Следете не

На денешен ден

25 ноември – Светот на денешен ден

Објавено пред

на

1560.- Починал Андреа Дориа, средновековниот херој на Џенова, кој до крајот на својот живот, на 87-годишна возраст, успешно се борел против Турците и варварските пирати во Средоземното Море. Со помош на Карло V, тој ја ослободил Џенова од Французите во 1528 година и основал независна република.

1562.- Роден е Лопе де Вега, реформатор на шпанскиот театар и еден од најзначајните драматурзи во европската литература. Голем поет и добар прозаист, со 1.800 комедии и драми, повеќе од 3.000 сонети, епови, романи, историски записи, тој се смета за најплодниот литературен творец во историјата на литературата („Витезот од Олмеда“, „ Ѕвезда на Севиља“, „Перибањеш“, „Девојка на духовит“).

1783.- Последните британски војници го напуштиле Њујорк, по завршувањето на американската револуционерна војна.

1828.- Роден е хрватскиот свештеник, историчар и политичар Фрањо Рачки, еден од идеолозите на илирското движење и поддржувач на јужнословенското единство. Бил основач на Народната партија со Јосип Штросмајер (1860) и прв претседател на Југословенската академија на науките и уметностите (1866).

1835.- Роден е американскиот индустријалец со шкотско потекло Ендрју Карнеги, кој вложил големо богатство во добротворни цели, главно во основање народни библиотеки во САД и други земји. Ја објавил книгата „Евангелие на богатството“ (1900). Во 1926 година, донацијата на Карнеги помогна да се изгради Универзитетската библиотека во Белград со 100.000 долари.

. Востанието беше задушено на 29 ноември, а од 70 учесници обвинети за велепредавство, 24 беа осудени на смрт, од кои седум беа застрелани.

1884.- Во Сент Луис, Мисури, Џон Мајенберг патентирал млеко во прав.

1884.- Во Големата школа во Белград бил отворен првиот курс по англиски јазик.

1914.- Умре српскиот и словенечкиот композитор Даворин Јенко, автор на словенечката химна „Напред, знаме на славата“ и на српската „Божја правда“. Бил член на Српската кралска академија, хор-мајстор и диригент на Народниот театар во Белград. Направил музика за околу 90 „парчиња со пеење“ и е автор на првата српска оперета „Врача“.

1915.- Врховната команда на српската војска во Првата светска војна донесе одлука за повлекување на војниците преку Црна Гора и Албанија. Во повлекувањето на војниците придружувани од бегалците, животот го загубија повеќе од 240.000 луѓе. 135.000 војници биле префрлени на Крф со сојузничките бродови, кои закрепнале и се реорганизирале и продолжиле со борбите на Солунскиот фронт следната година.

1936.- Германија и Јапонија го потпишаа Антикоминтернскиот пакт со кој се обврзаа да се борат против ширењето на комунизмот.

1941 – 848 британски морнари загинаа кога германска подморница го потопи британскиот воен брод „Барам“ во Втората светска војна.

1952.- Во Лондон за првпат беше изведена „Самица за глувци“ на Агата Кристи, претстава која и денес се прикажува во кината ширум светот. Континуирано се изведува во лондонскиот театар Сент Мартин веќе 50 години.

1959.- Почина францускиот филмски и театарски актер Жерар Филип, еден од најпопуларните актери по Втората светска војна („Ѓаволот во месо“, „Картускиот манастир во Парма“, „Фанфан Лала“, „Црвено-црно“, „ „Опасни врски“).

1965.- Претседателот Џозеф Касавубу беше соборен од власт во Конго со воен удар под водство на генералот Џозеф Мобуту (Јозеф). Подоцна беше прогласена Демократска Република Конго, во 1971 година името беше сменето во Република Заир, а нејзиниот претседател го зеде името Мобуту Сесе Секо.

1969.- Членот на „Битлси“ Џон Ленон (Џон) ја врати титулата на Орденот на Британската империја што му ја додели кралицата Елизабета Втора (Елизабета) во 1965 година, во знак на протест поради поддршката на Велика Британија за американската агресија во Виетнам и Британската политика во нигериската провинција Биафра.

1970.- Јапонскиот писател Јукио Мишима изврши јавно ритуално самоубиство (харикири) во знак на протест против „западноста“ на Јапонија.

1974.- Умре бурманскиот дипломат У Тант (Тант), генерален секретар на ОН од 1962 до 1971. Кризите во Конго, Берлин и Куба, Виетнамската војна, конфликтите на Блискиот исток и индиско-пакистанската војна беа драматични настани со кои се соочи за време на мандатот. .

