На денешен ден
24 декември – На денешен ден

1491.- Роден е шпанскиот свештеник Игнасио де Лојола (Игнасио, Лојола), основач на „Друштвото на Исус“ (језуити). Во 1534 година, откако инквизицијата го ослободила од обвинение дека е еретик, во 1540 година добил потврда за новиот римокатолички ред од папата Павле III и бил избран за прв старешина (генерал). Тој го создал уставот на језуитите и прирачникот „Духовни вежби за самоуправување“. 1524.- Умрел португалскиот морепловец Васко де Гама (Васко), кој во 1498 година пронашол поморски пат до Индија пловејќи околу Африка. За време на второто патување во Индија во 1502 година, тој воспоставил португалска колонијална власт, а за време на третото, умрел во Индија. 1798.- Роден е полскиот писател Адам Мицкевич, најизразениот претставник на полскиот романтизам. Неговиот идиличен еп „Господин Тадеуш“ (Пан Тадеуш), во кој даде визија за исчезнувањето на старата Полска, се смета за најголем дел од полскиот романтизам.
1814.- САД и Велика Британија го потпишаа мирот во Гент, Белгија, со што заврши војната што започна во 1812 година.
1818.- Роден е англискиот физичар Џејмс Прескот Џул. Тој го определил топлинскиот еквивалент на електричната струја (1843) и механичкиот еквивалент на топлината (1850) и на тој начин обезбедил еден од доказите на законот за зачувување на енергијата. Според него, мерната единица за енергија, работа и количина на топлина го добила името „џул“ (Ј).
1838.- Под притисок на Русија, Портата и политичките противници во Србија, кнезот Милош Обреновиќ ја прифатил т.н. Турскиот устав кој ја ограничува апсолутната моќ на принцот.
1863.- Во Калкута умре англискиот писател Вилијам Мејкпис Такери, еден од најзначајните сатиричари во 19 век, познат по романот „Васар Таштине“.
1863.- Роден е Љубомир Давидовиќ. Заедно со Јаша Продановиќ ја основал Независната радикална партија во 1901 година, а од 1912 година бил на чело на таа партија. Тој беше министер за образование во владата на Никола Пашиќ и е еден од креаторите на Декларацијата на Крф. Од 1919 година е претседател на новоформираната Демократска партија. Бил премиер на Кралството Срби, Хрвати и Словенци двапати во 1919 и 1924 година.
1865.- Во градот Пуласки во американската сојузна држава Тенеси, основана е расистичката организација на белците, Ку-Клукс-Клан.
1871.- Во Каиро, местото каде што се одвива драмата, била одржана премиерата на операта „Аида“ на Верди.
1914.- Германски авиони фрлиле бомба врз Довер во Првата светска војна, прв воздушен напад во историјата на Велика Британија.
1942.- Новата ракета земја-земја „ФЗГ76“, подоцна позната како ракета „Фау 1“ (В-1), беше успешно тестирана на германскиот експериментален полигон во Пенеминде.
1943.- Американскиот генерал Двајт Ајзенхауер (Двајт Ајзенхауер) бил назначен во Втората светска војна за командант на Врховниот штаб на сојузничките експедициски сили за инвазијата на окупирана Франција.
1944.- Во Нови Сад на унгарски е објавен првиот број на дневниот весник „Сабад Вајдашаг“, кој во септември 1945 година го сменил името во „Маѓар со“.
1951.- Обединетото Кралство Либија беше прогласено со емирот ел-Идриз (Идрис) за суверен. Во септември 1969 година, кралот Идриз беше соборен со воен удар предводен од Моамер Гадафи, кој потоа прогласи република.
1982.- Умре францускиот писател Луј Арагон (Луј), еден од основачите на надреалистичкото движење. Од 1930 година, по конгресот на револуционерните писатели во Харков, тој се приклонува кон социјалистичкиот реализам и го објавува „Трактат за социјалистичкиот реализам“. Во Втората светска војна, заедно со Елуар, бил најистакнатиот поет на Движењето на отпорот.
1989.- Сменетиот премиер на Панама, генерал Антонио Нориега (Нориега), се засолни од американските окупациски трупи во дипломатската мисија на Ватикан во Панама Сити и побара политички азил.
1994.- За време на киднапирањето на францускиот патнички авион во Алжир, исламските терористи убија две лица, а 239 лица земаа како заложници.
1995.- На парламентарните избори во Турција најмногу гласови освои исламистичката Партија за просперитет, што беше прва изборна победа на исламистите во 72-годишната историја на секуларна Турција.
1996.- За време на граѓански протест во Србија поради фалсификување на резултатите од локалните избори, силни полициски сили интервенираа во центарот на Белград за да раздвојат две групи – приврзаниците на српскиот претседател Слободан Милошевиќ и опозициската коалиција „Заедно“. Пред почетокот на митингот, со пиштол тешко беше ранет Ивица Лазовиќ, член на Српското движење за обнова.
1997.- Муслиманските фундаменталисти убија 59 цивили во два масакри во Алжир.
1999.- „Малиот принц“, дело на Антоан де Сент-Егзипери, е прогласена за книга на векот во Франција.
2000.- За време на четиридневните немири во затворите во Турција, беа убиени 28 лица.
2008.- Почина британскиот нобеловец и еден од најпознатите драматурзи Харолд Пинтер, познат и како остар критичар на британската и американската надворешна политика. Негови најзначајни дела се: „Настојник“, „Враќање“, „Ничија земја“, „Стари времиња“ и „Роденден“.
2009.- Умре венецуелскиот политичар и државник Рафаел Калдера, претседател на Венецуела од 1969 до 1974 година и од 1994 до 1999 година. За време на вториот мандат, учесниците во државниот удар во 1992 година беа помилувани, вклучувајќи го и Хуго Чавез, кој стана шеф на државата по Калдера.
2011 – 61 лице загина во неколкудневните борби меѓу безбедносните сили и членовите на радикалната муслиманска секта Боко Харам на североистокот на Нигерија.
2014 – Шинзо Абе стана нов премиер на Јапонија десет дена по победата на неговата Либерално-демократска партија (ЛДП) на парламентарните избори.
2017 – Во ударот на тропската бура „Тембин“ на Филипините загинаа 208 лица, 164 лица се водат како исчезнати, додека 40.000 жители ги напуштија своите домови.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Македонија19 часа
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (30 јули)
-
Хороскоп16 часа
Хороскоп за вторник (1 јули)
-
Кичево2 дена
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Магазин21 час
Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“
-
Македонија1 ден
Од ноќеска цената на нафтените деривати се намалува, ова е новата цена
-
Македонија24 часа
СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост
-
Спорт2 дена
Ландо Норис ја забележа својата трета победа