На денешен ден
23 март – На денешен ден
809 – Почина калифот Харун ал Рашид (Харун Праведникот). За време на неговото владеење од 786 до 809 година, тој успешно се борел против Византија и Хазарите, разменил пратеници и подароци со Карло Велики и одржувал дипломатски односи со Кина. Неговиот лик е идеализиран во арапската народна поезија и „Приказни од илјада и една ноќ“.
1391.- Почина Твртко И Котроманиќ, босански бан од 1353 година и крал од 1377 година. Најмоќниот босански владетел бил крунисан во манастирот Милешеви, земајќи ја титулата крал на Србија и Босна, на која во 1382 година ја додал титулата крал на Далмација, Хрватска и приморјето. Неговата смрт стави крај на експанзијата и подемот на босанската држава.
1765.- Во британскиот парламент беше донесен закон со кој се наметнуваат даноци на американските колонии.
1801.- Рускиот цар Павле I Петрович Романов е убиен во заговор на судски службеници. Него го наследил неговиот син Александар I.
.
1861.- Обединета Италија ја формира првата влада, а прв премиер е грофот Камило Бенсо ди Кавур, истакнат борец за обединување на Италија.
1863.- Роден е српскиот геолог Светолик Радовановиќ, член на Српската кралска академија, професор на Универзитетот во Белград, првиот министер за економија во Србија. Го реформирал српското законодавство за рударство и шумарство, а во 1892 година го основал Српското геолошко друштво со геологот Јован Жујовиќ.
1903.- Во демонстрациите на околу 5.000 студенти, ученици и работници против апсолутистичкиот режим на српскиот крал Александар Обреновиќ, организирани од студентите социјалисти Димитрија Туцовиќ и Триша Каклеровиќ, во судир со полицијата во Белград загинаа пет, а рани шестмина. Повеќе од 120 демонстранти беа уапсени, 27 беа обвинети, а Туцовиќ и Качлеровиќ мораа да емигрираат.
1910.- Роден е јапонскиот режисер Акира Куросава, кој ја прослави јапонската кинематографија, единствениот режисер кој освоил два Оскари за најдобар странски филм („Рашомон“, „Седум самураи“, „Крвав трон“, „Кагемуша“).
1912.- Роден е германскиот инженер Вернхервон, конструктор на ракетите Фау-1 и Фау-2, кои ја бомбардираа Велика Британија за време на Втората светска војна. По војната емигрирал во Соединетите Американски Држави, каде што раководел со производството на ракетите „Редстон“ и „Јупитер Ц“, кои го лансирале првиот американски вештачки сателит „Експлорер-1“ во 1958 година.
1918.- Џиновскиот германски топ, Големата Берта, го бомбардира Париз од далечина од повеќе од 100 километри во Првата светска војна.
1919.- Бенито Мусолини го основал Fasci di Combattimento во Милано.
1945.- Битката кај Рајна во Втората светска војна започна меѓу сојузниците и Германија, која заврши во април со победа на сојузничките сили.
1950.- Стапува на сила Конвенцијата за основање на Светската метеоролошка организација и е воспоставен Светскиот ден на метеорологијата.
1953.- Умре српскиот скулптор Ѓорѓе Јовановиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, професор и директор на Уметничката школа во Белград, творец на бисти на многу државници, војсководци, научници, уметници и неколку јавни споменици.
1956 – Пакистан стана Исламска Република според новиот устав.
1966.- Архиепископот од Кентербери се сретна со папата во Рим. Тоа беше прва средба на двајца црковни водачи од основањето на Англиканската црква пред 400 години.
1983.- Умре Барни Кларк, првиот човек на кој му беше вградено вештачко срце. Кларк живеел со вештачко срце 112 дена.
1994.- На предизборен митинг во Тихуана е убиен претседателскиот кандидат на владејачката Револуционерна институционална партија на Мексико, Луис Доналдо Колосио.
