На денешен ден
23 ноември – На денешен ден

1221.- Роден е Алфонсо X Учениот (ел Сабио), крал на Кастилја и Леон (1252-82), основач на законодавството, покровител на науката и литературата, поддржувач на верската толеранција. Тој го иницираше пишувањето на шпанската историја и астролошки дела, а Библијата, Талмудот и Куранот беа преведени благодарение на него.
1531 – Со мирот во Капела заврши втората граѓанска војна во Швајцарија и римокатоличките области беа признати како дел од Швајцарската конфедерација.
1831 – Дводневниот штрајк на ткајачите во Лион се претвори во организирано востание на работниците во Лион. Бунтовниците ги зазедоа клучните точки во Лион и воспоставија привремена влада. Нивните барања за зголемување на платите не беа прифатени, а војската го задуши востанието на почетокот на декември.
1855.- Роден е Стеван Сремац, најизразениот претставник на српската хумористична проза и еден од најзначајните писатели на српскиот реализам („Из книга староставн“, „Ивкова слама“, „Зона Замфирова“, „Поп Ќира и поп Спира“). во Сента. Бил член на Српската кралска академија.
1883.- Роден е мексиканскиот сликар Хозе Клементе Орозко (Хозе Клементе Орозко), основач на новиот мексикански уметнички израз кој ја прекина европската традиција и најде инспирација во автохтоната уметност од предконквистадорската ера. Тој се смета за најголемиот сликар на мурали на 20 век.
1889.- Првиот џубокс бил поставен во Пале Ројал во Сан Франциско.
1891.- Деодорода Фонсека (Фонсека), водачот на државниот удар од 1889 година со кој беше соборена бразилската империја и првиот претседател на Бразил, беше принуден да поднесе оставка поради конфликт со Конгресот.
1932.- Со спојување на две кралства – Неџд и Хеџаз, беше формирано Кралството Саудиска Арабија со кралот Абдул Азир ибн Сауд.
1933.- Роден е полскиот композитор Кшиштоф Пендерецки (Кшиштоф), најистакната фигура на полската авангардна музика во втората половина на 20 век („Еманации“, „Оплака за жртвите од Хирошима“, „Страда на Лука“ , опери – „Ѓаволот од Луден“, „Крал Иби“).
1961.- Доминиканската Република го смени името на главниот град Сиудад Трухило во Санто Доминго.
1971.- Кина стана постојана членка на Советот за безбедност на ОН.
1976.- Францускиот писател и политичар Андре Малро (Малро), учесник во Кинеската револуција (1924-27), Шпанската граѓанска војна (1936-39), еден од водачите на Движењето на отпорот во Втората светска војна, член на Француската академија. , Де Гол (Гол) министер за култура од 1959 до 1969 година („Патот на кралот“, „Човечка судбина“, „Искушението на западот“, „Антимемоари“).
1980.- Во земјотресот што го погоди градот Еболи во јужна Италија загинаа 2.735 луѓе, а најмалку 7.500 беа повредени.
1983.- СССР ги напушти разговорите за ограничување на нуклеарното оружје со среден дострел во Женева во знак на протест поради распоредувањето американски крстосувачки ракети во Европа.
1989.- Барајќи демократски реформи во Чехословачка, 300.000 луѓе се собраа на централниот плоштад на Вацлавскиот плоштад во Прага.
1995.- Умре францускиот филмски режисер Луј Мал, еден од најзначајните претставници на францускиот „нов бран“ („Љубовници“, „Лифт до изгубените“, „Заза во метро“, „Приватен живот“).
1996.- Киднапираниот етиопски авион „Боинг 767“ со 163 патници и 12 членови на екипажот паднал во морето кај Коморските острови откако останал без гориво. Во несреќата загинаа 125 лица.
1999.- Американскиот претседател Бил Клинтон пристигна во Косово, каде ја посети американската воена база „Бондстил“ кај Урошевац и разговараше со претставници на Србите и косовските Албанци, од кои побара „да им простат на Србите“ и им порача дека „време е за борбата е завршена“.
