Џон Квинси) и шпанскиот министер Дон Луис де Онис.

1826.- Роден е политичарот и новинар Светозар Милетиќ, водач на борбата на Србите во Војводина за национални права во Австро-Унгарија. Бил учесник на Мајскиот собор во 1848 година, градоначалник на Нови Сад во 1861 година и водач на либералната струја на Благовештението. Основач е на „Српската народна слободоумна партија“ (1869) и творец на нејзината програма од Бечерек. Тој го започна водечкиот весник на војводинските Срби, „Застава“.

1828.- Со мирот кај Туркманчај, поразената Персија ѝ отстапи дел од Ерменија на Русија, вклучувајќи го и главниот град Ереван.

1848.- Во Париз избувна револуција предизвикана од економската криза. Под притисок на бунтовниците, кралот Луј Филип абдицирал и на 24 февруари била прогласена Втората република, која траела до декември 1852 година, кога Чарлс Луј Наполеон се прогласил за император Наполеон III.

1862.- За време на американската граѓанска војна, Џеферсон Дејвис беше прогласен за претседател на Конфедеративните држави на Америка (отцепените јужни држави).

1882.- Принцот Милан Обреновиќ ја прогласил Србија за кралство, а себеси за крал. Тој стана принц во 1868 година по убиството на неговиот татко, принцот Михаило, и ја презеде власта од вицекралот кога полнолетен во 1872 година.

19878.- 22 февруари во Охрид е роден македонскиот војвода Христо Узунов, еден од плејадата големи македонски револуционери.

1900.- Роден е шпанскиот филмски режисер Луис Буњуел (Бунуел), еден од најголемите творци на светската кинематографија. Сними 32 филма, а „Андалузиско куче“ од 1928 година и „Златното доба“ од 1930 година станаа шаблон за надреалистичкиот поетски филм.

1913.- Мексиканскиот револуционер и претседател (1911-13) Франциско Мадера (Франциско) и потпретседателот Пино Суарез (Суарез) беа убиени во воен бунт во Мексико.

1935.- Роден е Данило Киш, еден од најзначајните југословенски и српски писатели од втората половина на 20 век и еден од најистакнатите личности во книжевните кругови од 1960-тите и 1970-тите. Бил драматург во театарот „Ателје 212“ во Белград и коректор во Стразбур, Бордо и Лил („Поткровје“, „Градина, пепел“, „Песок“, „Гробница за Борис Давидовиќ“, „Енциклопедија на мртвите“ , „Лекција по анатомија“).

1966.- Премиерот на Уганда Милтон Оботе ја презеде целата власт и нареди апсење на пет министри.

1967.- Со напад на северно виетнамските трупи северно од Сајгон, американските и јужно виетнамските сили ја започнаа најголемата заедничка операција во Виетнамската војна.

1979.- Карипскиот остров Санта Лусија стекна независност по 165 години британско владеење и стана 40-та членка на Комонвелтот.

1980.- Владата на Израел воведе нова национална валута – шекел, која ја замени израелската фунта.

1987.- Умре американскиот сликар, новинар, филмски режисер и продуцент Енди Ворхол, еден од најзначајните претставници на поп-арт сликарството.

1993.- Советот за безбедност на ОН едногласно усвои резолуција за формирање на Меѓународен трибунал за гонење на одговорните за сериозно кршење на меѓународното хуманитарно право на територијата на поранешна Југославија.

1997 – Една од вооружените групи на косовските Албанци – „Националното движење за ослободување на Косово“ во својот билтен „Clirimi“ (Ослободување) ги повика косовските Албанци на вооружено национално востание како „единствениот начин што гарантира слобода и победа над српската окупатор“.

2002.- Јонас Савимби, водач на движењето УНИТА, кој се бореше за власт во Ангола повеќе од 30 години, беше убиен во судир со владините сили.

2005.- Во земјотресот што ја погоди југоисточната иранска провинција Керман загинаа 612 луѓе и уништија неколку планински села.

2005.- На 86-годишна возраст во Загреб почина легендарниот коментатор и доајен на хрватското и југословенското спортско новинарство Младен Делиќ.

2014.- Демонстрантите во Украина ја презедоа контролата врз Киев, а парламентот на земјата гласаше за соборување на претседателот Јанукович и одржување нови избори, кои Јанукович ги опиша како државен удар и одби да се повлече.

2016.- На референдум, граѓаните на Боливија гласаа против промена на Уставот, што требаше да му овозможи на претседателот Ево Моралес четврти претседателски мандат.

2017 – Пронајдени се седум планети слични на Земјата надвор од Сончевиот систем и некои од нив имаат услови за постоење на живот. Планетите се наоѓаат во соѕвездието Водолија (Водолија), 40 светлосни години од Земјата и орбитираат околу една ѕвезда.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (29 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.

1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.

1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.

1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.

1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.

1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.

1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.

1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.

1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.

1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.

1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.

1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.

1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.

1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.

1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.

1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.

1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.

1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.

1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.

1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.

1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.

1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.

2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.

2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.

2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.

2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.

2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.

2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.

2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево50 минути

Апел за изгубено лице од Кичево, доколку имате било какво инфо известете

Апел за изгубено лице, Велјанка Штерјоска. Последен пат била видена пред својата куќа до црквата во Белица, вчера наутро, околу...

Кичево7 часа

Започнува „Наше театарче“ на „Intellect Education“ место каде најмилите ќе го развијат својот талент, ќе ја откријат својата креативност и ќе блеснат на сцената!

Од најдобрите и најкреативни програми, овој пат ви го претставуваме новото, кичевско „Наше театарче“ – магично место каде што вашите...

Хороскоп18 часа

Хороскоп за недела (7 септември)

Овен Ќе се однесувате непромислено. Можно е да ги пропуштите предизвиците. Додека во прашањето поврзано со работата воглавно ќе бидете...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за сабота (6 септември)

ОВЕН Мирен ден е пред вас и ова темпо одамна не сте го почувствувале. Претходно секогаш брзавте некаде и не...

Македонија2 дена

Од една до друга патарина на патен правец Гостивар-Тетово, ќе се изведуваат градежни работи со времетраење од две седмици

Bиадукт Трејд – Дооел од 01.09.2025 г. започна со нова фаза на градежни активности , односно воспоставена е времена измена на режимот...

Фото: Martin Katler @ unsplash Фото: Martin Katler @ unsplash
Автомобили2 дена

Десетте најпродавани автомобили во Европа во 2025 година

Во првата половина од 2025 година, европскиот автомобилски пазар бележи значајни промени и трендови. Според податоците на JATO Dynamics, објавени...

Фото: Homescreenify @ unsplash Фото: Homescreenify @ unsplash
Магазин2 дена

Тајната на вистинскиот италијански болоњезе сос

Болоњезе сос е едно од најпознатите јадења во светот, но вистинската тајна на неговиот вкус лежи во традицијата на градот...

Кичево2 дена

Поради одржување на атлетска трка во Кичево, во недела следните улици и делови на градот ќе бидат затворени за сообраќај

Во недела, 7 септември 2025, поради одржување на атлетската трка во град Кичево, од 08:00 до 11:00 часот ќе биде...

Хороскоп3 дена

Хороскоп за петок (5 септември)

Овен Пробувате да дојдете до некои промени, но тоа не ви оди од рака. Можно е да имате трема пред...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин3 дена

YouTube укинува Premium Family сметки надвор од заедничко домаќинство

YouTube го следи примерот на Netflix и Disney+, воведувајќи построги правила за користење на Premium Family пакетите. Компанијата почна да...

НАЈЧИТАНИ