Следете не

На денешен ден

25 март – На денешен ден

Објавено пред

на

1196.- Големиот жупан на Рашка, Стефан Немања, му ја предал власта на својот второроден син Стефан, кој во 1217 година бил крунисан како прв српски крал (Првовенчани). Најстариот син Вукан ги зачувал Зета, Требиње, Топлица и Хвосно за голем кнез, а најмладиот син Растко се замонашил.

1611.- Роден е турскиот патописец Евлија лебелеби, кој од 1630 година патувал во Отоманската империја, а своите согледувања ги објавил во познатите „Патописи“ во 10 книги.

1807.- Во Англија е забранета трговијата со робови.

1821.- На Пелопонез започна грчкото востание против Турците, кое заврши со признавање на грчката независност по 12 години.

1844.- Прогласен е првиот српски граѓански законик, кој одигра значајна улога во правниот и општествениот живот на Србија.

1867.- Роден е италијанскиот диригент Артуро Тосканини, еден од најголемите диригенти на 20 век. Диригираше во Скала во Милано, а потоа и во Метрополитен операта во Њујорк, каде што организираше и симфониски оркестар.

1875.- Роден е Бранислав Петронијевиќ, еден од најистакнатите српски и југословенски граѓански филозофи. Бил професор на Големата школа, потоа на Универзитетот во Белград и член на Српската академија на науките и уметностите. Освен со филозофија, се занимавал и со палеонтологија, биологија и психологија („Принципи на метафизиката“, „Историја на модерната филозофија“, „Универзална еволуција“).

1881.- Роден е унгарскиот композитор и пијанист Бела Барток, чие дело отвора нови правци во развојот на унгарската музика. На глобално ниво, тој е еден од основачите на „новата музика“ на 20 век (симфониска поема „Кошут“, опера „Замокот на синобрада“, балети „Дрвен принц“, „Прекрасен мандарински“). Како антифашист, тој емигрирал во 1940 година во САД, каде што починал во 1945 година.

1918.- Умре францускиот композитор Клод Ахил Дебиси, творец на музичкиот импресионизам и еден од основачите на модерната музика („Попладне на фауна“, „Ноктурн“).

1923.- Со слетување на авион на аеродромот Париз-Константинопол на аеродромот Панчево, Југославија стана дел од тогашното мало семејство на држави поврзани со воздух.

1924.- Грчкиот крал Џорџ Втори е симнат од тронот и Грција е прогласена за република.

1937.- Италија и Кралството Југославија склучија договор за мирољубива политика, наречен „Велигденски пакт“.

1941.- Кралството Југославија се приклучи на Тројниот сојуз на Германија, Италија и Јапонија. Протоколот во Виена го потпишаа премиерот Драгиша Цветковиќ и министерот за надворешни работи Александар Цинчар-Марковиќ.

1957.- Белгија, Западна Германија, Италија, Луксембург, Франција и Холандија го потпишаа Римскиот договор, со кој на 1 јануари 1958 година беше основан европскиот заеднички пазар. Организацијата подоцна беше наречена Европска економска заедница (денес Европска унија).

1975.- Во Ријад е убиен кралот Фајсал. Атентаторот, внук на кралот, принцот Фајсал Мусаид, беше јавно погубен во Ријад во јуни, а новиот крал на Саудиска Арабија стана братот на Фајсал, Калид Ибн Абдул Азиз (Калед).

1983.- Операта „Кармен“ првпат се појави на сцената на Народниот театар во Белград, имаше два премиерни дена во кои улогата на Кармен ја одиграа две диви, Олга Милошевиќ и Дубравка Зубовиќ, постари и помлади шампионки на тогашниот ансамбл.

1991.- Во Караѓорѓево се одржа тајна средба меѓу претседателите на Србија и Хрватска, Слободан Милошевиќ и Фрањо Туѓман, кои, според некои извори, тогаш се договориле да ја поделат Босна и Херцеговина и да ја соборат реформската југословенска влада на премиерот Анте Марковиќ. Средбата и договорот никогаш не биле официјално потврдени, но подоцна бројни извори велат дека имаат цврсти докази за тоа.

1991.- Умре српскиот театарски, филмски и ТВ актер Милутин-Мица Татиќ, јунакот на детската ТВ серија „На слово, на слово“. Тој со години ги будел најмладите слушатели на Радио Белград со емисијата „Добро утро деца“.

1993.- Неколкумесечните преговори за Босна и Херцеговина завршија со неуспех во Њујорк. Мировниот план на копретседателот на Меѓународната конференција за Југославија Сајрус Венс и лордот Дејвид Овен беше потпишан од босанските Хрвати и муслимани, а водачот на босанските Срби Радован Караџиќ одби да го потпише, велејќи дека предложените карти се неприфатливи за Србите.

