На денешен ден
23 март – На денешен ден

809 – Почина калифот Харун ал Рашид (Харун Праведникот). За време на неговото владеење од 786 до 809 година, тој успешно се борел против Византија и Хазарите, разменил пратеници и подароци со Карло Велики и одржувал дипломатски односи со Кина. Неговиот лик е идеализиран во арапската народна поезија и „Приказни од илјада и една ноќ“.
1391.- Почина Твртко И Котроманиќ, босански бан од 1353 година и крал од 1377 година. Најмоќниот босански владетел бил крунисан во манастирот Милешеви, земајќи ја титулата крал на Србија и Босна, на која во 1382 година ја додал титулата крал на Далмација, Хрватска и приморјето. Неговата смрт стави крај на експанзијата и подемот на босанската држава.
1765.- Во британскиот парламент беше донесен закон со кој се наметнуваат даноци на американските колонии.
1801.- Рускиот цар Павле I Петрович Романов е убиен во заговор на судски службеници. Него го наследил неговиот син Александар I.
.
1861.- Обединета Италија ја формира првата влада, а прв премиер е грофот Камило Бенсо ди Кавур, истакнат борец за обединување на Италија.
1863.- Роден е српскиот геолог Светолик Радовановиќ, член на Српската кралска академија, професор на Универзитетот во Белград, првиот министер за економија во Србија. Го реформирал српското законодавство за рударство и шумарство, а во 1892 година го основал Српското геолошко друштво со геологот Јован Жујовиќ.
1903.- Во демонстрациите на околу 5.000 студенти, ученици и работници против апсолутистичкиот режим на српскиот крал Александар Обреновиќ, организирани од студентите социјалисти Димитрија Туцовиќ и Триша Каклеровиќ, во судир со полицијата во Белград загинаа пет, а рани шестмина. Повеќе од 120 демонстранти беа уапсени, 27 беа обвинети, а Туцовиќ и Качлеровиќ мораа да емигрираат.
1910.- Роден е јапонскиот режисер Акира Куросава, кој ја прослави јапонската кинематографија, единствениот режисер кој освоил два Оскари за најдобар странски филм („Рашомон“, „Седум самураи“, „Крвав трон“, „Кагемуша“).
1912.- Роден е германскиот инженер Вернхервон, конструктор на ракетите Фау-1 и Фау-2, кои ја бомбардираа Велика Британија за време на Втората светска војна. По војната емигрирал во Соединетите Американски Држави, каде што раководел со производството на ракетите „Редстон“ и „Јупитер Ц“, кои го лансирале првиот американски вештачки сателит „Експлорер-1“ во 1958 година.
1918.- Џиновскиот германски топ, Големата Берта, го бомбардира Париз од далечина од повеќе од 100 километри во Првата светска војна.
1919.- Бенито Мусолини го основал Fasci di Combattimento во Милано.
1945.- Битката кај Рајна во Втората светска војна започна меѓу сојузниците и Германија, која заврши во април со победа на сојузничките сили.
1950.- Стапува на сила Конвенцијата за основање на Светската метеоролошка организација и е воспоставен Светскиот ден на метеорологијата.
1953.- Умре српскиот скулптор Ѓорѓе Јовановиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, професор и директор на Уметничката школа во Белград, творец на бисти на многу државници, војсководци, научници, уметници и неколку јавни споменици.
1956 – Пакистан стана Исламска Република според новиот устав.
1966.- Архиепископот од Кентербери се сретна со папата во Рим. Тоа беше прва средба на двајца црковни водачи од основањето на Англиканската црква пред 400 години.
1983.- Умре Барни Кларк, првиот човек на кој му беше вградено вештачко срце. Кларк живеел со вештачко срце 112 дена.
1994.- На предизборен митинг во Тихуана е убиен претседателскиот кандидат на владејачката Револуционерна институционална партија на Мексико, Луис Доналдо Колосио.
1999.- По неколкудневни преговори со меѓународните посредници, вклучувајќи го и американскиот специјален пратеник Ричард Холбрук, југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ го отфрли мировниот план за Косово и распоредувањето на странски трупи во покраината. Тогаш генералниот секретар на НАТО ја активираше наредбата за започнување воздушни напади врз СР Југославија, кои започнаа следниот ден.
2001.- По 15-годишна вселенска мисија, руската вселенска станица Мир, која некогаш на Русија и даваше статус на „вселенска моќ“, беше уништена со потопување во Тихиот Океан.
2003.- На референдум над 92 отсто од словенечките граѓани гласаа за влез на земјата во Европската унија.
2006.- Јужноафриканецот Мајк Хорн и Норвежанецот Борге Оусланд се првите луѓе кои скијаа преку замрзнатиот Арктички Океан, завршувајќи ја експедицијата долга 1.000 километри од северен Сибир до Северниот пол.
2010.- Американскиот претседател Барак Обама го потпиша историскиот закон за здравствена заштита кој се протега на десетици милиони Американци и ја спречува злоупотребата на осигурителните компании.
2011.- Почина политичарот, дипломат и писател Живорад Ковачевиќ. Беше градоначалник на Белград (1974-1982), отповикан амбасадор на СФРЈ во Вашингтон (1987-1989) поради несогласувања.
