Следете не

На денешен ден

22 февруари – На денешен ден

Објавено пред

на

1512.- Почина италијанскиот морепловец Америго Веспучи. По латинската верзија на неговото име (Америкус), германскиот картограф Мартин Валдсемулер (Валдсемулер) го нарекол Новиот свет Америка (Америка), иако новиот континент бил откриен од Кристофер Колумбо во 1492 година. Веспучи патувал во Новиот свет во 1499 година како член на шпанската експедиција, а во 1501 и 1502 година ја предводел португалската експедиција.

1784.- Првиот американски трговски брод за Кина, „Кинеската царица“, исплови од пристаништето во Њујорк. Тој пристигна во Кина на 28 август.

1788.- Роден е германскиот филозоф Артур Шопенхауер, чија работа стана ценета при крајот на неговиот живот и по неговата смрт (1860). Неговата длабоко песимистичка филозофија најде следбеници во генерацијата разочарана од неуспехот на националните движења во 1848 година, а во филозофијата и литературата таа се одрази во делата на Фридрих Ниче и Томас Ман („Светот како волја и претстава“, „Парарега и Паралипомена“).

1819.- САД ја презедоа Флорида од Шпанија, според договорот на американскиот државен секретар Џон Квинси Адамс (Џон Квинси) и шпанскиот министер Дон Луис де Онис.

1826.- Роден е политичарот и новинар Светозар Милетиќ, водач на борбата на Србите во Војводина за национални права во Австро-Унгарија. Бил учесник на Мајскиот собор во 1848 година, градоначалник на Нови Сад во 1861 година и водач на либералната струја на Благовештението. Основач е на „Српската народна слободоумна партија“ (1869) и творец на нејзината програма од Бечерек. Тој го започна водечкиот весник на војводинските Срби, „Застава“.

1828.- Со мирот кај Туркманчај, поразената Персија ѝ отстапи дел од Ерменија на Русија, вклучувајќи го и главниот град Ереван.

1848.- Во Париз избувна револуција предизвикана од економската криза. Под притисок на бунтовниците, кралот Луј Филип абдицирал и на 24 февруари била прогласена Втората република, која траела до декември 1852 година, кога Чарлс Луј Наполеон се прогласил за император Наполеон III.

1862.- За време на американската граѓанска војна, Џеферсон Дејвис беше прогласен за претседател на Конфедеративните држави на Америка (отцепените јужни држави).

1882.- Принцот Милан Обреновиќ ја прогласил Србија за кралство, а себеси за крал. Тој стана принц во 1868 година по убиството на неговиот татко, принцот Михаило, и ја презеде власта од вицекралот кога полнолетен во 1872 година.

19878.- 22 февруари во Охрид е роден македонскиот војвода Христо Узунов, еден од плејадата големи македонски револуционери.

1900.- Роден е шпанскиот филмски режисер Луис Буњуел (Бунуел), еден од најголемите творци на светската кинематографија. Сними 32 филма, а „Андалузиско куче“ од 1928 година и „Златното доба“ од 1930 година станаа шаблон за надреалистичкиот поетски филм.

1913.- Мексиканскиот револуционер и претседател (1911-13) Франциско Мадера (Франциско) и потпретседателот Пино Суарез (Суарез) беа убиени во воен бунт во Мексико.

1935.- Роден е Данило Киш, еден од најзначајните југословенски и српски писатели од втората половина на 20 век и еден од најистакнатите личности во книжевните кругови од 1960-тите и 1970-тите. Бил драматург во театарот „Ателје 212“ во Белград и коректор во Стразбур, Бордо и Лил („Поткровје“, „Градина, пепел“, „Песок“, „Гробница за Борис Давидовиќ“, „Енциклопедија на мртвите“ , „Лекција по анатомија“).

1966.- Премиерот на Уганда Милтон Оботе ја презеде целата власт и нареди апсење на пет министри.

1967.- Со напад на северно виетнамските трупи северно од Сајгон, американските и јужно виетнамските сили ја започнаа најголемата заедничка операција во Виетнамската војна.

