На денешен ден
25 јануари – На денешен ден

1579.- Северните холандски провинции Холандија, Зеланд, Утрехт, Гелдерланд, Фрисланд, Гронинген и Оверисел ја прогласија Унијата на Утрехт. 1759.- Роден е шкотскиот поет Роберт Барнс (Бернс), последниот голем поет кој пишувал на шкотски дијалект. Тој ја продолжи и ја усоврши традицијата на шкотската народна поезија („Там О’Шантер“, „И покрај сè“).
1831.- Полскиот парламент (Сејм) прогласи независност на Полска и го симна рускиот цар Николај I од полскиот трон. Голем дел од Варшавското војводство, наречено Кралство Полска, било припоено кон Русија во 1815 година, а рускиот император станал крал на Полска. Во септември Русите го задушија полското востание, уставот беше укинат и Сејмот беше распуштен.
1878.- Во руско-турската војна потопен турски брод откако Русите го погодиле со торпедо. Тоа беше првиот брод погоден и потопен од тоа подводно оружје.
1882.- Родена е англиската писателка Аделин Вирџинија Вулф, авторка на психолошки романи во кои ја користела техниката на внатрешен монолог и „поток на свеста“. Таа се вбројува меѓу најдобрите англиски романсиери на 20 век. Во почетокот на депресијата предизвикана од Втората светска војна, таа изврши самоубиство во 1941 година.
1899.- Во затворот Пожарева умре српскиот револуционер и публицист Васа Пелагиќ, еден од првите поддржувачи на идејата за социјализам во Србија и на Балканот. Тој беше плоден и популарен писател, а делата објавени за време на неговиот живот беа отпечатени во 250.000 примероци.
1904.- Во Белград започнал да излегува дневниот весник „Политика“, чиј основач и прв уредник бил Владислав Рибникар.
1919.- Основана е Лигата на народите, претходник на Обединетите нации.
1924.- Во францускиот град Шамони беа отворени првите Зимски олимписки игри.
1942.- Тајланд им објави војна на Велика Британија и на САД во Втората светска војна.
1947.- Умре најпознатиот американски гангстер Ал Капоне (Капоне). Организаторот на подземјето на Чикаго и шеф на една од најголемите гангстерски банди, тој беше затворен (1931-39) поради затајување данок.
1961.- Американскиот претседател Џон Кенеди ја одржа првата телевизиска прес-конференција во живо во Стејт департментот во Вашингтон. Кенеди одговори на 31 прашање.
1971.- Генералот Иди Амин со воен удар го собори претседателот на Уганда Милтон Оботе, а потоа се прогласи за претседател.
1978.- Умре српскиот писател Скендер Куленовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите, автор на поемата „Стојанка мајка Кнежпољка“. По Втората светска војна бил директор на драма во Сараевскиот театар и уредник на белградската издавачка куќа „Просвета“.
1983.- Кинеските власти ја замениле смртната казна изречена истиот ден во 1981 година на вдовицата на Мао Це Тунг Џијанг Кинг во доживотен затвор.
1987.- Умре истакнатиот српски сликар Предраг Пеѓа Милосављевиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Меѓународен углед се стекнува во 1937 година на изложбата во Париз кога ја добил наградата „Гран при“. Ги напишал есеите „Помеѓу труба и тишина“ и драмата „Зопир“.
1991.- Собранието (Собранието) на Македонија, една од републиките на СФР Југославија, усвои декларација за независност и платформа за преговори за иднината на Југославија.
1996.- Парламентарното собрание на Советот на Европа ја прифати Русија како членка на таа организација и покрај острите критики поради руската војска во Чеченија.
1997.- Српскиот писател и поранешен потпретседател на Република Српска Никола Кољевиќ умре од сериозни повреди здобиени при обид за самоубиство на 16 јануари на Воено-медицинската академија во Белград.
1999 – Серија земјотреси во Колумбија, кои го погодија регионот на одгледување кафе, убиле околу 2.000 луѓе, а стотици илјади оставиле без покрив над главата.
2002.- Умрела Дороти Карингтон, британска историчарка, антрополог и писателка позната по своите книги за островот Корзика каде што живеела.
2005 – Најмалку 258 хинду аџии, вклучувајќи жени и деца, беа убиени во стампедо за време на аџилак во храмот на божицата Манде Деви во западна Индија.
2006.- На првите парламентарни избори на териториите под палестинска администрација победи исламското радикално движење Хамас, кое формираше нова влада на чело со истакнатиот лидер на тоа движење Исмаил Ханије.
2010.- Сите 89 патници загинаа кога авион на Етиопија ерлајнс се урна во Средоземното Море само неколку минути по полетувањето од аеродромот во Бејрут.
2011.- Антивладините демонстрации во Египет, кои започнаа мирно, прераснаа во судир меѓу демонстрантите и полицијата, со фрлање остриги и употреба на солзавец и водени топови. Тие го означуваат почетокот на првиот бран на египетската револуција, што на крајот доведе до смена на Хосни Мубарак по речиси 30 години на власт.
2015 – Демис Русос, грчки поп и рок пејач, кој светска слава стекна во седумдесеттите со хитовите „Засекогаш и секогаш“, Збогум љубов моја, збогум“, „Кадифено утро“, „Некогаш некаде“, „Кванд је т’ аиме“, почина. Беше член на рок групата „Афродитас Чајлд“, како и на познатиот грчки композитор и музичар Вангелис.
2019 – Почина режисерот Душан Макавејев, еден од основачите на филмот black wave. Неговите најпознати филмови се „Невиност без заштита“, „Љубовниот случај или трагедија на службеникот на ПТТ“, „Мистерија на организмот“, „Детето на Кока Кола“, „Манифест“, „Бањите на горилата на пладне“. Се занимавал со пишување и бил уредник на Студент, Књижевни новина и Данас.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хроника2 дена
При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
Хороскоп14 часа
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Кичево18 часа
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Спорт2 дена
ФФМ на дечињата кои учествуваа во финалниот турнир во „Детската лига“ ќе им овозможи бесплатно да го следат мечот Македонија-Белгија од трибините на „Тодор Проески“
-
Македонија3 часа
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Македонија20 часа
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Скопје1 ден
За еден ден во Скопје изречени 180 мерки во областа на сообраќајот