1999.- По неколкудневни преговори со меѓународните посредници, вклучувајќи го и американскиот специјален пратеник Ричард Холбрук, југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ го отфрли мировниот план за Косово и распоредувањето на странски трупи во покраината. Тогаш генералниот секретар на НАТО ја активираше наредбата за започнување воздушни напади врз СР Југославија, кои започнаа следниот ден.
2001.- По 15-годишна вселенска мисија, руската вселенска станица Мир, која некогаш на Русија и даваше статус на „вселенска моќ“, беше уништена со потопување во Тихиот Океан.
2003.- На референдум над 92 отсто од словенечките граѓани гласаа за влез на земјата во Европската унија.
2006.- Јужноафриканецот Мајк Хорн и Норвежанецот Борге Оусланд се првите луѓе кои скијаа преку замрзнатиот Арктички Океан, завршувајќи ја експедицијата долга 1.000 километри од северен Сибир до Северниот пол.
2010.- Американскиот претседател Барак Обама го потпиша историскиот закон за здравствена заштита кој се протега на десетици милиони Американци и ја спречува злоупотребата на осигурителните компании.
2011.- Почина политичарот, дипломат и писател Живорад Ковачевиќ. Беше градоначалник на Белград (1974-1982), отповикан амбасадор на СФРЈ во Вашингтон (1987-1989) поради несогласувања.
2013.- Во Бостон, САД на 82-годишна возраст умре нигерискиот романсиер, поетеса и критичар Чинуа Ачебе. Светската слава ја стекна со дебитантскиот роман „Нештата се распаѓаат“ од 1958 година, кој се смета за најчитана книга во модерната африканска литература.
2014 – Умре Адолфо Суарез, првиот демократски избран премиер на Шпанија (1977), по речиси четири децении фашистичка диктатура од Франциско Франко.
2019 година – Во напад врз селото на етничката заедница Фулани во централниот дел на Мали загинаа повеќе од 100 луѓе. Нападот го извршија припадници на етничката заедница Догони, кои ги обвинуваат Фуланите дека ги поддржуваат џихадистите поврзани со терористичките групи на северот на земјата.
2020 – Над милијарда луѓе во повеќе од 50 земји и територии се поканети да останат во изолација, што е една од мерките во борбата против пандемијата на корона вирусот.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (15 декември)
На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:
1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.
1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.
1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.
1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.
1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.
2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.
2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (9 декември)
На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:
1824
- Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.
1825
- Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.
1890
- Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.
1905
- Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
- Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.
1917
- Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.
1935
- Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.
1941
- Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1944
- Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.
1961
- Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
(1962 – станува република, ист ден)
1967
- Николае Чаушеску станува претседател на Романија.
1978
- Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.
1985
- Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
- ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.
1987
- Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.
1990
- Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
- На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.
1991
- Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.
1992
- ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.
1994
- Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.
1995
- Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.
1996
- ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.
1999
- Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.
2000
- Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.
2002
- „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
-
Спорт2 дена(ВИДЕО) Со головите на кичевчаните Стефан Стојаноски 23′ и Павел Димоски во 93′, Македонија У15 ја победи силната Турција, секоја чест момци, гордост на нашиот град
-
Хроника2 денаМаж во производствена хала од машина се здобил со повреди и починал на лице место
-
Хороскоп2 денаХороскоп за недела (14 декември)
-
Кичево1 ден(ВИДЕО) Утрово Кичево под густ смог, но затоа кон месноста Крушино сонце и чист воздух
-
Хороскоп18 часаХороскоп за понеделник (15 декември)
-
Временска прогноза18 часаВременска прогноза до 22 декември, следува ладен период, појава на слана, мраз, подледици по речните долини и магла
-
Кичево3 часаТППЕ Кичево вчера со полни раце работа, интервенирале врз опожарен автомобил и зграда
-
Спорт17 часаРакометар од битолски ракометен клуб по завршувањето на мечот во „Биљанини Извори“ нападнал помошен тренер на охридскиот ракометен клуб по меѓусебниот натпревар
