Следете не

На денешен ден

23 март – На денешен ден

Објавено пред

на

809 – Почина калифот Харун ал Рашид (Харун Праведникот). За време на неговото владеење од 786 до 809 година, тој успешно се борел против Византија и Хазарите, разменил пратеници и подароци со Карло Велики и одржувал дипломатски односи со Кина. Неговиот лик е идеализиран во арапската народна поезија и „Приказни од илјада и една ноќ“.

1391.- Почина Твртко И Котроманиќ, босански бан од 1353 година и крал од 1377 година. Најмоќниот босански владетел бил крунисан во манастирот Милешеви, земајќи ја титулата крал на Србија и Босна, на која во 1382 година ја додал титулата крал на Далмација, Хрватска и приморјето. Неговата смрт стави крај на експанзијата и подемот на босанската држава.

1765.- Во британскиот парламент беше донесен закон со кој се наметнуваат даноци на американските колонии.

1801.- Рускиот цар Павле I Петрович Романов е убиен во заговор на судски службеници. Него го наследил неговиот син Александар I.

.

1861.- Обединета Италија ја формира првата влада, а прв премиер е грофот Камило Бенсо ди Кавур, истакнат борец за обединување на Италија.

1863.- Роден е српскиот геолог Светолик Радовановиќ, член на Српската кралска академија, професор на Универзитетот во Белград, првиот министер за економија во Србија. Го реформирал српското законодавство за рударство и шумарство, а во 1892 година го основал Српското геолошко друштво со геологот Јован Жујовиќ.

1903.- Во демонстрациите на околу 5.000 студенти, ученици и работници против апсолутистичкиот режим на српскиот крал Александар Обреновиќ, организирани од студентите социјалисти Димитрија Туцовиќ и Триша Каклеровиќ, во судир со полицијата во Белград загинаа пет, а рани шестмина. Повеќе од 120 демонстранти беа уапсени, 27 беа обвинети, а Туцовиќ и Качлеровиќ мораа да емигрираат.

1910.- Роден е јапонскиот режисер Акира Куросава, кој ја прослави јапонската кинематографија, единствениот режисер кој освоил два Оскари за најдобар странски филм („Рашомон“, „Седум самураи“, „Крвав трон“, „Кагемуша“).

1912.- Роден е германскиот инженер Вернхервон, конструктор на ракетите Фау-1 и Фау-2, кои ја бомбардираа Велика Британија за време на Втората светска војна. По војната емигрирал во Соединетите Американски Држави, каде што раководел со производството на ракетите „Редстон“ и „Јупитер Ц“, кои го лансирале првиот американски вештачки сателит „Експлорер-1“ во 1958 година.

1918.- Џиновскиот германски топ, Големата Берта, го бомбардира Париз од далечина од повеќе од 100 километри во Првата светска војна.

1919.- Бенито Мусолини го основал Fasci di Combattimento во Милано.

1945.- Битката кај Рајна во Втората светска војна започна меѓу сојузниците и Германија, која заврши во април со победа на сојузничките сили.

1950.- Стапува на сила Конвенцијата за основање на Светската метеоролошка организација и е воспоставен Светскиот ден на метеорологијата.

1953.- Умре српскиот скулптор Ѓорѓе Јовановиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, професор и директор на Уметничката школа во Белград, творец на бисти на многу државници, војсководци, научници, уметници и неколку јавни споменици.

1956 – Пакистан стана Исламска Република според новиот устав.

1966.- Архиепископот од Кентербери се сретна со папата во Рим. Тоа беше прва средба на двајца црковни водачи од основањето на Англиканската црква пред 400 години.

1983.- Умре Барни Кларк, првиот човек на кој му беше вградено вештачко срце. Кларк живеел со вештачко срце 112 дена.

1994.- На предизборен митинг во Тихуана е убиен претседателскиот кандидат на владејачката Револуционерна институционална партија на Мексико, Луис Доналдо Колосио.

1999.- По неколкудневни преговори со меѓународните посредници, вклучувајќи го и американскиот специјален пратеник Ричард Холбрук, југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ го отфрли мировниот план за Косово и распоредувањето на странски трупи во покраината. Тогаш генералниот секретар на НАТО ја активираше наредбата за започнување воздушни напади врз СР Југославија, кои започнаа следниот ден.

