Следете не

На денешен ден

На денешен ден (25 јануари)

Објавено пред

на

1579.- Северните холандски провинции Холандија, Зеланд, Утрехт, Гелдерланд, Фрисланд, Гронинген и Оверисел ја прогласија Унијата на Утрехт. 1759.- Роден е шкотскиот поет Роберт Барнс (Бернс), последниот голем поет кој пишувал на шкотски дијалект. Тој ја продолжи и ја усоврши традицијата на шкотската народна поезија („Там О’Шантер“, „И покрај сè“).

1831.- Полскиот парламент (Сејм) прогласи независност на Полска и го симна рускиот цар Николај I од полскиот трон. Голем дел од Варшавското војводство, наречено Кралство Полска, било припоено кон Русија во 1815 година, а рускиот император станал крал на Полска. Во септември Русите го задушија полското востание, уставот беше укинат и Сејмот беше распуштен.

1878.- Во руско-турската војна потопен турски брод откако Русите го погодиле со торпедо. Тоа беше првиот брод погоден и потопен од тоа подводно оружје.

1882.- Родена е англиската писателка Аделин Вирџинија Вулф, авторка на психолошки романи во кои ја користела техниката на внатрешен монолог и „поток на свеста“. Таа се вбројува меѓу најдобрите англиски романсиери на 20 век. Во почетокот на депресијата предизвикана од Втората светска војна, таа изврши самоубиство во 1941 година.

1899.- Во затворот Пожарева умре српскиот револуционер и публицист Васа Пелагиќ, еден од првите поддржувачи на идејата за социјализам во Србија и на Балканот. Тој беше плоден и популарен писател, а делата објавени за време на неговиот живот беа отпечатени во 250.000 примероци.

1904.- Во Белград започнал да излегува дневниот весник „Политика“, чиј основач и прв уредник бил Владислав Рибникар.

1919.- Основана е Лигата на народите, претходник на Обединетите нации.

1924.- Во францускиот град Шамони беа отворени првите Зимски олимписки игри.

1942.- Тајланд им објави војна на Велика Британија и на САД во Втората светска војна.

1947.- Умре најпознатиот американски гангстер Ал Капоне (Капоне). Организаторот на подземјето на Чикаго и шеф на една од најголемите гангстерски банди, тој беше затворен (1931-39) поради затајување данок.

1961.- Американскиот претседател Џон Кенеди ја одржа првата телевизиска прес-конференција во живо во Стејт департментот во Вашингтон. Кенеди одговори на 31 прашање.

1971.- Генералот Иди Амин со воен удар го собори претседателот на Уганда Милтон Оботе, а потоа се прогласи за претседател.

1978.- Умре српскиот писател Скендер Куленовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, автор на поемата „Стојанка мајка Кнежпољка“. По Втората светска војна бил директор на драма во Сараевскиот театар и уредник на белградската издавачка куќа „Просвета“.

1983.- Кинеските власти ја замениле смртната казна изречена истиот ден во 1981 година на вдовицата на Мао Це Тунг Џијанг Кинг во доживотен затвор.

1987.- Умре истакнатиот српски сликар Предраг Пеѓа Милосављевиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Меѓународен углед се стекнува во 1937 година на изложбата во Париз кога ја добил наградата „Гран при“. Ги напишал есеите „Помеѓу труба и тишина“ и драмата „Зопир“.

1991.- Собранието (Собранието) на Македонија, една од републиките на СФР Југославија, усвои декларација за независност и платформа за преговори за иднината на Југославија.

1996.- Парламентарното собрание на Советот на Европа ја прифати Русија како членка на таа организација и покрај острите критики поради руската војска во Чеченија.

1997.- Српскиот писател и поранешен потпретседател на Република Српска Никола Кољевиќ умре од сериозни повреди здобиени при обид за самоубиство на 16 јануари на Воено-медицинската академија во Белград.

1999 – Серија земјотреси во Колумбија, кои го погодија регионот на одгледување кафе, убиле околу 2.000 луѓе, а стотици илјади оставиле без покрив над главата.

2002.- Умрела Дороти Карингтон, британска историчарка, антрополог и писателка позната по своите книги за островот Корзика каде што живеела.