2013.- Во Бостон, САД на 82-годишна возраст умре нигерискиот романсиер, поетеса и критичар Чинуа Ачебе. Светската слава ја стекна со дебитантскиот роман „Нештата се распаѓаат“ од 1958 година, кој се смета за најчитана книга во модерната африканска литература.
2014 – Умре Адолфо Суарез, првиот демократски избран премиер на Шпанија (1977), по речиси четири децении фашистичка диктатура од Франциско Франко.
2019 година – Во напад врз селото на етничката заедница Фулани во централниот дел на Мали загинаа повеќе од 100 луѓе. Нападот го извршија припадници на етничката заедница Догони, кои ги обвинуваат Фуланите дека ги поддржуваат џихадистите поврзани со терористичките групи на северот на земјата.
2020 – Над милијарда луѓе во повеќе од 50 земји и територии се поканети да останат во изолација, што е една од мерките во борбата против пандемијата на корона вирусот.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 21 јуни

На денешен ден 21 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🔱 Средновековие и рана модерна ера
-
1377 – Почина Едвард III, англиски крал чии претензии за францускиот престол го иницираа почетокот на Стогодишната војна.
-
1527 – Почина Николо Макијавели, познат по своето политичко дело „Принцот“, кое го инспирира терминот макијавелизам.
-
1791 – Обидот за бегство на Луј XVI и Марија Антоанета заврши со нивно апсење во Варен, што дополнително го поттикна падот на монархијата.
⚔️ Војни и револуции
-
1813 – Во битката кај Виторија, силите на Велингтон ја поразија француската војска – крај на француската власт во Шпанија.
-
1919 – Германски морнари самоиницијативно ги потопија сопствените бродови во Скепа Флоу – еден од најмасовните чин на уништување на сопствена флота.
-
1942 – Фелдмаршал Ромел го освои Тобрук, заробувајќи 25.000 британски војници.
-
1945 – Јапонските трупи се предадоа на Окинава, клучна победа за САД во Втората светска војна.
-
1970 – Бразил го победи Италија на финалето на СП – станува прв трикратен светски шампион.
🎓 Култура, наука и уметност
-
1852 – Почина Фридрих Фробел, основачот на првата градинка.
-
1905 – Роден Жан-Пол Сартр, водечки егзистенцијалист, Нобеловец (кој ја одби наградата).
-
1908 – Почина Римски-Корсаков, автор на дела како „Шехерезада“ и „Шпански каприц“.
-
1933 – Родена Франсоаз Саган, авторка на култниот роман „Добро утро, тага“.
-
1948 – „Колумбија рекордс“ ја издаде првата винилна долга плоча (LP) – револуција во музичката индустрија.
Политика и општество
-
1963 – Папа Павле VI беше избран; Шарл де Гол ги повлече поморските сили од НАТО.
-
1971 – Меѓународниот суд го прогласи владеењето на Јужна Африка над Намибија за нелегално.
-
1981 – Социјалистите на Митеран победија во Франција – значаен пресврт во француската политика.
-
1990 – Повторно отворање на берзата во Унгарија, симбол на економска трансформација.
-
2012 – За прв пат половина од француската влада беа жени – чекор кон родова еднаквост.
🕯️ Смрт на значајни личности
-
1970 – Почина Ахмед Сукарно, првиот претседател на Индонезија.
-
1969 – Умре Морен Коноли, првата жена која ги освоила сите 4 Гренд Слема во една година.
-
2001 – Почина Џон Ли Хукер, легенда на блуз музиката.
-
2003 – Почина Леон Урис, автор на „Егзодус“.
-
2000 – Почина Слободан Иниќ, политиколог и основач на Демократската партија.
⚖️ Судски и правни настани
-
2002 – Драгољуб Милановиќ, поранешен директор на РТС, осуден за смртта на 16 лица во НАТО бомбардирањето.
-
2016 – Жан-Пјер Бемба, поранешен потпретседател на Конго, осуден на 18 години затвор за воени злосторства.
🌍 Современи конфликти и трагедии
-
1990 – Катастрофален земјотрес во Иран, со околу 100.000 жртви.
-
2007 – Објавен бројот на загинати во војната во БиХ: 97.207.
-
2017 – Масакр во Брија (Централноафриканска Република), само ден по мировен договор.
-
2020 – Српската напредна партија освои доминантно мнозинство на изборите во Србија.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (24 јуни)
-
Кичево8 часа
(ФОТО) Гори ниска шума и дива депонија во атарот на с.Туин кичевско, ТППЕ Кичево уште на терен
-
Хороскоп4 часа
Хороскоп за четврток (26 јуни)
-
Магазин2 дена
Најбрз домашен сладолед со само една состојка
-
Lifestyle15 часа
Дали навистина треба да се плашиме од семките од лубеница? Еве што се случува кога ќе ги проголтате
-
Магазин2 дена
Летен десерт со само две состојки – готов за 5 минути!
-
Спорт1 ден
Бенфика приреди вистинска сензација, Баерн беше поразен, но со втората позиција продолжува понатаму
-
Автомобили2 дена
Toyota го претстави првиот електрифициран Land Cruiser во Европа