2001.- Во судирите меѓу Израелците и Палестинците на Западниот Брег, убиен е водачот на военото крило на Хамас, Махмуд Абу Ханод.
2001.- Трибуналот во Хаг го поднесе третото и најтешко обвинение против поранешниот претседател на СРЈ, Слободан Милошевиќ, за геноцид во Босна и Херцеговина. Милошевиќ претходно беше обвинет за злосторства во Косово и во Хрватска.
2002.- Новиот пакистански премиер Мир Зафарула Кан Џамали положи заклетва, формално означувајќи го враќањето на цивилното владеење по тригодишната воена диктатура.
2003.- Под притисок на демонстрантите и опозицијата, долгогодишниот претседател на Грузија, Едуард Шеварнадзе, поднесе оставка поради фалсификување на изборните резултати. За нов претседател е избран лидерот на грузиското „Национално движење“ Михаил Саакашвили.
2005.- Со победата на првите повоени избори во Либерија, поранешната министерка за финансии Елен Џонсон-Сирлиф стана првата жена претседателка на една африканска земја.
2006.- Поранешниот агент на КГБ Александар Литвиненко почина во Лондон од радиоактивно труење. Британските и руските обвинители покренаа истрага.
2009.- Умре Јанг Хсиени, познат литературен преведувач на кинеска литература. Заедно со неговата сопруга, Британката Гледис Тејлор, преведувал кинески класици, меѓу кои и еден од најпознатите романи од 18 век, „Сон во црвениот павилјон“. Тие двајца преведоа и голем број странски класици на кинески јазик.
2011 – Јеменскиот претседател Али Абдула Салех потпиша указ за повлекување и пренос на власта на потпретседателот Абед Рабу Монсур Хади, во замена за имунитет од сите обвиненија. Со ова завршија деветмесечните немири во Јемен во кои загинаа 2.000 луѓе.
2011.- Турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган се извини за убиството на 14.000 Курди за време на бомбардирањето на турскиот регион Курдистан во 1930-тите. Тоа прво извинување на турскиот премиер до Курдите беше упатено во време на особено затегнати односи.
2014.- Во Тунис се одржаа првите слободни и отворени претседателски избори откако деценискиот претседател Зин Ел Абидин Бен Али беше соборен во 2011 година на протести кои беа почеток на „арапската пролет“. Бежи Каид Есебси доби мнозинство гласови и ја потврди победата во вториот круг од претседателските избори на 23 декември.
2018.- Лидерот на српската левица Борко Стефановиќ и уште двајца сопартијци беа физички нападнати во Крушевац, што беше причина за почетокот на серијата граѓански протести во Белград и во другите градови на Србија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (22 мај)

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Историски личности и настани:
-
337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.
-
1455 – Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.
-
1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.
🎵 Култура и уметност:
-
1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.
-
1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.
-
1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.
-
1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.
-
1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.
-
1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.
-
2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.
⚔️ Воени и политички настани:
-
1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.
-
1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.
-
1972 – Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.
-
1992 – Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.
-
1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.
-
2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.
🌍 Современи настани и социјални промени:
-
1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.
-
2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.
-
2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.
-
2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.
-
2024 – Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (2 јуни)
-
Кичево1 ден
ТППЕ Кичево вечерва спречи поголем пожар на дива депонија помеѓу кичевските села Мидинци и Зајас
-
Македонија2 дена
Бигорскиот Манастир за прв пат се огласи во јавноста по јавните собири
-
Хороскоп8 часа
Хороскоп за вторник (3 јуни)
-
Спорт1 ден
(ФОТО) „Градско дерби“, фудбалско надигрување, многу голови и фер плеј – Фудбалот е најубавиот спорт на светот!
-
Македонија2 дена
На место каде е дозволено 60 км/ч, службеници од БПС Гостивар на радар сопреле возач кој „летал“ со 145 км/ч
-
Македонија2 дена
МВР со детали за страотната сообраќајка кај Тетово, каде трагично згасна млад живот
-
Македонија2 дена
Регионалниот центар Запад во содејство со СВР Охрид во охридско кабаре приведоа странски државјанки, злоупотребиле туристички престој