2005 – Најмалку 258 хинду аџии, вклучувајќи жени и деца, беа убиени во стампедо за време на аџилак во храмот на божицата Манде Деви во западна Индија.

2006.- На првите парламентарни избори на териториите под палестинска администрација победи исламското радикално движење Хамас, кое формираше нова влада на чело со истакнатиот лидер на тоа движење Исмаил Ханије.

2010.- Сите 89 патници загинаа кога авион на Етиопија ерлајнс се урна во Средоземното Море само неколку минути по полетувањето од аеродромот во Бејрут.

2011.- Антивладините демонстрации во Египет, кои започнаа мирно, прераснаа во судир меѓу демонстрантите и полицијата, со фрлање остриги и употреба на солзавец и водени топови. Тие го означуваат почетокот на првиот бран на египетската револуција, што на крајот доведе до смена на Хосни Мубарак по речиси 30 години на власт.

2015 – Демис Русос, грчки поп и рок пејач, кој светска слава стекна во седумдесеттите со хитовите „Засекогаш и секогаш“, Збогум љубов моја, збогум“, „Кадифено утро“, „Некогаш некаде“, „Кванд је т’ аиме“, почина. Беше член на рок групата „Афродитас Чајлд“, како и на познатиот грчки композитор и музичар Вангелис.

2019 – Почина режисерот Душан Макавејев, еден од основачите на филмот black wave. Неговите најпознати филмови се „Невиност без заштита“, „Љубовниот случај или трагедија на службеникот на ПТТ“, „Мистерија на организмот“, „Детето на Кока Кола“, „Манифест“, „Бањите на горилата на пладне“. Се занимавал со пишување и бил уредник на Студент, Књижевни новина и Данас.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија3 часа

УЈП со важно соопштение за авто-такси превозниците

Управата за јавни приходи истакна важно соопштение, кое гласи:

Македонија4 часа

Страшен билансот на македонските патишта, за два дена 1293 сообраќајни прекршоци, 305 за брзо возење

Во текот на првите два работни дена од оваа недела (21 и 22 јули 2025г.) во рамки на засилените сообраќајни...

Хороскоп16 часа

Хороскоп за среда (23 јули)

ОВЕН Не сте осамени, имате на кого да се потпрете и се обидувате да најдете најдобар можен начин да се...

Кичево1 ден

(ФОТО+ВИДЕО) Изгасен голем пожар во близина на с.Белица, ТППЕ и граѓаните спречија поголема катастрофа!

Предмалку штотуку беше ставен во контрола разбеснат пожар кој избувна во близина на с.Белица кичевско. По пријавата на граѓани, ТППЕ...

Lifestyle1 ден

10 грешки што го расипуваат вашиот домашен сладолед – и како да ги избегнете

Правењето домашен сладолед дома може да биде задоволство, но често резултатот не е како што очекувате. Најчестите проблеми настануваат поради...

Магазин1 ден

ChatGPT достигнува 2,5 милијарди дневни барања

Наглиот пораст на корисници претставува сериозна конкуренција за Google ChatGPT секој ден прима над 2,5 милијарди барања, од кои 330...

Магазин1 ден

Google откри како ќе изгледа Pixel 10 – нова камера и редизајн? (ВИДЕО)

Официјалното претставување е закажано за 20 август Google повторно ја следи својата традиција – со рано откривање на изгледот на...

Магазин1 ден

Дали Nokia се враќа на пазарот на паметни телефони?

• Легендарниот бренд Nokia нема целосно да се повлече од светот на мобилните телефони и сè уште има амбиции да...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за вторник (22 јули)

ОВЕН Важно е да ја оставите гордоста настрана и да и приоѓате на личност што ви се допаѓа долго време....

Кичево2 дена

На магистралниот пат Кичево-Гостивар, во близина на с.Трапчин Дол се случила сообраќајна незгода, сообраќајот се одвива наизменично

Предмалку во близина на с.Трапчин Дол кичевско се случила сообраќајна незгода во која учествувале две патнички моторни возила. Од она...

НАЈЧИТАНИ