1992 – Чешкиот парламент гласаше за поделба на Чехословачка на одделни држави Чешка и Словачка од 1 јануари 1993 година.

1996.- Повеќе од 100.000 луѓе протестираа на улиците на Белград поради судско поништување на победата на опозициската коалиција „Заедно“ на локалните избори, обвинувајќи го претседателот Слободан Милошевиќ за кражба на изборите.

2001.- Американската компанија „Advanced cell technology“ објави дека клонирала човечки ембрион. Според изјавата на научникот, достигнувањето ќе се користи во медицината, а не за клонирање на човечко суштество.

2002.- Претседателот на Црна Гора, Мило Ѓукановиќ, поднесе оставка, а еден ден подоцна беше предложен за нова црногорска влада.

2002.- УНМИК ја презеде контролата врз општинската администрација во северниот дел на Косовска Митровица, која дотогаш беше под контрола на Србите. Така, по три години и пет месеци меѓународната заедница воспостави власт на целата територија на Косово.

2003.- Во Тенеси (САД) умре Теди Вилбурн, еден од водечките кантри музичари.

2005.- Почина Ричард Барнс, единствениот Британец кој го освои Светскиот шампионат во рели.

2007.- Умре поранешниот шеф на руската безбедносна служба КГБ, Владимир Крјучков, кој беше клучна фигура во неуспешниот пуч во 1991 година против тогашниот советски претседател Михаил Горбачов.

2010 – Бројот на сиромашни земји во светот е двојно зголемен во изминатите 40 години, според извештајот на ОН за 2010 година.

2011 – Во Мароко се одржаа парламентарни избори, први според новиот Устав на земјата изгласани на референдум на 1 јули.

2013 – Умре Форесторн Чико Хамилтон (Чико), американски џез-тапанар и композитор, кој за време на својата повеќегодишна кариера соработуваше со познати џез-музичари како Рон Картер, Ерик Долфи, Чарлс Лојд, Лери Корил и Габор Сабо.

2018 – Европскиот совет го одобри повлекувањето на Обединетото Кралство на Велика Британија и Северна Ирска од Европската унија и Европската заедница за атомска енергија. Беше усвоена и „Политичката декларација“ врз основа на идните односи. Лондон и Брисел постигнаа договор за разделба по 17 месеци преговори.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт2 часа

„ФК Напредок“ денес на домашен терен го игра првиот натпревар од новата сезона, ве повикуваме сите на градски како во старите добри времиња

Стартот во новата сезона во рамките на Трета лига Запад „Фудбалскиот Клуб НАПРЕДОК“ ќе ја започне на домашен терен,а за...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за недела (14 септември)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Спорт22 часа

Анчелоти до Нејмар: „Во денешно време е морате да бидете во добра форма“

Во интервју за ESPN, трофејниот тренер откри дека би сакал еден од најдобрите фудбалери од последната деценија да го види...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за сабота (13 септември)

ОВЕН Не се вознемирувајте премногу ако некој ве разочара утрово. Сочувството, разбирањето и општата помош што сте подготвени да им...

Свет2 дена

Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил...

Автомобили2 дена

BMW и Qualcomm развиваат систем за помош при управување „Snapdragon Ride Pilot“

BMW и Qualcomm го претставија новиот систем за помош на возачот „Snapdragon Ride Pilot“, кој за прв пат ќе биде...

Скопје2 дена

СВР Скопје: Кривична пријава против двајца скопјани, одгледувале канабис во нивните дворови

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал – Сектор за криминалистички истраги – Единица за недозволена трговија со дрога,...

Фото: Heidi Fin @ unsplash Фото: Heidi Fin @ unsplash
Магазин2 дена

Промената што ја чекавме со години пристигна на Spotify

По повеќе од седум години најави и одложувања, Spotify конечно воведува lossless квалитет на звук – функција што корисниците одамна...

Фото: Wyron A @ unsplash Фото: Wyron A @ unsplash
Lifestyle2 дена

Работи што генерацијата Z не сака да ги работи

Генерацијата Z сè повеќе ги избегнува одредени работни места на почетно ниво, незадоволни од ниските плати и фиксното работно време...

Хроника2 дена

Комбе со работници паднало од експресниот пат Штип – Радовиш, неофицијално има жртви и повредени

Во утринските часови се случила тешка сообраќајна несреќа на експресниот пат Штип – Радовиш, кога комбе што превезувало работници излетало...

НАЈЧИТАНИ