1994.- Неонацисти фрлиле бомба врз синагога во Либек, што се смета за прв ваков инцидент од крајот на Втората светска војна во Германија.

1999.- Југословенската влада ги прекина дипломатските односи со САД, Велика Британија, Франција и Германија поради агресијата на НАТО врз Југославија. По првите воздушни напади во областа на Приштина и уште осум градови во Србија, во центарот на Белград беа урнати американски, германски, француски и британски културни центри.

1999.- Во пожар во околу 30 возила во тунел под Мон Блан загинаа најмалку 40 луѓе.

2002.- Филмот „Ничија земја“ на босанскиот режисер Данис Тановиќ доби Оскар за најдобар странски филм.

2002.- Во силниот земјотрес во Авганистан и северозападен Пакистан загинаа околу 1.800 луѓе, а повеќе од 2.000 беа повредени.

2010 – Умре американскиот фотограф Џим Маршал, кој повеќе од половина век фотографираше рокенрол легенди како Битлси, Боб Дилан, Џенис Џоплин, Џими Хендрикс.

2012.- Во Лисабон на 68-годишна возраст умре италијанскиот писател Антонио Табуки, професор на Универзитетот во Сиена. Сметан за еден од најважните современи италијански писатели, тој напиша околу дваесет книги кои се преведени на околу 40 јазици („Переира тврди дека …“, „Индиски ноктурн“, „Тристано умира“).

2017 – Шефовите на држави и влади на ЕУ усвоија Декларација за иднината на Унијата во Рим, нагласувајќи дека ЕУ „ќе остане неподелена“, „ќе напредува со различни брзини и сили во иста насока“ и „ќе биде отворена за тие европски земји кои ги почитуваат и вложуваат напори за кршење на европските вредности“.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп10 часа

Хороскоп за петок (5 декември)

ОВЕН Денот на работното место тече во добра комуникација со соработниците и воспоставување на нови договори. Ве очекува финансиска добивка....

Македонија11 часа

Сообраќај по наместа влажни коловози, намалена видливост поради магла има на превоите „Стража, Ѓавато, Плетвар и Крушево “

АМСМ и Македонија Пат известуваат дека сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по наместа влажни коловози. Намалена видливост поради...

Свет11 часа

Поради злоупотреба, Русија ги блокира „Snapchat“ и „FaceTime“

Русија го забрани пристапот до „Snapchat“, популарната социјална мрежа за споделување фотографии и видеа кои се автоматски бришат по краток...

Здравје и убавина23 часа

Само со неколку нови навики, стартот на денот ќе ви биде полн со енергија

Доколку секоја утрина се борите со алармот и без силно кафе не можете да ја започнете дневната рутина, постои брз...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за четврток (4 декември)

ОВЕН Овен, препуштете се на струјата, оставете идеите за пливање против неа за некои денови кога ќе имате повеќе енергија...

Спорт2 дена

Благоја Милевски се заблагодари на сите досегашни претседатели на ФФМ, сите наши фудбалери, стручен штаб, медицински лица и логистика

Селекторот на македонската фудбалска репрезентација Благоја Милевски на кој му заврши договорот како предводник на македонската селекција, преку ФФМ истакна...

Кичево2 дена

Јовановски: „Ние во Кичево не можеме да исчистиме толку брзо колку што некои несовесни граѓани можат да расфрлаат ѓубре“

Предмалку градоначалникот на Општина Кичево, Д-р Александар Јовановски соопшти фрапантен податок кој несомнено тоа го гледаме и со сопствени очи....

Култура2 дена

Утре е голем празник, помолете се за здравје, на врата ни е „Пресвета Богородица Пречиста“, на помош слава, за многу години!

Народот овој празник го нарекува Пречиста, што одлично ја доловува неговата смисла. Тоа е празник на воведувањето на пресветата девојка...

Временска прогноза2 дена

Дождот продолжува, на планините кои се над одредена надморска височина ќе се формира снежна покривка

Под влијание на циклонска активност со центар над Медитеранот и на серија на влажни воздушни бранови до недела (7 декември)...

Технологија2 дена

„Sony“ го лансира најновиот супер моќен продукт „Sony A7 V“, опремен со нов сензор и „partial stacked“ архитектура

На пазарот излегува супер моќниот „Sony a7 V“, кој претставува напреден хибриден фотоапарат насочен кон ентузијасти и полупрофесионалци, опремен со...

НАЈЧИТАНИ