Следете не

На денешен ден

23 ноември – На денешен ден

Објавено пред

на

1221.- Роден е Алфонсо X Учениот (ел Сабио), крал на Кастилја и Леон (1252-82), основач на законодавството, покровител на науката и литературата, поддржувач на верската толеранција. Тој го иницираше пишувањето на шпанската историја и астролошки дела, а Библијата, Талмудот и Куранот беа преведени благодарение на него.

1531 – Со мирот во Капела заврши втората граѓанска војна во Швајцарија и римокатоличките области беа признати како дел од Швајцарската конфедерација.

1831 – Дводневниот штрајк на ткајачите во Лион се претвори во организирано востание на работниците во Лион. Бунтовниците ги зазедоа клучните точки во Лион и воспоставија привремена влада. Нивните барања за зголемување на платите не беа прифатени, а војската го задуши востанието на почетокот на декември.

1855.- Роден е Стеван Сремац, најизразениот претставник на српската хумористична проза и еден од најзначајните писатели на српскиот реализам („Из книга староставн“, „Ивкова слама“, „Зона Замфирова“, „Поп Ќира и поп Спира“). во Сента. Бил член на Српската кралска академија.

1883.- Роден е мексиканскиот сликар Хозе Клементе Орозко (Хозе Клементе Орозко), основач на новиот мексикански уметнички израз кој ја прекина европската традиција и најде инспирација во автохтоната уметност од предконквистадорската ера. Тој се смета за најголемиот сликар на мурали на 20 век.

1889.- Првиот џубокс бил поставен во Пале Ројал во Сан Франциско.

1891.- Деодорода Фонсека (Фонсека), водачот на државниот удар од 1889 година со кој беше соборена бразилската империја и првиот претседател на Бразил, беше принуден да поднесе оставка поради конфликт со Конгресот.

1932.- Со спојување на две кралства – Неџд и Хеџаз, беше формирано Кралството Саудиска Арабија со кралот Абдул Азир ибн Сауд.

1933.- Роден е полскиот композитор Кшиштоф Пендерецки (Кшиштоф), најистакната фигура на полската авангардна музика во втората половина на 20 век („Еманации“, „Оплака за жртвите од Хирошима“, „Страда на Лука“ , опери – „Ѓаволот од Луден“, „Крал Иби“).

1961.- Доминиканската Република го смени името на главниот град Сиудад Трухило во Санто Доминго.

1971.- Кина стана постојана членка на Советот за безбедност на ОН.

1976.- Францускиот писател и политичар Андре Малро (Малро), учесник во Кинеската револуција (1924-27), Шпанската граѓанска војна (1936-39), еден од водачите на Движењето на отпорот во Втората светска војна, член на Француската академија. , Де Гол (Гол) министер за култура од 1959 до 1969 година („Патот на кралот“, „Човечка судбина“, „Искушението на западот“, „Антимемоари“).

1980.- Во земјотресот што го погоди градот Еболи во јужна Италија загинаа 2.735 луѓе, а најмалку 7.500 беа повредени.

1983.- СССР ги напушти разговорите за ограничување на нуклеарното оружје со среден дострел во Женева во знак на протест поради распоредувањето американски крстосувачки ракети во Европа.

1989.- Барајќи демократски реформи во Чехословачка, 300.000 луѓе се собраа на централниот плоштад на Вацлавскиот плоштад во Прага.

1995.- Умре францускиот филмски режисер Луј Мал, еден од најзначајните претставници на францускиот „нов бран“ („Љубовници“, „Лифт до изгубените“, „Заза во метро“, „Приватен живот“).

1996.- Киднапираниот етиопски авион „Боинг 767“ со 163 патници и 12 членови на екипажот паднал во морето кај Коморските острови откако останал без гориво. Во несреќата загинаа 125 лица.

1999.- Американскиот претседател Бил Клинтон пристигна во Косово, каде ја посети американската воена база „Бондстил“ кај Урошевац и разговараше со претставници на Србите и косовските Албанци, од кои побара „да им простат на Србите“ и им порача дека „време е за борбата е завршена“.

2001.- Во судирите меѓу Израелците и Палестинците на Западниот Брег, убиен е водачот на военото крило на Хамас, Махмуд Абу Ханод.

2001.- Трибуналот во Хаг го поднесе третото и најтешко обвинение против поранешниот претседател на СРЈ, Слободан Милошевиќ, за геноцид во Босна и Херцеговина. Милошевиќ претходно беше обвинет за злосторства во Косово и во Хрватска.

2002.- Новиот пакистански премиер Мир Зафарула Кан Џамали положи заклетва, формално означувајќи го враќањето на цивилното владеење по тригодишната воена диктатура.