2001.- По 15-годишна вселенска мисија, руската вселенска станица Мир, која некогаш на Русија и даваше статус на „вселенска моќ“, беше уништена со потопување во Тихиот Океан.

2003.- На референдум над 92 отсто од словенечките граѓани гласаа за влез на земјата во Европската унија.

2006.- Јужноафриканецот Мајк Хорн и Норвежанецот Борге Оусланд се првите луѓе кои скијаа преку замрзнатиот Арктички Океан, завршувајќи ја експедицијата долга 1.000 километри од северен Сибир до Северниот пол.

2010.- Американскиот претседател Барак Обама го потпиша историскиот закон за здравствена заштита кој се протега на десетици милиони Американци и ја спречува злоупотребата на осигурителните компании.

2011.- Почина политичарот, дипломат и писател Живорад Ковачевиќ. Беше градоначалник на Белград (1974-1982), отповикан амбасадор на СФРЈ во Вашингтон (1987-1989) поради несогласувања.

2013.- Во Бостон, САД на 82-годишна возраст умре нигерискиот романсиер, поетеса и критичар Чинуа Ачебе. Светската слава ја стекна со дебитантскиот роман „Нештата се распаѓаат“ од 1958 година, кој се смета за најчитана книга во модерната африканска литература.

2014 – Умре Адолфо Суарез, првиот демократски избран премиер на Шпанија (1977), по речиси четири децении фашистичка диктатура од Франциско Франко.

2019 година – Во напад врз селото на етничката заедница Фулани во централниот дел на Мали загинаа повеќе од 100 луѓе. Нападот го извршија припадници на етничката заедница Догони, кои ги обвинуваат Фуланите дека ги поддржуваат џихадистите поврзани со терористичките групи на северот на земјата.

2020 – Над милијарда луѓе во повеќе од 50 земји и територии се поканети да останат во изолација, што е една од мерките во борбата против пандемијата на корона вирусот.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп3 часа

Хороскоп за сабота (19 јули)

ОВЕН Обрнете внимание на новите професионални можности за да го проширите вашето знаење и да ја подобрите вашата севкупна позиција....

Кичево8 часа

Неконтролирано се движел, по пријава во Кичево бил сопрен, констатирано е дека бил пијан!

Денеска (18.07.2025) околу 14 часот на патот Охрид-Кичево полициски службеници од ОВР Кичево го лишија од слобода Б.К.(48) од Скопје,...

Македонија11 часа

(ВИДЕО) МВР формира нова Единица за сајбер безбедност која ќе биде клучен столб за дигиталниот суверенитет на институцијата

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски присуствуваше на промоцијата на новоформираната специјализирана Единица за сајбер безбедност на Министерството за внатрешни...

Спорт11 часа

(ВИДЕО) ФФМ пушти во употреба нов фудбалски терен во населба Илинден

Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) во општина Илинден го пушти во употреба новиот терен со вештачка трева, проект реализиран од...

Хроника14 часа

Од охридска плажа до болницата Св.Стефан донесен 65 годишник од БиХ без знаци на живот

На 17.07.2025 во 14:25 часот во СВР Охрид е пријавено дека од плажа на брегот на Охридското езеро во Ј.З.У....

Кичево14 часа

АТВА Маркети со нова викенд и неделна акција на производи, пазари и штеди уште веднаш!

Од денес во нова неделна и викенд на акција на производи во АТВА Маркети – Кичево Заштеди веднаш, само во...

Македонија14 часа

Се „лета“ на патиштата, на радар фатен 75 годишник од Охрид, возел 126 км/ч на место каде дозволено е 50?

На 17.07.2025 во 14.21 часот на регионален пат Царев двор-Макази, кај место викано „Ипоз Преспа”,  полициски службеници од ОВР Ресен...

Lifestyle15 часа

Не ги ставајте овие овошја и зеленчуци во фрижидер – еве зошто

Правилното складирање на овошјето и зеленчукот може значително да влијае на нивната свежина, вкус и трајност. Иако фрижидерот често се...

Магазин15 часа

Google го најави датумот за претставување на новите Pixel уреди

Американската технолошка компанија Google најави дека на 20 август ќе го одржи својот следен голем настан – „Made by Google“...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за петок (18 јули)

ОВЕН Ако неодамна сте донирале дел од вашите пари, сте позајмиле одредена сума на пријател или си купиле нешто непотребно,...

НАЈЧИТАНИ