На денешен ден
25 февруари – На денешен ден

1570.- Папата Пиј ја екскомуницира англиската кралица Елизабета I поради нејзината поддршка на протестантизмот и на Англиканската црква.
1723.- Умре англискиот архитект Кристофер Рен, врз основа на англиската класицистичка архитектура од 18 век. По пожарот во Лондон во 1666 година, кога изгореа околу 13.000 згради, тој направи урбанистички план за негова реставрација и го реализира своето најголемо дело, катедралата Свети Павле (1673-1710).
1815.- По наредба на Сулејман Паша, убиен е Станоје Стаматовиќ, познат како Станоје Главаш, српски војвода од Првото српско востание, хајдук и борец против Турците. Бил предвиден за водач на Првото српско востание (1804), но по негов предлог бил избран Караѓорѓ Петровиќ. Неговото херојство е опеано во народни песни, а Ѓура Јакшиќ напишал истоимена драма за него.
1873.- Роден е италијанскиот оперски пејач Енрико Карузо, еден од најголемите тенори во историјата на операта. Посебно бил ценет како изведувач во опери на Џузепе и Џакомо и како толкувач на италијанската канцона. Тој беше еден од првите пејачи што сними грамофонска плоча.
1885.- Германија ги анектира Тангањика и Занзибар.
1888.- Умре српскиот ботаничар и натуралист Јосиф Панчиќ, прв претседател на Српската кралска академија, професор и ректор на Големата школа во Белград. Тој опишал околу 80 досега непознати растителни и животински видови, открил ендемско-реликтен иглолист познато како „Панчиќова смрека“ (Picea omorika) и објавил околу 30 научни трудови. Ја основал и уредувал Ботаничката градина во Белград.
1899.- Умре основачот на британската новинска агенција Ројтерс, германскиот Евреин Пол Јулиус фон Ројтер, по кого го доби името најстарата агенција на светот.
1948.- Присилувајќи го премиерот Едуард Бенеш да ја прифати оставката на некомунистите во владата, комунистите ја презедоа власта во Чехословачка. Овој настан беше наречен „февруарски пуч“.
1954.- Египетскиот претседател Мохамад Нагиб беше принуден да поднесе оставка, а како премиер и претседател на Револуционерниот совет дојде Гамал Абдел Насер, неговиот близок соработник при соборувањето на кралот Фарук во јули 1952 година.
1956.- На крајот на 20. Конгрес на Комунистичката партија на СССР, Никита Хрушчов прочитал т.н. Таен труд во кој ги презентирал последиците од владеењето на Сталин и култот на личноста.
1964.- Со победата над Сони Листон во Мајами, Касиус Клеј, од 1965 година, Мухамед Али (Касиус Клеј, Мухамед), стана првиот светски шампион во бокс во тешка категорија. Тогаш успешно ја бранеше титулата девет пати по ред, а во 1967 година беше укината со судска пресуда поради неговото одбивање да биде мобилизиран за војната во Виетнам.
1972.- Советскиот вселенски брод Луна 20 се врати на Земјата со примероци од лунарната почва.
1983.- Умре американскиот писател Тенеси Вилијамс, познат по своите психолошки драми засновани на техниката на лирска симболика („Стаклена менажерија“, „Трамвај наречен желба“, „Мачка на вжештен лимен покрив“).
1986.- Филипинскиот диктатор Фердинанд Маркос поднесе оставка под притисок на бунтовничкиот народ, военото раководство и со охрабрување на САД, кои досега го поддржуваа неговото диктаторско владеење.
1991.- Ирачка ракета „Скад“ погоди касарна на американските маринци во близина на саудискиот град Даран за време на Заливската војна. Загинаа 28 војници, а многумина беа ранети.
1993.- Ким Џонг Сем (Млад) ја презеде функцијата претседател на Јужна Кореја како прв цивил на чело на азиската земја по 32 години.
1994.- Еврејскиот доселеник Барух Голдштајн уби 43 муслимански верници со автоматска пушка и бомби во џамија во Хеброн, на окупираниот Западен Брег, по што беше претепан до смрт.
2000.- Меѓународниот комитет на Црвениот крст објави дека судбината на околу 3.000 лица од Косово кои исчезнале за време на конфликтот меѓу српските безбедносни сили и косовските Албанци во периодот 1998-1999 година сè уште не е позната. и дека најмногу недостасуваат косовските Албанци.
2001.- Умре Сер Доналд Бредман, најпознатиот играч на крикет во историјата на спортот и најпознатиот спортист во Австралија. Тој стана национална спортска икона во текот на 1930-тите и 1940-тите, кога постави рекорд во спортот.
2003.- Умре италијанскиот комичар и режисер Алберто Сорди, кој во својата 60-годишна кариера глумеше во околу 150 филмови.
2004.- Умре Станислав Рињак, првиот регистриран затвореник во нацистичкиот концентрационен логор Аушвиц.
2004.- Чешкиот парламент одлучи да испрати повеќе од 100 војници во Авганистан, што е прво активно учество на чешките вооружени сили по Втората светска војна.
2005.- Умре Питер Бененсон, основач на нобеловата организација за човекови права Амнести интернешенел.
2006.- Во Њујорк умре најпознатиот етиопски поет Цегаје Габре-Медхин, чија песна „Горди што сум Африканец“ е химна на Африканската унија.
2012.- На 89-годишна возраст умре Ерланд Јозефсон, омилен актер на познатиот шведски режисер Ингмар Бергман. Глумеше во Бергмановите „Сцени од брачниот живот“, „Врисоци и шепоти“, „Есенска соната“, „Навивачи и Александар“, „Сарабанд“, „Носталгија“ и „Жртва“ на Андреј Тарковски и домашните филмови „Вариола Вера“. и „Миграција“.
2014.- Во Мексико почина еден од најголемите шпански музичари на 20 век и фламенко музика, гитаристот Пако де Лусија (Франциско Санчез). Соработувал со светски познати музичари меѓу кои Чик Корија, Џон Меклафлин, Лари Кориел, Ал Ди Меала и Брајан Адамс. Се прослави со композицијата „Entre dos aguas“, а вистинско меѓународно признание се здоби со албумот „Петочна вечер во Сан Франциско“.
2017 – Холивудските актери се собраа еден ден пред доделувањето на Оскарите во Беверли Хилс за да протестираат против имиграциската политика на американскиот претседател Доналд Трамп.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (3 септември)
-
Спорт2 дена
КК „Баскет Кичево“ ги отвора вратите за сите млади кои ја сакаат кошарката, стани дел од вистинска спортска приказна со искусни тренери
-
Македонија2 дена
(ВИДЕО) Во Маврово заѕвони првото училишно ѕвонче на едно единствено прваче, маестро Џамбазов специјално го пречека и му посака среќа и успех
-
Временска прогноза1 ден
Временска прогноза за утре и задутре, ќе имаме облачно време, проследено со пороен дожд, со засилен ветер
-
Македонија1 ден
СВР Охрид: В четврток во с.Шипокно охридско, ќе се одржи регионална обука за полициските тимови кои работат со службени кучиња
-
На денешен ден2 дена
Времеплов: На денешен ден – 2 септември
-
Кичево14 часа
Кичево: Филм, музика и креативност во село Ехлоец: Echoes in the Wild на 7 септември
-
Скопје2 дена
(ВИДЕО) СВР Скопје го расчисти случајот со нападот врз девојчето во Чаир