1979.- Карипскиот остров Санта Лусија стекна независност по 165 години британско владеење и стана 40-та членка на Комонвелтот.

1980.- Владата на Израел воведе нова национална валута – шекел, која ја замени израелската фунта.

1987.- Умре американскиот сликар, новинар, филмски режисер и продуцент Енди Ворхол, еден од најзначајните претставници на поп-арт сликарството.

1993.- Советот за безбедност на ОН едногласно усвои резолуција за формирање на Меѓународен трибунал за гонење на одговорните за сериозно кршење на меѓународното хуманитарно право на територијата на поранешна Југославија.

1997 – Една од вооружените групи на косовските Албанци – „Националното движење за ослободување на Косово“ во својот билтен „Clirimi“ (Ослободување) ги повика косовските Албанци на вооружено национално востание како „единствениот начин што гарантира слобода и победа над српската окупатор“.

2002.- Јонас Савимби, водач на движењето УНИТА, кој се бореше за власт во Ангола повеќе од 30 години, беше убиен во судир со владините сили.

2005.- Во земјотресот што ја погоди југоисточната иранска провинција Керман загинаа 612 луѓе и уништија неколку планински села.

2005.- На 86-годишна возраст во Загреб почина легендарниот коментатор и доајен на хрватското и југословенското спортско новинарство Младен Делиќ.

2014.- Демонстрантите во Украина ја презедоа контролата врз Киев, а парламентот на земјата гласаше за соборување на претседателот Јанукович и одржување нови избори, кои Јанукович ги опиша како државен удар и одби да се повлече.

2016.- На референдум, граѓаните на Боливија гласаа против промена на Уставот, што требаше да му овозможи на претседателот Ево Моралес четврти претседателски мандат.

2017 – Пронајдени се седум планети слични на Земјата надвор од Сончевиот систем и некои од нив имаат услови за постоење на живот. Планетите се наоѓаат во соѕвездието Водолија (Водолија), 40 светлосни години од Земјата и орбитираат околу една ѕвезда.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија4 часа

Времена измена на сообраќај со пренасочување на делница „Пресека-Песочан“ на автопат А2 Кичево-Охрид

На ден 03.07. 2025 ќе се започне со градежни активности на автопат  А2 Кичево – Охрид каде ќе има времена...

Хороскоп4 часа

Хороскоп за петок (4 јули)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

Скопје8 часа

МВР за пофалба, експресно го пронајдоа мотоциклистот кој усмрти пешак

Денеска (03.07.2025) во полициска станица во СВР Скопје е извршен службен разговор со Ф.Љ.(25) од Скопје, кој на 01.07.2025 околу...

Кичево14 часа

(ФОТО) ТППЕ Кичево: Нов случај со запалена дива депонија во кичевско

Нов случај со запалена дива депонија во кичевско. Имено од рано утрово овој е втор случај ТППЕ Кичево да излезе...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за четврток (3 јуни)

ОВЕН Марс сепак го зголемува вашиот стрес, бидејќи неговата главна идеја е да работите побрзо – ако се притиснете на...

Автомобили2 дена

Најдобрите и најлошите автомобили за 2025 според корисниците

Работата на моторот, квалитетот на системот, дизајнот на ентериерот и карактеристиките на возилото се само дел од аспектите кои ги...

Магазин2 дена

Експертите ја откриваат вистината за навиките што влијаат на траењето на батеријата на мобилниот телефон

Во денешно време, едно од најчестите прашања кај корисниците е дали честото полнење ја оштетува батеријата. Според експертите, одговорот е...

Автомобили2 дена

Дали би направиле место за резервно тркало?

Сè почесто се поставува прашањето: зошто новите автомобили речиси и да немаат резервно тркало и дали треба да се вратиме...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за среда (2 јули)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

Магазин2 дена

(ВИДЕО) Хитот од Спасен Сиљаноски „Ќе ти дојдам вечер“ популарна и помеѓу најмладите генерации

Македонскиот популарен фолк пејач од наше поднебје, Спасен Сиљаноски предмалку сподели прекрасно видео кое допира длабоко во душата. За порта.мк...

НАЈЧИТАНИ