2003.- Под притисок на демонстрантите и опозицијата, долгогодишниот претседател на Грузија, Едуард Шеварнадзе, поднесе оставка поради фалсификување на изборните резултати. За нов претседател е избран лидерот на грузиското „Национално движење“ Михаил Саакашвили.

2005.- Со победата на првите повоени избори во Либерија, поранешната министерка за финансии Елен Џонсон-Сирлиф стана првата жена претседателка на една африканска земја.

2006.- Поранешниот агент на КГБ Александар Литвиненко почина во Лондон од радиоактивно труење. Британските и руските обвинители покренаа истрага.

2009.- Умре Јанг Хсиени, познат литературен преведувач на кинеска литература. Заедно со неговата сопруга, Британката Гледис Тејлор, преведувал кинески класици, меѓу кои и еден од најпознатите романи од 18 век, „Сон во црвениот павилјон“. Тие двајца преведоа и голем број странски класици на кинески јазик.

2011 – Јеменскиот претседател Али Абдула Салех потпиша указ за повлекување и пренос на власта на потпретседателот Абед Рабу Монсур Хади, во замена за имунитет од сите обвиненија. Со ова завршија деветмесечните немири во Јемен во кои загинаа 2.000 луѓе.

2011.- Турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган се извини за убиството на 14.000 Курди за време на бомбардирањето на турскиот регион Курдистан во 1930-тите. Тоа прво извинување на турскиот премиер до Курдите беше упатено во време на особено затегнати односи.

2014.- Во Тунис се одржаа првите слободни и отворени претседателски избори откако деценискиот претседател Зин Ел Абидин Бен Али беше соборен во 2011 година на протести кои беа почеток на „арапската пролет“. Бежи Каид Есебси доби мнозинство гласови и ја потврди победата во вториот круг од претседателските избори на 23 декември.

2018.- Лидерот на српската левица Борко Стефановиќ и уште двајца сопартијци беа физички нападнати во Крушевац, што беше причина за почетокот на серијата граѓански протести во Белград и во другите градови на Србија.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп4 часа

Хороскоп за среда (20 август)

ОВЕН Постои можност на деловно поле да добиете помош околу напредувањето кое сте го очекувале. Потребно е повеќе да и...

Македонија14 часа

МВР соопшти за деталите околу сообраќајката кај с.Ботун на магистралниот пат Охрид-Кичево, каде учесници беа два автомобили и едно тешко товарно возило

На 18.08.2025 во 17:10 часот во СВР Охрид било пријавено дека на магистралниот пат Охрид-Кичево, после влез за с.Ботун, се...

Автомобили16 часа

Фолксваген продаде 1,5 милиони електрични автомобили и најави поевтини модели

Фолксваген постигна нов историски успех во преминот кон електрична мобилност – електричниот автомобил со сериски број 1.500.000 од семејството ID...

Lifestyle16 часа

Домашен сок од грозје – рецепт што враќа во детството

Ако сакате пијалок со природен вкус и арома, кој ќе ве потсети на детството, домашниот сок од грозје е вистинскиот...

Lifestyle16 часа

Грешки што ги правиме при нанесување дезодоранс – една е особено опасна

Во текот на летото, високите температури и лесната облека бараат да останеме свежи подолго. Но, многу луѓе прават несвесни грешки...

Lifestyle16 часа

Како да ги направите крпите повторно меки со едноставен трик

Крпите се едни од најчесто користените текстилни предмети во секое домаќинство. Секојдневно ги земаме во раце, очекувајќи да бидат меки,...

Спорт17 часа

ФФМ донесе значајна одлука, клубовите на „ВМФЛ“ нема да плаќаат котизација, „ФК Преспа“ доаѓа на местото од „ФК Беса“ која се откажа од натпреварувањата

Фудбалската федерација на Македонија донесе значајна одлука – клубовите кои се натпреваруваат во Втората македонска фудбалска лига повеќе нема да...

Автомобили17 часа

Што знаеме за легендарниот „BMW E21“ кој ги освои сите симпатии на експертите и купувачите

Првата BMW Серија 3 (E21), претставена во 1975 година, создаде сосема нова класа на возила и стана најпродаваниот премиум автомобил...

Култура18 часа

Денес е празник, „Преображение Господово“ – За многу години!

Празникот Преображение Господово се вбројува меѓу големите празници што ги чествува Православната Црква. Покрај неговото богословско значење, Преображението има и...

Македонија19 часа

(ФОТО) Во два одвоени случаи лишени од слобода три лица во Кочани и кочанско, пронајдена дрога

На 18.08.2025 во 15:40 часот во Кочани, полициски службеници од СВР Штип – ОВР Кочани го лишиле од слобода Б.Д.(22)...

НАЈЧИТАНИ